Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Legnano Savaşı (orijinal İtalyanca ismiyle La battaglia di Legnano) Yalnızca Sicilya değil, Yunan imparator da Lombardiya Birliğinin yanında yer almasına rağmen, Barbarossa bir girişimde daha bulundu ve bu girişim de 1176'da Legnano savaşında yenilmesiyle sonuçlandı. Ondan sonra barış yapmak zorunda kaldı ve kentlere özgürlüğün temelini bıraktı. İtalyan opera bestecisi Giuseppe Verdi'nin bestelediği 4 perdelik bir opera eseridir. İtalyanca Salvadore Cammarano tarafından Fransiz oyun yazarı "Joseph Méry" tarafından yazılmış La Bataille de Toulouse (Toulouse Savaşı) oyunundan uyarlanarak hazırlanmıştır. Legnano Savaşı operasının prömiyeri 8 Ocak 1849'te Roma'da Teatro Argentinada sahnelenmiştir.
| Özgün isim | La battaglia di Legnano |
|---|---|
| Müzik | Giuseppe Verdi |
| Libretto | Salvadore Cammarano |
| Gala | 8 Ocak 1849 |
| İlk gösterim yeri | Teatro Argentina, Roma, İtalya |
| Oyuncular |
|
Hazırlanma ve sahnelenmeler
İtalya 19. yüzyılın ortalarında İtalya, Avusturya hegemonyası ve yönetiminden kurtulma ve tek bir ülke olmak için büyük bir milli uğraş vermiştir. Bu milli uğraşa İtalyan sanatçıları da büyük katkı yapmışlardır ve bunların başında Giuseppe Verdi gelmiştir. 1848 isyanları arasında 18 Mart'ta Milano'da başlayan isyana Verdi şahsen barikatlara katılmak için Paris'ten gelmişti. Ama Milano isyanı 5 gün sürdükten sonra hemen bastırıldı. Bu devrim ortamı içinde Verdi 12. yüzyılda kuzey İtalya'da geçen ve İtalyanların Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'na karşı direnişini anlatan bir eseri ana konusu olarak seçerek bir opera hazırlamaya koyuldu. "La Battaglıa de Legnano (Legnano Savaşı" adı ile libretto Salvadore Cammarano tarafından Toulouse direnişini açıklayan bir Fransızca oyundan uyarlandı. Bu hazırlanma, provalar ve prömiyer İtalyan milliyetçileri tarafından coşkunlukla karşılandı. Libretto'nun metninin baskısı prömiyerden epey önce kapışılıp satıldı; genel provalara iştirak etmek isteyen İtalyan milliyetçileri tiyatro kapılarını kırdılar. Bu provalar ve prömiyere mekân olan Roma'daki tiyatro İtalya milliyetçilerin renkleri ile donatıldı ve büyük gösterilere neden oldu. 8 Ocak 1849'daki Roma'daki prömiyer böylece çok başarılı geçti.
Fakat eserin sonraki sahnelenmelerinde problemler çıktı. 1850'de Genova'da verilen ilk temsili Genova'lı seyirci hiç tutmadı. Avusturyalı ve Avusturya taraftarı sansür idareleri esere karşı çeşitli kısıtlayıcı tedbirler aldılar. Buna bir tepki olarak eser Milano'da "L'assedio di Haarlem (Haarlem Kuşatması)" adıyla yeniden sahnelendi; 1869'da Parma'da yeni sahnelenmesinde ismi "La disfatta değli Austriacı (Avusturya'lıların yenilişi" adı ile oynandı. Fransa'da 1880lı yıllarda Pour la Patrie (Vatan için) adı ile Paris'te yapımlanmaya hazırlandı ama bu bir yapım Paris'te sahnelenmeyerek sahnelenmesi birkaç taşra tiyatrosuna bırakıldı.
İngilizce konuşan ülkelerde ise bu eser çok büyük bir ihmale uğradı. Birleşik Krallık'ta ilk yapımı ancak Cardiff'te 31 Ekim 1960 ve ABD'de ise 28 Şubat 1960'ta New York'ta "Amato Tiyatrosu"nda yapıldı. 2000'de Londra'da Radyo 4 konseri için ve 1976'da ve 2001'de New York'ta konser şeklinde iki defa sahnelendi. Verdi'nin kariyerinin yüzyılını kutlamak için 2013'e kadar bütün eserlerin yapımlanmasını öngören "Verdi dönüşümü" adı verilen projeyi ABD'de uygulayan "Saragosa Opera Kumpanyası" ise daha bu eseri sahnelememiş ve ne zaman sahnelenmesi planlandığı da daha açıklanmamıştır.
Diğer ülkelerde de çok nadir olarak yapımlanmıştır.
İtalya'da 1959'da ise İtalyan özgürlük savaşının ilk yüzyılını kutlamak için 1959'da Floransa ve Venedik'te ve 1963'te Trieste'de yapımlanmıştır. Bu yapımların her birinde ünlü Türk opera sanatçısı soprano Leyla Gencer başrolü oynamıştır ve bu sanatkar 1959'da bu eserin ses kaydına alınmasında başrolü icra etmiştir. Milano'da ise La Scala opera evinde 1916 ve 1961'de birer defa sahnelenmiştir.
Roller
| Rol | Ses tipi | Prömiyerde Roller, 27 Ocak 1849 (Orkestra şefi: - ) |
|---|---|---|
| Federico Barbarossa, Alman İmparatoru | bas | Pietro Sottovia |
| Milano Birinci Konsülü | bas | Alessandro Lanzoni |
| Milano İkinci Konsülü | bas | Achille Testi |
| Como'un Belediye başkanı | bas | Filippo Giannini |
| Rolando, Milano'lu lider | bariton | |
| Lida, esi | soprano | Teresa De Giuli-Borsi |
| Arrigo, Verona'lı asker | tenor | |
| Marcovaldo, Alman harp esiri | bariton | Lodovico Butia |
| Imelda, Lida'nın oda hizmetçisi | mezzo-soprano | Vincenza Marchesi |
| Arrigo'nun yardımcısı | tenor | Mariano Conti |
| Bir ulak | tenör | Gaetano Ferri |
| Ölüm Şövalyeleri, Como şehri yargıçları ve liderleri, Milano şehri ahalisi ve senatörleri, Verona, Brescia, Novara, Piacenza ve Milano şehirleri savaşçıları ve Alman ordusu | ||
Konu özeti
- Zaman: 12. yüzyıl
- Mekân: Kuzey İtalya Milano ve Como
İ. Perde - "O yaşıyor!"
Sahne 1: Milano, şehir surları yakınlarında
Mılano’da bir alan. Halk, şehirlerini Cermenlere karşı başarıyla savunarak dönen askerleri sevgi gösterileriyle karşılamaktadır. Askerlerin arasında savaşta öldüğü sanılan Veronalı Yüzbaşı Arrigo da vardır. Eski dostu ve silah arkadaşı Rolando onun hayatta olduğuna çok sevinir, sevgiyle karşılar, şatosunda misafir etmek amacıyla çağırır.
Milano'da Lombard Ligi'nin askerleri Alman İmparatoru Frederick Barbarosa'ya karşı bir askeri sefere hazırdır. Genç bir asker olan ve daha önce herkesin kendinin ölmüş olduğunu sandığı Arrigo bu Lombard Ligi birlikleri arasındadır. Öldü diye bir kenarda bırakıldıktan sonra annesinin yaralarını nasıl sarıp ona baktığını ve onun iyileşmesini sağladığını anlatır. (La pia materna mano - "Bir annenin şefkatli eli"). Tekrar harbe gitmesi gerekmektedir ve ayrılmadan sevgilisi olan Lida'yı görmek istemektedir. Bir asker yoldaşı ve Milano'dan gelen birliklerin komutanı olan Rolando gelir ve ölmüş olduğu sandığı Arrigo'yu görünce sevincini ifade eder. (Ah m'abbraccıa d'esultanza - "Ah! Seni kucaklayayım..."). Etrafta toplanmış bulunan askerler Milano'yu tiran diktatörlerden savunup koruyacaklarına yemin ederler.
Sahne 2: Şehir surları kenarında
Rolando'nun karısı olan, Lida savaşın devam etmesinde çok canı sıkılmıştır, Rolando bir Germen esir olan Marcovaldo'ya karısının güvenliğini sağlaması görevini vererek ona gayet iyi davranmıştır. Fakat Marcovaldo Lida'ya sırılsıklam âşık olmuştur. Ona aşkını ifşa ettiği zaman Lida'da bundan tiksinti duyduğunu ifade eder. Bundan sonra kocası Rolando'nun yanında Arrigo ile birlikte evine geleceğini öğrenir ve bunu çok can sıkıcı bulur. (A frenarti o çor nel petto - "Ah kalbim, artık kendimde güç bulamıyorum..."). Arrigo'da Ronaldo'nun evine geldiğinde Lida'nın orada Ronaldo'nun karısı olarak bulunmasından gayet rahatsız olduğunu açıkça gösterir.
Rolando çağrılmış olduğu bir yere gitmek için oradan ayrılması gerekir ve Arrigo ve Lida birlikte kalırlar. Lida herkesin Arrigo'nun savaş meydanında ölmüş olduğunu kabul ettiklerini ve bundan dolayı babasının Rolando ile evlenmesini teşvik ettiğini açıklamaya çalışır. Arrigo Lida'yı "sadakatsiz kişi" olmakla suçlayarak ve kendi için yapılacak şeyin harp meydanında ölmesi olduğunu düşünerek oradan ayrılır.
II. Perde - "Barbarosa"
Como hükümet konağı
Rolando ve Arrigo beraberce Como şehrine giderek birleşme teklifinde bulunurlar. Milano’ya yakın olan Como bir anlaşma ile Frederico Barbarosso’ya bağlıdır. İki İtalyan kenti güçlerini birleştirirlerse Cermen saldırılarına karşı başarı kesin olacaktır. İki arkadaş Como’luları buna inandırmaya çalışarak tarihe ve bağlı oldukları siteye karşı ihanet etmemeleri gerektiğini bildirirler. Comolular karar verirken Barbarosso’nun ordusu birkaç kilometre ötedeki Pavia’yı zapt eder. Como tepelerine karargâh kurar. Rolando ve Arrigo bu muhteşem ordunun her şeye rağmen İtalyan vatanseverleri karşısında yenilgiye uğrayacağına emindirler. Barbarosso da gelerek teslim olmalarını, İtalya'nın kaderinin elinde olduğunu bildirir. Milanolular bu teklifi reddederek çıkarlar.
Como şehrinin ileri gelenleri barışı sağlamak için istilacı güçlere karşı Milano'nun çok aleyhte şartlar ile bir sulh yapmaya mecbur kalması gereğini öğrenirler. Sonra Arrigo ve Rolando yeniden gelirler ve kuzeyden bir diğer ordunun Milano topraklarını girdiğini açıklarlar. İstilacılar ve Milano arasında bulunan Como şehrinden Milano namına yardım istediklerini söylerler. Como'nun İtalyan taraftarı olarak Milano'ya destek vereceğini ummakta olduklarını bildirirler.
Birdenbire Alman Kralı Barbarosa'nin "Ben İtalya'nın gelecekteki kaderiyim." dediğini öğrenirler. Alman ordusu gelip Milano şehrini kuşatma altına alır ve Barbarosa ilan aleyhinde çeşitli tehditler yapmaktadır. Alman Kralı Arrigo ve Rolando'nun Milano'ya giderek o şehrin kendine teslim olmasını sağlamalarını ister.
III. Perde - "Alçaklık"
Sahne 1: Santa Ambrogio Basılıkası
Lida’nın kendisine verdiği sözü tutmayarak en yakın dostuyla evlenmesine pek üzülen Arrigo «Ölüm Şövalyeleri» adlı birliğe girmiştir. Bu birliğin görevi en tehlikeli anlarda savaşa atılmak ve ölünceye kadar dövüşmektir. Lida eski sevgilisine bir mektup yazarak hizmetçisi İmelda’ya verir. İmelda yola çıkmadan Rolando şatoya dönerek ertesi gün yapılacak savaş için karısı ve oğluna veda etmek istemiştir. Lida, salondan çıkınca Arrigo’ya eğer savaşta ölürse karısı ve oğluna bakmasını, onları korumasını rica eder. Arrigo arkadaşına söz verir. Delikanlı salondan çıkarken Rolando’nun yanına Marcovaldo yaklaşarak karısının önü en yakın arkadaşıyla aldattığını söyler. Hizmetçinin elinden aldığı mektubu gösterir. Bu Lida’nın Arrigo’ya yazdığı mektuptur. Lida, mektupta Arrigo’yu ölümden vazgeçirmeye çalışmakta, onunla buluşmasını rica etmektedir. Rolando her ikisinden de öç almak için yemin eder.
Arrigo, yenilgi veya esir olma yerine ölünceye kadar savaşmayı kendine şiar edinmiş kişilerden oluşan bir grup olan "Ölüm Şövalyeleri" birliğine katılır. Herkes birleşip İtalya birliği davasını destekleyeceklerine dair bir yemin ederler. (Giuriam d'Talia por fine ai danni - "Biz, hepimiz, İtalya'ya yapılan kötülükleri sona erdirmeye yemin ediyoruz.").
Sahne 2: Rolando'nun şatosu
Arrigo, şatonun en üst katındaki odada annesine veda mektubu yazmaktadır. İçeri Lida girerek ona böyle acı şeyler yazmaması için yalvarır. Halbuki, Arrigo sevilmediğini anladıktan sonra yaşamamaya karar vermiştir. Bir an Rolando’nun Arrigo’yu çağıran sesi duyulur. Lida balkona saklanır. Rolando odaya girer, şüpheli bakışlarla Arrigo’yu süzer sonra balkon kapısını açar Lida’yı görür. İki sevgili, hiçbir zaman onun şerefini lekelemediklerini söylerler. Rolando kararını vermiştir; onları odaya kapatacak, bu suretle Arrigo’nun ölüm şövalyelerinin arasına katılmasını engelleyecektir. Kapıyı kilitleyerek uzaklaşır, dışarıda savaşa giden Milano’lu askerlerin sesleri duyulmaktadır. Arrigo kapıyı açarak kulenin en üstünden kendisini aşağıya bırakır, ya ölecek yahut kurtulup savaşacaktır.
Lida Arrigo'nun "Ölüm Şövalyeleri"'ne katıldığını duymuştur. Onunla görüşmek için ona bir not yazıp bu notu hizmetkarı Imelda'nın ona götürmesine karar vermiştir, İmelda tam ayrılmak üzereyken Ronaldo Lida'ya ve oğluna elveda etmek için gelir ve oğlunun hemen kendi yanına getirilmesini söyler. İmelda notu hemen saklar ve odadan hemen ayrılır. Ronaldo Lida'ya kendi vatanına olan sevgi hislerini oğluna da geçirmesini ve oğlunu ana vatanını çok seven bir kişi olarak yetiştirmesini istediğini bildirir. (Dıgli ch'e sangue italico - "Söyle ona onun kanı İtalyandır").
Rolando Arrigo tarafından çağrılmıştır. Rolando Arrigo'nun "Ölüm Şövalyeleri" grubuna katıldığını bilmemektedir ve onun Milano'yu savunmakla görevli muhafızlar birliğine katılmış olduğunu sanmaktadır. Arrigo'dan Rolando eğer kendi ölürse karısına ve oğluna bakmasını ister. (Se al nuovo dì pugnando - "Yarının savaşa giriştiğimiz zaman"). Rolando Arrigo'nun yanından ayrılırken Marcovaldo ortaya çıkar ve Rolando'ya şerefiyle oynandığı için ikaz eder. Harp esiri habercinin elinden Lida'nın Arrigo'ya yazdığı gizli pusulayı almıştır. Bunu Rolando'ya verir. Rolando çok öfkelenerek intikam alacağına yemin eder. (Mi scoppa il çor - "Kalbim sanki patlayacak.").
Sahne 3: Kulede bir oda
Arrigo tek başınadır. Lida, Arrigo'ya gönderdiği nota cevap almadığı için birden Arrigo'yu görmeye gelir. Arrigo ile Lıda birbirlerini sevdiklerini tekrarlarlar. Arrigo Lida'dan hiçbir not almadığını ona söyler. Tam bu sırada Rolando'nun odaya hemen girmek üzere olduğunu anlarlar. Lida hemen balkona çıkar. Odaya giren Rolando Arrigo'yu karşına çıkarak "Ölüm şövalyeleri"ne verdiği yeminden haberdar olduğunu bildirir. Rolando sonra balkonun kapısını açar ve orada Lida'yı görür. Lida buraya gelmeye kendinin karar verdiğini bildirir. Arrigo ve Ronaldo birbirleriyle sözle atışmaya başlarlar. Rolando kızgınlıkla odadan çıkar ama odanın kapısını dışarıdan kilitler. Hemen komuta ettiği askeri birliğin başına geçerek muharebe meydanına gitmek için ayrılır. Muharebeye gitmek isteyen Arrigo odanın kilitlenmiş olduğu için ancak balkondan seyretmek zorunda kalır. Ama balkondan atlayarak kendi birliğinin askerine katılır. Lida acılar içinde yalnız kalmıştır.
İV. Perde - "Anavatan için ölmek"
Milano'da bir meydan
Mılano ahalisi sokaklara dökülmüş ve zafer için bağırarak şarkılar söylemektedirler, İsmelda Lida'yı Arrigo'nun harp meydanından sağsalım çıktığını görenler olduğuna inandırır. Lida onları sağsalim kalması için duaya başlar: Ah se di Arrigo e Rolando - "Ah! Arrigo ve Ronaldo'yu senin korumana bırakıyorum." Zafer kazanıldığı zaman söylenen bir ilahi duyulmaya başlanmıştır; şehir yetkileri gelerek zaferin kazanıldığını teyit ederler. Sonra da Barbarasçso'nun Arrigo tarafından öldürüldüğünü açıklarlar ve kiliseye girerler. Birdenbire "Ölüm Şövalyeleri" birliğinden bir grup ölümcül yaralar almış ama hala yaşayan Arrigo'yu taşıyarak meydana getirirler. Ronaldo onun yanına gelir ve Arrigo Ronaldo'ya ölmekte olduğunu ve kendisi ile karısını hiçbir vakit onun şerefini lekelemediklerini yemin ederek söyler. Lida kocasına kendini af etmesi için ağlayarak yalvarır. Rolando'yu Marcovaldo’nun yalanlarının olanlara sebep olduğuna inandırır. Zafer alayı ile Milano'lu idareciler gözükür. İtalyan bayrağını göğsüne bastıran Arrigo "İtalya kurtarıldı" diye söylenirken son nefesini verir ve perde iner.
İçerikteki müziksel parçalar
I. Perde
- La pia materna mano Arrigo (sah.1)
- Ah ! m'abbraccia - Rolando (sah. 1)
- Quante volte come un dono - Lida (sah. 2)
- A frenarti, o cor - Lida, Imelda, Marcovaldo, koro (sah 2)
III. Perde
- Se al nuovo dì pugnando - Ikili:Rolando, Arrigo (sah 2)
- Ahi scellerate alme d'inferno - Rolando (sah. 2)
IV. Perde
- Ah se d'Arrigo e Rolando - Lida, koro
Seçilmiş ses ve video kayıtları
| Yil | Roller (Lida; Arrigo; Rolando; Federico) | Orkestra şefi, Opera Evi, Orkestra ve koro | Marka |
|---|---|---|---|
| 1959 | Leyla Gencer, Gastone Limarilli, Giuseppe Taddei, Paolo Washington | Vittorio Gui, Maggio Musicale Fiorentino Orkestra ve Korosu | 2 CD (2003): Myto 2 Cat:MCD 033 281 |
| 1963 | Leyla Gencer, João Gibin, Ugo Savarese, Marco Stefanoni | Francesco Molinari-Pradelli, Teatro Verdi di Trieste Orkestra ve Korosu | 2 CD (2003): Premiere Opera Ltd.<Cat: CDNO 792-2 |
| 1977 | Katia Ricciarelli, José Carreras, Matteo Manuguerra, Nicola Ghiuselev | Lamberto Gardelli, ORF Symphony Orkestra ve Korosu, Viyana | Audio CD: Philips Cat: 422-435-2 |
| 1999 | Fiorenza Cedolins, Alberto Cupido, Roberto Servile, Giorgio Giuseppini | Patrick Fournillier, Orchestra Sinfonica dell Emilia Romagna «Arturo Toscanini» ve Parma ve Piacenza şehir koroları | DVD (2006): Premiere Opera Ltd. Cat: DVD 5668 |
| 2006 | Elisabete Matos, Cesar Hernandez, Giogio Cebrian, Manrico Signorini | Nello Santi, Teatro Massimo Bellini Orkestra ve Korosu | DVD: Bongiovanni Cat: AB20001 |
Not: "Cat:" Yayınlayan firmanın katalog numarasıdır.
Dipnotlar
- ^ Listenin kaynağı: Budden, Julian, (1974) The Operas of Verdi, C.1, say.388, Londra:Cassell.
- ^ Kaynak: La Battaglia di Legnano "Operadis-opera-discography.org.uk" sitesinde verilen ses ve video kayitlari listesi 28 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) (Erişim:24.5.2010)
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- "Opera Türkiye" websitesinde Verdi'nin "La Battaglia di Legnano- Legnano Savaşı" operası konu özeti[] (Erişim:24.5.2010)
- İngilizce Wikipedia La battaglia di Legnano maddesi 28 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce). (Erişim:24.5.2010)
- (İtalyanca). (Erişim:24.5.2010)
- "Verdi,_Giuseppe" IMSLP: "La Battaglia di Legnano" partisyon notalari[](İtalyanca). (Erişim:24.5.2010)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Legnano Savasi orijinal Italyanca ismiyle La battaglia di Legnano Yalnizca Sicilya degil Yunan imparator da Lombardiya Birliginin yaninda yer almasina ragmen Barbarossa bir girisimde daha bulundu ve bu girisim de 1176 da Legnano savasinda yenilmesiyle sonuclandi Ondan sonra baris yapmak zorunda kaldi ve kentlere ozgurlugun temelini birakti Italyan opera bestecisi Giuseppe Verdi nin besteledigi 4 perdelik bir opera eseridir Italyanca Salvadore Cammarano tarafindan Fransiz oyun yazari Joseph Mery tarafindan yazilmis La Bataille de Toulouse Toulouse Savasi oyunundan uyarlanarak hazirlanmistir Legnano Savasi operasinin promiyeri 8 Ocak 1849 te Roma da Teatro Argentinada sahnelenmistir Legnano SavasiOzgun isimLa battaglia di LegnanoMuzikGiuseppe VerdiLibrettoSalvadore CammaranoGala8 Ocak 1849Ilk gosterim yeriTeatro Argentina Roma ItalyaOyuncularFederico Barbarossa Alman Imparatoru bas Milano Birinci Konsulu bas Milano Ikinci Konsulu bas Como un Belediye baskani bas Rolando Milano lu lider bariton Lida esi soprano Arrigo Veronali asker tenor Marcovaldo Alman harp esiri bariton Imelda Lida nin oda hizmetcisi mezzo soprano Arrigo nun yardimcisi tenor Bir haberci tenor Olum Sovalyeleri Como sehri yargiclari ve liderleri Milano sehri ahalisi ve senatorleri Verona Brescia Novara Piacenza ve Milano sehirleri savascilari ve Alman ordusuHazirlanma ve sahnelenmelerItalya 19 yuzyilin ortalarinda Italya Avusturya hegemonyasi ve yonetiminden kurtulma ve tek bir ulke olmak icin buyuk bir milli ugras vermistir Bu milli ugrasa Italyan sanatcilari da buyuk katki yapmislardir ve bunlarin basinda Giuseppe Verdi gelmistir 1848 isyanlari arasinda 18 Mart ta Milano da baslayan isyana Verdi sahsen barikatlara katilmak icin Paris ten gelmisti Ama Milano isyani 5 gun surdukten sonra hemen bastirildi Bu devrim ortami icinde Verdi 12 yuzyilda kuzey Italya da gecen ve Italyanlarin Kutsal Roma Cermen Imparatorlugu na karsi direnisini anlatan bir eseri ana konusu olarak secerek bir opera hazirlamaya koyuldu La Battaglia de Legnano Legnano Savasi adi ile libretto Salvadore Cammarano tarafindan Toulouse direnisini aciklayan bir Fransizca oyundan uyarlandi Bu hazirlanma provalar ve promiyer Italyan milliyetcileri tarafindan coskunlukla karsilandi Libretto nun metninin baskisi promiyerden epey once kapisilip satildi genel provalara istirak etmek isteyen Italyan milliyetcileri tiyatro kapilarini kirdilar Bu provalar ve promiyere mekan olan Roma daki tiyatro Italya milliyetcilerin renkleri ile donatildi ve buyuk gosterilere neden oldu 8 Ocak 1849 daki Roma daki promiyer boylece cok basarili gecti Fakat eserin sonraki sahnelenmelerinde problemler cikti 1850 de Genova da verilen ilk temsili Genova li seyirci hic tutmadi Avusturyali ve Avusturya taraftari sansur idareleri esere karsi cesitli kisitlayici tedbirler aldilar Buna bir tepki olarak eser Milano da L assedio di Haarlem Haarlem Kusatmasi adiyla yeniden sahnelendi 1869 da Parma da yeni sahnelenmesinde ismi La disfatta degli Austriaci Avusturya lilarin yenilisi adi ile oynandi Fransa da 1880li yillarda Pour la Patrie Vatan icin adi ile Paris te yapimlanmaya hazirlandi ama bu bir yapim Paris te sahnelenmeyerek sahnelenmesi birkac tasra tiyatrosuna birakildi Ingilizce konusan ulkelerde ise bu eser cok buyuk bir ihmale ugradi Birlesik Krallik ta ilk yapimi ancak Cardiff te 31 Ekim 1960 ve ABD de ise 28 Subat 1960 ta New York ta Amato Tiyatrosu nda yapildi 2000 de Londra da Radyo 4 konseri icin ve 1976 da ve 2001 de New York ta konser seklinde iki defa sahnelendi Verdi nin kariyerinin yuzyilini kutlamak icin 2013 e kadar butun eserlerin yapimlanmasini ongoren Verdi donusumu adi verilen projeyi ABD de uygulayan Saragosa Opera Kumpanyasi ise daha bu eseri sahnelememis ve ne zaman sahnelenmesi planlandigi da daha aciklanmamistir Diger ulkelerde de cok nadir olarak yapimlanmistir Italya da 1959 da ise Italyan ozgurluk savasinin ilk yuzyilini kutlamak icin 1959 da Floransa ve Venedik te ve 1963 te Trieste de yapimlanmistir Bu yapimlarin her birinde unlu Turk opera sanatcisi soprano Leyla Gencer basrolu oynamistir ve bu sanatkar 1959 da bu eserin ses kaydina alinmasinda basrolu icra etmistir Milano da ise La Scala opera evinde 1916 ve 1961 de birer defa sahnelenmistir RollerRol Ses tipi Promiyerde Roller 27 Ocak 1849 Orkestra sefi Federico Barbarossa Alman Imparatoru bas Pietro SottoviaMilano Birinci Konsulu bas Alessandro LanzoniMilano Ikinci Konsulu bas Achille TestiComo un Belediye baskani bas Filippo GianniniRolando Milano lu lider baritonLida esi soprano Teresa De Giuli BorsiArrigo Verona li asker tenorMarcovaldo Alman harp esiri bariton Lodovico ButiaImelda Lida nin oda hizmetcisi mezzo soprano Vincenza MarchesiArrigo nun yardimcisi tenor Mariano ContiBir ulak tenor Gaetano FerriOlum Sovalyeleri Como sehri yargiclari ve liderleri Milano sehri ahalisi ve senatorleri Verona Brescia Novara Piacenza ve Milano sehirleri savascilari ve Alman ordusuKonu ozetiZaman 12 yuzyil Mekan Kuzey Italya Milano ve ComoI Perde O yasiyor Sahne 1 Milano sehir surlari yakinlarinda Milano da bir alan Halk sehirlerini Cermenlere karsi basariyla savunarak donen askerleri sevgi gosterileriyle karsilamaktadir Askerlerin arasinda savasta oldugu sanilan Veronali Yuzbasi Arrigo da vardir Eski dostu ve silah arkadasi Rolando onun hayatta olduguna cok sevinir sevgiyle karsilar satosunda misafir etmek amaciyla cagirir Milano da Lombard Ligi nin askerleri Alman Imparatoru Frederick Barbarosa ya karsi bir askeri sefere hazirdir Genc bir asker olan ve daha once herkesin kendinin olmus oldugunu sandigi Arrigo bu Lombard Ligi birlikleri arasindadir Oldu diye bir kenarda birakildiktan sonra annesinin yaralarini nasil sarip ona baktigini ve onun iyilesmesini sagladigini anlatir La pia materna mano Bir annenin sefkatli eli Tekrar harbe gitmesi gerekmektedir ve ayrilmadan sevgilisi olan Lida yi gormek istemektedir Bir asker yoldasi ve Milano dan gelen birliklerin komutani olan Rolando gelir ve olmus oldugu sandigi Arrigo yu gorunce sevincini ifade eder Ah m abbraccia d esultanza Ah Seni kucaklayayim Etrafta toplanmis bulunan askerler Milano yu tiran diktatorlerden savunup koruyacaklarina yemin ederler Sahne 2 Sehir surlari kenarinda Rolando nun karisi olan Lida savasin devam etmesinde cok cani sikilmistir Rolando bir Germen esir olan Marcovaldo ya karisinin guvenligini saglamasi gorevini vererek ona gayet iyi davranmistir Fakat Marcovaldo Lida ya sirilsiklam asik olmustur Ona askini ifsa ettigi zaman Lida da bundan tiksinti duydugunu ifade eder Bundan sonra kocasi Rolando nun yaninda Arrigo ile birlikte evine gelecegini ogrenir ve bunu cok can sikici bulur A frenarti o cor nel petto Ah kalbim artik kendimde guc bulamiyorum Arrigo da Ronaldo nun evine geldiginde Lida nin orada Ronaldo nun karisi olarak bulunmasindan gayet rahatsiz oldugunu acikca gosterir Rolando cagrilmis oldugu bir yere gitmek icin oradan ayrilmasi gerekir ve Arrigo ve Lida birlikte kalirlar Lida herkesin Arrigo nun savas meydaninda olmus oldugunu kabul ettiklerini ve bundan dolayi babasinin Rolando ile evlenmesini tesvik ettigini aciklamaya calisir Arrigo Lida yi sadakatsiz kisi olmakla suclayarak ve kendi icin yapilacak seyin harp meydaninda olmesi oldugunu dusunerek oradan ayrilir II Perde Barbarosa Como hukumet konagi Rolando ve Arrigo beraberce Como sehrine giderek birlesme teklifinde bulunurlar Milano ya yakin olan Como bir anlasma ile Frederico Barbarosso ya baglidir Iki Italyan kenti guclerini birlestirirlerse Cermen saldirilarina karsi basari kesin olacaktir Iki arkadas Como lulari buna inandirmaya calisarak tarihe ve bagli olduklari siteye karsi ihanet etmemeleri gerektigini bildirirler Comolular karar verirken Barbarosso nun ordusu birkac kilometre otedeki Pavia yi zapt eder Como tepelerine karargah kurar Rolando ve Arrigo bu muhtesem ordunun her seye ragmen Italyan vatanseverleri karsisinda yenilgiye ugrayacagina emindirler Barbarosso da gelerek teslim olmalarini Italya nin kaderinin elinde oldugunu bildirir Milanolular bu teklifi reddederek cikarlar Como sehrinin ileri gelenleri barisi saglamak icin istilaci guclere karsi Milano nun cok aleyhte sartlar ile bir sulh yapmaya mecbur kalmasi geregini ogrenirler Sonra Arrigo ve Rolando yeniden gelirler ve kuzeyden bir diger ordunun Milano topraklarini girdigini aciklarlar Istilacilar ve Milano arasinda bulunan Como sehrinden Milano namina yardim istediklerini soylerler Como nun Italyan taraftari olarak Milano ya destek verecegini ummakta olduklarini bildirirler Birdenbire Alman Krali Barbarosa nin Ben Italya nin gelecekteki kaderiyim dedigini ogrenirler Alman ordusu gelip Milano sehrini kusatma altina alir ve Barbarosa ilan aleyhinde cesitli tehditler yapmaktadir Alman Krali Arrigo ve Rolando nun Milano ya giderek o sehrin kendine teslim olmasini saglamalarini ister III Perde Alcaklik Sahne 1 Santa Ambrogio Basilikasi Lida nin kendisine verdigi sozu tutmayarak en yakin dostuyla evlenmesine pek uzulen Arrigo Olum Sovalyeleri adli birlige girmistir Bu birligin gorevi en tehlikeli anlarda savasa atilmak ve olunceye kadar dovusmektir Lida eski sevgilisine bir mektup yazarak hizmetcisi Imelda ya verir Imelda yola cikmadan Rolando satoya donerek ertesi gun yapilacak savas icin karisi ve ogluna veda etmek istemistir Lida salondan cikinca Arrigo ya eger savasta olurse karisi ve ogluna bakmasini onlari korumasini rica eder Arrigo arkadasina soz verir Delikanli salondan cikarken Rolando nun yanina Marcovaldo yaklasarak karisinin onu en yakin arkadasiyla aldattigini soyler Hizmetcinin elinden aldigi mektubu gosterir Bu Lida nin Arrigo ya yazdigi mektuptur Lida mektupta Arrigo yu olumden vazgecirmeye calismakta onunla bulusmasini rica etmektedir Rolando her ikisinden de oc almak icin yemin eder Arrigo yenilgi veya esir olma yerine olunceye kadar savasmayi kendine siar edinmis kisilerden olusan bir grup olan Olum Sovalyeleri birligine katilir Herkes birlesip Italya birligi davasini destekleyeceklerine dair bir yemin ederler Giuriam d Talia por fine ai danni Biz hepimiz Italya ya yapilan kotulukleri sona erdirmeye yemin ediyoruz Sahne 2 Rolando nun satosu Arrigo satonun en ust katindaki odada annesine veda mektubu yazmaktadir Iceri Lida girerek ona boyle aci seyler yazmamasi icin yalvarir Halbuki Arrigo sevilmedigini anladiktan sonra yasamamaya karar vermistir Bir an Rolando nun Arrigo yu cagiran sesi duyulur Lida balkona saklanir Rolando odaya girer supheli bakislarla Arrigo yu suzer sonra balkon kapisini acar Lida yi gorur Iki sevgili hicbir zaman onun serefini lekelemediklerini soylerler Rolando kararini vermistir onlari odaya kapatacak bu suretle Arrigo nun olum sovalyelerinin arasina katilmasini engelleyecektir Kapiyi kilitleyerek uzaklasir disarida savasa giden Milano lu askerlerin sesleri duyulmaktadir Arrigo kapiyi acarak kulenin en ustunden kendisini asagiya birakir ya olecek yahut kurtulup savasacaktir Lida Arrigo nun Olum Sovalyeleri ne katildigini duymustur Onunla gorusmek icin ona bir not yazip bu notu hizmetkari Imelda nin ona goturmesine karar vermistir Imelda tam ayrilmak uzereyken Ronaldo Lida ya ve ogluna elveda etmek icin gelir ve oglunun hemen kendi yanina getirilmesini soyler Imelda notu hemen saklar ve odadan hemen ayrilir Ronaldo Lida ya kendi vatanina olan sevgi hislerini ogluna da gecirmesini ve oglunu ana vatanini cok seven bir kisi olarak yetistirmesini istedigini bildirir Digli ch e sangue italico Soyle ona onun kani Italyandir Rolando Arrigo tarafindan cagrilmistir Rolando Arrigo nun Olum Sovalyeleri grubuna katildigini bilmemektedir ve onun Milano yu savunmakla gorevli muhafizlar birligine katilmis oldugunu sanmaktadir Arrigo dan Rolando eger kendi olurse karisina ve ogluna bakmasini ister Se al nuovo di pugnando Yarinin savasa giristigimiz zaman Rolando Arrigo nun yanindan ayrilirken Marcovaldo ortaya cikar ve Rolando ya serefiyle oynandigi icin ikaz eder Harp esiri habercinin elinden Lida nin Arrigo ya yazdigi gizli pusulayi almistir Bunu Rolando ya verir Rolando cok ofkelenerek intikam alacagina yemin eder Mi scoppa il cor Kalbim sanki patlayacak Sahne 3 Kulede bir oda Arrigo tek basinadir Lida Arrigo ya gonderdigi nota cevap almadigi icin birden Arrigo yu gormeye gelir Arrigo ile Lida birbirlerini sevdiklerini tekrarlarlar Arrigo Lida dan hicbir not almadigini ona soyler Tam bu sirada Rolando nun odaya hemen girmek uzere oldugunu anlarlar Lida hemen balkona cikar Odaya giren Rolando Arrigo yu karsina cikarak Olum sovalyeleri ne verdigi yeminden haberdar oldugunu bildirir Rolando sonra balkonun kapisini acar ve orada Lida yi gorur Lida buraya gelmeye kendinin karar verdigini bildirir Arrigo ve Ronaldo birbirleriyle sozle atismaya baslarlar Rolando kizginlikla odadan cikar ama odanin kapisini disaridan kilitler Hemen komuta ettigi askeri birligin basina gecerek muharebe meydanina gitmek icin ayrilir Muharebeye gitmek isteyen Arrigo odanin kilitlenmis oldugu icin ancak balkondan seyretmek zorunda kalir Ama balkondan atlayarak kendi birliginin askerine katilir Lida acilar icinde yalniz kalmistir IV Perde Anavatan icin olmek Milano da bir meydan Milano ahalisi sokaklara dokulmus ve zafer icin bagirarak sarkilar soylemektedirler Ismelda Lida yi Arrigo nun harp meydanindan sagsalim ciktigini gorenler olduguna inandirir Lida onlari sagsalim kalmasi icin duaya baslar Ah se di Arrigo e Rolando Ah Arrigo ve Ronaldo yu senin korumana birakiyorum Zafer kazanildigi zaman soylenen bir ilahi duyulmaya baslanmistir sehir yetkileri gelerek zaferin kazanildigini teyit ederler Sonra da Barbarascso nun Arrigo tarafindan olduruldugunu aciklarlar ve kiliseye girerler Birdenbire Olum Sovalyeleri birliginden bir grup olumcul yaralar almis ama hala yasayan Arrigo yu tasiyarak meydana getirirler Ronaldo onun yanina gelir ve Arrigo Ronaldo ya olmekte oldugunu ve kendisi ile karisini hicbir vakit onun serefini lekelemediklerini yemin ederek soyler Lida kocasina kendini af etmesi icin aglayarak yalvarir Rolando yu Marcovaldo nun yalanlarinin olanlara sebep olduguna inandirir Zafer alayi ile Milano lu idareciler gozukur Italyan bayragini gogsune bastiran Arrigo Italya kurtarildi diye soylenirken son nefesini verir ve perde iner Icerikteki muziksel parcalarI Perde La pia materna mano Arrigo sah 1 Ah m abbraccia Rolando sah 1 Quante volte come un dono Lida sah 2 A frenarti o cor Lida Imelda Marcovaldo koro sah 2 III Perde Se al nuovo di pugnando Ikili Rolando Arrigo sah 2 Ahi scellerate alme d inferno Rolando sah 2 IV Perde Ah se d Arrigo e Rolando Lida koroSecilmis ses ve video kayitlariYil Roller Lida Arrigo Rolando Federico Orkestra sefi Opera Evi Orkestra ve koro Marka1959 Leyla Gencer Gastone Limarilli Giuseppe Taddei Paolo Washington Vittorio Gui Maggio Musicale Fiorentino Orkestra ve Korosu 2 CD 2003 Myto 2 Cat MCD 033 2811963 Leyla Gencer Joao Gibin Ugo Savarese Marco Stefanoni Francesco Molinari Pradelli Teatro Verdi di Trieste Orkestra ve Korosu 2 CD 2003 Premiere Opera Ltd lt Cat CDNO 792 21977 Katia Ricciarelli Jose Carreras Matteo Manuguerra Nicola Ghiuselev Lamberto Gardelli ORF Symphony Orkestra ve Korosu Viyana Audio CD Philips Cat 422 435 21999 Fiorenza Cedolins Alberto Cupido Roberto Servile Giorgio Giuseppini Patrick Fournillier Orchestra Sinfonica dell Emilia Romagna Arturo Toscanini ve Parma ve Piacenza sehir korolari DVD 2006 Premiere Opera Ltd Cat DVD 56682006 Elisabete Matos Cesar Hernandez Giogio Cebrian Manrico Signorini Nello Santi Teatro Massimo Bellini Orkestra ve Korosu DVD Bongiovanni Cat AB20001 Not Cat Yayinlayan firmanin katalog numarasidir Dipnotlar Listenin kaynagi Budden Julian 1974 The Operas of Verdi C 1 say 388 Londra Cassell Kaynak La Battaglia di Legnano Operadis opera discography org uk sitesinde verilen ses ve video kayitlari listesi 28 Kasim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Erisim 24 5 2010 Ayrica bakinizOpera Giuseppe VerdiDis baglantilar Opera Turkiye websitesinde Verdi nin La Battaglia di Legnano Legnano Savasi operasi konu ozeti olu kirik baglanti Erisim 24 5 2010 Ingilizce Wikipedia La battaglia di Legnano maddesi 28 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce Erisim 24 5 2010 Italyanca Erisim 24 5 2010 Verdi Giuseppe IMSLP La Battaglia di Legnano partisyon notalari olu kirik baglanti Italyanca Erisim 24 5 2010