Ayşe Leyla Gencer (10 Ekim 1928; Polonezköy - 10 Mayıs 2008;Milano), Türk opera sanatçısı. 20. yüzyılın en önemli sopranolarından biri olarak görülür.
Leyla Gencer | |
---|---|
Opera Sahnesi önünde bulunan Leyla Gencer anıtı. | |
Doğum | Ayşe Leyla Çeyrekgil 10 Ekim 1928 Polonezköy, İstanbul, Türkiye |
Ölüm | 10 Mayıs 2008 (79 yaşında) Milano, İtalya |
Eğitim | İstanbul İtalyan Lisesi, İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuarı |
Meslek | Opera sanatçısı |
Batı ülkelerinde "La Diva Turca", "La Gencer", "La Regina" olarak ün yapan; Milano, Roma, Napoli, Venedik, Viyana, Paris, San Francisco, Köln, Buenos Aires, Londra, Rio de Janerio, Bilbao, Chicago’da sanatını dinleten; Lucia’nın, Norma’nın, Lady Macbeth’in, ’in, Filoria Tosca’nın, Lucrezia’nın, Madam Butterfly’ın, Alceste’nin, Aida’nın, Violetta’nın, Leonora’nın "Leyla la Turca"sı soprano Leyla Gencer, hem seçkin opera sahnelerinde hem resitallerinde hayranlık uyandırmış sanatçılardandır. Opera repertuvarı 23 bestecinin 72 yapıtını kapsamıştır. Gencer, T.C. Devlet Sanatçısıdır.
Doğumu ve ailesi
Leyla Gencer 1928'de Polonezköy'de doğdu. Babası Safranbolu köklü Müslüman bir ailenin oğlu olan Hasanzade İbrahim Bey, annesi Polonyalı Katolik bir ailenin kızı olan Alexandra Angela Minakovska'dır. Ailesi sonradan Çeyrekgil soyadını aldı. Annesi, İbrahim Bey'le evlendikten sonra Müslüman olup Atiye adını aldı. Gencer ileriki yıllarda bir röportajında "Müslüman ve oryantal bir altyapıdan geliyorum." demiştir.
Babası İbrahim Bey, ağabeyi Hüseyin Çeyrekgil ile çiftçilik, balıkçılık, taşımacılık ve Çubuklu suyunun işletmesini yapıyordu; ayrıca Lale Sineması’nın işletmesini üstlenmişti ve Karaköy’de hanları bulunuyordu. Leyla, babasını genç yaşta kaybetti. 1946'da varlıklı bir bankacı olan İbrahim Gencer ile evlendi ve Gencer soyadını aldı.
Eğitimi
Leyla Gencer, İstanbul İtalyan Lisesi'ni bitirdi ve bir süre İstanbul Devlet Konservatuvarı'nda şan eğitimi aldı. Konservatuvarda, Fransa'nın önde gelen hocalarından Reine Gelenbevi, ünlü orkestra şefi Muhittin Sadak ve besteci Cemal Reşit Rey'in öğrencisi oldu.Ankara Devlet Konservatuvarı'nda ders vermek üzere Türkiye'ye gelen ünlü İtalyan soprano Giannina Arangi-Lombardi ile tanıştıktan sonra İstanbul'daki konservatuvar eğitimini yarıda bırakarak çalışmalarını Ankara'da onun özel öğrencisi olarak sürdürdü. Ankara Devlet Tiyatrosu'nun (opera da tiyatroya bağlı idi) korosuna girdi. Hocası Arangi Lombardi, bir yıl sonra kızını ziyaret için gittiği İtalya'da hastalanarak hayatını yitirince çalışmalarını İtalyan bariton ile sürdürdü.
Opera kariyeri
Leyla Gencer, Devlet Tiyatroları Ankara Operası'nda korist olarak görev yapmaktayken Ankara'ya geldiği yıl (1950'de) sahnelenmeye başlayan Cavalleria rusticana operasında Santuazza rolü ona verildi, Gencer'in opera kariyeri bu rolle başladı.
