Lüksemburglu Elisabeth (Macarca: Erzsébet; 7 Ekim 1409 – 19 Aralık 1442) Macaristan, Almanya ve Bohemya konsort kraliçesiydi.
Lüksemburglu Elisabeth | |
---|---|
Hüküm süresi | 1437–1439 |
Almanya kraliçesi | |
Hüküm süresi | 1438-1439 |
Hüküm süresi | 1438-1439 |
Doğum | 7 Ekim 1409 Vişegrad |
Ölüm | 19 Aralık 1442 (33 yaşında) Győr |
Defin | Székesfehérvár |
Eş(ler)i | II. Albrecht (e. 1422; ö. 1439) |
Çocuk(lar)ı | V. László |
Hanedan | Lüksemburg |
Babası | Sigismund |
Annesi |
Macaristan ve Bohemya Kralı Sigismund'un tek çocuğu olan Elisabeth'in, eşi Avusturyalı Albrecht ile tahta geçmesi bekleniyordu. Babasının ölümünden sonra Macar soyluları Elisabeth ve kocası Albrecht'i eş hükümdar olarak seçtiler. Ancak, Veszprém piskoposu kraliçeyi taçlandırma hakkından vazgeçti. Daha sonrasında eş hükümdar olarak tanındı ve hükûmette aktif rol oynadı. Ancak Albrecht'in ölümünden sonra yeni bir kralın seçilmesini engelleyemedi.
Albrecht 1439'da öldü. Albrecht öldüğünde Elisabeth hamileydi ve ile adında iki kızları vardı. Bohemya soyluları bir fetret dönemi ilan etti. Polonya kralı III. Władysław, Elisabeth'in Ladislaus adında bir erkek çocuk doğurmasından üç ay sonra, Mayıs 1440'ta Macaristan'ın yeni kralı olarak taç giydi. Oğlu'nun mirasına sahip çıkmakta kararlıydı. Bu da onun ve Vladislaus'un destekçileri arasında bir iç savaşa yol açtı. Çatışma kraliçenin 33 yaşında ani ölümüyle sona erdi.
Çocukluk
Elisabeth, Lüksemburg Hanedanı'na mensuptu. Babası,Macaristan Kralı Sigismund ve annesi . Elisabeth'in doğumundan bir yıl sonra babası seçildi. Kralın tek çocuğu olarak Elisabeth, tahtın muhtemel varisi olarak görülüyordu. 1411'de Sigismund, Elisabeth'i o zamanlar 14 yaşında olan Avusturya Dükü V. Albrecht ile nişanladı
Evlilik
28 Eylül 1421'de Kral Sigismund ile Habsburg Hanedanı arasındaki dostluk, Viyana'da imzalanan bir evlilik antlaşmasıyla güçlendirildi. Antlaşma Elisabeth'in hem Macaristan hem de Bohemya'nın varisi olma durumunu onayladı. Ancak bu durum yalnızca Sigismund'un tek çocuğu olduğu süre boyunca geçerliydi. Anlaşmaya göre, bir kız çocuğu daha dünyaya gelirse Elisabeth, babasının krallıklarından birini miras alma hakkına sahip olacak, küçük kız kardeşi ise diğer krallığı miras alacaktı. Ancak bir erkek kardeşi olursa her iki krallıkta erkek kardeşine kalacaktı. Moravya Margravlığı Elisabeth'in çeyizi olarak Albrecht'e devredildi.
Elisabeth, 19 Nisan 1422'de Viyana'da düzenlenen görkemli bir törenle Albrecht'le resmen evlendi. Artık Avusturya düşesi olan Elizabeth, kocasının Viyana sarayına taşındı.
Çiftin ilk çocuğu olan 1432 yılında dünyaya geldi. 1435'te Elizabeth, üç saat içinde ölen Georg adında bir erkek çocuk doğurdu. 1436'da adında bir kızları daha oldu.
Kraliçelik
9 Aralık 1437'de Sigismund öldü. 18 Aralık'ta Albrecht ve Elisabeth Macaristan kralı ve kraliçesi oldular.
Mart 1438'de , Albrecht'i Sigismund'un halefi olarak Alman tahtına seçti ve Elisabeth de böylece Roma kraliçesi oldu. Hussitlerin Polonya prensi Kazimierz'i tahta çıkarma girişimlerine rağmen, Mayıs ayında Bohemya soyluları çifti hükümdar olarak seçti. Albrecht Haziran ayında taç giydi, ancak Elisabeth Prag'a gitmedi ve sonraki yaz Macaristan'ı yöneterek geçirdi.
1439'da çıkarılan bir yasa, tacın doğum hakkı olarak kraliçeye ait olduğunu ve krala ait olmadığını kabul etti.
Naiplik ve taht iddiaları
Kocasının ölümü üzerine Macaristan'ın kontrolünü naip olarak ele geçirdi. Hamileydi ve çocuğunun erkek olduğuna inanıyordu. Destekçileri arasında annesinin mensubu olduğu ailesi, , , vardı.
1440 yılına gelindiğinde Elisabeth, Macaristan'ın fiili hükümdarıydı. Emirleri saygı görüyor ve yerine getiriliyordu. ancak henüz meclis tarafından seçilip taç giymemişti. Macar meclisi Polonya Kralı Vladislaus'u kral olarak seçti.
Elisabeth kararı resmen kabul etti. Ancak kısa bir süre sonra destekçileri birlikte Buda'yı terk etti. 22 Şubat 1440'ta László (Ladislaus) adında bir erkek çocuk doğurdu. 15 Mayıs'ta Vişegrad kalesinden çaldığı Kutsal Taç ile oğlunu Székesfehérvár'da Macaristan Kralı olarak taç giydirdi. 17 Temmuz'da Polonya Kralı Vladislaus, Kutsal Taç olmaksızın Székesfehérvár'da Macaristan Kralı olarak taç giydi. Elisabeth, iki küçük çocuğunu İmparator III. Friedrich'in bakımına bıraktı. 1442 yılında Győr'de tarafından bir müzakere düzenlendi. Müzakereden kısa bir süre sonra Elisabeth öldü. Zehirlendiği söyleniyordu.
Tek oğlu V. Ladislaus çocuksuz öldü.
Kızları (1432-1462) ve (1437-1505) evlenip çocuk sahibi oldu.
Soy bağlantıları
Elisabeth, babası Sigismund ilk karısı Macaristanlı Mary'nin kızı değildi. Dolayısıyla soyu Anjou hanedanından gelmiyordu. Ancak babası IV. Béla'nın dördüncü kuşak torunuydu. Kendisinin baba tarafından dedesi ve IV. Karl ve 'tir. Kendisi babaannesi aracılığıyla III. Casimir ve Gediminas'ın soyundan geliyordur.
Kaynakça
- ^ Dvořáková, Daniela (2021). Barbara of Cilli (1392-1451) : a Hungarian, Holy Roman, and Bohemian queen. Leiden. s. 181. ISBN . Erişim tarihi: 13 Aralık 2022.
The Hungarian estates had already elected him as king and Elizabeth as queen on 18 December in Bratislava. The election affected both spouses, who thus became equivalent rulers.
- ^ Burkhardt, Julia (15 Kasım 2022). "Albert II of Habsburg's Composite Monarchy (1437–39) and Its Significance for Central Europe". Unions and Divisions: 224-236. doi:10.4324/9781003199007-21. ISBN .
As had previously been the case, Albert's wife Elizabeth (herself, of course, the legitimate crowned queen) acted as regent for her husband in his absence, taking care of governmental affairs along with the royal council. Several charters issued in the queen's name testify to her crucial role as an arbitrator in legal disputes, and to her involvement in waivers of tax liability or the enlargement of the realm's fortifications. Numerous towns and fortresses which she had received from Albert, predominantly in the northern part of Hungary, constituted her power base.
- ^ Dvořáková 2021.
- ^ Burkhardt 2022.
- ^ Komjathy, Anthony Tihamer (1982). A Thousand Years of the Hungarian Art of War (İngilizce). Rákóczi Foundation. s. 26. ISBN . Erişim tarihi: 13 Aralık 2022.
- ^ a b c Engel, 279.
- ^ Van Antwerp Fine, 229.
- ^ Bak, 213.
- ^ Higgins, 205.
- ^ Higgins, 203-204.
- ^ Higgins, 208.
- ^ Higgins, 209.
- ^ Setton, Hazard & Zacour, 284.
- ^ Higgins, 212.
- ^ Andrássy (gróf), Gyula (1908). The Development of Hungarian Constitutional Liberty (İngilizce). K. Paul, Trench, Trübner. s. 173. Erişim tarihi: 18 Aralık 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Luksemburglu Elisabeth Macarca Erzsebet 7 Ekim 1409 19 Aralik 1442 Macaristan Almanya ve Bohemya konsort kralicesiydi Luksemburglu ElisabethHukum suresi1437 1439Almanya kralicesiHukum suresi1438 1439Hukum suresi1438 1439Dogum7 Ekim 1409 VisegradOlum19 Aralik 1442 33 yasinda GyorDefinSzekesfehervarEs ler iII Albrecht e 1422 o 1439 Cocuk lar iV LaszloHanedanLuksemburgBabasiSigismundAnnesi Macaristan ve Bohemya Krali Sigismund un tek cocugu olan Elisabeth in esi Avusturyali Albrecht ile tahta gecmesi bekleniyordu Babasinin olumunden sonra Macar soylulari Elisabeth ve kocasi Albrecht i es hukumdar olarak sectiler Ancak Veszprem piskoposu kraliceyi taclandirma hakkindan vazgecti Daha sonrasinda es hukumdar olarak tanindi ve hukumette aktif rol oynadi Ancak Albrecht in olumunden sonra yeni bir kralin secilmesini engelleyemedi Albrecht 1439 da oldu Albrecht oldugunde Elisabeth hamileydi ve ile adinda iki kizlari vardi Bohemya soylulari bir fetret donemi ilan etti Polonya krali III Wladyslaw Elisabeth in Ladislaus adinda bir erkek cocuk dogurmasindan uc ay sonra Mayis 1440 ta Macaristan in yeni krali olarak tac giydi Oglu nun mirasina sahip cikmakta kararliydi Bu da onun ve Vladislaus un destekcileri arasinda bir ic savasa yol acti Catisma kralicenin 33 yasinda ani olumuyle sona erdi CocuklukElisabeth Luksemburg Hanedani na mensuptu Babasi Macaristan Krali Sigismund ve annesi Elisabeth in dogumundan bir yil sonra babasi secildi Kralin tek cocugu olarak Elisabeth tahtin muhtemel varisi olarak goruluyordu 1411 de Sigismund Elisabeth i o zamanlar 14 yasinda olan Avusturya Duku V Albrecht ile nisanladiEvlilik28 Eylul 1421 de Kral Sigismund ile Habsburg Hanedani arasindaki dostluk Viyana da imzalanan bir evlilik antlasmasiyla guclendirildi Antlasma Elisabeth in hem Macaristan hem de Bohemya nin varisi olma durumunu onayladi Ancak bu durum yalnizca Sigismund un tek cocugu oldugu sure boyunca gecerliydi Anlasmaya gore bir kiz cocugu daha dunyaya gelirse Elisabeth babasinin kralliklarindan birini miras alma hakkina sahip olacak kucuk kiz kardesi ise diger kralligi miras alacakti Ancak bir erkek kardesi olursa her iki krallikta erkek kardesine kalacakti Moravya Margravligi Elisabeth in ceyizi olarak Albrecht e devredildi Elisabeth 19 Nisan 1422 de Viyana da duzenlenen gorkemli bir torenle Albrecht le resmen evlendi Artik Avusturya dusesi olan Elizabeth kocasinin Viyana sarayina tasindi Ciftin ilk cocugu olan 1432 yilinda dunyaya geldi 1435 te Elizabeth uc saat icinde olen Georg adinda bir erkek cocuk dogurdu 1436 da adinda bir kizlari daha oldu KralicelikAlbrechtsaltar da tasvir edilen Kral Albert ve Kralice Elisabeth 9 Aralik 1437 de Sigismund oldu 18 Aralik ta Albrecht ve Elisabeth Macaristan krali ve kralicesi oldular Mart 1438 de Albrecht i Sigismund un halefi olarak Alman tahtina secti ve Elisabeth de boylece Roma kralicesi oldu Hussitlerin Polonya prensi Kazimierz i tahta cikarma girisimlerine ragmen Mayis ayinda Bohemya soylulari cifti hukumdar olarak secti Albrecht Haziran ayinda tac giydi ancak Elisabeth Prag a gitmedi ve sonraki yaz Macaristan i yoneterek gecirdi 1439 da cikarilan bir yasa tacin dogum hakki olarak kraliceye ait oldugunu ve krala ait olmadigini kabul etti Naiplik ve taht iddialariKocasinin olumu uzerine Macaristan in kontrolunu naip olarak ele gecirdi Hamileydi ve cocugunun erkek olduguna inaniyordu Destekcileri arasinda annesinin mensubu oldugu ailesi vardi 1440 yilina gelindiginde Elisabeth Macaristan in fiili hukumdariydi Emirleri saygi goruyor ve yerine getiriliyordu ancak henuz meclis tarafindan secilip tac giymemisti Macar meclisi Polonya Krali Vladislaus u kral olarak secti Elisabeth karari resmen kabul etti Ancak kisa bir sure sonra destekcileri birlikte Buda yi terk etti 22 Subat 1440 ta Laszlo Ladislaus adinda bir erkek cocuk dogurdu 15 Mayis ta Visegrad kalesinden caldigi Kutsal Tac ile oglunu Szekesfehervar da Macaristan Krali olarak tac giydirdi 17 Temmuz da Polonya Krali Vladislaus Kutsal Tac olmaksizin Szekesfehervar da Macaristan Krali olarak tac giydi Elisabeth iki kucuk cocugunu Imparator III Friedrich in bakimina birakti 1442 yilinda Gyor de tarafindan bir muzakere duzenlendi Muzakereden kisa bir sure sonra Elisabeth oldu Zehirlendigi soyleniyordu Tek oglu V Ladislaus cocuksuz oldu Kizlari 1432 1462 ve 1437 1505 evlenip cocuk sahibi oldu Soy baglantilariElisabeth babasi Sigismund ilk karisi Macaristanli Mary nin kizi degildi Dolayisiyla soyu Anjou hanedanindan gelmiyordu Ancak babasi IV Bela nin dorduncu kusak torunuydu Kendisinin baba tarafindan dedesi ve IV Karl ve tir Kendisi babaannesi araciligiyla III Casimir ve Gediminas in soyundan geliyordur Kaynakca Dvorakova Daniela 2021 Barbara of Cilli 1392 1451 a Hungarian Holy Roman and Bohemian queen Leiden s 181 ISBN 978 90 04 49916 4 Erisim tarihi 13 Aralik 2022 The Hungarian estates had already elected him as king and Elizabeth as queen on 18 December in Bratislava The election affected both spouses who thus became equivalent rulers Burkhardt Julia 15 Kasim 2022 Albert II of Habsburg s Composite Monarchy 1437 39 and Its Significance for Central Europe Unions and Divisions 224 236 doi 10 4324 9781003199007 21 ISBN 9781003199007 As had previously been the case Albert s wife Elizabeth herself of course the legitimate crowned queen acted as regent for her husband in his absence taking care of governmental affairs along with the royal council Several charters issued in the queen s name testify to her crucial role as an arbitrator in legal disputes and to her involvement in waivers of tax liability or the enlargement of the realm s fortifications Numerous towns and fortresses which she had received from Albert predominantly in the northern part of Hungary constituted her power base Dvorakova 2021 Burkhardt 2022 Komjathy Anthony Tihamer 1982 A Thousand Years of the Hungarian Art of War Ingilizce Rakoczi Foundation s 26 ISBN 978 0 8191 6524 4 Erisim tarihi 13 Aralik 2022 a b c Engel 279 Van Antwerp Fine 229 Bak 213 Higgins 205 Higgins 203 204 Higgins 208 Higgins 209 Setton Hazard amp Zacour 284 Higgins 212 Andrassy grof Gyula 1908 The Development of Hungarian Constitutional Liberty Ingilizce K Paul Trench Trubner s 173 Erisim tarihi 18 Aralik 2022