Çelik Uygur (Uğur) Gülersoy (d. 23 Eylül 1930, Hakkâri - ö. 6 Temmuz 2003, İstanbul), avukat, turizmci, yazar.
Çelik Gülersoy | |
---|---|
![]() Çelik Gülersoy | |
Doğum | 23 Eylül 1930, Hakkâri, Türkiye |
Ölüm | 6 Temmuz 2003 (72 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Meslek | Hukukçu, yazar, turizmci. |
Milliyet | Türk |
Konu | Turizm ve tanıtım |
İstanbul'un tarihi yapıların onarılıp halka açılmasına öncülük eden, turizme kazandırdığı kültür varlıklarının hikâyelerini tarihi, estetiği, anıları ve fotoğraflarıyla kitaplaştırıp yayımlayan bir kültür insanıdır. Soğukçeşme Sokağı'nda oluşturduğu İstanbul Kitaplığı'nda İstanbul ile ilgili on binin üzerinde eseri bir araya getirmiştir.
Türkiye'de henüz turizmin henüz tanınmadığı bir dönemde turizmi geliştirmeye çalışan Gülersoy'un adı, 55 yıl çeşitli kademelerde görev yaptığı, 1965-2002 arasında genel müdürlüğünü üstlendiği Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu'yla özdeşleşmiştir.
Yaşamı
1930 yılında Hakkâri'de doğdu. Babası o sırada Hakkari'de şark hizmeti yapan jandarma subayı Akif Gülersoy, annesi Münevver Gülersoy'dur. Babası Ünyeli Müftizadeler ailesindendir, annesi ise Erzurumludur. Dört çocuklu ailenin en küçük çocuğu idi.
Onun doğumundan sonra iki buçuk yıl Elazığ ve Malatya'da yaşayan ailesi, 1933 yılında İstanbul'a taşınıp Kariye Camii yakınına yerleşti. Bir yıl sonra, 1934 yılında,Yıldız'a taşındılar. 1935 yılında babasını kaybeden Gülersoy, ilk ve orta eğitimini İstanbul'da tamamladı.
Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu
Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu'nun (TTOK) kurucusu Reşit Safvet Atabinen'in daveti ile 1947'de henüz lise öğrencisi iken bu kurumda çalışmaya başladı. TTOK bünyesinde Abdülhak Şinasi Hisar, Şehremini Cemil Paşa, Said Naum Duhani, Ali Fuad Cebesoy, Henri Prost gibi tanınmış edebiyatçı, diplomat ve şehircilerin bulunduğu kültür ortamından yararlandı.
Beyoğlu Erkek Lisesi'nden birincilikle mezun olmasının ardından İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne girdi. 1959-1960 yıllarında askerlik görevini ve ardından avukatlık stajını yaptı. Çalışma hayatına 1961’de TTOK'ta hukuk müşaviri olarak devam etti.
1961-1970 yıllarında belli başlı Avrupa şehirlerine yaptığı gezilerde, turizmi toplumun dar gelirli kesimleri de dahil olmak üzere herkesin hakkı olarak gören sosyal turizm anlayışının inceledi ve Türkiye'de bu anlayışın öncülerinden oldu.
1965'te Reşit Saffet Atabinen'in ölümü üzerine genel müdür oldu, 2002'ye kadar bu görevi sürdürdü. Genel müdür olduktan sonra TTOK'u yeniden düzenleyen Gülersoy, kültür ve turizm alanında çalışmalara odaklandı. Ayrıca Kurumun en büyük projelerinden birisi olan Kapıkule Sınır Kapısı'nın yeniden düzenlenmesi projesi, 1977'de onun başkanlığında başladı. Gülersoy'un tasarladığı, Akan Şeritler Sistemi Projesini içeren sınır kapısı, 1982'de tamamlandı. Gülersoy, 2002 yılında kurumun yönetim kurulu üyesi oldu, 2003'te vefatına kadar görev yaptı.
1955-1970 dönemi yayın hayatı
Çelik Gülersoy'un yayımlanan ilk yazısı, 1951 yılında Belleten'de yayımlanmış "Bir İstanbul Kitabı" başlıklı kitap tanıtım yazısı le başladı. 1955 yılında yazdığı ve Türkçesi "Türkiye'de Trafik Düzeninin Hukuki Temelleri" olan Almanca eser, yayımlanan ilk kitabıdır. Ardından bir inceleme çalışması olan "Tabiatı Koruma" başlıklı bir broşür yayımladı. Askerlik hizmeti sırasında da yayımcılıkla ilgilendi. 27 Mayıs hakkında resmî bir kitabın yayımı için kurulan üç kişilik heyette yer aldı.
1961'de Sosyal Turizm adlı bir kitap yayımladı. Bu kitabı Seyahat Acentalığı (1963), Türkiye’nin Turizm Propagandası (1964), Türk Toplumu ve Turizm (1970) adlı mesleki kitaplar takip etti. Ayrıca 1961'de "Beşiktaş'da Ihlamur Mesiresi ve Tarihi Kitabeler" adlı kitabı, 1964'te "Yıllık Ücretli İzin" ve "Trafik Polisinin İşaretleri" adlı iki araştırma kitabı yayımladı.
TTOK'da genel müdür olduktan sonra müzelerin ve ören yerlerinin 4 dilde -İngilizce, Almanca, Fransızca, İtalyanca- tanıtıldığı İstanbul rehberleri yayımladı. Bu eser, bir Türk tarafından hazırlanmış ilk İstanbul rehberi oldu. Gülersoy, bu çalışması sırasında İstanbul kitapları ve arşivi oluşturmaya başladı.
1966'da "Trafik'te Kılavuz İşaretler" ve "Turizm Gerçeğimizin En Önemli İncelemesi Üzerine Düşünceler" kitaplarını da yayımlayan Gülersoy, 1967 yılında, İstanbul yollarına, Hollanda levhaları örnek alınarak, Türkiye'nin ilk trafik ve yön levhaları konulmasına ön ayak oldu.
Tarihi eserlerin restorasyonu

Gülersoy, 1971’de gerçekleştirilen bir düzenlemeyle triptik (otomobiller için verilen geçici gümrük belgesi) gelirlini TTOK’na kazandırdı ve sağladığı bu maddi birikimle İstanbul'un tarihsel eserlerini restore etme, şehrin doğal ve tarihi kültür varlıklarının turistik işletmeler aracılığıyla halkın yararına sunmak üzere çalışmalar yaptı.
1970'lerde Kariye Müzesi’ne yardımlar ve çevre düzenlemesi; Ayrılık Çeşmesi'ndeki tarihi mezarlığın onarımı, çevredeki tarihi taşların toplanması, dikilip onarılması; Kandilli tarihi mezarlığının onarılması ve ağaçlandırılması için yaptığı çalışmalarla İstanbul'a hizmet verdi. Aynı dönemde Bolu’da, Koru Oteli satın alınarak 'ın resimleri, kuş ve kelebek koleksiyonlarıyla süslenmiş; Safranbolu’nun en büyük konağı satın alınıp otele dönüştürülmüştür.
Gülersoy, 1979-1989 arasında gerçekleştirdiği büyük projelerle yurtiçinde ve yurtdışında tanındı. Turing'in olanaklarıyla Çamlıca Tepesi, Kariye Camisi, Sultanahmet'teki Soğukçeşme Sokağı gibi kentsel mekanları yeniden düzenledi; Yıldız Parkı'ndaki Malta Köşkü, Çubuklu'daki Hıdiv Kasrı, Sultanahmet'teki Yeşil Konak, Emirgan Korusu'ndaki Sarı ve Beyaz köşkler gibi tarihsel yapıları onartarak bunlara yeni işlevler kazandırılmasını sağladı.
Malta Köşkü’nün korunması ve çağdaş kullanım amacıyla değerlendirilmesi amacıyla Gülersoy öncülüğünde gerçekleştirilen uygulama, 1979 yılında Avrupa Birliği'nin "Europa Nostra" ödülüne layık görüldü ve Malta Köşkü onarım uygulaması Türkiye'nin aldığı ilk Europa Nostra Ödülü oldu.
Gülersoy'un kültür ve turizm alanındaki çalışmaları 1978 yılında İtalya Cumhurbaşkanı tarafından cavaliere, 1979 yılında Fransa Cumhurbaşkanı tarafından Ordre National du Merite nişanları, 1980'de Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca şeref plaketi ile ödüllendirildi.
Atatürk Yılı

Gülersoy, 1981 Atatürk Yılı’na anlam katmak üzere bir dizi çalışma gerçekleştirdi. Atatürk'ün Samsun’a gitmeden önce 1919 yılında bir süre kaldığı Şişli'deki tarihî evin onarılmasının yanısıra. metnini kendisinin yazdığı, Suha Arın’ın yönettiği "Dolmabahçe ve Atatürk" belgeseli bu çalışmalardan başlıcalarıdır.
Sultanahmet
Gülersoy'un Sultanahmet’te otel olarak düzenlediği eski konak, 1984 yılındaYeşil Ev adıyla hizmete girdi. Bu restorasyon Europa Nostra Ödülü'ne değer görülen Türkiye'deki ikinci çalışma oldu. 1986 yılında Ayasofya’nın yanındaki Soğukçeşme Sokağı’nda türünün öncü bir örneği olarak Ayasofya Pansiyonları'nı hizmete soktu. Soğukçeşme Sokağı’nın içinde tamirhane olarak kullanılan antik sarnıcın onarılıp lokanta olarak; Sultanhamet Konağı yanındaki Cedid Mehmed Efendi Medresesi'nin İstanbul El Sanatları Çarşısı haline gelmesini sağladı. Soğukçeşme Sokağı’nın 19.yüzyıl İstanbul sokak dokusuna örnek oluşturacak şekilde düzenledi.
İstanbul Kitaplığı
Çelik Gülersoy, Soğukçeşme Sokağı'ndaki evlerden birini bir turistik işletem yerine bir kitaplık olarak tasarlamıştır. Ömrü boyunca topladığı İstanbul kitaplarını, Soğukçeşme Sokağı'nda onardığı bu yapıda topladı. 1985 yılında tüm mal varlığını, kendi adını taşıyan vakfa vasiyet etti. Vakıf, 1990 yılında İstanbul Kitaplığı'nı hizmete soktu.

Fenerbahçesi Parkı
İstanbul’un Anadolu yakasındaki Feneryolu semtinde, denize yarımada şeklinde uzanmış, üzerinde tarihî ağaçların bulunduğu Fenerbahçesi Parkı'nı, 1990'larda içinde bulunduğu kötü ve bakımsız durumdan kurtararak geniş kitlelerin kullanımına sundu.
1971-2003 dönemi yayınlar ve kültür filmleri
Çelik Gülersoy 1970’li yıllarda, İstanbul semtlerinin yüzyıllar boyunca değişikliklerini saptayan gravür ve resim materyalini, semtlerin tarihçeleriyle beraber bir seri olarak yayınlamaya başladı. İkinci bir dizi olarak, Türkiye’den bahseden bazı ünlü batı eserlerini ilk defa olmak Türkçe'ye kazandırdı ve bu eserlerin başlarına, yazarlarının kimliğine dair etütler yazdı. Bu diziler ile Lamartine, Gautier ve Nerval gibi yazarlar Türkiye'ye tanıtıldı. Üçüncü dizisinde Kapalı Çarşı Dolmabahçe ve Çırağan sarayları, Sultanahmet Camii, Göksu ve Hıdiv Kasrı’na dair incelemeler yayımladı. 1974 ve 1975 yıllarında üç dilde ve resimli ilk "Kariye" incelemesi yayınlandı.
1975'ten itibaren Türkiye'nin tanıtımında görsel ve işitsel medyayı da kullanmaya başladı. Böylece Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu’nun sponsorluğunda TV ve sinema için renkli dokümanter film dizileri yapıldı. Hazırlanan kültür filmleri dizisi Suha Arın yönetimindeki yapımlarla devam etti ve ödüller aldı.
Romanya ve Yugoslavya'daki başlıca kamp yerlerini içeren "Otomobil ile Avrupa Gezi Rehberi"; "Boğaziçi, Sorunlar ve Çözümler", "Turizm Tarihimizden Bir Yaprak: Türkiye'nin İlk Oteli Hôtel d 'Angleterre" adlı kitaplar 1970'lerin ikinci yarısında yayımlanan eserleridir.
Gülersoy, "Kapalıçarşı’nın Romanı” adlı incelemesi ile 1979'da Simavi Vakfı Sosyal Bilimler ödülünü aldı.
"İstanbul'daki kayık çeşitlerini, kayıkçıları, kayık sefaları ve şiirde kayığın anlatıldığı "Kayıklar" adlı incelemesi, Rumelikavağı ile Kâğıthane arasını anlatan "İstanbul'un Anıtsal Ağaçları" incelemesi, "Taksim : Bir Meydanın Hikâyesi" incelemesi ve restorasyonunu üstlenerek turizme kazandırdığı sokağı konu alan "Soğukçeşme Sokağı" adlı kitaplar, 1980'lerdeki yayınlardandır.
İstanbul'un tarihi değerlerinin onarılıp halka açılmasındaki katkıları nedeniyle 1986'da kendisine Karadeniz Teknik Üniversitesi ve Boğaziçi Üniversitesi tarafından onursal doktor unvanı verildi.
Yayın hayatına 1990'larda "Göksu'ya Ağıt", "Tepebaşı, Bir Meydan Savaşı", "Kız Kulesinin Kitabı", "Beşiktaş: Daha Dün", "Esentepe'ye Veda" gibi kitaplarla İstanbul'u anlatmaya devam etti. Annesinin 1996'da ölümü üzerine "Ayrılış" ve "Hüzün Yağmuru" adlı şiir kitaplarını yayımladı.
1998'de üçüncü fahri doktora ünvanını Anadolu Üniversitesi'nden aldı. 2000 'de "Hükümet Kapısı Bab-ı Ali: Kuruluşundan Cumhuriyet'e Kadar" kitabı yayınlandı. Aynı yıl, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2000 yılı "Kültür ve Sanat Büyük Ödülü"ne değer görüldü ve adı "Baron's Who is Who " ansiklopedisi tarafından "en seçkin ilk 500 Avrupalı" arasında ilan edildi.
Yakın arkadaşlık etme fırsatı bulduğu Abdülhak Şinasi Hisar hakkında "Abdülhak Şinasi Hisar", Mustafa Kemal Atatürk hakkında Atatürk-Atatürk" adlı kitabı yayımladı. Yayımlanan son eserleri, "Bir Masal", "Beyoğlu'nda Gezerken" "Pierre Loti ve Dersaadet" adlı kitaplar oldu.
Son yılları
Yönetim kurulu başkanlığı yaptığı Türkiye Turing Otomobil Kurumu, 2002'de 12 taşra bürosu ve 16 adet turistik tesisi ile Türkiye’nin ulusal ve amatör en büyük kuruluşlarından birisi haline geldi.
Gülersoy, pankreas kanseri nedeniyle, 6 Temmuz 2003 günü İstanbul'da yaşamını yitirdi. Demirciköy (Kilyos) Mezarlığı'nda defnedildi.
Kitapları
- Yol ve Reklamlar, Yenilik Basımevi, İstanbul, 1968.
- Trafik Sorunumuz Üzerine Sosyolojik Düşünceler, Yenilik Basımevi, İstanbul, 1968.
- Otomobil ile Avrupa Gezi Rehberi, Turing Yayınları
- Yıldız ve Emigan Parkları ve Köşkleri, Turing Yayınları, 1980.
- Yıldız Parkı ve Malta Köşkü, Turing Yayınları, 1983.
- Hıdiv'ler ve Çubuklu Kasrı, Turing Yayınları, 1985.
- Hotel D'Angleterre, TTOK Yayınları, İstanbu, 1985.
- İstanbul Şarkısı, Turing Yayınları, 1987.
- Kayıklar, Turing Yayınları, 1991.
- Göksu'ya Ağıt, Turing Yayınları, 1987.
- Tramvay İstanbul'da, Turing Yayınları, 1989.
- Mavi Cami, Turing Yayınları, 1990.
- Dolmabahçe, Turing Yayınları, 1990.
- Kapalıçarşının Romanı, Turing Yayınları, 1990.
- Eski İstanbul Arabaları, Turing Yayınları, 1990.
- Boğaziçi Sorunlar Çözümler, Turing Yayınları
- Türk Toplumu ve Turizm,
- Çerağan Sarayları, Turing Yayınları, 1992.
- Beşiktaş Daha Dün , Turing Yayınları, 1994.
- Esentepe'ye Veda , Turing Yayınları, 1995.
- İstanbul Maceramız 1, Remzi Kitabevi, 1995.
- İstanbul Maceramız 2, Remzi Kitabevi, 1996.
- Safranbolu, Turing Yayınları, 1997.
- Büyükada, Turing Yayınları, 1997.
- Hüzün Yağmur, Turing Yayınları, 1997.
- Lale ve İstanbul, Turing Yayınları
- Büyük Çamlıca Tepesi 1980-1995, Turing Yayınları
- Cumhuriyetin Devraldığı İstanbul'dan Bugüne, TSKB Yayını, 1999.
- İstanbul'un Dört Sarayı, Turing Yayınları,
- Pembe Sera'nın Hikâyesi, Turing Yayınları
- Taksim, Turing Yayınları
- Küçüksu, Turing Yayınları.
- Bâb-ı Âli Hükûmet Kapısı , M. Nermi Haskan'la birlikte, Turing Yayınları, 2000.
- Çelik Gülersoy Albümü 1930 - 2001 , Turing Yayınları, 2001.
- Soğukçeşme Sokağı, Turing Yayınları, 2001.
- Atatürk Atatürk , Turing Yayınları, 2002.
- Kariye, Turing Yayınları, 2003.
- Beyoğlu'nda Gezerken, Turing Yayınları, 2003.
- Ihlamur Mesiresi, Turing Yayınları, 2003.
- İstanbul'un Anıtsal Ağaçları , Turing Yayınları, 2003.
- Reklâmlar ve Biz, Turing Yayınları, 2003.
- Kırk Yıl Olmuş , Turing Yayınları, 2003.
- İstanbul Kitaplığı Kataloğu, Turing Yayınları, 2003.
- Edirnekapısı'nda Bir Örnek , Turing Yayınları, 2003.
- Bir Masal, Turing Yayınları, 2003.
- Batıya Doğru, Turing Yayınları, 2003.
- Ayrılış / Şiirler, Turing Yayınları, 2003.
- Fenerbahçesi, Turing Yayınları, 2003.
- Yeşil Ev Bir Yuva, Turing Yayınları, 2003.
- Pierre Loti ve Der Saadet, Turing Yayınları, 2003.
- Nasıl Bir İstanbul?, Turing Yayınları, 2003.
- İstanbul Estetiği , Turing Yayınları, 2003.
- Çamlıca'dan Bakışlar, Turing Yayınları, 2003.
- Beyoğlu'nun Yitip Gitmiş 3 Oteli , Turing Yayınları, 2003.
- İstanbul Rehberi , Turing Yayınları, 2003.
- A. Şinasi Hisar , Turing Yayınları, 2003.
- Arkeoloji Toprağın Altındaki Geçmiş Sorunlar, Öneriler, Kazılar, Kolektif (17 yazardan biri) Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2006.
Hakkında yazılanlar
- İstanbul'a Adanmış Bir Hayat Çelik Gülersoy, N.Özlem Çuhadar, İlgi Kültür Sanat Yayınları, 2006
- Çelik Gülersoy Senfonisi, Uğur İbrahimhakkıoğlu, Turing Yayınları, 2008.
Kaynakça
- ^ a b c d Çuhadar, Nuriye Özlem (1 Eylül 2010). "İstanbul'a Adanmış Bir Hayat: Çelik Gülersoy". Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi (16): 711-724. ISSN 1303-9369. 8 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- ^ a b c "Cumhuriyet Kuşağının Not Karnesi:Çelik Gülersoy" (PDF). Taha Toros Arşivi. 8 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- ^ a b c . Çelik Gülersoy Vakfı İstanbul Kitaplığı web sitesi. 9 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- ^ a b c d Kaya, Aysel (4-5 Nisan 2014). "Akademik Kişiliği ve Yayınları ile Çelik Gülersoy'un Turing'e Katkılarının İncelenmesi". III. Disiplinlerarası Turizm Araştırm aları Kongresi: 04-05 Nisan 2014, Kuşadası, Aydın. 8 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- ^ Çelik Yalun, Nurcan (20 Ocak 2011). . blog.milliyet.com.tr. 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- ^ "Çelik Gülersoy'un işleri ve kitapları". birgun.net. 28 Temmuz 2007. 8 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- ^ Başgelen, Nezih (7 Temmuz 2013). . Milliyet. 8 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- ^ Perker, Z. Sevgen (1 Mart 2010). "Avrupa Kültür Mirasının Korunmasında Europa Nostra Ödüllerinin Rolü ve Türkiye". Engineering Sciences. 5 (2): 230-272. doi:10.12739/nwsaes.v5i2.5000067089. ISSN 1308-7231. 8 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- ^ . Atatürk Ansiklopedisi. 19 Mart 2021. 23 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- ^ . Türk Edebiyatı İsimler Sözlüü. 11 Eylül 2019. 30 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Europa Nostra. 23 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- ^ Başgelen, Nezih (1 Haziran 2018). "Tarihi Değerlerinin Korunmasına ve Turizmin Gelişmesine Adanmış Örnek Bir Yaşam: Çelik Gülersoy". Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi. 29 (1): -. doi:10.17123/atad.441190. ISSN 1300-4220. 8 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- ^ . Time Out İstanbul. 28 Kasım 2017. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- ^ "İstanbul'a dair her şey bu kütüphanede". NTV. 8 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- ^ . www.boun.edu.tr. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- ^ Çelik Gülersoy toprağa verildi 13 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Hürriyet, 8 Temmuz 2003.
Dış bağlantılar
- Çelik Gülersoy Vakfı İstanbul Kitaplığı sitesinde Çelik Gülersoy Biyografisi 8 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- TTOK web sitesinde Onusal Başkan Çelik Gülersoy 16 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Celik Uygur Ugur Gulersoy d 23 Eylul 1930 Hakkari o 6 Temmuz 2003 Istanbul avukat turizmci yazar Celik GulersoyCelik GulersoyDogum23 Eylul 1930 Hakkari TurkiyeOlum6 Temmuz 2003 72 yasinda Istanbul TurkiyeMeslekHukukcu yazar turizmci MilliyetTurkKonuTurizm ve tanitim Istanbul un tarihi yapilarin onarilip halka acilmasina onculuk eden turizme kazandirdigi kultur varliklarinin hikayelerini tarihi estetigi anilari ve fotograflariyla kitaplastirip yayimlayan bir kultur insanidir Sogukcesme Sokagi nda olusturdugu Istanbul Kitapligi nda Istanbul ile ilgili on binin uzerinde eseri bir araya getirmistir Turkiye de henuz turizmin henuz taninmadigi bir donemde turizmi gelistirmeye calisan Gulersoy un adi 55 yil cesitli kademelerde gorev yaptigi 1965 2002 arasinda genel mudurlugunu ustlendigi Turkiye Turing ve Otomobil Kurumu yla ozdeslesmistir Yasami1930 yilinda Hakkari de dogdu Babasi o sirada Hakkari de sark hizmeti yapan jandarma subayi Akif Gulersoy annesi Munevver Gulersoy dur Babasi Unyeli Muftizadeler ailesindendir annesi ise Erzurumludur Dort cocuklu ailenin en kucuk cocugu idi Onun dogumundan sonra iki bucuk yil Elazig ve Malatya da yasayan ailesi 1933 yilinda Istanbul a tasinip Kariye Camii yakinina yerlesti Bir yil sonra 1934 yilinda Yildiz a tasindilar 1935 yilinda babasini kaybeden Gulersoy ilk ve orta egitimini Istanbul da tamamladi Turkiye Turing ve Otomobil Kurumu Turkiye Turing ve Otomobil Kurumu nun TTOK kurucusu Resit Safvet Atabinen in daveti ile 1947 de henuz lise ogrencisi iken bu kurumda calismaya basladi TTOK bunyesinde Abdulhak Sinasi Hisar Sehremini Cemil Pasa Said Naum Duhani Ali Fuad Cebesoy Henri Prost gibi taninmis edebiyatci diplomat ve sehircilerin bulundugu kultur ortamindan yararlandi Beyoglu Erkek Lisesi nden birincilikle mezun olmasinin ardindan Istanbul Universitesi Hukuk Fakultesi ne girdi 1959 1960 yillarinda askerlik gorevini ve ardindan avukatlik stajini yapti Calisma hayatina 1961 de TTOK ta hukuk musaviri olarak devam etti 1961 1970 yillarinda belli basli Avrupa sehirlerine yaptigi gezilerde turizmi toplumun dar gelirli kesimleri de dahil olmak uzere herkesin hakki olarak goren sosyal turizm anlayisinin inceledi ve Turkiye de bu anlayisin onculerinden oldu 1965 te Resit Saffet Atabinen in olumu uzerine genel mudur oldu 2002 ye kadar bu gorevi surdurdu Genel mudur olduktan sonra TTOK u yeniden duzenleyen Gulersoy kultur ve turizm alaninda calismalara odaklandi Ayrica Kurumun en buyuk projelerinden birisi olan Kapikule Sinir Kapisi nin yeniden duzenlenmesi projesi 1977 de onun baskanliginda basladi Gulersoy un tasarladigi Akan Seritler Sistemi Projesini iceren sinir kapisi 1982 de tamamlandi Gulersoy 2002 yilinda kurumun yonetim kurulu uyesi oldu 2003 te vefatina kadar gorev yapti 1955 1970 donemi yayin hayati Celik Gulersoy un yayimlanan ilk yazisi 1951 yilinda Belleten de yayimlanmis Bir Istanbul Kitabi baslikli kitap tanitim yazisi le basladi 1955 yilinda yazdigi ve Turkcesi Turkiye de Trafik Duzeninin Hukuki Temelleri olan Almanca eser yayimlanan ilk kitabidir Ardindan bir inceleme calismasi olan Tabiati Koruma baslikli bir brosur yayimladi Askerlik hizmeti sirasinda da yayimcilikla ilgilendi 27 Mayis hakkinda resmi bir kitabin yayimi icin kurulan uc kisilik heyette yer aldi 1961 de Sosyal Turizm adli bir kitap yayimladi Bu kitabi Seyahat Acentaligi 1963 Turkiye nin Turizm Propagandasi 1964 Turk Toplumu ve Turizm 1970 adli mesleki kitaplar takip etti Ayrica 1961 de Besiktas da Ihlamur Mesiresi ve Tarihi Kitabeler adli kitabi 1964 te Yillik Ucretli Izin ve Trafik Polisinin Isaretleri adli iki arastirma kitabi yayimladi TTOK da genel mudur olduktan sonra muzelerin ve oren yerlerinin 4 dilde Ingilizce Almanca Fransizca Italyanca tanitildigi Istanbul rehberleri yayimladi Bu eser bir Turk tarafindan hazirlanmis ilk Istanbul rehberi oldu Gulersoy bu calismasi sirasinda Istanbul kitaplari ve arsivi olusturmaya basladi 1966 da Trafik te Kilavuz Isaretler ve Turizm Gercegimizin En Onemli Incelemesi Uzerine Dusunceler kitaplarini da yayimlayan Gulersoy 1967 yilinda Istanbul yollarina Hollanda levhalari ornek alinarak Turkiye nin ilk trafik ve yon levhalari konulmasina on ayak oldu Tarihi eserlerin restorasyonu Sogukcesme Sokagi nda Istanbul Kitapligi binasi Gulersoy 1971 de gerceklestirilen bir duzenlemeyle triptik otomobiller icin verilen gecici gumruk belgesi gelirlini TTOK na kazandirdi ve sagladigi bu maddi birikimle Istanbul un tarihsel eserlerini restore etme sehrin dogal ve tarihi kultur varliklarinin turistik isletmeler araciligiyla halkin yararina sunmak uzere calismalar yapti 1970 lerde Kariye Muzesi ne yardimlar ve cevre duzenlemesi Ayrilik Cesmesi ndeki tarihi mezarligin onarimi cevredeki tarihi taslarin toplanmasi dikilip onarilmasi Kandilli tarihi mezarliginin onarilmasi ve agaclandirilmasi icin yaptigi calismalarla Istanbul a hizmet verdi Ayni donemde Bolu da Koru Oteli satin alinarak in resimleri kus ve kelebek koleksiyonlariyla suslenmis Safranbolu nun en buyuk konagi satin alinip otele donusturulmustur Gulersoy 1979 1989 arasinda gerceklestirdigi buyuk projelerle yurticinde ve yurtdisinda tanindi Turing in olanaklariyla Camlica Tepesi Kariye Camisi Sultanahmet teki Sogukcesme Sokagi gibi kentsel mekanlari yeniden duzenledi Yildiz Parki ndaki Malta Kosku Cubuklu daki Hidiv Kasri Sultanahmet teki Yesil Konak Emirgan Korusu ndaki Sari ve Beyaz koskler gibi tarihsel yapilari onartarak bunlara yeni islevler kazandirilmasini sagladi Malta Kosku nun korunmasi ve cagdas kullanim amaciyla degerlendirilmesi amaciyla Gulersoy onculugunde gerceklestirilen uygulama 1979 yilinda Avrupa Birligi nin Europa Nostra odulune layik goruldu ve Malta Kosku onarim uygulamasi Turkiye nin aldigi ilk Europa Nostra Odulu oldu Gulersoy un kultur ve turizm alanindaki calismalari 1978 yilinda Italya Cumhurbaskani tarafindan cavaliere 1979 yilinda Fransa Cumhurbaskani tarafindan Ordre National du Merite nisanlari 1980 de Turkiye Kultur ve Turizm Bakanligi nca seref plaketi ile odullendirildi Ataturk Yili Sisli deki Ataturk Muzesi Gulersoy 1981 Ataturk Yili na anlam katmak uzere bir dizi calisma gerceklestirdi Ataturk un Samsun a gitmeden once 1919 yilinda bir sure kaldigi Sisli deki tarihi evin onarilmasinin yanisira metnini kendisinin yazdigi Suha Arin in yonettigi Dolmabahce ve Ataturk belgeseli bu calismalardan baslicalaridir Sultanahmet Gulersoy un Sultanahmet te otel olarak duzenledigi eski konak 1984 yilindaYesil Ev adiyla hizmete girdi Bu restorasyon Europa Nostra Odulu ne deger gorulen Turkiye deki ikinci calisma oldu 1986 yilinda Ayasofya nin yanindaki Sogukcesme Sokagi nda turunun oncu bir ornegi olarak Ayasofya Pansiyonlari ni hizmete soktu Sogukcesme Sokagi nin icinde tamirhane olarak kullanilan antik sarnicin onarilip lokanta olarak Sultanhamet Konagi yanindaki Cedid Mehmed Efendi Medresesi nin Istanbul El Sanatlari Carsisi haline gelmesini sagladi Sogukcesme Sokagi nin 19 yuzyil Istanbul sokak dokusuna ornek olusturacak sekilde duzenledi Istanbul Kitapligi Celik Gulersoy Sogukcesme Sokagi ndaki evlerden birini bir turistik isletem yerine bir kitaplik olarak tasarlamistir Omru boyunca topladigi Istanbul kitaplarini Sogukcesme Sokagi nda onardigi bu yapida topladi 1985 yilinda tum mal varligini kendi adini tasiyan vakfa vasiyet etti Vakif 1990 yilinda Istanbul Kitapligi ni hizmete soktu Fenerbahce Parki ndaki Celik Gulersoy Aniti Agustos 2018 Fenerbahcesi Parki Istanbul un Anadolu yakasindaki Feneryolu semtinde denize yarimada seklinde uzanmis uzerinde tarihi agaclarin bulundugu Fenerbahcesi Parki ni 1990 larda icinde bulundugu kotu ve bakimsiz durumdan kurtararak genis kitlelerin kullanimina sundu 1971 2003 donemi yayinlar ve kultur filmleri Celik Gulersoy 1970 li yillarda Istanbul semtlerinin yuzyillar boyunca degisikliklerini saptayan gravur ve resim materyalini semtlerin tarihceleriyle beraber bir seri olarak yayinlamaya basladi Ikinci bir dizi olarak Turkiye den bahseden bazi unlu bati eserlerini ilk defa olmak Turkce ye kazandirdi ve bu eserlerin baslarina yazarlarinin kimligine dair etutler yazdi Bu diziler ile Lamartine Gautier ve Nerval gibi yazarlar Turkiye ye tanitildi Ucuncu dizisinde Kapali Carsi Dolmabahce ve Ciragan saraylari Sultanahmet Camii Goksu ve Hidiv Kasri na dair incelemeler yayimladi 1974 ve 1975 yillarinda uc dilde ve resimli ilk Kariye incelemesi yayinlandi 1975 ten itibaren Turkiye nin tanitiminda gorsel ve isitsel medyayi da kullanmaya basladi Boylece Turkiye Turing ve Otomobil Kurumu nun sponsorlugunda TV ve sinema icin renkli dokumanter film dizileri yapildi Hazirlanan kultur filmleri dizisi Suha Arin yonetimindeki yapimlarla devam etti ve oduller aldi Romanya ve Yugoslavya daki baslica kamp yerlerini iceren Otomobil ile Avrupa Gezi Rehberi Bogazici Sorunlar ve Cozumler Turizm Tarihimizden Bir Yaprak Turkiye nin Ilk Oteli Hotel d Angleterre adli kitaplar 1970 lerin ikinci yarisinda yayimlanan eserleridir Gulersoy Kapalicarsi nin Romani adli incelemesi ile 1979 da Simavi Vakfi Sosyal Bilimler odulunu aldi Istanbul daki kayik cesitlerini kayikcilari kayik sefalari ve siirde kayigin anlatildigi Kayiklar adli incelemesi Rumelikavagi ile Kagithane arasini anlatan Istanbul un Anitsal Agaclari incelemesi Taksim Bir Meydanin Hikayesi incelemesi ve restorasyonunu ustlenerek turizme kazandirdigi sokagi konu alan Sogukcesme Sokagi adli kitaplar 1980 lerdeki yayinlardandir Istanbul un tarihi degerlerinin onarilip halka acilmasindaki katkilari nedeniyle 1986 da kendisine Karadeniz Teknik Universitesi ve Bogazici Universitesi tarafindan onursal doktor unvani verildi Yayin hayatina 1990 larda Goksu ya Agit Tepebasi Bir Meydan Savasi Kiz Kulesinin Kitabi Besiktas Daha Dun Esentepe ye Veda gibi kitaplarla Istanbul u anlatmaya devam etti Annesinin 1996 da olumu uzerine Ayrilis ve Huzun Yagmuru adli siir kitaplarini yayimladi 1998 de ucuncu fahri doktora unvanini Anadolu Universitesi nden aldi 2000 de Hukumet Kapisi Bab i Ali Kurulusundan Cumhuriyet e Kadar kitabi yayinlandi Ayni yil Kultur ve Turizm Bakanligi tarafindan 2000 yili Kultur ve Sanat Buyuk Odulu ne deger goruldu ve adi Baron s Who is Who ansiklopedisi tarafindan en seckin ilk 500 Avrupali arasinda ilan edildi Yakin arkadaslik etme firsati buldugu Abdulhak Sinasi Hisar hakkinda Abdulhak Sinasi Hisar Mustafa Kemal Ataturk hakkinda Ataturk Ataturk adli kitabi yayimladi Yayimlanan son eserleri Bir Masal Beyoglu nda Gezerken Pierre Loti ve Dersaadet adli kitaplar oldu Son yillari Yonetim kurulu baskanligi yaptigi Turkiye Turing Otomobil Kurumu 2002 de 12 tasra burosu ve 16 adet turistik tesisi ile Turkiye nin ulusal ve amator en buyuk kuruluslarindan birisi haline geldi Gulersoy pankreas kanseri nedeniyle 6 Temmuz 2003 gunu Istanbul da yasamini yitirdi Demircikoy Kilyos Mezarligi nda defnedildi KitaplariYol ve Reklamlar Yenilik Basimevi Istanbul 1968 Trafik Sorunumuz Uzerine Sosyolojik Dusunceler Yenilik Basimevi Istanbul 1968 Otomobil ile Avrupa Gezi Rehberi Turing Yayinlari Yildiz ve Emigan Parklari ve Koskleri Turing Yayinlari 1980 Yildiz Parki ve Malta Kosku Turing Yayinlari 1983 Hidiv ler ve Cubuklu Kasri Turing Yayinlari 1985 Hotel D Angleterre TTOK Yayinlari Istanbu 1985 Istanbul Sarkisi Turing Yayinlari 1987 Kayiklar Turing Yayinlari 1991 Goksu ya Agit Turing Yayinlari 1987 Tramvay Istanbul da Turing Yayinlari 1989 Mavi Cami Turing Yayinlari 1990 Dolmabahce Turing Yayinlari 1990 Kapalicarsinin Romani Turing Yayinlari 1990 Eski Istanbul Arabalari Turing Yayinlari 1990 Bogazici Sorunlar Cozumler Turing Yayinlari Turk Toplumu ve Turizm Ceragan Saraylari Turing Yayinlari 1992 Besiktas Daha Dun Turing Yayinlari 1994 Esentepe ye Veda Turing Yayinlari 1995 Istanbul Maceramiz 1 Remzi Kitabevi 1995 Istanbul Maceramiz 2 Remzi Kitabevi 1996 Safranbolu Turing Yayinlari 1997 Buyukada Turing Yayinlari 1997 Huzun Yagmur Turing Yayinlari 1997 Lale ve Istanbul Turing Yayinlari Buyuk Camlica Tepesi 1980 1995 Turing Yayinlari Cumhuriyetin Devraldigi Istanbul dan Bugune TSKB Yayini 1999 Istanbul un Dort Sarayi Turing Yayinlari Pembe Sera nin Hikayesi Turing Yayinlari Taksim Turing Yayinlari Kucuksu Turing Yayinlari Bab i Ali Hukumet Kapisi M Nermi Haskan la birlikte Turing Yayinlari 2000 Celik Gulersoy Albumu 1930 2001 Turing Yayinlari 2001 Sogukcesme Sokagi Turing Yayinlari 2001 Ataturk Ataturk Turing Yayinlari 2002 Kariye Turing Yayinlari 2003 Beyoglu nda Gezerken Turing Yayinlari 2003 Ihlamur Mesiresi Turing Yayinlari 2003 Istanbul un Anitsal Agaclari Turing Yayinlari 2003 Reklamlar ve Biz Turing Yayinlari 2003 Kirk Yil Olmus Turing Yayinlari 2003 Istanbul Kitapligi Katalogu Turing Yayinlari 2003 Edirnekapisi nda Bir Ornek Turing Yayinlari 2003 Bir Masal Turing Yayinlari 2003 Batiya Dogru Turing Yayinlari 2003 Ayrilis Siirler Turing Yayinlari 2003 Fenerbahcesi Turing Yayinlari 2003 Yesil Ev Bir Yuva Turing Yayinlari 2003 Pierre Loti ve Der Saadet Turing Yayinlari 2003 Nasil Bir Istanbul Turing Yayinlari 2003 Istanbul Estetigi Turing Yayinlari 2003 Camlica dan Bakislar Turing Yayinlari 2003 Beyoglu nun Yitip Gitmis 3 Oteli Turing Yayinlari 2003 Istanbul Rehberi Turing Yayinlari 2003 A Sinasi Hisar Turing Yayinlari 2003 Arkeoloji Topragin Altindaki Gecmis Sorunlar Oneriler Kazilar Kolektif 17 yazardan biri Arkeoloji ve Sanat Yayinlari 2006 Hakkinda yazilanlar Istanbul a Adanmis Bir Hayat Celik Gulersoy N Ozlem Cuhadar Ilgi Kultur Sanat Yayinlari 2006 Celik Gulersoy Senfonisi Ugur Ibrahimhakkioglu Turing Yayinlari 2008 Kaynakca a b c d Cuhadar Nuriye Ozlem 1 Eylul 2010 Istanbul a Adanmis Bir Hayat Celik Gulersoy Turkiye Arastirmalari Literatur Dergisi 16 711 724 ISSN 1303 9369 8 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 a b c Cumhuriyet Kusaginin Not Karnesi Celik Gulersoy PDF Taha Toros Arsivi 8 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 a b c Celik Gulersoy Vakfi Istanbul Kitapligi web sitesi 9 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 a b c d Kaya Aysel 4 5 Nisan 2014 Akademik Kisiligi ve Yayinlari ile Celik Gulersoy un Turing e Katkilarinin Incelenmesi III Disiplinlerarasi Turizm Arastirm alari Kongresi 04 05 Nisan 2014 Kusadasi Aydin 8 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 Celik Yalun Nurcan 20 Ocak 2011 blog milliyet com tr 30 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 Celik Gulersoy un isleri ve kitaplari birgun net 28 Temmuz 2007 8 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 Basgelen Nezih 7 Temmuz 2013 Milliyet 8 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 Perker Z Sevgen 1 Mart 2010 Avrupa Kultur Mirasinin Korunmasinda Europa Nostra Odullerinin Rolu ve Turkiye Engineering Sciences 5 2 230 272 doi 10 12739 nwsaes v5i2 5000067089 ISSN 1308 7231 8 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 Ataturk Ansiklopedisi 19 Mart 2021 23 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 Turk Edebiyati Isimler Sozluu 11 Eylul 2019 30 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Europa Nostra 23 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 Basgelen Nezih 1 Haziran 2018 Tarihi Degerlerinin Korunmasina ve Turizmin Gelismesine Adanmis Ornek Bir Yasam Celik Gulersoy Anatolia Turizm Arastirmalari Dergisi 29 1 doi 10 17123 atad 441190 ISSN 1300 4220 8 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 Time Out Istanbul 28 Kasim 2017 8 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 Istanbul a dair her sey bu kutuphanede NTV 8 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 www boun edu tr 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 Celik Gulersoy topraga verildi 13 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hurriyet 8 Temmuz 2003 Dis baglantilarCelik Gulersoy Vakfi Istanbul Kitapligi sitesinde Celik Gulersoy Biyografisi 8 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde TTOK web sitesinde Onusal Baskan Celik Gulersoy 16 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde