Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Malabadi Köprüsü (Orta Çağ'daki Türkçe kaynaklarda adı: Akarman veya Karaman Köprüsü), Silvan'a 23,2 km uzaklıkta olup Silvan ilçe sınırları içerisinde yer almaktadır. Silvan'dan rahatlıkla ulaşım imkânı vardır. Diyarbakır Tarihi Eserler Envanteri'ne kayıtlıdır. Malabadi Köprüsü 1989 yılında Silvan Belediyesi tarafından restore edilmiştir. Malabadi Köprüsü Silvan Belediyesi'nin logosunu oluşturan ana unsurdur. Malabadi Köprüsü Silvan ilçesine ait bir köprüdür.
| Malabadi Köprüsü | |
|---|---|
 Malabadi Köprüsü, Batman-Silvan yolu üzerindedir | |
 | |
| Diğer ad(lar) | Akarman, Karaman Köprüsü |
| Taşınan | Yayalar |
| Geçiş | Batman Çayı |
| Konum | Silvan, Diyarbakır, Türkiye |
| Koordinatlar | 38°9′0″K 41°12′0″D / 38.15000°K 41.20000°D |
| Türü | Tarihi köprü |
| Malzeme | Taş |
| Uzunluk | 150 m (490 ft) |
| Yükseklik | 19 m (62 ft) |
| Açılış | 1147) |
| Tarihî durumu | Kullanımda |
| Geçiş ücreti | Ücretsiz |
Artuklu Beyliği döneminde, Timurtaş Bin-i İlgazi tarafından 1147 yılında yapılmıştır. Yedi metre eninde ve 150 metre uzunluğunda bir köprüdür. Yüksekliği, su seviyesinden kilit taşına değin 19 metredir. Renkli taşlarla inşa edilmiş, onarımlarla günümüze kadar ulaşmıştır. Köprü adını Mervaniler’in kurucusu olan Bad’dan almıştır. Malabadi Kürtçede Bad’ın evi, mülkü anlamına gelmektedir. Ayrıca Malabadi köprüsünün bulunduğu Silvan’da yaşayan ’nin kökleride Bad’a dayanmaktadir.
Malabadi Köprüsü, Türkiye ve yakın doğuda taş köprüler içerisinde kemeri en geniş olandır. Köprü, Diyarbakır il sınırları içerisindedir. Kemerin her iki yanında, iç tarafta kervan ve yolcular tarafından, özellikle kışın zorlu günlerinde barınak olarak kullanılan iki oda bulunmaktadır. Köprü nöbetçileri tarafından da kullanılan bu odaları daha önceleri dehlizlerle yolun dipleri ile bağlantılı olduğu, gelen kervanların ayak seslerinin bu dehlizler vasıtası ile daha uzaklarda iken duyulduğu söylenir.
Her biri başka uzunluklarda ve kırık hatlar halinde üç bölümden oluşan köprü, doğu ve batıda hafif eğimlerle yollara bağlanmıştır. Orta bölüm kayalıklar üzerine oturtulmuş bir kitle halindedir. Burada sivri şekilde ve 38,60 m açıklıkta çok büyük bir kemer ile sepet kulpu şeklinde, üç metre açıklıkta küçük bir kemer vardır. Üçüncü bölüm fark edilir derecede birinci kısma paralel bir durum arzeder.
Burada sivri kemerli iki açıklık ve ayrıca yola bağlanan yer yakınında da bir açılık görülür. Böylece köprü, biri çok büyük olmak üzere beş gözlüdür. Köprünün boyu 150, eni yedi, yüksekliği ise alçak su seviyesinden kilit taşına kadar 19 metredir. Köprü renkli taşlarla inşa olunmuştur. Büyük kemerin iki tarafında 4,5-5,3 m ölçüde, iki hafif kemerli odacıklar, büyük kemerin ortasında, gelip geçişin kontrol edildiği beş metre genişlikte kâgir bir kapı ve bunun iki tarafında da ayrıca iki kapı vardır. Bunlardan Batman tarafındaki kalmış, diğeri yıkılmıştır. Bunların sol taraflarından birer merdivenle odacıklara inilir. Bu odalar yüksek tavanlı ve tuğla örtülüdür. Pencereleri geniş ve büyüktür.
