Lyman kesiği gökadaları (İngilizce: Lyman-break galaxy), konumuna bağlı olarak çeşitli görüntüleme filtrelerinde farklı görünümler sergileyen, yüksek kırmızıya kaymalı ve yıldız oluşumu aktif olan gökadalardır. Bu teknik, esas olarak z = 3–4 kırmızıya kayma aralığındaki gökadaları seçmek için ultraviyole ve optik filtrelerle kullanılmıştır. Bununla birlikte, ultraviyole astronomisi ve kızılötesi astronomisindeki ilerlemeler, bu tekniğin daha düşük ve daha yüksek kırmızıya kayma aralıklarında, ultraviyole ve yakın kızılötesi filtreler kullanılarak uygulanmasına olanak sağlamıştır.
Lyman kesiği gökada seçme tekniği, 912 Å'daki daha yüksek enerjilerdeki radyasyonun, gökadalardaki yıldız oluşum bölgeleri çevresindeki nötr gaz tarafından neredeyse tamamen soğurulmasına dayanır. Işınım yayan gökadanın , 912 Å'dan daha uzun dalga boylarındaki spektrumu parlaktır, fakat daha kısa dalga boylarında çok sönük ya da fark edilemez. Bu, "düşüş" ya da "kesilme" olarak bilinir ve Lyman sınırının yerini bulmak için kullanılabilir. 912 Å'dan daha kısa dalga boylarına sahip ışık, uzak ultraviyole aralığındadır ve Dünya atmosferi tarafından engellenir, fakat çok uzak gökadalar için ışığın dalga boyları, evrenin genişlemesi nedeniyle önemli ölçüde uzar. z = 3 kırmızıya kayma değerine sahip bir gökada için Lyman kesiği yaklaşık 3600 Å dalga boyunda görünür ve bu dalga boyu yer tabanlı ya da uzay teleskoplarıyla tespit edilebilir.
z = 3 civarındaki kırmızıya kayma değerine sahip aday gökadalar, 3600 Å'dan daha büyük dalga boylarına duyarlı olan optik görüntülerde görünüp, 3600 Å'dan daha kısa dalga boylarına duyarlı olan ultraviyole görüntülerde görünmeyen gökadalar aranarak seçilebilir. Bu teknik, farklı kırmızıya kayma aralıklarındaki gökadaları bulmak için farklı filtre setleri seçilerek uyarlanabilir. Bu yöntem, kırmızıya kaymış Lyman sınırının dalga boyunun hem altında hem de üstünde en az bir filtre ile görüntü alınabildiği sürece işe yarar. Renk seçimi ile tahmin edilen kırmızıya kaymayı doğrulamak için takip spektroskopisi gerçekleştirilir. Yüksek hassasiyetli bir kırmızıya kayma değeri elde etmek için spektroskopik ölçümler gerekli olsa da, görüntüleme çok daha hızlıdır. Bu nedenle Lyman kesiği tekniği ile aday gökadaların seçimi, yüksek kırmızıya kaymalı gökada araştırmalarının verimliliğini büyük ölçüde artırır.
Lyman kesiği gökadalarının uzak kızılötesi emisyonu konusu, bu gökadaların evrimini daha iyi anlamak ve toplam yıldız oluşum oranını tahmin etmek için hala asli bir öneme sahiptir. Şu ana kadar yalnızca küçük bir örneklem, uzak kızılötesi aralıkta tespit edilmiştir. Çoğu bireysel sonuç, merceklenmiş Lyman kesiği gökadalarından veya hareketsizlik çerçevesi ultraviyolesinden ya da Herschel uydusu ile tespit edilen birkaç nesneden elde edilen bilgilere veya ayrı ayrı tespit edilemeyen Lyman kesiği gökadaları için ortalama değerler elde edilmesini sağlayan yığma tekniğine dayanmaktadır.
Yakın zamanda 22.000 civarında gökada üzerinde yapılan yığma teknikleri, ilk kez Lyman kesiği gökadalarının toz özellikleri hakkında bazı istatistiksel bilgilerin toplanmasını sağlamıştır.
Şubat 2022'de astronomlar, Lyman tekniği kullanılarak yapılan çalışmalara dayanarak z~12-13 kırmızıya kayma değerlerinde ve adlı iki Lyman kesiği gökadasının keşfini bildirmişlerdir. Ayrıca, James Webb Uzay Teleskobu'nun Temmuz 2022'de keşfettiği uzak gökadasını da not etmek gerekir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b D. Burgarella (2011). "HerMES: Lyman Break Galaxies Individually Detected at 0.7 <= z <= 2.0 in GOODS-N with Herschel/SPIRE". . 734 (1): 12. arXiv:1105.0646 $2. Bibcode:2011ApJ...734L..12B. doi:10.1088/2041-8205/734/1/L12.
- ^ C. C. Steidel (1996). "Spectroscopic Confirmation of a Population of Normal Star-forming Galaxies at Redshifts z > 3". . 462: L17-L21. arXiv:astro-ph/9602024 $2. Bibcode:1996ApJ...462L..17S. doi:10.1086/310029.
- ^ C. C. Steidel (Temmuz 1998). "Lyman Break Galaxies at z~3 and Beyond". XTH Rencontres de Blois, "The Birth of Galaxies". arXiv:astro-ph/9812167 $2. Bibcode:1998astro.ph.12167S.
- ^ I. Oteo (2013). "Far-infrared-detected Lyman-break galaxies at z ~ 3. Dust attenuation and dust correction factors at high redshift". . 554: L3. arXiv:1304.3230 $2. Bibcode:2013A&A...554L...3O. doi:10.1051/0004-6361/201321478.
- ^ J. Alvarez-Marquez (2016). "Dust properties of Lyman-break galaxies at z ~ 3". . 587: A122. arXiv:1512.04120 $2. Bibcode:2016A&A...587A.122A. doi:10.1051/0004-6361/201527190.
- ^ Harikane, Yuichi (2 Şubat 2022). "A Search for H-Dropout Lyman Break Galaxies at z ~ 12–16". The Astrophysical Journal. 929 (1): 1. arXiv:2112.09141 $2. Bibcode:2022ApJ...929....1H. doi:10.3847/1538-4357/ac53a9 .
- ^ Pacussi, Fabio (7 Nisan 2022). "Are the newly-discovered z ~ 13 drop-out sources starburst galaxies or quasars?". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 514: L6-L10. arXiv:2201.00823 $2. doi:10.1093/mnrasl/slac035 .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lyman kesigi gokadalari Ingilizce Lyman break galaxy konumuna bagli olarak cesitli goruntuleme filtrelerinde farkli gorunumler sergileyen yuksek kirmiziya kaymali ve yildiz olusumu aktif olan gokadalardir Bu teknik esas olarak z 3 4 kirmiziya kayma araligindaki gokadalari secmek icin ultraviyole ve optik filtrelerle kullanilmistir Bununla birlikte ultraviyole astronomisi ve kizilotesi astronomisindeki ilerlemeler bu teknigin daha dusuk ve daha yuksek kirmiziya kayma araliklarinda ultraviyole ve yakin kizilotesi filtreler kullanilarak uygulanmasina olanak saglamistir son derece uzak bir Lyman kesigi gokadasi Lyman kesigi gokada secme teknigi 912 A daki daha yuksek enerjilerdeki radyasyonun gokadalardaki yildiz olusum bolgeleri cevresindeki notr gaz tarafindan neredeyse tamamen sogurulmasina dayanir Isinim yayan gokadanin 912 A dan daha uzun dalga boylarindaki spektrumu parlaktir fakat daha kisa dalga boylarinda cok sonuk ya da fark edilemez Bu dusus ya da kesilme olarak bilinir ve Lyman sinirinin yerini bulmak icin kullanilabilir 912 A dan daha kisa dalga boylarina sahip isik uzak ultraviyole araligindadir ve Dunya atmosferi tarafindan engellenir fakat cok uzak gokadalar icin isigin dalga boylari evrenin genislemesi nedeniyle onemli olcude uzar z 3 kirmiziya kayma degerine sahip bir gokada icin Lyman kesigi yaklasik 3600 A dalga boyunda gorunur ve bu dalga boyu yer tabanli ya da uzay teleskoplariyla tespit edilebilir z 3 civarindaki kirmiziya kayma degerine sahip aday gokadalar 3600 A dan daha buyuk dalga boylarina duyarli olan optik goruntulerde gorunup 3600 A dan daha kisa dalga boylarina duyarli olan ultraviyole goruntulerde gorunmeyen gokadalar aranarak secilebilir Bu teknik farkli kirmiziya kayma araliklarindaki gokadalari bulmak icin farkli filtre setleri secilerek uyarlanabilir Bu yontem kirmiziya kaymis Lyman sinirinin dalga boyunun hem altinda hem de ustunde en az bir filtre ile goruntu alinabildigi surece ise yarar Renk secimi ile tahmin edilen kirmiziya kaymayi dogrulamak icin takip spektroskopisi gerceklestirilir Yuksek hassasiyetli bir kirmiziya kayma degeri elde etmek icin spektroskopik olcumler gerekli olsa da goruntuleme cok daha hizlidir Bu nedenle Lyman kesigi teknigi ile aday gokadalarin secimi yuksek kirmiziya kaymali gokada arastirmalarinin verimliligini buyuk olcude artirir Lyman kesigi gokadalarinin uzak kizilotesi emisyonu konusu bu gokadalarin evrimini daha iyi anlamak ve toplam yildiz olusum oranini tahmin etmek icin hala asli bir oneme sahiptir Su ana kadar yalnizca kucuk bir orneklem uzak kizilotesi aralikta tespit edilmistir Cogu bireysel sonuc merceklenmis Lyman kesigi gokadalarindan veya hareketsizlik cercevesi ultraviyolesinden ya da Herschel uydusu ile tespit edilen birkac nesneden elde edilen bilgilere veya ayri ayri tespit edilemeyen Lyman kesigi gokadalari icin ortalama degerler elde edilmesini saglayan yigma teknigine dayanmaktadir Yakin zamanda 22 000 civarinda gokada uzerinde yapilan yigma teknikleri ilk kez Lyman kesigi gokadalarinin toz ozellikleri hakkinda bazi istatistiksel bilgilerin toplanmasini saglamistir Subat 2022 de astronomlar Lyman teknigi kullanilarak yapilan calismalara dayanarak z 12 13 kirmiziya kayma degerlerinde ve adli iki Lyman kesigi gokadasinin kesfini bildirmislerdir Ayrica James Webb Uzay Teleskobu nun Temmuz 2022 de kesfettigi uzak gokadasini da not etmek gerekir Ayrica bakinizLyman alfa yayicisi Lyman serisiKaynakca a b D Burgarella 2011 HerMES Lyman Break Galaxies Individually Detected at 0 7 lt z lt 2 0 in GOODS N with Herschel SPIRE 734 1 12 arXiv 1105 0646 2 Bibcode 2011ApJ 734L 12B doi 10 1088 2041 8205 734 1 L12 C C Steidel 1996 Spectroscopic Confirmation of a Population of Normal Star forming Galaxies at Redshifts z gt 3 462 L17 L21 arXiv astro ph 9602024 2 Bibcode 1996ApJ 462L 17S doi 10 1086 310029 C C Steidel Temmuz 1998 Lyman Break Galaxies at z 3 and Beyond XTH Rencontres de Blois The Birth of Galaxies arXiv astro ph 9812167 2 Bibcode 1998astro ph 12167S I Oteo 2013 Far infrared detected Lyman break galaxies at z 3 Dust attenuation and dust correction factors at high redshift 554 L3 arXiv 1304 3230 2 Bibcode 2013A amp A 554L 3O doi 10 1051 0004 6361 201321478 J Alvarez Marquez 2016 Dust properties of Lyman break galaxies at z 3 587 A122 arXiv 1512 04120 2 Bibcode 2016A amp A 587A 122A doi 10 1051 0004 6361 201527190 Harikane Yuichi 2 Subat 2022 A Search for H Dropout Lyman Break Galaxies at z 12 16 The Astrophysical Journal 929 1 1 arXiv 2112 09141 2 Bibcode 2022ApJ 929 1H doi 10 3847 1538 4357 ac53a9 Pacussi Fabio 7 Nisan 2022 Are the newly discovered z 13 drop out sources starburst galaxies or quasars Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 514 L6 L10 arXiv 2201 00823 2 doi 10 1093 mnrasl slac035