Macaristan cumhurbaşkanı, resmi olarak cumhuriyet başkanı (Macarca: Magyarország köztársasági elnöke, államelnök veya államfő), Macaristan'ın devlet başkanıdır. Makamın büyük ölçüde törensel () bir rolü vardır, ancak aynı zamanda yasaları veto edebilir veya yasayı gözden geçirilmek üzere Anayasa Mahkemesine gönderebilir. bakanlarını seçmek ve yasama girişimlerine öncülük etmek gibi diğer yürütme yetkilerinin çoğu, onun yerine başbakanlık makamına verilmiştir.
Macaristan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Macarca: Magyarország köztársasági elnöke | |
---|---|
Resmî ikamet | Sándor Sarayı Budapeşte, Macaristan |
Atayan | Ulusal Meclis |
Görev süresi | Beş yıl, bir kez yenilenebilir |
Oluşum | 11 Ocak 1919 (1.)1 Şubat 1946 (2.)23 Ekim 1989 (günümüz) |
İlk sahibi | Mihály Károlyi (1919)Zoltán Tildy (1946)Mátyás Szűrös (1989) |
Kaldırılma | 29 Şubat 1920 (1.)20 Ağustos 1949 (2.) |
Ardılı | (1.) (2.) |
Maaş | Yıllık 36.000.000 Ft |
Websitesi | Resmî site |
Eski Anayasa Mahkemesi Başkanı Tamás Sulyok, 10 Şubat 2024 tarihinde istifa eden Katalin Novák'ın yerine 26 Şubat 2024 tarihinde, Parlamentonun 2024 Bahar Oturumunun ilk gününde başkan olarak seçildi.
Cumhurbaşkanlığı seçimi
, Ulusal Meclisin (Országgyűlés) Macaristan cumhurbaşkanını beş yıllık bir süre için seçmesini sağlar. Cumhurbaşkanlarının görev süresi iki dönemdir.
Fonksiyonun bağımsızlığı
Anayasa'nın 12 (2) maddesine göre, cumhurbaşkanı görevlerini yerine getirirken "kamusal, siyasi, ekonomik veya sosyal bir işlev veya misyon" yerine getiremez. Başka bir ücretli mesleki faaliyette bulunamazlar ve telif hakkına tabi faaliyetler dışında herhangi bir faaliyet için ücret alamazlar.
Adaylık şartı
Madde 10 (2)'ye göre, en az 35 yaşında olan herhangi bir cumhurbaşkanı seçilebilir.
Seçim süreci
Ulusal Meclis başkanı tarafından çağrılan cumhurbaşkanlığı seçimi, görevdeki cumhurbaşkanının görev süresinin bitiminden 30 ile 60 gün önce veya görevin boşalması halinde 30 gün içinde yapılmalıdır.
Anayasa, adaylıkların "Ulusal Meclis üyelerinin en az beşte biri tarafından yazılı olarak önerilmesi" gerektiğini belirtir. Oylamadan önce adaylar Ulusal Meclis başkanına sunulurlar. Bir Ulusal Meclis üyesi sadece bir aday gösterebilir.
Gizli oylama en geç iki gün içinde tamamlanmalıdır. İlk turda, adaylardan biri Ulusal Meclis üyelerinin oylarının 2/3'ünden fazlasını alırsa, aday seçilir.
Hiçbir adayın gerekli çoğunluğu sağlayamaması durumunda ikinci tur, ilk turda en çok oyu alan iki aday arasında yapılır. İkinci turda kullanılan oyların çoğunluğunu alan aday cumhurbaşkanı seçilir. İkinci tur başarısız olursa, yeni adaylar sunulduktan sonra yeni bir seçim yapılmalıdır.
Göreve başlarken yapılan yemin
Madde 11 (6)'ya göre, cumhurbaşkanının Ulusal Meclis önünde yemin etmesi gerekir.
Yemin şöyledir:
Én, [kişinin adı] fogadom, hogy Magyarországhoz és annak Alaptörvényéhez hű leszek, jogszabályait megtartom és másokkal is megtartatom; köztársasági elnöki tisztségemet a magyar nemzet javára gyakorolom. [Ve yemin edenin kanaatine göre] Isten engem úgy segéljen!
Ben [kişinin adı], Macaristan'a ve Temel Kanun'a sadık kalacağıma, yasalarına saygı göstereceğime ve başkaları tarafından uygulanacağına yemin ederim; Macar ulusunun iyiliği için Cumhurbaşkanı olarak görevimi yerine getireceğim. [Ve yemin edenin kanaatine göre] Tanrı yardımcım olsun!
Yetkinlikler ve ayrıcalıklar
Temel Kanun'a göre, "Macaristan devlet başkanı, ulusun birliğini ifade eden ve devlet kurumlarının demokratik işleyişini denetleyen Cumhurbaşkanıdır". Macaristan Savunma Kuvvetleri Başkomutanıdır, "Macaristan'ı temsil eder", "Ulusal Meclis oturumlarına katılabilir ve söz alabilir", "yasaları başlatabilir" veya ulusal bir referandum yapabilir. Seçim tarihini belirler, "belirli hukuk hallerine" (savaş hali, olağanüstü hal...) ilişkin kararlara katılır, seçimlerden sonra Ulusal Meclisi toplantıya çağırır, feshedebilir, Anayasa Mahkemesi tarafından bir kanunun uygunluğunu denetleyebilir.
Devlet başkanı, "Başbakan, Curia Başkanı, Başsavcı ve Temel Haklar Komiseri, yargıçların tek adayı ve Bütçe Konseyi Başkanı'nın isimlerini önerir." Bir hükûmet üyesinin imzasıyla devlet başkanı; bakanları, Merkez Bankası başkanını, bağımsız düzenleyici kurumların başkanlarını, üniversite profesörlerini, generalleri, vekalet büyükelçilerini ve üniversite rektörlerini, ödül nişanlarını, ödüllerini ve unvanlarını atar. Ancak cumhurbaşkanı, "yasal koşullar yerine getirilmezse veya haklı bir nedenle devlet kurumlarının demokratik işleyişine ciddi bir rahatsızlık olacağı sonucuna varırsa" bu atamaları yapmayı reddedebilir.
Ayrıca hükûmetin mutabakatı ile devlet başkanı "bireysel af hakkını kullanır", "toprak düzenine ilişkin konularda" ve "vatandaşlığın kazanılması ve yoksun bırakılmasına ilişkin davalarda" karar verir.
Dokunulmazlık ve görevden uzaklaştırma
Anayasa'nın 12. maddesine göre "Cumhurbaşkanı dokunulmazdır". Sonuç olarak, cumhurbaşkanı aleyhindeki tüm cezai işlemler ancak görev süresinin sona ermesinden sonra gerçekleşebilir.
Ancak Anayasa'nın 13 (2) maddesi cumhurbaşkanının görevden alınmasını öngörmektedir. Bu, ancak cumhurbaşkanı "görevlerini yerine getirirken Temel Kanun'u veya başka bir yasayı kasten ihlal ederse veya gönüllü olarak suç işlerse" gerçekleşebilir. Böyle bir durumda, Ulusal Meclis üyelerinin en az 1/5'i tarafından görevden uzaklaştırma önergesi verilmesi gerekir.
Ulusal Meclis üyelerinin 2/3 çoğunluğunun gizli oyla alacağı kararla iddianame işlemeye başlar. Ardından Anayasa Mahkemesindeki yargılamada cumhurbaşkanının görevden alınıp alınmaması gerektiğine karar verilir.
Mahkeme, cumhurbaşkanının sorumluluğunu tespit ederse, cumhurbaşkanı görevden alınır.
Halefiyet
Görev süresinin sona ermesi ve iş göremezlik
Madde 12 (3)'e göre, cumhurbaşkanının görev süresi şu şekilde sona erer:
- Görev süresi tamamlandığında;
- Cumhurbaşkanının görevdeyken ölümüyle;
- 90 günden fazla bir süre görevlerini yerine getirmesini imkansız kılan bir iş göremezlik ile;
- Uygun olma koşullarını artık karşılamıyorsa;
- Görevlerin uyumsuzluk beyanı;
- İstifa ederek;
- Görevden alınarak.
Madde 12 (4)'e göre Ulusal Meclis, cumhurbaşkanının 90 günden fazla bir süre için sorumluluklarını yerine getiremeyeceğine karar vermek için tüm üyelerinin 2/3 çoğunluğuyla karar vermelidir.
Bulunmayış (geçici iş göremezlik)
14. maddenin 1. fıkrasına göre, cumhurbaşkanının görev ve yetkilerini geçici olarak kullanamayacak durumda olması halinde, bu yetki ve görevleri milletvekillerine devredemeyen ve Ulusal Meclis görevlerini Ulusal Meclis başkan yardımcılarından birine bırakan Ulusal Meclis Başkanı tarafından cumhurbaşkanının iş göremezliğinin sonuna kadar kullanılır.
Madde 14 (2)'ye göre, cumhurbaşkanının geçici olarak iş göremezliğine, cumhurbaşkanının kendisi, hükûmet veya Ulusal Meclis üyesinin önerisi üzerine Ulusal Meclis tarafından karar verilir.
Tarih
Mevzuattaki rolü
Cumhurbaşkanının yasama sürecindeki rolü | ||||
---|---|---|---|---|
Cumhurbaşkanı | Kendisinin önerdiği yasalar | Siyasi vetolar | Anayasal vetolar | Toplam |
Árpád Göncz (1990-1995) | 3 | 0 | 7 | 10 |
Árpád Göncz (1995-2000) | 0 | 2 | 1 | 3 |
Ferenc Madl (2000-2005) | 0 | 6 | 13 | 19 |
László Sólyom (2005-2010) | 0 | 31 | 16 | 47 |
Pal Schmitt (2010-2012) | 0 | 0 | 0 | 0 |
János Ader (2012-2017) | 0 | 28 | 5 | 33 |
János Ader (2017-2022) | 0 | 9 | 3 | 12 |
Katalin Novak (2022-2024) | 0 | 3 | 2 | 5 |
Toplam | 3 | 79 | 47 | 129 |
Son seçim
Aday | Parti | 1. tur | ||
---|---|---|---|---|
Oy | Tüm milletvekillerinin %'si | |||
Tamás Sulyok lehine | Bağımsız | 134 | 96,4 | |
Tamás Sulyok aleyhine | - | 5 | 3,6 | |
Toplam oy | 139 | 100 | ||
Geçerli oy | 139 | 95,2 | ||
Boş/geçersiz oy | 7 | 4,8 | ||
Toplam oy | 146 | 100 | ||
Kullanılmayan oy | 52 | 26,27 | ||
Toplam sandalye/katılım | 198 | 73,73 |
Ayrıca bakınız
Notlar
- ^ 2011 yılında kabul edilen 'a göre, ülkenin resmi adı basitçe Macaristan'dır. Daha önce, ülkeye Macaristan Cumhuriyeti deniyordu. Bununla birlikte makam, "Macaristan Cumhuriyeti'ne başkanlık eden cumhurbaşkanı" yerine "Macaristan'a başkanlık eden cumhurbaşkanı" anlamında olsa da Temel Kanun kapsamında bile cumhuriyetin cumhurbaşkanı olarak anılır.
Kaynakça
- ^ . 10 Aralık 2019. 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d e f g h i THE BASIC (FUNDAMENTAL) LAW OF HUNGARY A Commentary of the New Hungarian Constitution 31 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Clarus Press, 2015, ), pp. 153-163
- ^ Article 11 (1) of the Constitution
- ^ a b Article 11 (2) of the Constitution
- ^ Article 11 (3) of the Constitution
- ^ Article 11 (4) of the Constitution
- ^ "Felszólalás".
- ^ Article 13 (1) of the Constitution
- ^ Article 13 (3) of the Constitution
- ^ Article 13 (4) of the Constitution
- ^ Article 13 (6) of the Constitution
- ^ Anayasa'nın 14. (3) Maddesi
- ^ . . 21 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Megvan Novák Katalin utódja: a politikát kerülő jogász, Sulyok Tamás az új köztársasági elnök". 26 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Şubat 2024.
- ^ "LEAD Tamas Sulyok élu président de Hongrie". french.china.org.cn. 27 Şubat 2024. 26 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Şubat 2024.
Dış bağlantılar
- Resmî site
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Macaristan cumhurbaskani resmi olarak cumhuriyet baskani Macarca Magyarorszag koztarsasagi elnoke allamelnok veya allamfo Macaristan in devlet baskanidir Makamin buyuk olcude torensel bir rolu vardir ancak ayni zamanda yasalari veto edebilir veya yasayi gozden gecirilmek uzere Anayasa Mahkemesine gonderebilir bakanlarini secmek ve yasama girisimlerine onculuk etmek gibi diger yurutme yetkilerinin cogu onun yerine basbakanlik makamina verilmistir Macaristan Cumhuriyeti Cumhurbaskani Macarca Magyarorszag koztarsasagi elnokeCumhurbaskanligi forsuGorevdeki Tamas Sulyok 5 Mart 2024 tarihinden beriResmi ikametSandor Sarayi Budapeste MacaristanAtayanUlusal MeclisGorev suresiBes yil bir kez yenilenebilirOlusum11 Ocak 1919 1 1 Subat 1946 2 23 Ekim 1989 gunumuz Ilk sahibiMihaly Karolyi 1919 Zoltan Tildy 1946 Matyas Szuros 1989 Kaldirilma29 Subat 1920 1 20 Agustos 1949 2 Ardili 1 2 MaasYillik 36 000 000 FtWebsitesiResmi site Eski Anayasa Mahkemesi Baskani Tamas Sulyok 10 Subat 2024 tarihinde istifa eden Katalin Novak in yerine 26 Subat 2024 tarihinde Parlamentonun 2024 Bahar Oturumunun ilk gununde baskan olarak secildi Cumhurbaskanligi secimi Ulusal Meclisin Orszaggyules Macaristan cumhurbaskanini bes yillik bir sure icin secmesini saglar Cumhurbaskanlarinin gorev suresi iki donemdir Fonksiyonun bagimsizligi Anayasa nin 12 2 maddesine gore cumhurbaskani gorevlerini yerine getirirken kamusal siyasi ekonomik veya sosyal bir islev veya misyon yerine getiremez Baska bir ucretli mesleki faaliyette bulunamazlar ve telif hakkina tabi faaliyetler disinda herhangi bir faaliyet icin ucret alamazlar Adaylik sarti Madde 10 2 ye gore en az 35 yasinda olan herhangi bir cumhurbaskani secilebilir Secim sureci Ulusal Meclis baskani tarafindan cagrilan cumhurbaskanligi secimi gorevdeki cumhurbaskaninin gorev suresinin bitiminden 30 ile 60 gun once veya gorevin bosalmasi halinde 30 gun icinde yapilmalidir Anayasa adayliklarin Ulusal Meclis uyelerinin en az beste biri tarafindan yazili olarak onerilmesi gerektigini belirtir Oylamadan once adaylar Ulusal Meclis baskanina sunulurlar Bir Ulusal Meclis uyesi sadece bir aday gosterebilir Gizli oylama en gec iki gun icinde tamamlanmalidir Ilk turda adaylardan biri Ulusal Meclis uyelerinin oylarinin 2 3 unden fazlasini alirsa aday secilir Hicbir adayin gerekli cogunlugu saglayamamasi durumunda ikinci tur ilk turda en cok oyu alan iki aday arasinda yapilir Ikinci turda kullanilan oylarin cogunlugunu alan aday cumhurbaskani secilir Ikinci tur basarisiz olursa yeni adaylar sunulduktan sonra yeni bir secim yapilmalidir Goreve baslarken yapilan yemin Madde 11 6 ya gore cumhurbaskaninin Ulusal Meclis onunde yemin etmesi gerekir Yemin soyledir En kisinin adi fogadom hogy Magyarorszaghoz es annak Alaptorvenyehez hu leszek jogszabalyait megtartom es masokkal is megtartatom koztarsasagi elnoki tisztsegemet a magyar nemzet javara gyakorolom Ve yemin edenin kanaatine gore Isten engem ugy segeljen Ben kisinin adi Macaristan a ve Temel Kanun a sadik kalacagima yasalarina saygi gosterecegime ve baskalari tarafindan uygulanacagina yemin ederim Macar ulusunun iyiligi icin Cumhurbaskani olarak gorevimi yerine getirecegim Ve yemin edenin kanaatine gore Tanri yardimcim olsun Yetkinlikler ve ayricaliklarTemel Kanun a gore Macaristan devlet baskani ulusun birligini ifade eden ve devlet kurumlarinin demokratik isleyisini denetleyen Cumhurbaskanidir Macaristan Savunma Kuvvetleri Baskomutanidir Macaristan i temsil eder Ulusal Meclis oturumlarina katilabilir ve soz alabilir yasalari baslatabilir veya ulusal bir referandum yapabilir Secim tarihini belirler belirli hukuk hallerine savas hali olaganustu hal iliskin kararlara katilir secimlerden sonra Ulusal Meclisi toplantiya cagirir feshedebilir Anayasa Mahkemesi tarafindan bir kanunun uygunlugunu denetleyebilir Devlet baskani Basbakan Curia Baskani Bassavci ve Temel Haklar Komiseri yargiclarin tek adayi ve Butce Konseyi Baskani nin isimlerini onerir Bir hukumet uyesinin imzasiyla devlet baskani bakanlari Merkez Bankasi baskanini bagimsiz duzenleyici kurumlarin baskanlarini universite profesorlerini generalleri vekalet buyukelcilerini ve universite rektorlerini odul nisanlarini odullerini ve unvanlarini atar Ancak cumhurbaskani yasal kosullar yerine getirilmezse veya hakli bir nedenle devlet kurumlarinin demokratik isleyisine ciddi bir rahatsizlik olacagi sonucuna varirsa bu atamalari yapmayi reddedebilir Ayrica hukumetin mutabakati ile devlet baskani bireysel af hakkini kullanir toprak duzenine iliskin konularda ve vatandasligin kazanilmasi ve yoksun birakilmasina iliskin davalarda karar verir Dokunulmazlik ve gorevden uzaklastirmaAnayasa nin 12 maddesine gore Cumhurbaskani dokunulmazdir Sonuc olarak cumhurbaskani aleyhindeki tum cezai islemler ancak gorev suresinin sona ermesinden sonra gerceklesebilir Ancak Anayasa nin 13 2 maddesi cumhurbaskaninin gorevden alinmasini ongormektedir Bu ancak cumhurbaskani gorevlerini yerine getirirken Temel Kanun u veya baska bir yasayi kasten ihlal ederse veya gonullu olarak suc islerse gerceklesebilir Boyle bir durumda Ulusal Meclis uyelerinin en az 1 5 i tarafindan gorevden uzaklastirma onergesi verilmesi gerekir Ulusal Meclis uyelerinin 2 3 cogunlugunun gizli oyla alacagi kararla iddianame islemeye baslar Ardindan Anayasa Mahkemesindeki yargilamada cumhurbaskaninin gorevden alinip alinmamasi gerektigine karar verilir Mahkeme cumhurbaskaninin sorumlulugunu tespit ederse cumhurbaskani gorevden alinir HalefiyetGorev suresinin sona ermesi ve is goremezlik Madde 12 3 e gore cumhurbaskaninin gorev suresi su sekilde sona erer Gorev suresi tamamlandiginda Cumhurbaskaninin gorevdeyken olumuyle 90 gunden fazla bir sure gorevlerini yerine getirmesini imkansiz kilan bir is goremezlik ile Uygun olma kosullarini artik karsilamiyorsa Gorevlerin uyumsuzluk beyani Istifa ederek Gorevden alinarak Madde 12 4 e gore Ulusal Meclis cumhurbaskaninin 90 gunden fazla bir sure icin sorumluluklarini yerine getiremeyecegine karar vermek icin tum uyelerinin 2 3 cogunluguyla karar vermelidir Bulunmayis gecici is goremezlik 14 maddenin 1 fikrasina gore cumhurbaskaninin gorev ve yetkilerini gecici olarak kullanamayacak durumda olmasi halinde bu yetki ve gorevleri milletvekillerine devredemeyen ve Ulusal Meclis gorevlerini Ulusal Meclis baskan yardimcilarindan birine birakan Ulusal Meclis Baskani tarafindan cumhurbaskaninin is goremezliginin sonuna kadar kullanilir Madde 14 2 ye gore cumhurbaskaninin gecici olarak is goremezligine cumhurbaskaninin kendisi hukumet veya Ulusal Meclis uyesinin onerisi uzerine Ulusal Meclis tarafindan karar verilir TarihMevzuattaki rolu Cumhurbaskaninin yasama surecindeki roluCumhurbaskani Kendisinin onerdigi yasalar Siyasi vetolar Anayasal vetolar ToplamArpad Goncz 1990 1995 3 0 7 10Arpad Goncz 1995 2000 0 2 1 3Ferenc Madl 2000 2005 0 6 13 19Laszlo Solyom 2005 2010 0 31 16 47Pal Schmitt 2010 2012 0 0 0 0Janos Ader 2012 2017 0 28 5 33Janos Ader 2017 2022 0 9 3 12Katalin Novak 2022 2024 0 3 2 5Toplam 3 79 47 129Son secim2024 Macaristan cumhurbaskanligi secimi Aday Parti 1 turOy Tum milletvekillerinin siTamas Sulyok lehine Bagimsiz 134 96 4Tamas Sulyok aleyhine 5 3 6Toplam oy 139 100Gecerli oy 139 95 2Bos gecersiz oy 7 4 8Toplam oy 146 100Kullanilmayan oy 52 26 27Toplam sandalye katilim 198 73 73Ayrica bakinizMacaristan cumhurbaskanlari listesi Macaristan basbakani Macaristan basbakanlari listesiNotlar 2011 yilinda kabul edilen a gore ulkenin resmi adi basitce Macaristan dir Daha once ulkeye Macaristan Cumhuriyeti deniyordu Bununla birlikte makam Macaristan Cumhuriyeti ne baskanlik eden cumhurbaskani yerine Macaristan a baskanlik eden cumhurbaskani anlaminda olsa da Temel Kanun kapsaminda bile cumhuriyetin cumhurbaskani olarak anilir Kaynakca 10 Aralik 2019 10 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c d e f g h i THE BASIC FUNDAMENTAL LAW OF HUNGARY A Commentary of the New Hungarian Constitution 31 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Clarus Press 2015 978 1 905536 81 8 pp 153 163 Article 11 1 of the Constitution a b Article 11 2 of the Constitution Article 11 3 of the Constitution Article 11 4 of the Constitution Felszolalas Article 13 1 of the Constitution Article 13 3 of the Constitution Article 13 4 of the Constitution Article 13 6 of the Constitution Anayasa nin 14 3 Maddesi 21 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Megvan Novak Katalin utodja a politikat kerulo jogasz Sulyok Tamas az uj koztarsasagi elnok 26 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Subat 2024 LEAD Tamas Sulyok elu president de Hongrie french china org cn 27 Subat 2024 26 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Subat 2024 Dis baglantilarResmi site