Evliya Çelebi köprüyü şu şekilde tanıtmaktadır: “köprünün iki tarafında kale kapıları gibi demir kapıları vardır. Bu kapıların içinde sağ ve solda köprünün temeli beraberliğinde kemerin altında hanlar vardır ki gelip geçenler, sağdan ve soldan geldikleri vakit misafir olurlar. Köprünün kemeri altında birçok oda vardır. Demir pencereler şahneşinlerine misafirler oturup kemerin karşı tarafındaki adamlarla kimi sohbet eder, kimi ağ ve oltalarla balık avlarlar. Bu köprünün sağ ve solunda da nice pencereli odalar vardır. Köprünün sağ ve solundaki bütün korkuluklar Nehcivan çeliğindendir. Ama demirci ustası da var kudretini sarf ederek bir tür sanatlı kafesli korkuluklar yapmış ve doğrusu elinin ustalığını göstermiştir. Doğrusu, üstad mühendis var kuvvetini sarfederek bu köprüde öyle sanatlar göstermiştir ki, bu işçiliği geçmiş mimarlardan hiç birisi göstermemiştir.
Albert Gabriel de köprü için şöyle demektedir: “Modern statik hesabının olmadığı devirde bu açıklıkta o zaman için böyle bir eser hayranlık ve takdiri muciptir. Ayasofya’nın kubbesi köprünün altına rahatlıkla girer. Balkanlarda, Türkiye’de, Orta Doğu’da bu açıklıkta, bu yaşta köprü yoktur.”
Evliya Çelebi, Seyahatname'de köprü hakkında şöyle yazmıştır: “Malabadi Köprüsüʼnün altına Ayasofya'nın kubbesi girer.”
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Aralık 2019.
- ^ "Malabadi Köprüsü". Kpss Delisi. 2 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Haziran 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mayıs 2023.
| Wikimedia Commons'ta Malabadi Köprüsü ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Malabadi Koprusu Orta Cag daki Turkce kaynaklarda adi Akarman veya Karaman Koprusu Silvan a 23 2 km uzaklikta olup Silvan ilce sinirlari icerisinde yer almaktadir Silvan dan rahatlikla ulasim imkani vardir Diyarbakir Tarihi Eserler Envanteri ne kayitlidir Malabadi Koprusu 1989 yilinda Silvan Belediyesi tarafindan restore edilmistir Malabadi Koprusu Silvan Belediyesi nin logosunu olusturan ana unsurdur Malabadi Koprusu Silvan ilcesine ait bir koprudur Malabadi KoprusuMalabadi Koprusu Batman Silvan yolu uzerindedirDiger ad lar Akarman Karaman KoprusuTasinanYayalarGecisBatman CayiKonumSilvan Diyarbakir TurkiyeKoordinatlar38 9 0 K 41 12 0 D 38 15000 K 41 20000 D 38 15000 41 20000TuruTarihi kopruMalzemeTasUzunluk150 m 490 ft Yukseklik19 m 62 ft Acilis1147 876 yil once 1147 Tarihi durumuKullanimdaGecis ucretiUcretsiz Artuklu Beyligi doneminde Timurtas Bin i Ilgazi tarafindan 1147 yilinda yapilmistir Yedi metre eninde ve 150 metre uzunlugunda bir koprudur Yuksekligi su seviyesinden kilit tasina degin 19 metredir Renkli taslarla insa edilmis onarimlarla gunumuze kadar ulasmistir Kopru adini Mervaniler in kurucusu olan Bad dan almistir Malabadi Kurtcede Bad in evi mulku anlamina gelmektedir Ayrica Malabadi koprusunun bulundugu Silvan da yasayan nin kokleride Bad a dayanmaktadir Malabadi Koprusu Turkiye ve yakin doguda tas kopruler icerisinde kemeri en genis olandir Kopru Diyarbakir il sinirlari icerisindedir Kemerin her iki yaninda ic tarafta kervan ve yolcular tarafindan ozellikle kisin zorlu gunlerinde barinak olarak kullanilan iki oda bulunmaktadir Kopru nobetcileri tarafindan da kullanilan bu odalari daha onceleri dehlizlerle yolun dipleri ile baglantili oldugu gelen kervanlarin ayak seslerinin bu dehlizler vasitasi ile daha uzaklarda iken duyuldugu soylenir Her biri baska uzunluklarda ve kirik hatlar halinde uc bolumden olusan kopru dogu ve batida hafif egimlerle yollara baglanmistir Orta bolum kayaliklar uzerine oturtulmus bir kitle halindedir Burada sivri sekilde ve 38 60 m aciklikta cok buyuk bir kemer ile sepet kulpu seklinde uc metre aciklikta kucuk bir kemer vardir Ucuncu bolum fark edilir derecede birinci kisma paralel bir durum arzeder Burada sivri kemerli iki aciklik ve ayrica yola baglanan yer yakininda da bir acilik gorulur Boylece kopru biri cok buyuk olmak uzere bes gozludur Koprunun boyu 150 eni yedi yuksekligi ise alcak su seviyesinden kilit tasina kadar 19 metredir Kopru renkli taslarla insa olunmustur Buyuk kemerin iki tarafinda 4 5 5 3 m olcude iki hafif kemerli odaciklar buyuk kemerin ortasinda gelip gecisin kontrol edildigi bes metre genislikte kagir bir kapi ve bunun iki tarafinda da ayrica iki kapi vardir Bunlardan Batman tarafindaki kalmis digeri yikilmistir Bunlarin sol taraflarindan birer merdivenle odaciklara inilir Bu odalar yuksek tavanli ve tugla ortuludur Pencereleri genis ve buyuktur Ali Saim Ulgen arsivinden Malabadi Koprusu Evliya Celebi kopruyu su sekilde tanitmaktadir koprunun iki tarafinda kale kapilari gibi demir kapilari vardir Bu kapilarin icinde sag ve solda koprunun temeli beraberliginde kemerin altinda hanlar vardir ki gelip gecenler sagdan ve soldan geldikleri vakit misafir olurlar Koprunun kemeri altinda bircok oda vardir Demir pencereler sahnesinlerine misafirler oturup kemerin karsi tarafindaki adamlarla kimi sohbet eder kimi ag ve oltalarla balik avlarlar Bu koprunun sag ve solunda da nice pencereli odalar vardir Koprunun sag ve solundaki butun korkuluklar Nehcivan celigindendir Ama demirci ustasi da var kudretini sarf ederek bir tur sanatli kafesli korkuluklar yapmis ve dogrusu elinin ustaligini gostermistir Dogrusu ustad muhendis var kuvvetini sarfederek bu koprude oyle sanatlar gostermistir ki bu isciligi gecmis mimarlardan hic birisi gostermemistir Albert Gabriel de kopru icin soyle demektedir Modern statik hesabinin olmadigi devirde bu aciklikta o zaman icin boyle bir eser hayranlik ve takdiri muciptir Ayasofya nin kubbesi koprunun altina rahatlikla girer Balkanlarda Turkiye de Orta Dogu da bu aciklikta bu yasta kopru yoktur Evliya Celebi Seyahatname de kopru hakkinda soyle yazmistir Malabadi Koprusuʼnun altina Ayasofya nin kubbesi girer Ayrica bakinizTurkiye deki kopruler listesi Turkiye deki tarihi koprulerKaynakca Arsivlenmis kopya 31 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Aralik 2019 Malabadi Koprusu Kpss Delisi 2 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Haziran 2015 Arsivlenmis kopya 3 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Agustos 2022 Arsivlenmis kopya 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Agustos 2022 Arsivlenmis kopya 6 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Mayis 2023 Wikimedia Commons ta Malabadi Koprusu ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir