Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lahar, bulamaç halindeki bir piroklastik madde, taşlı döküntü ve sudan oluşan çamur akıntısı veya döküntü akıntısı türüdür. Bu söz konusu madde genellikle bir boyunca bir volkandan aşağı akar. Laharlar son derece yıkıcıdır: saniyede onlarca metre yol alarak akabilir, 140 metre (460 ft) gibi derinliklere ulaşabilir ve yollarına çıkan her tür yapıyı yıkıp yok edebilirler. Dikkate değer laharlar arasında ve Pinatubo Dağları’ndakiler sayılabilirki bunların her ikisi binlerce insanın ölümüne neden olmuştur.
Tanım
Lahar, volkanik çamur akıntısı ya da döküntü akıntısı anlamına gelen, Cava diline ait bir kelimedir. Laharlar kıvamlı, yarı sıvı ve betonumsu bir yoğunluğa sahiptirler: hareket halindeyken akışkan, sabit haldeyken katıdırlar. Laharlar devasa büyüklükte olabilirler. Yaklaşık 5,600 yıl önce Rainier Dağı (Washington) tarafından ortaya çıkan Osceola laharı, 330 kilometre karenin (130 sq mi) üzerinde bir bölgeyi kaplayan White Nehri kanyonunda 140 metre (460 ft) derinliğinde, toplamda 2.3 küp kilometre küplük (0.55 cu mi) bir hacme sahip bir çamur duvarı meydana getirmiştir. Yeterince büyüklük ve yoğunluğa sahip bir lahar, yoluna çıkan hemen her yapıyı silip yok edebilir ve kendi yolunu oyarak açabilecek kapasiteye sahip olmasından ötürü ilerleyiş yönünü önceden tahmin edebilmek güçtür. Diğer yandan, akış kanalından sapan bir Lahar ise çabucak güç kaybına uğrar; böylesi durumlarda çatı çizgilerine kadar çamura gömülseler bile zayıf kulübeler dahi ayakta kalabilmektedir. Bir Laharın yarı-sıvı yapısı zamanla gerilerken üzerine yağacak yağmurun da etkisiyle daha sıvı bir hal alabilir, ama yine de durma noktasına yaklaşırken hızlı bir şekilde katılaşıverir.
Laharlar boyut ve hız bakımından değişiklik gösterirler. Birkaç metre genişliğinden ve birkaç santimetre derinliğinden daha az olan küçük laharlar saniyede birkaç metre yol alarak akabilir. Yüz metre genişliğinde ve onlarca metre derinliğinde olan büyük laharlar ise saniyede onlarca metre ilerleyebilir; hızlı koşan insanlar için bile bu çok fazla hızlıdır.Saatte(60 mph) 100 kilometreye kadar hızlarda akma potansiyeliyle ve 300 kilometre (190 mi) den daha fazla akış mesafesiyle, bir lahar,akışı esnasında katastrofik bir yıkıma neden olabilir. 1985 yılında Kolombiyadaki Nevado del Ruiz püskürmesinden meydana gelen laharlar, Armero şehrinin 5 metrelik (16 ft) çamur ve döküntünün altına gömülmesiyle, yaklaşık 23.000 insanın ölmesine sebep olan Armero trajedisine neden olmuştur. Başka bir lahar ise Yeni Zelanda’da 1953 yılbaşı arefesinde bir hızlı trenin Whangaehu Nehrine düşmesiyle 151 kişinin öldüğü Tangiwai felaketine neden olmuştur. Laharlar 1783 ve 1997 yılları arasında volkanla ilgili ölümlerin %17'sinden sorumlu olmuşlardır. Bir lahar volkan püskürmesinden yıllar sonra bile ölümlere neden olabilmektedir. Örneğin, Cabalantian trajedisi 1991 Pinatubo Dağı püskürmesinden dört yıl sonra meydana gelmiştir.
Lahara yol açan nedenler
•Kar ve buzullar püskürme esnasında lav veya piroklastik akışlar tarafından eriyebilirler.
•Lav, açık menfezlerden dışarı akarak volkanın yamacındaki çamur ve sulu toprakla karışıp çok yapışkan, son derece kuvvetli bir lahar oluşturabilir. (Volkanın yamacı ne kadar yüksek olursa yer çekiminden kaynaklanan potansiyel enerji akışı da o kadar fazla olur.)
•Bir buzulun, göl çökmesinin ya da yoğun yağışın neden olduğu bir sel, buzul kayması ya da ‘jökulhlaup’ da denilen bir lahar ortaya çıkarabilir.
•Krater gölündeki suyun, püskürmede ortaya çıkan volkanik malzemeyle birleşmesi. Şuna dikkat çekmek gerekir ki, her ne kadar laharlar, tipik olarak volkanik aktivite etkileriyle ilişkilendirilseler de, koşullar, mevcut volkanik kül tortularından oluşan çamur hareketinin ve çökmenin oluşması için uygun olduğu sürece, herhangi bir geçerli volkanik aktivite olmadan da meydana gelebilirler.
•Kar ve buzullar belli dönemlerde ılıyan havayla eriyebilirler.
•Volkanın altında ya da yakınında meydana gelen depremler malzemeyi sallayıp gevşeterek çökmesine neden olur ve bir lahar çığını tetikler.
•Yağmurlar ya da tayfunlar hareketsiz halde sarkık duran katılaşmış çamur plakalarının saatte 30 kilometreden daha fazla bir hızda yamaçlardan aşağı hızla akarak gelmesine neden olur, ki bu durum yıkıcı sonuçlara neden olur.
Risk altındaki yerler
Endonezya'daki da dahil olmak üzere, ABD'deki Rainier Dağı, Yeni Zelanda'daki Ruapehu Dağı gibi dünyadaki pek çok dağ lahar riskinden dolayı özellikle tehlikeli görülür. Washington eyaletinde kasabasının da içinde bulunduğu vadisindeki pek çok kasaba aşağı yukarı sadece 500 yıllık olan lahar tortularının üstüne inşa edilmiştir. Laharların 500 ila 1000 yılda bir vadi boyunca aktığı tahmin edilir, bu yüzden Orting, Sumner, Puyallup, Fife ve Tacoma Limanı önemli bir riskle karşı karşıyadır. USGS kurumu, insanlar olası bir Rainier dağı püskürmesi sırasında üzerlerine doğru akacak döküntü selinden kaçabilsin diye Washington daki Pierce bölgesinde lahar uyarı sirenleri kurmuştur. Yeni Zelanda koruma departmanı tarafından Ruapehu Dağında bir lahar uyarı sistemi kurulmuş ve 18 Mart 2007'de oluşmak üzere olan bir lahara karşı, bu uyarı sisteminin yetkililerinin başarılı bir şekilde alarma geçirmesiyle sistemin başarısı net bir şekilde ortaya çıkmıştır.
Şiddetli püskürmelerin 500 yıl içinde Pinatubo Dağının ilk laharlarını tetiklediği 1991 Haziranı nın ortalarından beri, laharlarla ilgili uyarıda bulunmak ve gözlem yapmak için kurulmuş bir sistem bulunmaktadır. Radyo sinyalleriyle yapılan yağmur ölçümleri lahar kaynağı olan bölgelerdeki yağış miktarı hakkında veri sağlarken, akarsu kenarlarındaki ses akışı takip cihazları laharlar geçerken oluşan yer titreşimlerini tespit ederken insanlı gözlem noktaları laharların Pinatubo'nun yamaçlarından aşağı doğru hızla aktığını doğrular. Bu sistem yüzlerce hayatı kurtararak, Pinatubo'daki laharların hepsi için değil ama çoğu için uyarıların duyulmasını sağladı ve bu sayede yüzlerce hayat kurtarıldı. Filipin hükûmeti tarafından alınan önleyici fiziksel önlemler, 1992 ile 1998 yılları arasında Pinatubo Dağı civarındaki pek çok köyün selden oluşan 20 feet (6.096 m) ten yüksek çamur selinin akışını durdurmak için yeterli olmamıştı.
Bilimadamları ve hükûmetler tarihi olaylar ve bilgisayar modellerine bakarak yüksek lahar riski taşıyan bölgeleri tespit etmeye çalışmaktalar. Bu tarzda bir modele örnek TITAN2D 15 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'dir. Bu türden modeller gelecek planlaması için kullanılmaktadırlar: topluma ait binaların inşası için düşük riskli bölgeleri belirlemek, oluşturulacak setlerle laharların nasıl hafifleyebileceğini keşfetmek ve gerekli tahliye planlarını oluşturmak gibi.
