Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Makedon Savaşları (M.Ö. III-II yüzyıllar) - Roma ile Makedonya arasında Yunanistan üzerinde Hegemonya uğruna ortaya çıkan ve Makedonya Krallığı'nın arka arkaya yenilip ortadan kaldırılması ile biten üç savaşa verilen isimdir. Cannae Muharebesinden sonra Makedonya kralı Roma'ya karşı Hannibal'la ittifak yaptı. Makedonya İlirya üzerinde hegemonluğunu kurmak, Adriyatik kıyılarına çıkmak ve Küçük Asya'da kendi arazilerini genişletmek istiyordu.
|
 |
Birinci Makedon Savaşı (M.Ö. 215-205)
Romalıların temel kuvvetleri İtalya'da Hannibal'la kuvvetleriyle çatıştıkları için, Balkanlar'daki güçleriyle ilgilenemediler. Fakat sayı üstünlüğüne sahip Makedonya'lılara durmaksızın hareket ediyorlardı; Romalılar ise yeterince güçlerinin olmamasından, Helenistik alemde yaşanan Makedonya aleyhine çıkışları her türlü destekliyorlardı. M.Ö. 205 yılında savaş barışla bitti, fakat Roma ile Makedonya arasındaki ilişkiler düzensiz kaldı. Buna rağmen Roma Yunanistan'a etkisi halen sürmeye devam etti.
İkinci Makedon Savaşı (M.Ö. 200-196)
İkinci Pön Savaşındaki (MÖ 218-201) zaferinden sonra, Roma Balkanlar'da kendi işgalci politikasını azalttı. Fakat Makedonya'lilar Kartaca ile olan ilişkilerden dolayı Roma müttefiklerine saldırarak anlaşmayı ihlal ettiler. Bu süre boyunca Makedonya'nın iç güçleri tükenmişti, ülkenin genelinde krala karşı muhalefet artmıştı. Roma ile olan savaşlar neredeyse ekonomiyi durmuştu. V. Filip'in Roma ile anlaşma girişimleri boşa çıktı. Savaşın karar verici muharebesi MÖ 197 yılında Teselya'da yapılan Kinoskefalai Muharebesi oldu. Bu muharebede Titus Quinctius Flamininus komutasi altındaki Romalı ordusu V. Filip'in ordusunu darmadağın etti. Barış anlaşmasına göre Makedonya Teselya'yı ve Korint'i Romalılara verecek ve galib olan tarafa tüm donanmasını ganimet olarak verecekti. Bundan sonra Yunanistan "özgür" ülke gibi görünse de aslında hala Roma etkisinde idi.
Üçüncü Makedon Savaşı (M.Ö. 172-168)
'in ölümünden sonra oğlu Perseus Roma ile savaşa hazırlanmaya başladı. Makedonların savaşma direncini artirdı, ülkenin ekonomisini güçlendirdi, 40 bin kisilik birordu oluşturdu ve Roma ile düşman olan ülkelerle, özellikle Kartaca ile, iyi ve yakin ilişkiler kurdu. Perseus'un Romalıların yakın müttefiki olan Pergamon Kralı II. Eumenes'in Roma'yı ziyaretten dönmekte iken Delfi yakınlarında kurulan bir tuzak sonucunda suikasta uğraması komplosu ile yakından bağlantıları olduğu ortaya çıktı. Bergama Kralı ağır yaralanmasından sonra iyileşmesine rağmen, Roma Senatosu bu suikastın planlanıp uygulanmasına karşı gayet sert tavır aldı. Roma senatosu, II. Perseus'u ayrıca daha önce Roma ile Makendonya arasında yapılmış antlaşmaları ihlal etmekle de suçladı. Böylece Roma Senatosu Perseus'un Makendonya Kralığı'na savaş ilan etti ve Uçüncü Makedonya Savaşı başladı.
30 binlik Romalı ordusu Makedonya'ya geçti. Önceki askeri çatışmalar Romalılar için başarılı olmadı. Ancak 22 Haziran, 'de yapılan 'nde Lucius Aemilius Paullus komutası altında (4000 süvari) 29,000 askerden oluşan Romalı ordusu Makedonya Kralı Perseus'un (4000i süvari) 44.000 kişilik ve geleneksel falanks düzeni uygulamakla namlı olan Makedonya ordusuna galip geldi. Bu muharebe çok sert çarpışma olarak sadece bir saat sürdü ve Romalılar galip geldiler. Ama Romlıların Makedonya ordusunu kanlı şekilde takipleri bütün gece devam etti. Buu muharebede ölü, yaralı ve esir olarak Makedonya ordusu 25,000 asker civarında zayiat verdi ve Romalı ordusu zayiatı ise yaklaşık 1000 asker ölüyü geçmedi. II. Perseus muharebenin ordusu aleyhinde geliştiğini görünce Makendoya ordusunun sağ kanadında bulunan süvariler ile birlikte kaçtı. Fakat sonra Romalı komutan Paulus'a teslim oldu. II. Perseus zencirlenemiş olarak Roma'ya götürüldü. Paulus için Roma'da düzenlenen geleneksel Zafer Alayı'na zencirlenmiş olarak alayda halka gösterildi. Sonra Roma'da tutuklandı.
Roma ordusu ülkeyi işgal etti ve yağmaladı. Roma aleyhtarı olarak bilinen veya oldukları haber verilenler köle yapıldılar ve İtalya'da köle pazarlarında satılamak üzere Roma'ya gönderildiler. Makedonya Kralığı'nda bulunan arazilerin çoğu parsellendi ve Roma'dan gelip Yunaistan'da yerleşen çoğu eski asker lejyoner olan kolonicilere veya Makendonya Krallığı içinde Roma taraftarı olan yandaşlara ganimet olarak dağıtıldı.
Roma Senatosu Antagonid Hanedanı hükümdarlığı altında bulunan Makedonya Krallığı'nı fesh etti. Makadonya Krallığı'nın Yunanistan'da üzerinde hükmettiği topraklar dörde bölündü. Bu dört parça toprak üzerinde dört Roma'ya tabi devlet Roma'ya bağımlı birer cumhuriyet olarak organize edildi. Fakat bu değişiklikler eski Makedonya topraklarında Roma aleyhtarlığını önlemeyemedi ve Yunanistan'da gayet istikrarsız bir politik durum ortaya çıktı.
Dördüncü Makedon Savaşı (M.Ö. 150-148)
M.Ö. 150-149 döneminde ortaya çıkan Dördüncü Makedonya Savaşı antik Roma Cumhuriyeti ile Makadonya Kralı olduğu iddiasında olup Makadonya Krallığı'nı yeniden kurmaya çalışan Andriscus ve topladığı orduya karşı ve onun mağlubiyetinden sonra da Achea Ligi'ne karşı yapılmış muharebelerden oluşur. Andriscus adlı bir Grek Romalılar tarafından M.Ö.168'de tahtından indirilen 'ndan Makedonya Kralı Perseus'un oğlu olduğunu iddia edip M.Ö. 150'de yeniden Makedonya Krallığı'nı kurup kral olduğunu ilan etti. Bu Makedonya'yı ve tüm Grek dünyasını sarstı. Andricus yörel Romalı güçlerine karşı önce bazı küçük başarılar kazandı. Fakat Romalı general Quintus Caecilius Metellus komutasında antik Pinda kenti yakınında M.Ö. 148'de yapılan 'nde Andricus ve topladığı yeni Makedonya ordusunu büyük bir mağlubiyete uğrattı. Böylece Makedonya Krallığı tamamen tarihe karıştı.
Bu gelişmeden hoşlanmayan Peloponez yarımadasında bulunan yörel Achaea Ligi devleti M.Ö. 146'da Romalılara karşı yeni bir savaş çıkartmak için ordusunu mobilize etti. O zamana kadar çok namlı Falanks askeri düzenini kullanan Makedonya ordusuna karşı üç defa galebe çaldığı ve Asya'da çok güçlü olan Selevkos İmparatorluğu ordusuna galip gelmiş olduğu için Roma Cumhuriyeti askeri üstünlüğünü pratikte ispat etmişti. Bunun için Roma Cumhuriyeti'ne savaş ilan etmenin küçük Achaea Ligi devleti için rasyonel bir karar olmadığını Achaea Ligi devlet adamları bilmekte idiler. Achaea'lı antik Yunan tarihçi Polybius bu devletin böyle acayip akla gelmez politik karar vermesini bu devletin merkezinde bulunan demogogların halkı kandırmasına ve halkın her yabancılara karşı üstünlük hislerini kamçılayarak ve zayıf bir ülkenin büyük ve güçlü kişiyi yenebileceği imajlarını kullanarak bu devleti bu sanki intihar etme durumuna soktuklarını iddia etmektedir. Gerçekten bu savaş ilanı üzerine M.Ö. 146'da general "Lucius Mummius" komutasındaki Romalı lejyonlar Achaea Ligi üzerine yürüyüp bu devletin pek küçük ve çelimsiz ücretli ordusunu "Korint Muharebesi"'nde pek kolaylıkla yendiler. M.Ö. 146'da Romalı ordular bu devletin en önemli şehri olan Korint şehrini tamamen yerle bir ettiler.
Bu döneme kadar Roma Cumhuriyeti hemen hemen bir yüzyıl Yunanistan'da arka arkaya kriz çıkmasına rağmen bu ülkenin tamamen idaresini eline almamış; Roma'ya tabi olan yerel devletler bu kendi ülkelerini kısmen bağımsız olarak yönetmişler ve sadece krizleri idare şeklinde Roma merkezinden politik tedbirler uygulamıştı. Ama bunun politik istikrarsızlığa yol açtığı ve Romalı orduların hemen geri çekilmesinden sonra bu arazilerin yeniden karışıklıklar içine girdiği iyi bilinmekte idi. Dördüncü Makedonya Savaşı'ndan sonra Roma Cumhuriyeti'nin stratejik ve taktik tutumunu değiştirdi ve Yunanistan'ı tümüyle Roma Cumhuriyeti'ne ilhak etti. İdari olarak bu araziler ikiye bölündü ve Makedonya bundan sonra "Achaea" ve "Epir" adli iki Romalı eyaleti şeklinde yönetilmeye başlandılar.
Kaynakça
- ^ Sonradan "Macedonicus" ek ismi şeref olarak verilip "Quintus Caecilius Metellus Macedonicus" olarak anılmıştır.
- ^ Sonradan "Achaicus" ek ismi şeref olarak verilip "Lucius Mummius Achaicus" olarak anılmıştır.
- ^ Aynı yıl Roma orduları Kartaca şehrini yenerek Kartaca şehrini tamamen yerle bir edip bu şehrin üzerinde bulunduğu araziyi tuzlayıp pulluk ile sürerek gelecekte hiçbir işe yaramaz hale getirmişlerdir.
- İngilizce Wikipedia "Macedonian Wars" maddesi . Macedonian Wars - Wikipedia, the free encyclopedia27 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Dış bağlantılar
- Eckstein, Arthur (2008) Rome Enters the Greek East From Anarchy to Hierarchy in the Hellenistic Mediterranean, 230-170 BC, 1.ed. Wiley-Blackwell (İngilizce)
- Grant, Micheal (2002 yeni ed.) The History of Rome Londra:Faber & Faber, (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Makedon Savaslari M O III II yuzyillar Roma ile Makedonya arasinda Yunanistan uzerinde Hegemonya ugruna ortaya cikan ve Makedonya Kralligi nin arka arkaya yenilip ortadan kaldirilmasi ile biten uc savasa verilen isimdir Cannae Muharebesinden sonra Makedonya krali Roma ya karsi Hannibal la ittifak yapti Makedonya Ilirya uzerinde hegemonlugunu kurmak Adriyatik kiyilarina cikmak ve Kucuk Asya da kendi arazilerini genisletmek istiyordu SavaslarGuney Balkanlar ve Bati Anadolu yu gosteren harita Birinci Makedon Savasi M O 215 205 Romalilarin temel kuvvetleri Italya da Hannibal la kuvvetleriyle catistiklari icin Balkanlar daki gucleriyle ilgilenemediler Fakat sayi ustunlugune sahip Makedonya lilara durmaksizin hareket ediyorlardi Romalilar ise yeterince guclerinin olmamasindan Helenistik alemde yasanan Makedonya aleyhine cikislari her turlu destekliyorlardi M O 205 yilinda savas barisla bitti fakat Roma ile Makedonya arasindaki iliskiler duzensiz kaldi Buna ragmen Roma Yunanistan a etkisi halen surmeye devam etti Ikinci Makedon Savasi M O 200 196 Ikinci Pon Savasindaki MO 218 201 zaferinden sonra Roma Balkanlar da kendi isgalci politikasini azaltti Fakat Makedonya lilar Kartaca ile olan iliskilerden dolayi Roma muttefiklerine saldirarak anlasmayi ihlal ettiler Bu sure boyunca Makedonya nin ic gucleri tukenmisti ulkenin genelinde krala karsi muhalefet artmisti Roma ile olan savaslar neredeyse ekonomiyi durmustu V Filip in Roma ile anlasma girisimleri bosa cikti Savasin karar verici muharebesi MO 197 yilinda Teselya da yapilan Kinoskefalai Muharebesi oldu Bu muharebede Titus Quinctius Flamininus komutasi altindaki Romali ordusu V Filip in ordusunu darmadagin etti Baris anlasmasina gore Makedonya Teselya yi ve Korint i Romalilara verecek ve galib olan tarafa tum donanmasini ganimet olarak verecekti Bundan sonra Yunanistan ozgur ulke gibi gorunse de aslinda hala Roma etkisinde idi Ucuncu Makedon Savasi M O 172 168 in olumunden sonra oglu Perseus Roma ile savasa hazirlanmaya basladi Makedonlarin savasma direncini artirdi ulkenin ekonomisini guclendirdi 40 bin kisilik birordu olusturdu ve Roma ile dusman olan ulkelerle ozellikle Kartaca ile iyi ve yakin iliskiler kurdu Perseus un Romalilarin yakin muttefiki olan Pergamon Krali II Eumenes in Roma yi ziyaretten donmekte iken Delfi yakinlarinda kurulan bir tuzak sonucunda suikasta ugramasi komplosu ile yakindan baglantilari oldugu ortaya cikti Bergama Krali agir yaralanmasindan sonra iyilesmesine ragmen Roma Senatosu bu suikastin planlanip uygulanmasina karsi gayet sert tavir aldi Roma senatosu II Perseus u ayrica daha once Roma ile Makendonya arasinda yapilmis antlasmalari ihlal etmekle de sucladi Boylece Roma Senatosu Perseus un Makendonya Kraligi na savas ilan etti ve Ucuncu Makedonya Savasi basladi 30 binlik Romali ordusu Makedonya ya gecti Onceki askeri catismalar Romalilar icin basarili olmadi Ancak 22 Haziran de yapilan nde Lucius Aemilius Paullus komutasi altinda 4000 suvari 29 000 askerden olusan Romali ordusu Makedonya Krali Perseus un 4000i suvari 44 000 kisilik ve geleneksel falanks duzeni uygulamakla namli olan Makedonya ordusuna galip geldi Bu muharebe cok sert carpisma olarak sadece bir saat surdu ve Romalilar galip geldiler Ama Romlilarin Makedonya ordusunu kanli sekilde takipleri butun gece devam etti Buu muharebede olu yarali ve esir olarak Makedonya ordusu 25 000 asker civarinda zayiat verdi ve Romali ordusu zayiati ise yaklasik 1000 asker oluyu gecmedi II Perseus muharebenin ordusu aleyhinde gelistigini gorunce Makendoya ordusunun sag kanadinda bulunan suvariler ile birlikte kacti Fakat sonra Romali komutan Paulus a teslim oldu II Perseus zencirlenemis olarak Roma ya goturuldu Paulus icin Roma da duzenlenen geleneksel Zafer Alayi na zencirlenmis olarak alayda halka gosterildi Sonra Roma da tutuklandi Roma ordusu ulkeyi isgal etti ve yagmaladi Roma aleyhtari olarak bilinen veya olduklari haber verilenler kole yapildilar ve Italya da kole pazarlarinda satilamak uzere Roma ya gonderildiler Makedonya Kraligi nda bulunan arazilerin cogu parsellendi ve Roma dan gelip Yunaistan da yerlesen cogu eski asker lejyoner olan kolonicilere veya Makendonya Kralligi icinde Roma taraftari olan yandaslara ganimet olarak dagitildi Roma Senatosu Antagonid Hanedani hukumdarligi altinda bulunan Makedonya Kralligi ni fesh etti Makadonya Kralligi nin Yunanistan da uzerinde hukmettigi topraklar dorde bolundu Bu dort parca toprak uzerinde dort Roma ya tabi devlet Roma ya bagimli birer cumhuriyet olarak organize edildi Fakat bu degisiklikler eski Makedonya topraklarinda Roma aleyhtarligini onlemeyemedi ve Yunanistan da gayet istikrarsiz bir politik durum ortaya cikti Dorduncu Makedon Savasi M O 150 148 M O 150 149 doneminde ortaya cikan Dorduncu Makedonya Savasi antik Roma Cumhuriyeti ile Makadonya Krali oldugu iddiasinda olup Makadonya Kralligi ni yeniden kurmaya calisan Andriscus ve topladigi orduya karsi ve onun maglubiyetinden sonra da Achea Ligi ne karsi yapilmis muharebelerden olusur Andriscus adli bir Grek Romalilar tarafindan M O 168 de tahtindan indirilen ndan Makedonya Krali Perseus un oglu oldugunu iddia edip M O 150 de yeniden Makedonya Kralligi ni kurup kral oldugunu ilan etti Bu Makedonya yi ve tum Grek dunyasini sarsti Andricus yorel Romali guclerine karsi once bazi kucuk basarilar kazandi Fakat Romali general Quintus Caecilius Metellus komutasinda antik Pinda kenti yakininda M O 148 de yapilan nde Andricus ve topladigi yeni Makedonya ordusunu buyuk bir maglubiyete ugratti Boylece Makedonya Kralligi tamamen tarihe karisti Bu gelismeden hoslanmayan Peloponez yarimadasinda bulunan yorel Achaea Ligi devleti M O 146 da Romalilara karsi yeni bir savas cikartmak icin ordusunu mobilize etti O zamana kadar cok namli Falanks askeri duzenini kullanan Makedonya ordusuna karsi uc defa galebe caldigi ve Asya da cok guclu olan Selevkos Imparatorlugu ordusuna galip gelmis oldugu icin Roma Cumhuriyeti askeri ustunlugunu pratikte ispat etmisti Bunun icin Roma Cumhuriyeti ne savas ilan etmenin kucuk Achaea Ligi devleti icin rasyonel bir karar olmadigini Achaea Ligi devlet adamlari bilmekte idiler Achaea li antik Yunan tarihci Polybius bu devletin boyle acayip akla gelmez politik karar vermesini bu devletin merkezinde bulunan demogoglarin halki kandirmasina ve halkin her yabancilara karsi ustunluk hislerini kamcilayarak ve zayif bir ulkenin buyuk ve guclu kisiyi yenebilecegi imajlarini kullanarak bu devleti bu sanki intihar etme durumuna soktuklarini iddia etmektedir Gercekten bu savas ilani uzerine M O 146 da general Lucius Mummius komutasindaki Romali lejyonlar Achaea Ligi uzerine yuruyup bu devletin pek kucuk ve celimsiz ucretli ordusunu Korint Muharebesi nde pek kolaylikla yendiler M O 146 da Romali ordular bu devletin en onemli sehri olan Korint sehrini tamamen yerle bir ettiler Bu doneme kadar Roma Cumhuriyeti hemen hemen bir yuzyil Yunanistan da arka arkaya kriz cikmasina ragmen bu ulkenin tamamen idaresini eline almamis Roma ya tabi olan yerel devletler bu kendi ulkelerini kismen bagimsiz olarak yonetmisler ve sadece krizleri idare seklinde Roma merkezinden politik tedbirler uygulamisti Ama bunun politik istikrarsizliga yol actigi ve Romali ordularin hemen geri cekilmesinden sonra bu arazilerin yeniden karisikliklar icine girdigi iyi bilinmekte idi Dorduncu Makedonya Savasi ndan sonra Roma Cumhuriyeti nin stratejik ve taktik tutumunu degistirdi ve Yunanistan i tumuyle Roma Cumhuriyeti ne ilhak etti Idari olarak bu araziler ikiye bolundu ve Makedonya bundan sonra Achaea ve Epir adli iki Romali eyaleti seklinde yonetilmeye baslandilar Kaynakca Sonradan Macedonicus ek ismi seref olarak verilip Quintus Caecilius Metellus Macedonicus olarak anilmistir Sonradan Achaicus ek ismi seref olarak verilip Lucius Mummius Achaicus olarak anilmistir Ayni yil Roma ordulari Kartaca sehrini yenerek Kartaca sehrini tamamen yerle bir edip bu sehrin uzerinde bulundugu araziyi tuzlayip pulluk ile surerek gelecekte hicbir ise yaramaz hale getirmislerdir Ingilizce Wikipedia Macedonian Wars maddesi Macedonian Wars Wikipedia the free encyclopedia27 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce Dis baglantilarEckstein Arthur 2008 Rome Enters the Greek East From Anarchy to Hierarchy in the Hellenistic Mediterranean 230 170 BC 1 ed Wiley Blackwell ISBN 978 1405160728 Ingilizce Grant Micheal 2002 yeni ed The History of Rome Londra Faber amp Faber ISBN 978 0571114610 Ingilizce