Leyla Gencer, Ankara Devlet Operası'nda görev yaptığı 1950-1958 yılları arasında devlet konuklarına verilen resitallerde en çok görev alan sanatçılardan oldu. ABD devlet başkanlarından Harry S. Truman, Dwight Eisenhower, Yugoslavya'nın kurucusu Mareşal Tito, İran Şahı Rıza Pehlevi ve eşi Prenses Süreyya, Ürdün Kralı Hüseyin, huzurunda resitaller verdiği devlet konuklarındandır.
İlk defa 1953 yılında, Türkiye ile İtalya arasında imzalanan Kültür Anlaşması çerçevesinde bir resital görevi ile Roma'ya gitti. Bu resital bütün İtalya'da radyolarda naklen yayınlandı. Bu konserin başarısı üzerine Napoli Yaz Festivali'nde sahnelenen Cavalleria rusticana Operası'nda başrol üstlenmek fırsatını elde etti. Bir sonraki sezon Napoli'nin ünlü San Carlo Operası'nda Eugenio Onegin ve Madam Butterfly operalarında başrol oynama teklifi aldı. Leyla Gencer'in uluslararası platformdaki opera serüveni böylece başladı, Madam Butterfly operasındaki başarısı ile Napolillerin sevgisini kazanan Gencer, Napolili Türk olarak anılmaya başladı. Bu başarı bir sonraki sezon San Carlo Operası'nda sahnelenen La Traviatadaki Violetta rolü ile sürmüştü. Sanatçı "La Traviata"'yı Palermo, Trieste, Ankara, Torino, Varşova, Poznan, Lodzi Krakov'da, Viyana Devlet Operası'nda Herbert von Karajan yönetiminde, San Francisco ve Philadelphia'da, Moskova ve Leningrad'da seslendirdi. 1956'da San Francisco operasında San Francesca da Rimini operasında son anda oynayamayacağını bildiren ünlü soprano Renata Tebaldi'nin yerine başrolü seslendirdi. Eserin San Francisco ve Los Angeles temsillerinden sonra San Francisco operası ile kontrat imzaladı.
1957 sezonunda San Fransicso Operası'nda sahnelenen La Traviata operasında başrolü Leyla Gencer, Lucia di Lammermoor operasında ise dünyaca ünlü soprano Maria Callas üstlenmişti. Callas'ın gelmemesi üzerine Lucia rolünü de Gencer üstlendi ve büyük başarı kazandı. O günden başlayarak ABD'de sayısız opera temsili, resital, konser gerçekleştirdi.
26 Ocak 1957 gecesi Leyla Gencer, kendisine koyduğu Milano'nun ünlü La Scala Tiyatrosu'nda sahneye çıkma hedefine ilk defa ulaştı. Fransız besteci Francis Poulenc'in eserinin dünyadaki ilk temsilinde başrolü (Lidoine-başrahibe) oynadı. Scala'daki ilk sahneye çıkışından sonra Gencer, 18 Şubat 1957'de tüm zamanların en büyük orkestra şefi kabul edilen ve kısa bir süre önce ABD'de hayatını kaybeden Arturo Toscanini için Milano'nun Duomo di Milano Katedrali'nde düzenlenen görkemli cenaze töreninde Verdi'nin Requiem'ini seslendirilirken soprano partisini başarıyla söyledi. Bu başarının ardında La Scala Operası'nın; Köln Operası'nın açılışı nedeniyle düzenlediği turnede, Verdi'nin Kaderin gücü adlı eserinde başrol oynadı. 1958'de Pizzetti'nin dünyada ilk gösterimi gerçekleşen Katedral'de Cinayet adlı eserinde başrahibe rolünü, ardından Boito'nun az bilinen Mefistofele operasında Margherita rolünü üstlendi.
Gencer, 1958 yılında kontratı feshedilinceye kadar yurtdışındaki operalarda Ankara Devlet Operası Sanatçısı sıfatıyla rol aldı. 1958'de görevine son verildikten bir süre sonra Milano'ya yerleşti. 1958'de İtalyan Radyosu'nda Donizetti'nin "Anna Bolena" operası Leyla Gencer'in yorumuyla yayımlanmıştı (Bu yayım, 1980'de plak olarak piyasaya çıktı). Bu yorumun başarısı üzerine ünlü orkestra şefi Vittorio Gui şefliğini yaptığı 3 ayrı eserde, 3 ayrı kentte (Palermo, Floransa Roma Operaları) başrol teklif etti. Gencer böylece 1959 yılı Floransa Festivali'nin açılışında Verdi'nin 1849'dan beri hiç sahnelenmemiş "Legnano Savaşı" adlı eserinde başrolü oynadı. Bunu, Palermo'da Verdi'nin "Macbeth" Operası, Roma'da Mozart'ın "Don Giovanni" Operası'nı seslendirdi.
Gencer, 1960'larda mesleğinin doruğuna çıktı. Hiç bilinmeyen operaları seslendirmeyi sürdürdü. 1963'te Verdi'nin unutulmuş operası "Kudüs"te başrol Elena'yı oynadı. Bunu Donizetti'nin hiç bilinmeyen operası 'daki Kraliçe Elizabeth rolü ve Bellini'nin 130 yıldır sahnelenmeyen operası takip etti.
1985 yılında sahneye veda eden sanatçı, 1983-1988 yılları arasında As. Li. Co.’nun genel sanat yönetmenliğini yürüttü. 4 Aralık 1987'de Donizetti ödülü verildi. 1997-1998 arasında La Scala korosunun genç sanatçılar okulunda yöneticilik yaptı, ölümüne kadar La Scala Tiyatrosu'nda opera sanatçıları için kurulan akademinin sanat yönetmenliğini yapmaktaydı. Gencer, aynı zamanda opera yorumu üzerine dersler vermeye devam ediyordu. Uluslararası yarışmalarda seçiciler kurulu üyelikleri yapan, festivallere, seminer ve konferanslara katılan Leyla Gencer, İstanbul’da kendi adını taşıyan “Uluslararası Şan Yarışması”nın kurucusudur. Yarışma, 1995 yılından beri düzenlenmektedir.
Leyla Gencer, 1988 yılında "Devlet Sanatçısı" unvanıyla onurlandırıldı.
2004 yılında Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından 1000 yılın Türkleri özel koleksiyonunda adına 15.000.000 TL değerinde 0.999 ayar gümüş hatıra para basıldı.
Ölümü
10 Mayıs 2008'de Milano'daki evinde kalp ve solunum yetmezliği nedeniyle 79 yaşında hayatını kaybetti. Leyla Gencer’in cenazesi 12 Mayıs günü Milano’da La Scala Operası’nın Santa Babila Kilisesi‘nde düzenlenen kalabalık bir törenden sonra vasiyeti doğrultusunda krematoryuma götürülerek yakıldı. Leyla Gencer’in külleri daha sonra İstanbul’a getirildi. Kendi vasiyeti gereği küller, 16 Mayıs günü Dolmabahçe Sarayı ile Dolmabahçe Camii arasındaki yapılan bir törenden sonra Dolmabahçe açıklarında Boğaz sularına döküldü. Törende, Mozart'ın Requiem'inden "Lacrimosa" ile Ahmed Adnan Saygun'un "Yunus Emre Oratoryosu"nun 5, 12 ve 13. bölümleri İstanbul Devlet Opera ve Balesi Orkestra ve Korosu tarafından seslendirildi.
İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın yeni yapılmakta olan merkezinde sanatçının vasiyeti üzerine bir "Leyla Gencer Müzesi" oluşturulması öngörülmektedir.
Leyla Gencer Şan Yarışması
İlki "Yapı Kredi Uluslararası Leyla Gencer Şan Yarışması" adıyla 3-9 Eylül 1995 tarihinde gerçekleştirilen Leyla Gencer Şan Yarışması, 2006 yılından bu yana iki yılda bir, La Scala Tiyatrosu Sahne ve Gösteri Sanatları Akademisi Vakfı işbirliğiyle İstanbul Kültür Sanat Vakfı tarafından düzenleniyor. 1997 yılındaki ikinci yarışmaya Leyla Gencer jüri üyesi olarak katıldı. Her iki senede bir gerçekleştirilen yarışma 1999 yılında 17 Ağustos Depremi nedeniyle düzenlenmedi.
Bugüne kadar birçok ülkeden yüzlerce sanatçının katıldığı Leyla Gencer Şan Yarışması'nda dereceye girenler dünyaca ünlü operalardan konser teklifleri aldılar.
Diskografi
- Donizetti: Anna Bolena 1958/ Gavazzeni, Gencer, Simionato, et al
- Donizetti: Anna Bolena 1965/ Gavazzeni, Gencer, Cava, et al
- Donizetti: Caterina Cornaro 1972 / Cillario, Gencer, Aragall
- Donizetti: Les Martyrs / 1975 Camozzo, Gencer, Bruson, et al
- Donizetti: Les Martyrs / 1978 Gelmetti, Gencer, Bruson, et al
- Donizetti: / 1970 Gracis, Gencer, Raimondi et al.
- Donizetti: Lucrezia Borgia / 1966 Franci, Gencer, Aragall, Petri et al.
- Donizetti: Maria Stuarda (Mary Stuart) / 1967 Molinari-Pradelli, Gencer, Verret, Tagliavini et al.
- Donizetti: Messa di Requiem / Gavazzeni, Teatro La Fenice
- Donizetti: Roberto Devereux 1964 / Gencer, Cappuccilli, et al.
- Donizetti: Belisario 1969 / Gavazzeni, Gencer, Taddei et al.
- Mozart: Don Giovanni 1960/ Molinari-Pradelli, Gencer, Petri, Bruscantini, Stich-Randall et al
- Mozart: Don Giovanni 1962/ Solti, Gencer, Jurinac, Freni
- Ponchielli: La Gioconda 1971 / de Fabritiis, Gencer, Raimondi
- Zandonai: Francesca da Rimini 1961 / Capuana, Gencer, Cioni et al.
- Rossini: 1971/ Sanzogno, Gencer, Grilli
- Verdi: I due Foscari" 1957/ Serafin, Gencer, Guelfi
- Verdi: Battaglia di Legnano (Legnano Savaşı) 1959/ Gencer, Limarilli
- Verdi: Rigoletto 1961/ Quadri, Gencer, McNeil, Raimondi
- Verdi: Gerusalemme 1963/ Gavazzeni, Gencer, Aragall, Guelfi
- Verdi: Sicilya Vesperleri (I Vespri Siciliani) 1965/ Gavazzeni, Gencer, et al
- Verdi: 1960/ Gui, Gencer, Taddei, Picchi et al.
- Verdi: Macbeth 1968/ Gavazzeni, Gencer, Guelfi, Corradi, et al
- Verdi: Attila 1972/ Silipigni, Gencer, Hines
- Verdi: 1972/ Gavazzeni, Gencer, Bergonzi
- Verdi: Simon Boccanegra 1961/ Gavazzeni, Gobbi, Gencer
- Verdi: Il Trovatore 1957/Previtali, Gencer, Del Monaco, Barbieri, Bastianini
- Verdi: Un ballo in maschera (Maskeli Balo) 1961/ Gencer, Bergonzi
- Verdi: Aida 1956/ Capuana, Gencer, Bergonzi, Cossotto
- Verdi: La Forza del Destino (Kaderin Gücü) 1957/ Serafin, Gencer, Di Stefano
- Verdi: La Forza del Destino 1965/ Molinari Pradelli, Gencer, Bergonzi
Ödüller
Kaynakça
- ^ a b c Leyla Gencer: A Turkish soprano of great dramatic power, she excelled in a wide range of Italian opera 14 Mayıs 2012[Tarih uyuşmuyor] tarihinde Wayback Machine sitesinde . Guardian.co.uk. Erişim: 27 Ağustos 2008
- ^ a b madebycat.com. . İKSV. 28 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2022.
- ^ a b . Milliyet. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2022.
- ^ a b c d . NTV. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2022.
- ^ a b web.archive.org. 8 Temmuz 2007. 8 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2022.
- ^ a b c . Milliyet. 24 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2022.
- ^ a b Oksijen, Gazete (5 Ekim 2022). . gazeteoksijen.com/sanat/dunya-opera-tarihine-gecen-la-diva-turca-leyla-gencer-153721. 10 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2022.
- ^ a b . tez.yok.gov.tr. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2022.
- ^ a b c . Anadolu Ajansı. 16 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2022.
- ^ "Aktüalite Ayın Dosyası". Milliyet (gazete). 10 Ocak 1988. s. 30.
- ^ a b c d . www.leylagencer.org. 24 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2022.
- ^ . CNN Türk. 15 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2022.
Dış bağlantılar
- (İngilizce)
- Leyla Gencer Şan Yarışması 7 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Zeynep Oral 2008 yılında BBC Türkçe Leyla Gencer'i anlatıyor 24 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- İstanbul Kültür Sanat Vakfı'nın Leyla Gencer'in vefatının 10. yılı anısına yapmış olduğu belgesel. 24 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ayse Leyla Gencer 10 Ekim 1928 Polonezkoy 10 Mayis 2008 Milano Turk opera sanatcisi 20 yuzyilin en onemli sopranolarindan biri olarak gorulur Leyla GencerOpera Sahnesi onunde bulunan Leyla Gencer aniti DogumAyse Leyla Ceyrekgil 10 Ekim 1928 1928 10 10 Polonezkoy Istanbul TurkiyeOlum10 Mayis 2008 79 yasinda Milano ItalyaEgitimIstanbul Italyan Lisesi Istanbul Universitesi Devlet KonservatuariMeslekOpera sanatcisi Bati ulkelerinde La Diva Turca La Gencer La Regina olarak un yapan Milano Roma Napoli Venedik Viyana Paris San Francisco Koln Buenos Aires Londra Rio de Janerio Bilbao Chicago da sanatini dinleten Lucia nin Norma nin Lady Macbeth in in Filoria Tosca nin Lucrezia nin Madam Butterfly in Alceste nin Aida nin Violetta nin Leonora nin Leyla la Turca si soprano Leyla Gencer hem seckin opera sahnelerinde hem resitallerinde hayranlik uyandirmis sanatcilardandir Opera repertuvari 23 bestecinin 72 yapitini kapsamistir Gencer T C Devlet Sanatcisidir Dogumu ve ailesiLeyla Gencer 1928 de Polonezkoy de dogdu Babasi Safranbolu koklu Musluman bir ailenin oglu olan Hasanzade Ibrahim Bey annesi Polonyali Katolik bir ailenin kizi olan Alexandra Angela Minakovska dir Ailesi sonradan Ceyrekgil soyadini aldi Annesi Ibrahim Bey le evlendikten sonra Musluman olup Atiye adini aldi Gencer ileriki yillarda bir roportajinda Musluman ve oryantal bir altyapidan geliyorum demistir Babasi Ibrahim Bey agabeyi Huseyin Ceyrekgil ile ciftcilik balikcilik tasimacilik ve Cubuklu suyunun isletmesini yapiyordu ayrica Lale Sinemasi nin isletmesini ustlenmisti ve Karakoy de hanlari bulunuyordu Leyla babasini genc yasta kaybetti 1946 da varlikli bir bankaci olan Ibrahim Gencer ile evlendi ve Gencer soyadini aldi Safranbolu ya bagli Yorukoy de Leyla Gencer bustuEgitimiLeyla Gencer Istanbul Italyan Lisesi ni bitirdi ve bir sure Istanbul Devlet Konservatuvari nda san egitimi aldi Konservatuvarda Fransa nin onde gelen hocalarindan Reine Gelenbevi unlu orkestra sefi Muhittin Sadak ve besteci Cemal Resit Rey in ogrencisi oldu Ankara Devlet Konservatuvari nda ders vermek uzere Turkiye ye gelen unlu Italyan soprano Giannina Arangi Lombardi ile tanistiktan sonra Istanbul daki konservatuvar egitimini yarida birakarak calismalarini Ankara da onun ozel ogrencisi olarak surdurdu Ankara Devlet Tiyatrosu nun opera da tiyatroya bagli idi korosuna girdi Hocasi Arangi Lombardi bir yil sonra kizini ziyaret icin gittigi Italya da hastalanarak hayatini yitirince calismalarini Italyan bariton ile surdurdu Opera kariyeriGencer e verilen Turkiye Cumhuriyeti Devlet Ustun Hizmet Madalyasi berati Ataturk Kultur Merkezi Istanbul Leyla Gencer Devlet Tiyatrolari Ankara Operasi nda korist olarak gorev yapmaktayken Ankara ya geldigi yil 1950 de sahnelenmeye baslayan Cavalleria rusticana operasinda Santuazza rolu ona verildi Gencer in opera kariyeri bu rolle basladi Leyla Gencer Ankara Devlet Operasi nda gorev yaptigi 1950 1958 yillari arasinda devlet konuklarina verilen resitallerde en cok gorev alan sanatcilardan oldu ABD devlet baskanlarindan Harry S Truman Dwight Eisenhower Yugoslavya nin kurucusu Maresal Tito Iran Sahi Riza Pehlevi ve esi Prenses Sureyya Urdun Krali Huseyin huzurunda resitaller verdigi devlet konuklarindandir Besiktas taki heykeli Ilk defa 1953 yilinda Turkiye ile Italya arasinda imzalanan Kultur Anlasmasi cercevesinde bir resital gorevi ile Roma ya gitti Bu resital butun Italya da radyolarda naklen yayinlandi Bu konserin basarisi uzerine Napoli Yaz Festivali nde sahnelenen Cavalleria rusticana Operasi nda basrol ustlenmek firsatini elde etti Bir sonraki sezon Napoli nin unlu San Carlo Operasi nda Eugenio Onegin ve Madam Butterfly operalarinda basrol oynama teklifi aldi Leyla Gencer in uluslararasi platformdaki opera seruveni boylece basladi Madam Butterfly operasindaki basarisi ile Napolillerin sevgisini kazanan Gencer Napolili Turk olarak anilmaya basladi Bu basari bir sonraki sezon San Carlo Operasi nda sahnelenen La Traviatadaki Violetta rolu ile surmustu Sanatci La Traviata yi Palermo Trieste Ankara Torino Varsova Poznan Lodzi Krakov da Viyana Devlet Operasi nda Herbert von Karajan yonetiminde San Francisco ve Philadelphia da Moskova ve Leningrad da seslendirdi 1956 da San Francisco operasinda San Francesca da Rimini operasinda son anda oynayamayacagini bildiren unlu soprano Renata Tebaldi nin yerine basrolu seslendirdi Eserin San Francisco ve Los Angeles temsillerinden sonra San Francisco operasi ile kontrat imzaladi 1957 sezonunda San Fransicso Operasi nda sahnelenen La Traviata operasinda basrolu Leyla Gencer Lucia di Lammermoor operasinda ise dunyaca unlu soprano Maria Callas ustlenmisti Callas in gelmemesi uzerine Lucia rolunu de Gencer ustlendi ve buyuk basari kazandi O gunden baslayarak ABD de sayisiz opera temsili resital konser gerceklestirdi 26 Ocak 1957 gecesi Leyla Gencer kendisine koydugu Milano nun unlu La Scala Tiyatrosu nda sahneye cikma hedefine ilk defa ulasti Fransiz besteci Francis Poulenc in eserinin dunyadaki ilk temsilinde basrolu Lidoine basrahibe oynadi Scala daki ilk sahneye cikisindan sonra Gencer 18 Subat 1957 de tum zamanlarin en buyuk orkestra sefi kabul edilen ve kisa bir sure once ABD de hayatini kaybeden Arturo Toscanini icin Milano nun Duomo di Milano Katedrali nde duzenlenen gorkemli cenaze toreninde Verdi nin Requiem ini seslendirilirken soprano partisini basariyla soyledi Bu basarinin ardinda La Scala Operasi nin Koln Operasi nin acilisi nedeniyle duzenledigi turnede Verdi nin Kaderin gucu adli eserinde basrol oynadi 1958 de Pizzetti nin dunyada ilk gosterimi gerceklesen Katedral de Cinayet adli eserinde basrahibe rolunu ardindan Boito nun az bilinen Mefistofele operasinda Margherita rolunu ustlendi Gencer 1958 yilinda kontrati feshedilinceye kadar yurtdisindaki operalarda Ankara Devlet Operasi Sanatcisi sifatiyla rol aldi 1958 de gorevine son verildikten bir sure sonra Milano ya yerlesti 1958 de Italyan Radyosu nda Donizetti nin Anna Bolena operasi Leyla Gencer in yorumuyla yayimlanmisti Bu yayim 1980 de plak olarak piyasaya cikti Bu yorumun basarisi uzerine unlu orkestra sefi Vittorio Gui sefligini yaptigi 3 ayri eserde 3 ayri kentte Palermo Floransa Roma Operalari basrol teklif etti Gencer boylece 1959 yili Floransa Festivali nin acilisinda Verdi nin 1849 dan beri hic sahnelenmemis Legnano Savasi adli eserinde basrolu oynadi Bunu Palermo da Verdi nin Macbeth Operasi Roma da Mozart in Don Giovanni Operasi ni seslendirdi Ankara da bulunan heykelinin farkli acidan goruntusuLeyla Gencer adina basilan para Gencer 1960 larda mesleginin doruguna cikti Hic bilinmeyen operalari seslendirmeyi surdurdu 1963 te Verdi nin unutulmus operasi Kudus te basrol Elena yi oynadi Bunu Donizetti nin hic bilinmeyen operasi daki Kralice Elizabeth rolu ve Bellini nin 130 yildir sahnelenmeyen operasi takip etti 1985 yilinda sahneye veda eden sanatci 1983 1988 yillari arasinda As Li Co nun genel sanat yonetmenligini yuruttu 4 Aralik 1987 de Donizetti odulu verildi 1997 1998 arasinda La Scala korosunun genc sanatcilar okulunda yoneticilik yapti olumune kadar La Scala Tiyatrosu nda opera sanatcilari icin kurulan akademinin sanat yonetmenligini yapmaktaydi Gencer ayni zamanda opera yorumu uzerine dersler vermeye devam ediyordu Uluslararasi yarismalarda seciciler kurulu uyelikleri yapan festivallere seminer ve konferanslara katilan Leyla Gencer Istanbul da kendi adini tasiyan Uluslararasi San Yarismasi nin kurucusudur Yarisma 1995 yilindan beri duzenlenmektedir Leyla Gencer 1988 yilinda Devlet Sanatcisi unvaniyla onurlandirildi 2004 yilinda Darphane ve Damga Matbaasi Genel Mudurlugu tarafindan 1000 yilin Turkleri ozel koleksiyonunda adina 15 000 000 TL degerinde 0 999 ayar gumus hatira para basildi Olumu10 Mayis 2008 de Milano daki evinde kalp ve solunum yetmezligi nedeniyle 79 yasinda hayatini kaybetti Leyla Gencer in cenazesi 12 Mayis gunu Milano da La Scala Operasi nin Santa Babila Kilisesi nde duzenlenen kalabalik bir torenden sonra vasiyeti dogrultusunda krematoryuma goturulerek yakildi Leyla Gencer in kulleri daha sonra Istanbul a getirildi Kendi vasiyeti geregi kuller 16 Mayis gunu Dolmabahce Sarayi ile Dolmabahce Camii arasindaki yapilan bir torenden sonra Dolmabahce aciklarinda Bogaz sularina dokuldu Torende Mozart in Requiem inden Lacrimosa ile Ahmed Adnan Saygun un Yunus Emre Oratoryosu nun 5 12 ve 13 bolumleri Istanbul Devlet Opera ve Balesi Orkestra ve Korosu tarafindan seslendirildi Istanbul Kultur Sanat Vakfi nin yeni yapilmakta olan merkezinde sanatcinin vasiyeti uzerine bir Leyla Gencer Muzesi olusturulmasi ongorulmektedir Leyla Gencer San YarismasiIlki Yapi Kredi Uluslararasi Leyla Gencer San Yarismasi adiyla 3 9 Eylul 1995 tarihinde gerceklestirilen Leyla Gencer San Yarismasi 2006 yilindan bu yana iki yilda bir La Scala Tiyatrosu Sahne ve Gosteri Sanatlari Akademisi Vakfi isbirligiyle Istanbul Kultur Sanat Vakfi tarafindan duzenleniyor 1997 yilindaki ikinci yarismaya Leyla Gencer juri uyesi olarak katildi Her iki senede bir gerceklestirilen yarisma 1999 yilinda 17 Agustos Depremi nedeniyle duzenlenmedi Bugune kadar bircok ulkeden yuzlerce sanatcinin katildigi Leyla Gencer San Yarismasi nda dereceye girenler dunyaca unlu operalardan konser teklifleri aldilar DiskografiDonizetti Anna Bolena 1958 Gavazzeni Gencer Simionato et al Donizetti Anna Bolena 1965 Gavazzeni Gencer Cava et al Donizetti Caterina Cornaro 1972 Cillario Gencer Aragall Donizetti Les Martyrs 1975 Camozzo Gencer Bruson et al Donizetti Les Martyrs 1978 Gelmetti Gencer Bruson et al Donizetti 1970 Gracis Gencer Raimondi et al Donizetti Lucrezia Borgia 1966 Franci Gencer Aragall Petri et al Donizetti Maria Stuarda Mary Stuart 1967 Molinari Pradelli Gencer Verret Tagliavini et al Donizetti Messa di Requiem Gavazzeni Teatro La Fenice Donizetti Roberto Devereux 1964 Gencer Cappuccilli et al Donizetti Belisario 1969 Gavazzeni Gencer Taddei et al Mozart Don Giovanni 1960 Molinari Pradelli Gencer Petri Bruscantini Stich Randall et al Mozart Don Giovanni 1962 Solti Gencer Jurinac Freni Ponchielli La Gioconda 1971 de Fabritiis Gencer Raimondi Zandonai Francesca da Rimini 1961 Capuana Gencer Cioni et al Rossini 1971 Sanzogno Gencer Grilli Verdi I due Foscari 1957 Serafin Gencer Guelfi Verdi Battaglia di Legnano Legnano Savasi 1959 Gencer Limarilli Verdi Rigoletto 1961 Quadri Gencer McNeil Raimondi Verdi Gerusalemme 1963 Gavazzeni Gencer Aragall Guelfi Verdi Sicilya Vesperleri I Vespri Siciliani 1965 Gavazzeni Gencer et al Verdi 1960 Gui Gencer Taddei Picchi et al Verdi Macbeth 1968 Gavazzeni Gencer Guelfi Corradi et al Verdi Attila 1972 Silipigni Gencer Hines Verdi 1972 Gavazzeni Gencer Bergonzi Verdi Simon Boccanegra 1961 Gavazzeni Gobbi Gencer Verdi Il Trovatore 1957 Previtali Gencer Del Monaco Barbieri Bastianini Verdi Un ballo in maschera Maskeli Balo 1961 Gencer Bergonzi Verdi Aida 1956 Capuana Gencer Bergonzi Cossotto Verdi La Forza del Destino Kaderin Gucu 1957 Serafin Gencer Di Stefano Verdi La Forza del Destino 1965 Molinari Pradelli Gencer BergonziOduller1988 Turkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatcisi unvaniKaynakca a b c Leyla Gencer A Turkish soprano of great dramatic power she excelled in a wide range of Italian opera 14 Mayis 2012 Tarih uyusmuyor tarihinde Wayback Machine sitesinde Guardian co uk Erisim 27 Agustos 2008 a b madebycat com IKSV 28 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2022 a b Milliyet 30 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2022 a b c d NTV 10 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2022 a b web archive org 8 Temmuz 2007 8 Temmuz 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2022 a b c Milliyet 24 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2022 a b Oksijen Gazete 5 Ekim 2022 gazeteoksijen com sanat dunya opera tarihine gecen la diva turca leyla gencer 153721 10 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2022 a b tez yok gov tr 29 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2022 a b c Anadolu Ajansi 16 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2022 Aktualite Ayin Dosyasi Milliyet gazete 10 Ocak 1988 s 30 a b c d www leylagencer org 24 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2022 CNN Turk 15 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2022 Dis baglantilar Ingilizce Leyla Gencer San Yarismasi 7 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Zeynep Oral 2008 yilinda BBC Turkce Leyla Gencer i anlatiyor 24 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Istanbul Kultur Sanat Vakfi nin Leyla Gencer in vefatinin 10 yili anisina yapmis oldugu belgesel 24 Eylul 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde