Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Leyla Asım Turgut (23 Kasım 1911, İstanbul-1988, İstanbul), Türk mimar, yüzücü.
Türkiye'de erken cumhuriyet döneminin ilk kadın mimarlarından biri ve ilk kadın milli yüzücülerdendir. 1970’li yılların İstanbul’un kültür ortamında yazıları, konferansları ve sanat festivali organizasyonlarıyla etkin olmuştur.
Leyla Hanım, Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Mimarlık Bölümü akademik kadrosunda yer alan ilk kadın mimar idi. İstanbul Okmeydanı IETT Memur Evleri Gökdelen Projesi, en önemli mimari çalışmalarındandır. Yüzmede Türkiye'de 100 ve 400 metrelerde kırdığı rekor, 22 yıl boyunca kırılamamıştır.
Yaşamı
1911 yılında İstanbul'da Ayaspaşa Hariciye Nezareti Konağında (daha sonra Park Otel binası oldu) doğdu. Babası, Osmanlı Devleti Hariciye Nazırlarından Mustafa Asım Bey, annesi Avusturya’lı Letta Asım Hanım'dır. 1970 yılında verdiği bir röportaja göre ailesinin köklerinin Turgut Reis'e kadar dayanır ve aile bu nedenden dolayı Soyadı Kanunu'ndan sonra Turgut soyadını almıştır. Anne tarafında dedesi, frengi hastalığında dönemin otoritesi kabul edilen Çek asıllı tıp doktoru Franz Mraček, anneannesi ise Sophie Mraček’dir
Babasının Hariciye Nazırı olduğu günlerde doğan Leyla Hanımi ailenin ikinci çocuğudur. 1914-1916 yılları arasında babasının görev yaptığı Tahran'da yaşadı. 1916'da ailecek Viyana'ya yerleştiler. 1916-1931 yılları arasında Viyana'da yaşadı ve liseyi bitiripViyana Teknik Üniversitesi Mimarlık Bölümü'nde eğitimine başladı. 1932 yılında İstanbul'a dönüp ailesi ile Moda'ya yerleştiler.
Leyla Hanım, eğitimine Güzel Sanatlar Akademisi Süsleme Sanatları Bölümü'ne ve ardından Mimarlık Bölümü'nde devam etti. 1939'da bu okuldan mezun oldu.
Mezuniyetinin ardından aynı kurumda akademik kariyerine devam etti ve Robert Vorhölzer'in asistanı olarak çalıştı. Güzel Sanatlar Akademisi Mimarlık Bölümü akademik kadrosunda yer alan ilk kadın mimar idi. Ankara’da Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde çalıştı ve ayrıca İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesinde öğretim üyeliği yaptı.
| “ | Aziz Ata, Ankara'yı başkent yapmış ve Türkiye büyük bir hızla ilerlemeye, gelişmeye başlamıştı. Onun ilerici ve yapıcı fikirleri ile o kadar dopdolu idim ki, mimar olup yeni baştan yapılan Türkiye'nin toprağı, çamuru ile güzel binalar yapmayı düşündüm gecelerce ... Ve bugün kararımı uygulamanın, Ata'mın gösterdiği yolda yürümenin verdiği kıvanç içerisindeyim ... | ” |
| — İlk Kadın Mimarlarımızdan. Leyla A. Turgut mimariyi seçimini anlatırken | ||
Akademi'deki görevinden ayrıldıktan sonra mesleğini serbest mimar olarak icra etti. Meslek yaşamı boyunca birçok mimari proje gerçekleştirdi. Köy Enstitüleri için açılan bir yarışmayı kazanmasının ardından Samsun'un Ladik ilçesindeki Akpınar Köy Enstitüsü, onun tasarısıyla uygulandı (Akpınar Köy Enstitüsü olarak açılan okul, bir süre Akpınar Anadolu Öğretmen Lisesi olarak da hizmet görmüş 2014'te Akpınar Fen Lisesi olmuştur.).
1944 yılında düzenlenen Çanakkale Zafer ve Meçhul Asker Anıtı Yarışması'na Asım Mutlu ile birlikte katıldı; mansiyon aldı. Harbiye 2 numaralı parkta yapılacak olan Açıkhava Tiyatrosu yarışmasına tek başına katılıp ikincilik kazandı. 1946'da Ankara Teknik Üniversitesi Fizik ve Kimya Fakülteleri Yarışması'nda mansiyon, Suat Erdeniz ile birlikte katıldığı Ankara'da yapılacak sinema-otel yarışmasında ikincilik ödülü aldı.
En önemli çalışması, dönemi için çok katlı sayılan İstanbul Okmeydanı IETT Memur Evleri Gökdelen Projesi olmuştur. 1957 yılında Berkok İlkünsal ile birlikte tasarladığı proje, 1962'de tamamlandı. Bu projeden sonra mimarlık sahasında çalışmaları görülmedi.
1988 yılında İstanbul'da doğduğu semt olan Ayaspaşa'da öldü.
Ailesinden kalan fotoğraflar, belgeleri ve sanat koleksiyonu ile toprak altı koleksiyonunu ve özel eşyalarını, İstanbul Resim Heykel Müzesi, İstabul Deniz Müzesi, Arkeoloji Müzesi, Türk İslam Eserleri Müzesi ve Çelik Gülersoy Vakfı'nın İstanbul Kitaplığı'na bağışlamıştır.
Spor hayatı
Yüzmeye babasının devlet görevi nedeniyle bulunduğu Avrupa'da tahsil görürken başlamıştır. Şube Kaptanı Rüştü Dağlaroğlu'nun oluşturduğu Fenerbahçe yüzme takımına girmiştir. Girdiği tüm yarışlarda birinci gelerek ve Türkiye rekorlarını ele geçirerek tarihe geçmiştir. Sovyetler Birliği'nde ikili müsabakalara katılmak üzere 1934 yılında ilk kez kurulan Yüzme Milli Takımında İstanbul Yüzme İhtisas Kulübü'nden ile birlikte dahil edilmiş ve ilk kadın milli yüzücülerden biri olmuştur. Türkiye'de 100 ve 400 metrelerde rakipsiz olmuş ve rekorları 22 yıl kırılamamıştır.
1936 yılı Berlin Olimpiyatları'na yelkenci olarak katılan ağabeyi ile birlikte Almanya’ya giden ekibin içinde yer aldı.
Aktif sporculuğu bıraktıktan sonra Modaspor Kulübü'nde su sporları branşlarının kurulmasına önayak olmuştur.
Sanat ve arkeoloji yaşamı
Çocukluğundan itibaren sanatla içiçe bir yaşam sürdü. 1972 yılında İstanbul Sanat Festivali'nin düzenleme komitesinde Genel Müdür ve Sanat İşleri Yardımcısı olarak görev aldı.
Leyla Hanım, hobi olarak arkeoloji ile uğraştı; ağabeyi ile birlikte toprak altı malzemeleri koleksiyonu yaptı. Anadolu arkeolojisi hakkında bir kitap yazmıştır. Yakın dostu Çelik Gülersoy vasıtası ile bünyesinde konferanslar verdi.
Kaynakça
- ^ a b c Parmaksız, Esma İgüs; Koç, Pınar Bolel (2009). "Arşiv, Kadın, Kimlik: MSGSÜ Resim Heykel Müzesi Arşivinden Leyla Turgut Terekesi". Kadın belleğini oluşturma'da kaynak sorunu : Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı 20. Yıl Sempozyumu, 17-19 Nisan 2009, Kadir Has Üniversitesi, İstanbul, Türkiye. İstanbul. ISBN .
- ^ a b c Ekincioglu, Meral (15 Eylül 2015). "Leyla Turgut". archnet.org (İngilizce). 24 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2021.
- ^ a b c d e İgüs, Esma (24 Ekim 2023). "Mimar Olmak Ya da Kadın Olmak Tezahürleriyle, Cumhuriyetin İlk Kadın Mimarlarından Leyla Asım Turgut". Vakanüvis - Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi. 8 (Dr. Recep Yaşa’ya Armağan): 2730-2777. doi:10.24186/vakanuvis.1341640. ISSN 2149-9535. 30 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024.
- ^ . halduncezayirlioglu.com. 14 Nisan 2014. 11 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Toplumda Kadın İlk Kadın Mimarlarımızdan. Leyla A. Turgut". Pirelli Aylık Mecmua, 72. APA Ofset. 1970. ss. 20-21.
- ^ a b Hiçyılmaz, Ergun (20 Haziran 2004). "İlk milli yüzücümüz". Sabah. 24 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Leyla Asim Turgut 23 Kasim 1911 Istanbul 1988 Istanbul Turk mimar yuzucu 30 Mart 1930 tarihli Havacilik ve Spor dergisinde Leyla Asim TurgutIstanbul Yelken Kulubu nde Leyla Asim Turgut un Madalyalari1932 tarihli Moderne Welt dergisinde Leyla Asim Turgut Turkiye de erken cumhuriyet doneminin ilk kadin mimarlarindan biri ve ilk kadin milli yuzuculerdendir 1970 li yillarin Istanbul un kultur ortaminda yazilari konferanslari ve sanat festivali organizasyonlariyla etkin olmustur Leyla Hanim Devlet Guzel Sanatlar Akademisi Mimarlik Bolumu akademik kadrosunda yer alan ilk kadin mimar idi Istanbul Okmeydani IETT Memur Evleri Gokdelen Projesi en onemli mimari calismalarindandir Yuzmede Turkiye de 100 ve 400 metrelerde kirdigi rekor 22 yil boyunca kirilamamistir Yasami1911 yilinda Istanbul da Ayaspasa Hariciye Nezareti Konaginda daha sonra Park Otel binasi oldu dogdu Babasi Osmanli Devleti Hariciye Nazirlarindan Mustafa Asim Bey annesi Avusturya li Letta Asim Hanim dir 1970 yilinda verdigi bir roportaja gore ailesinin koklerinin Turgut Reis e kadar dayanir ve aile bu nedenden dolayi Soyadi Kanunu ndan sonra Turgut soyadini almistir Anne tarafinda dedesi frengi hastaliginda donemin otoritesi kabul edilen Cek asilli tip doktoru Franz Mracek anneannesi ise Sophie Mracek dir Babasinin Hariciye Naziri oldugu gunlerde dogan Leyla Hanimi ailenin ikinci cocugudur 1914 1916 yillari arasinda babasinin gorev yaptigi Tahran da yasadi 1916 da ailecek Viyana ya yerlestiler 1916 1931 yillari arasinda Viyana da yasadi ve liseyi bitiripViyana Teknik Universitesi Mimarlik Bolumu nde egitimine basladi 1932 yilinda Istanbul a donup ailesi ile Moda ya yerlestiler Leyla Hanim egitimine Guzel Sanatlar Akademisi Susleme Sanatlari Bolumu ne ve ardindan Mimarlik Bolumu nde devam etti 1939 da bu okuldan mezun oldu Mezuniyetinin ardindan ayni kurumda akademik kariyerine devam etti ve Robert Vorholzer in asistani olarak calisti Guzel Sanatlar Akademisi Mimarlik Bolumu akademik kadrosunda yer alan ilk kadin mimar idi Ankara da Milli Egitim Bakanligi bunyesinde calisti ve ayrica Istanbul Teknik Universitesi Mimarlik Fakultesinde ogretim uyeligi yapti Aziz Ata Ankara yi baskent yapmis ve Turkiye buyuk bir hizla ilerlemeye gelismeye baslamisti Onun ilerici ve yapici fikirleri ile o kadar dopdolu idim ki mimar olup yeni bastan yapilan Turkiye nin topragi camuru ile guzel binalar yapmayi dusundum gecelerce Ve bugun kararimi uygulamanin Ata min gosterdigi yolda yurumenin verdigi kivanc icerisindeyim Ilk Kadin Mimarlarimizdan Leyla A Turgut mimariyi secimini anlatirken Akademi deki gorevinden ayrildiktan sonra meslegini serbest mimar olarak icra etti Meslek yasami boyunca bircok mimari proje gerceklestirdi Koy Enstituleri icin acilan bir yarismayi kazanmasinin ardindan Samsun un Ladik ilcesindeki Akpinar Koy Enstitusu onun tasarisiyla uygulandi Akpinar Koy Enstitusu olarak acilan okul bir sure Akpinar Anadolu Ogretmen Lisesi olarak da hizmet gormus 2014 te Akpinar Fen Lisesi olmustur 1944 yilinda duzenlenen Canakkale Zafer ve Mechul Asker Aniti Yarismasi na Asim Mutlu ile birlikte katildi mansiyon aldi Harbiye 2 numarali parkta yapilacak olan Acikhava Tiyatrosu yarismasina tek basina katilip ikincilik kazandi 1946 da Ankara Teknik Universitesi Fizik ve Kimya Fakulteleri Yarismasi nda mansiyon Suat Erdeniz ile birlikte katildigi Ankara da yapilacak sinema otel yarismasinda ikincilik odulu aldi En onemli calismasi donemi icin cok katli sayilan Istanbul Okmeydani IETT Memur Evleri Gokdelen Projesi olmustur 1957 yilinda Berkok Ilkunsal ile birlikte tasarladigi proje 1962 de tamamlandi Bu projeden sonra mimarlik sahasinda calismalari gorulmedi 1988 yilinda Istanbul da dogdugu semt olan Ayaspasa da oldu Ailesinden kalan fotograflar belgeleri ve sanat koleksiyonu ile toprak alti koleksiyonunu ve ozel esyalarini Istanbul Resim Heykel Muzesi Istabul Deniz Muzesi Arkeoloji Muzesi Turk Islam Eserleri Muzesi ve Celik Gulersoy Vakfi nin Istanbul Kitapligi na bagislamistir Spor hayati9 Agustos 1933 tarihli Cumhuriyet gazetesinde Leyla Asim Turgut ve Demir Turgut kardesler 31 Temmuz 1933 tarihli Vakit gazetesinde Leyla Asim Turgut xx isaretli Yuzmeye babasinin devlet gorevi nedeniyle bulundugu Avrupa da tahsil gorurken baslamistir Sube Kaptani Rustu Daglaroglu nun olusturdugu Fenerbahce yuzme takimina girmistir Girdigi tum yarislarda birinci gelerek ve Turkiye rekorlarini ele gecirerek tarihe gecmistir Sovyetler Birligi nde ikili musabakalara katilmak uzere 1934 yilinda ilk kez kurulan Yuzme Milli Takiminda Istanbul Yuzme Ihtisas Kulubu nden ile birlikte dahil edilmis ve ilk kadin milli yuzuculerden biri olmustur Turkiye de 100 ve 400 metrelerde rakipsiz olmus ve rekorlari 22 yil kirilamamistir 1936 yili Berlin Olimpiyatlari na yelkenci olarak katilan agabeyi ile birlikte Almanya ya giden ekibin icinde yer aldi Aktif sporculugu biraktiktan sonra Modaspor Kulubu nde su sporlari branslarinin kurulmasina onayak olmustur Sanat ve arkeoloji yasamiCocuklugundan itibaren sanatla icice bir yasam surdu 1972 yilinda Istanbul Sanat Festivali nin duzenleme komitesinde Genel Mudur ve Sanat Isleri Yardimcisi olarak gorev aldi Leyla Hanim hobi olarak arkeoloji ile ugrasti agabeyi ile birlikte toprak alti malzemeleri koleksiyonu yapti Anadolu arkeolojisi hakkinda bir kitap yazmistir Yakin dostu Celik Gulersoy vasitasi ile bunyesinde konferanslar verdi Kaynakca a b c Parmaksiz Esma Igus Koc Pinar Bolel 2009 Arsiv Kadin Kimlik MSGSU Resim Heykel Muzesi Arsivinden Leyla Turgut Terekesi Kadin bellegini olusturma da kaynak sorunu Kadin Eserleri Kutuphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfi 20 Yil Sempozyumu 17 19 Nisan 2009 Kadir Has Universitesi Istanbul Turkiye Istanbul ISBN 978 975 8919 44 4 a b c Ekincioglu Meral 15 Eylul 2015 Leyla Turgut archnet org Ingilizce 24 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2021 a b c d e Igus Esma 24 Ekim 2023 Mimar Olmak Ya da Kadin Olmak Tezahurleriyle Cumhuriyetin Ilk Kadin Mimarlarindan Leyla Asim Turgut Vakanuvis Uluslararasi Tarih Arastirmalari Dergisi 8 Dr Recep Yasa ya Armagan 2730 2777 doi 10 24186 vakanuvis 1341640 ISSN 2149 9535 30 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2024 halduncezayirlioglu com 14 Nisan 2014 11 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Toplumda Kadin Ilk Kadin Mimarlarimizdan Leyla A Turgut Pirelli Aylik Mecmua 72 APA Ofset 1970 ss 20 21 a b Hicyilmaz Ergun 20 Haziran 2004 Ilk milli yuzucumuz Sabah 24 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2021