Örnekler
Nevado del Ruiz
1985'te Nevado del Ruiz volkanı Orta Kolombiya'da patladı. Piroklastik akıntılar patlayan volkanın kraterinden püskürürken, dağın buzullarını eriterek yamaçlardan aşağı saatte 60 kilometre (saatte 40 mil) hızla hareket eden dört büyük lahar göndermişti.Bu laharlar obruklarda hız almış ve volkanın tabanındaki altı büyük nehir yatağına akarak Amero kasabasını yok ederek yaklaşık 29.000 kasaba sakininin 20.000’inden fazlasının ölümüne sebep olmuştu. Diğer kasabalardaki kayıplar, özellikle de Chinchiná dekiler, toplam ölü sayısını 23.000'e çıkarmıştı. Genç bir trajedi kurbanı, Omayra Sánchez ın fotoğrafları ve görüntüleri dünyanın her yerinde yayımlandı. Laharların diğer fotoğrafları ve felaketin etkisi dünya çapında büyük bir ilgi uyandırdı ve Kolombiya hükûmetinin bu felaketten ne derecede sorumlu olduğu üzerine tartışmalara neden oldu.
Pinatubo Dağı
1991 Pinatubo Dağı püskürmesi lahar akıntılarına neden oldu: Sadece ilk püskürmenin etkisiyle 6 kişi ölmüştü, ama ardından gelen lahar akıntıları 1500 den daha fazla insanın ölümüne sebep olacaktı. 15 Haziran 1991 de püskürmekte olan volkanın tam üzerinden geçmişti.Tayfunun sebep olduğu yağmur, volkanik külün, kayaların ve suyun volkanı çevreleyen nehirlerden aşağı akışını tetikledi. Sapang Balen Çayı ve Abacan Nehri lahar için bir kanal haline gelince ve onu şehrin göbeğine taşıyınca, Angeles Şehri, volkanın yapışkan çamurundan zarar gördü. 20 feet(6 m) ten daha derin çamur seli , , , , , Tarlac City, Capas, Concepcion ve Bamban gibi yerleşim yerlerini ya yok etmiş ya da zarara uğratmıştı. Sacobia Bamban Nehrinden aşağı akan çamur akıntıları, Concepcion daki Parua nehri yakınındaki kanallar ve köprüler de dahil olmak üzere yoluna çıkan bütün yapılara zarar vermişti. Tarlac Şehrin deki Tarlac Nehri, 20 feet (6 m) ten daha derin bir lahar seli baskınıyla su tutma kabiliyetini kaybederek yok olmuştur. 1 Ekim 1995 sabahında, Pinatubo yamaçlarına tutunan ve dağları saran piroklastik malzeme yoğun yağmurdan dolayı aşağı hızla akarak 25 foot(8 m) lik bir lahara dönüştü. Çamur akıntısı, Bacolor‘daki Barangay Cabalantian’daki yüzlerce insanın ölümüne sebep oldu. Başkan Fidel V. Ramos yönetimi altındaki Filipin hükûmeti insanları gelecekteki çamur akıntılarından koruma girişimiyle büyük FVR kanalının yapımı için karar aldı.
Kaynakça
- ^ "Lahar". USGS Photo Glossary. 21 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2009.
- ^ Byrne, DR (2007). Surface Collection: Archaeological Travels in Southeast Asia. Rowman Altamira. s. 61. ISBN .
- ^ This article incorporates public domain material 29 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . from the United States Geological Survey 10 Mayıs 2020[Tarih uyuşmuyor] tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. document:"Lahars and Their Effects" 8 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Retrieved 2012-08-23.
- ^ Crandall, D.R. (1971). "Post glacial lahars From Mount Rainier Volcano, Washington" 7 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . U.S. Geological Survey Professional Paper 677.
- ^ Hoblitt, R.P. "Volcanic Hazards with Regard to Siting Nuclear-Power Plants in the Pacific Northwest". U.S. Geological Survey Open-File Report. Cilt 87-297. 8 Haziran 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Aralık 2013.
- ^ . USGS Volcano Hazards Program. 24 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2007.
- ^ Tanguy, J. (1998). "Victims from volcanic eruptions: a revised database". Bulletin of Volcanology. Cilt 60. s. 140.
- ^ This article incorporates public domain material 29 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . from the United States Geological Survey 10 Mayıs 2020[Tarih uyuşmuyor] tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. document: Chris Newhall, Peter H. Stauffer, and James W. Hendley II. "Lahars of Mount Pinatubo, Philippines". 10 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Schuster, Robert L.; Highland, Lynn M. (2001). "Socioeconomic and Environmental Impacts of Landslides in the Western Hemisphere". U.S. Geological Survey. Open-File Report 01-0276. 10 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2010.
Dış bağlantılar
- Schools page about lahars and pyroclastic flows22 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- USGS web page about lahars21 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Mount Rainier, Washington 19 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- USGS fact sheet - "Mount Rainier -- Living Safely With a Volcano in Your Back Yard"20 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lahar bulamac halindeki bir piroklastik madde tasli dokuntu ve sudan olusan camur akintisi veya dokuntu akintisi turudur Bu soz konusu madde genellikle bir boyunca bir volkandan asagi akar Laharlar son derece yikicidir saniyede onlarca metre yol alarak akabilir 140 metre 460 ft gibi derinliklere ulasabilir ve yollarina cikan her tur yapiyi yikip yok edebilirler Dikkate deger laharlar arasinda ve Pinatubo Daglari ndakiler sayilabilirki bunlarin her ikisi binlerce insanin olumune neden olmustur 1982 yilinda taki patlama sonrasi cekilmis bir lahar fotografiTanimLahar volkanik camur akintisi ya da dokuntu akintisi anlamina gelen Cava diline ait bir kelimedir Laharlar kivamli yari sivi ve betonumsu bir yogunluga sahiptirler hareket halindeyken akiskan sabit haldeyken katidirlar Laharlar devasa buyuklukte olabilirler Yaklasik 5 600 yil once Rainier Dagi Washington tarafindan ortaya cikan Osceola lahari 330 kilometre karenin 130 sq mi uzerinde bir bolgeyi kaplayan White Nehri kanyonunda 140 metre 460 ft derinliginde toplamda 2 3 kup kilometre kupluk 0 55 cu mi bir hacme sahip bir camur duvari meydana getirmistir Yeterince buyukluk ve yogunluga sahip bir lahar yoluna cikan hemen her yapiyi silip yok edebilir ve kendi yolunu oyarak acabilecek kapasiteye sahip olmasindan oturu ilerleyis yonunu onceden tahmin edebilmek guctur Diger yandan akis kanalindan sapan bir Lahar ise cabucak guc kaybina ugrar boylesi durumlarda cati cizgilerine kadar camura gomulseler bile zayif kulubeler dahi ayakta kalabilmektedir Bir Laharin yari sivi yapisi zamanla gerilerken uzerine yagacak yagmurun da etkisiyle daha sivi bir hal alabilir ama yine de durma noktasina yaklasirken hizli bir sekilde katilasiverir Laharlar boyut ve hiz bakimindan degisiklik gosterirler Birkac metre genisliginden ve birkac santimetre derinliginden daha az olan kucuk laharlar saniyede birkac metre yol alarak akabilir Yuz metre genisliginde ve onlarca metre derinliginde olan buyuk laharlar ise saniyede onlarca metre ilerleyebilir hizli kosan insanlar icin bile bu cok fazla hizlidir Saatte 60 mph 100 kilometreye kadar hizlarda akma potansiyeliyle ve 300 kilometre 190 mi den daha fazla akis mesafesiyle bir lahar akisi esnasinda katastrofik bir yikima neden olabilir 1985 yilinda Kolombiyadaki Nevado del Ruiz puskurmesinden meydana gelen laharlar Armero sehrinin 5 metrelik 16 ft camur ve dokuntunun altina gomulmesiyle yaklasik 23 000 insanin olmesine sebep olan Armero trajedisine neden olmustur Baska bir lahar ise Yeni Zelanda da 1953 yilbasi arefesinde bir hizli trenin Whangaehu Nehrine dusmesiyle 151 kisinin oldugu Tangiwai felaketine neden olmustur Laharlar 1783 ve 1997 yillari arasinda volkanla ilgili olumlerin 17 sinden sorumlu olmuslardir Bir lahar volkan puskurmesinden yillar sonra bile olumlere neden olabilmektedir Ornegin Cabalantian trajedisi 1991 Pinatubo Dagi puskurmesinden dort yil sonra meydana gelmistir Lahara yol acan nedenler1980 deki St Helens Yanardagi patlamasindan sonra Muddy Nehri uzerine yigilan agaclar laharin ne kadar yuksek duzeyde oldugunu gosteriyor Kar ve buzullar puskurme esnasinda lav veya piroklastik akislar tarafindan eriyebilirler Lav acik menfezlerden disari akarak volkanin yamacindaki camur ve sulu toprakla karisip cok yapiskan son derece kuvvetli bir lahar olusturabilir Volkanin yamaci ne kadar yuksek olursa yer cekiminden kaynaklanan potansiyel enerji akisi da o kadar fazla olur Bir buzulun gol cokmesinin ya da yogun yagisin neden oldugu bir sel buzul kaymasi ya da jokulhlaup da denilen bir lahar ortaya cikarabilir Krater golundeki suyun puskurmede ortaya cikan volkanik malzemeyle birlesmesi Suna dikkat cekmek gerekir ki her ne kadar laharlar tipik olarak volkanik aktivite etkileriyle iliskilendirilseler de kosullar mevcut volkanik kul tortularindan olusan camur hareketinin ve cokmenin olusmasi icin uygun oldugu surece herhangi bir gecerli volkanik aktivite olmadan da meydana gelebilirler Kar ve buzullar belli donemlerde iliyan havayla eriyebilirler Volkanin altinda ya da yakininda meydana gelen depremler malzemeyi sallayip gevseterek cokmesine neden olur ve bir lahar cigini tetikler Yagmurlar ya da tayfunlar hareketsiz halde sarkik duran katilasmis camur plakalarinin saatte 30 kilometreden daha fazla bir hizda yamaclardan asagi hizla akarak gelmesine neden olur ki bu durum yikici sonuclara neden olur Risk altindaki yerlerWashington eyaletindeki Rainier Dagi yakinlarinda bulunan volkanik patlama ya da lahar riskine karsi bir tahliye rota isareti Endonezya daki da dahil olmak uzere ABD deki Rainier Dagi Yeni Zelanda daki Ruapehu Dagi gibi dunyadaki pek cok dag lahar riskinden dolayi ozellikle tehlikeli gorulur Washington eyaletinde kasabasinin da icinde bulundugu vadisindeki pek cok kasaba asagi yukari sadece 500 yillik olan lahar tortularinin ustune insa edilmistir Laharlarin 500 ila 1000 yilda bir vadi boyunca aktigi tahmin edilir bu yuzden Orting Sumner Puyallup Fife ve Tacoma Limani onemli bir riskle karsi karsiyadir USGS kurumu insanlar olasi bir Rainier dagi puskurmesi sirasinda uzerlerine dogru akacak dokuntu selinden kacabilsin diye Washington daki Pierce bolgesinde lahar uyari sirenleri kurmustur Yeni Zelanda koruma departmani tarafindan Ruapehu Daginda bir lahar uyari sistemi kurulmus ve 18 Mart 2007 de olusmak uzere olan bir lahara karsi bu uyari sisteminin yetkililerinin basarili bir sekilde alarma gecirmesiyle sistemin basarisi net bir sekilde ortaya cikmistir Siddetli puskurmelerin 500 yil icinde Pinatubo Daginin ilk laharlarini tetikledigi 1991 Hazirani nin ortalarindan beri laharlarla ilgili uyarida bulunmak ve gozlem yapmak icin kurulmus bir sistem bulunmaktadir Radyo sinyalleriyle yapilan yagmur olcumleri lahar kaynagi olan bolgelerdeki yagis miktari hakkinda veri saglarken akarsu kenarlarindaki ses akisi takip cihazlari laharlar gecerken olusan yer titresimlerini tespit ederken insanli gozlem noktalari laharlarin Pinatubo nun yamaclarindan asagi dogru hizla aktigini dogrular Bu sistem yuzlerce hayati kurtararak Pinatubo daki laharlarin hepsi icin degil ama cogu icin uyarilarin duyulmasini sagladi ve bu sayede yuzlerce hayat kurtarildi Filipin hukumeti tarafindan alinan onleyici fiziksel onlemler 1992 ile 1998 yillari arasinda Pinatubo Dagi civarindaki pek cok koyun selden olusan 20 feet 6 096 m ten yuksek camur selinin akisini durdurmak icin yeterli olmamisti Bilimadamlari ve hukumetler tarihi olaylar ve bilgisayar modellerine bakarak yuksek lahar riski tasiyan bolgeleri tespit etmeye calismaktalar Bu tarzda bir modele ornek TITAN2D 15 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi dir Bu turden modeller gelecek planlamasi icin kullanilmaktadirlar topluma ait binalarin insasi icin dusuk riskli bolgeleri belirlemek olusturulacak setlerle laharlarin nasil hafifleyebilecegini kesfetmek ve gerekli tahliye planlarini olusturmak gibi OrneklerNevado del Ruiz 1985 te volkanindan puskuren lahar Kolombiya daki kasabasini yok etti 1985 te Nevado del Ruiz volkani Orta Kolombiya da patladi Piroklastik akintilar patlayan volkanin kraterinden puskururken dagin buzullarini eriterek yamaclardan asagi saatte 60 kilometre saatte 40 mil hizla hareket eden dort buyuk lahar gondermisti Bu laharlar obruklarda hiz almis ve volkanin tabanindaki alti buyuk nehir yatagina akarak Amero kasabasini yok ederek yaklasik 29 000 kasaba sakininin 20 000 inden fazlasinin olumune sebep olmustu Diger kasabalardaki kayiplar ozellikle de Chinchina dekiler toplam olu sayisini 23 000 e cikarmisti Genc bir trajedi kurbani Omayra Sanchez in fotograflari ve goruntuleri dunyanin her yerinde yayimlandi Laharlarin diger fotograflari ve felaketin etkisi dunya capinda buyuk bir ilgi uyandirdi ve Kolombiya hukumetinin bu felaketten ne derecede sorumlu oldugu uzerine tartismalara neden oldu Pinatubo Dagi Pinato Dagi ndan puskuren laharin etkiledigi bir nehir vadisinin oncesi ve sonrasi fotograflari 1991 Pinatubo Dagi puskurmesi lahar akintilarina neden oldu Sadece ilk puskurmenin etkisiyle 6 kisi olmustu ama ardindan gelen lahar akintilari 1500 den daha fazla insanin olumune sebep olacakti 15 Haziran 1991 de puskurmekte olan volkanin tam uzerinden gecmisti Tayfunun sebep oldugu yagmur volkanik kulun kayalarin ve suyun volkani cevreleyen nehirlerden asagi akisini tetikledi Sapang Balen Cayi ve Abacan Nehri lahar icin bir kanal haline gelince ve onu sehrin gobegine tasiyinca Angeles Sehri volkanin yapiskan camurundan zarar gordu 20 feet 6 m ten daha derin camur seli Tarlac City Capas Concepcion ve Bamban gibi yerlesim yerlerini ya yok etmis ya da zarara ugratmisti Sacobia Bamban Nehrinden asagi akan camur akintilari Concepcion daki Parua nehri yakinindaki kanallar ve kopruler de dahil olmak uzere yoluna cikan butun yapilara zarar vermisti Tarlac Sehrin deki Tarlac Nehri 20 feet 6 m ten daha derin bir lahar seli baskiniyla su tutma kabiliyetini kaybederek yok olmustur 1 Ekim 1995 sabahinda Pinatubo yamaclarina tutunan ve daglari saran piroklastik malzeme yogun yagmurdan dolayi asagi hizla akarak 25 foot 8 m lik bir lahara donustu Camur akintisi Bacolor daki Barangay Cabalantian daki yuzlerce insanin olumune sebep oldu Baskan Fidel V Ramos yonetimi altindaki Filipin hukumeti insanlari gelecekteki camur akintilarindan koruma girisimiyle buyuk FVR kanalinin yapimi icin karar aldi Kaynakca Lahar USGS Photo Glossary 21 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2009 Byrne DR 2007 Surface Collection Archaeological Travels in Southeast Asia Rowman Altamira s 61 ISBN 978 0759110182 This article incorporates public domain material 29 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde from the United States Geological Survey 10 Mayis 2020 Tarih uyusmuyor tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi document Lahars and Their Effects 8 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved 2012 08 23 Crandall D R 1971 Post glacial lahars From Mount Rainier Volcano Washington 7 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde U S Geological Survey Professional Paper 677 Hoblitt R P Volcanic Hazards with Regard to Siting Nuclear Power Plants in the Pacific Northwest U S Geological Survey Open File Report Cilt 87 297 8 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Aralik 2013 USGS Volcano Hazards Program 24 Agustos 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Eylul 2007 Tanguy J 1998 Victims from volcanic eruptions a revised database Bulletin of Volcanology Cilt 60 s 140 This article incorporates public domain material 29 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde from the United States Geological Survey 10 Mayis 2020 Tarih uyusmuyor tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi document Chris Newhall Peter H Stauffer and James W Hendley II Lahars of Mount Pinatubo Philippines 10 Kasim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Schuster Robert L Highland Lynn M 2001 Socioeconomic and Environmental Impacts of Landslides in the Western Hemisphere U S Geological Survey Open File Report 01 0276 10 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Haziran 2010 Dis baglantilarSchools page about lahars and pyroclastic flows22 Kasim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce USGS web page about lahars21 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Mount Rainier Washington 19 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce USGS fact sheet Mount Rainier Living Safely With a Volcano in Your Back Yard 20 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce