Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mamut Mağarası Ulusal Parkı (İngilizce: Mammoth Cave National Park), Amerika Birleşik Devletleri Kentucky eyaletinin merkezi bölgesinde, şehri yakınlarında bulunan, 400 mil uzunlukta dünyada en büyük mağaralar sistemini kapsayan ve 214 km² (21,380 hektar) yüzölçümünü kapsayan, ABD Ulusal Park Hizmetleri tarafından idare edilen bir millî parktır. Ulusal Park'ın en önemli kısmı Kentucky eyaletine bağlı Edmonson ilçesi (county) içinde bulunmakta ve küçük alanlarda doğuya sarkarak "Hart" ve "Barren" ilçelerinde bulunmaktadırlar.
 "Rotunda Odası", Mamut Mağarası Ulusal Parkı, yer almaktadır. | |
 | |
| Alan türü | Millî park |
| Dünya Mirası listesi | |
| Sınıflandırma | İÜÇN II |
| Devlet |  ABD |
| Devlet | ABD |
| Federasyon | Kentucky |
| İl | Brownsville, Kentucky |
| İlçe | Edmonson, Hart, Barren |
| Karasal alanı | 214 km², (21,380 hektar) |
| Koruma tedbirleri | vii, viii, x |
| Kuruluş tarihi | 1 Temmuz 1941 |
| Ziyaretçi sayısı | 2.966.502 (2011) |
| Kontrol kuruluşu | Ulusal Park Hizmetleri |
| Dünya Mirası | Evet |
 | |
| Konum | ABD |
| (Kriter) | Doğal: vii, viii, x |
| Referans | 150 |
| Tescil | 1981 (5. oturum) |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
| Koordinatlar | K 37° 11' B 86° 06' |
| İnternet sitesi http://www.nps.gov/maca/ | |
Ulusal Park'ın tarihi
Mamut Mağarası Kentucky'de "Pennyroyal" platosusunda bulunan "Flint Ridge" adı verilmiş, üzeri bir kumtaşı tabakası ile kaplı olan kalın Mississipi tipi eski kireç taşı tabakalardan oluşan ve bu kireç taşı kalkerden tabakalara sızan ve sonra buhar olup uçan sulardan geriye kalan kireçten bir karst sistemi oluşmuştur. Resmi coğrafya ismi "Mamut-Flint Ridge Sistemi" olarak verilmiştir.
Günümüzde bu sistem labirent halinde birbirine bağlı mağaralardan oluşmakta ve bu sistemin uzunluğunun 640 km (400 mil)'den daha uzun olduğu bilinmektedir.
Mamut Mağarası ismi 18. yüzyılda verilmiştir. Bu isimin bu mağaralar sisteminin en büyük mağarasının devasa büyüklüğüne izafeten metaforik olarak verilmiştir. İsim tarih öncesi büyük file benzeyen Mamut hayvani ile hiç ilgili değildir ve mağaralarda mamut hayvanı hakkında hiçbir kalıntı hatta bir iz bile bulunmamaktadır.
Bir büyük mağara ve ona bağlı mağaralar sistemi 18. yüzyılda bulunduğu zaman 1000 kadar yılda duvarların yarasa ile kaplı olduğu görülmüş ve bu guano gübre olarak tarımda ve gühercile olarak barut üretiminde kullanılmamıştır. 1810'da bile bu mağaraların duvarlarının çok büyük yarasa sürüleri ile kaplı olduğu bildirilmiştir. Fakat turizmin başlaması ile yarasaların yaşam tarzı ortadan kalktığı için günümüzde mağaralardaki yarasa sayısı nispeten çok düşüktür. Mağaralar 1840-1850 döneminde bir zenci köle olan Steven Bishop tarafından ayrıntıları ile araştırılmıştır. Steven Bishop mağaralar sisteminin ilk planlarını çizmiş ve bu mağaralara ve mağaralar içinde ilginç bulunan karst formasyonlarına isimleri o vermiştir. Mağaraların ilk profesyonel olarak ölçülmesi 1908'de Max Kamper tarafından yapılmıştır.
Mamut Mağarası ABD Cumhurbaşkanı Franklin D. Roosevelt döneminde Temmuz 1941'de millî park olarak organize edilmiş olup federal ABD Ulusal Park Hizmetleri tarafından resmen idare altına alınmıştır. 27 Ekim 1981'de UNESCO Dünya Mirası listesi listesine alınmıştır. 26 Eylül 1990'da da bir Uluslararası olmuştur.
Mamut Mağaralar sisteminin tamamının araştırılmadığı bilinmektedir ve çok yakın zamanlarda bile daha önce bilinmeyen mağaralar bulunmuştur.
Coğrafya
Fiziksel coğrafya konumu
Mamut Mağarası Ulusal Parkı ABD'nin Kentucky eyaletinin merkez kısmında bulunan "Pennyroyal" platosu olarak anılan en yüksek rakımı 204 m olan bir tepelik bölgededir. Bu ulusal parkın çok yakınından "65" no'lu "eyaletler-arası karayolu" geçmekte ve bu Ulusal Parkı Tennessee eyaleti merkezi olan Nashville ile ve Kentucky'de Louisville ile bağlamaktadır. Mamut Mağarası içinden yeraltından "Green Nehri"'nin "Styx Nehri" adı verilen bir kolu geçmektedir. "Green Nehri" ortaya çıktıktan biraz sonra Ohio Nehri'ne kavuşmaktadır ve Ohio Nehri de Missisippi Nehrinin önemli bir kolu olmaktadır.
İklim
Mamut Park iklimi "nemli subtropik iklim bölgesi" iklim tipindedir. Resmi bilimsel Koppen-Geiger sınıflandırma tipine göre bu iklim "Cfa" olarak ifade edilmektedir.
Meksika Körfezi'nden gelen sıcak hava kitlesinin etkisi altında kalan Parkta yazlar genellikle sıcak ve nemli geçmektedir. Kışlar ise genellikle değişiklik göstermektedir. Yıl boyunca günlük ısı devamlı pozitiftir. Ama kışın işinin sıfır altına inmesi de gözlemlenmiştir. Eldeki gözlemlere göre ortalama yıllık ısı 13,6 °C olup; yaz ayları ortalama ısısı 26,6 °C ; kış mevsimi ortalama ısısı 1,7 °C olmuştur.
Yağışlar genellikle yağmur şeklinde olmaktadır. Ama Ocak, Şubat ve Mart aylarında kar yağışları da görülebilmektedir.
Mamut Mağarası sistemi Kentucky eyaletinin tümünde olduğu gibi hortum fırtınalarına zaman zaman, büyük olasılıkla Mart ayında, uğramaktadır. Mağaraların bulundukları araziler birkaç fırtına sisteminin zaman zaman geçtiği yöreler olduğu tespit edilmiştir. Yağışların aylık ortalamalarının toplamı 1329 mm olmaktadır.
Mamut Mağarası Ulusal Parkı Kentucky ve komşu eyaletlerde ortaya çıkan çevre kirliğinden etkilenmektedir. Tüm ABD ulusal parklarının yağışlarında yapılan kimyasal araştırmalar Mamut Mağarası Ulusal Parkı yağış örneklemlerinin diğer Ulusal Parkalarda yağış örneklemeleri ile karşılaştırıldığında Mamut Mağarası civarından örnekleme ile alınan yağmur sularının çok daha asit olduğu, yani "Asitli Yağmur" şeklinde çevre kirlenmesinden daha fazla etkilendiği gerçeğini ortaya çıkartmıştır.
Şu tablolar Mamut Mağaraları Ulusal Parkı için ısı ve yağış gözlemlerinin aylık özetlerini vermektedirler:
| Ay | Ocak | Şubat | Mart | Nisan | Mayıs | Haz. | Tem. | Ağus. | Eylül | Ekim | Kasım | Ara. | Yıl |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| En yüksek ısı dereceleri ortalamaları (°C) | 6,2 | 9,3 | 15,6 | 21,4 | 25,4 | 29,2 | 30,9 | 30,3 | 27,1 | 21,5 | 14,7 | 8,8 | 20 |
| En düşük ısı dereceleri ortalamaları (°C) | -4,7 | -2,8 | 2,3 | 7,2 | 11,3 | 15,8 | 17,9 | 17,3 | 13,9 | 7,4 | 3,1 | -1,9 | 7,2 |
| Aylık yağış ortalamaları (mm) | 98 | 105 | 133 | 112 | 131 | 110 | 121 | 92 | 106 | 80 | 113 | 128 | 1.329 |
| Aylık kar yağış ortalamaları (cm) | 142 | 107 | 41 | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 23 | 53 | 369 |
Galeri
-
![image]()
Mamut Mağaraları Ulusal Parkı Ziyaretçi merkezi tabelası -
![image]()
Mamut Mağaraları Ulusal Parkı Dünya Mirasları plaketi -
![image]()
Mamut Mağaraları Ulusal Parkı'nda mağaralara turistler için giriş -
![image]()
Mamut Mağaraları Ulusal Parkı'nda büyük kısmı yeraltında bulunan Styx Suyu'nun kısmen açıkta görüntüsü -
![image]()
Mamut Mağaraları Ulusal Parkı'nda bir yürüyüş yolu -
![image]()
Mamut Mağaraları Ulusal Parkı mağarada bir dikey geçit ve kubbe -
![image]()
Mamut Mağarası yakından Green Nehri
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ (İngilizce) Vickie Carson. "Mammoth Cave hits 400 miles". National Park Service (NPS). 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ocak 2013.
- ^ Gulden, Bob. "WORLDS LONGEST CAVES". 3 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Haziran 2013.
- ^ ((ing)) Bob Gulden. "Worlds longest caves". Amerikan Mağaracılık (Speleological) Cemiyeti (NSS). 3 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2012.
- ^ (Fransızca) Pagney, Pierre (1976), Les climats de la Terre, Paris:Masson, s.65.
- ^ (İngilizce). Shasta College. 17 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2008.
- ^ (İngilizce) "Warren County, Tornadoes". crh.noaa.gov. 17 Kasım 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mart 2008.
- ^ "Code Red: America's Five Most Polluted National Parks". National Parks Conservation Association. 2002.
- ^ (İngilizce) William Uhler. "Weather". Hillclimb Media. 12 Nisan 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mart 2008.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Mamut Mağarası Ulusal Parkı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Ulusal Park Servisi: Mamut Mağaraları Ulusal Parkı 12 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- UNESCO Dünya Mirasları Listesi 15124 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
(İngilizce)Vikigezgin'de Mammoth Cave National Park ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır. - Mamut Mağaraları Restorayon Kampı (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mamut Magarasi Ulusal Parki Ingilizce Mammoth Cave National Park Amerika Birlesik Devletleri Kentucky eyaletinin merkezi bolgesinde sehri yakinlarinda bulunan 400 mil uzunlukta dunyada en buyuk magaralar sistemini kapsayan ve 214 km 21 380 hektar yuzolcumunu kapsayan ABD Ulusal Park Hizmetleri tarafindan idare edilen bir milli parktir Ulusal Park in en onemli kismi Kentucky eyaletine bagli Edmonson ilcesi county icinde bulunmakta ve kucuk alanlarda doguya sarkarak Hart ve Barren ilcelerinde bulunmaktadirlar Mamut Magarasi Ulusal ParkiMammoth Cave National Park Rotunda Odasi Mamut Magarasi Ulusal Parki yer almaktadir Alan turu Milli parkDunya Mirasi listesiSiniflandirma IUCN IIDevlet ABDDevlet ABDFederasyon KentuckyIl Brownsville KentuckyIlce Edmonson Hart BarrenKarasal alani 214 km 21 380 hektar Koruma tedbirleri vii viii xKurulus tarihi 1 Temmuz 1941Ziyaretci sayisi 2 966 502 2011 Kontrol kurulusu Ulusal Park HizmetleriDunya Mirasi EvetUNESCO Dunya MirasiKonum ABDKriterDogal vii viii xReferans150Tescil1981 5 oturum BolgeAvrupa ve Kuzey AmerikaKoordinatlarK 37 11 B 86 06 Internet sitesi http www nps gov maca Ulusal Park in tarihiMamut Magarasi Kentucky de Pennyroyal platosusunda bulunan Flint Ridge adi verilmis uzeri bir kumtasi tabakasi ile kapli olan kalin Mississipi tipi eski kirec tasi tabakalardan olusan ve bu kirec tasi kalkerden tabakalara sizan ve sonra buhar olup ucan sulardan geriye kalan kirecten bir karst sistemi olusmustur Resmi cografya ismi Mamut Flint Ridge Sistemi olarak verilmistir Gunumuzde bu sistem labirent halinde birbirine bagli magaralardan olusmakta ve bu sistemin uzunlugunun 640 km 400 mil den daha uzun oldugu bilinmektedir Mamut Magarasi ismi 18 yuzyilda verilmistir Bu isimin bu magaralar sisteminin en buyuk magarasinin devasa buyuklugune izafeten metaforik olarak verilmistir Isim tarih oncesi buyuk file benzeyen Mamut hayvani ile hic ilgili degildir ve magaralarda mamut hayvani hakkinda hicbir kalinti hatta bir iz bile bulunmamaktadir Bir buyuk magara ve ona bagli magaralar sistemi 18 yuzyilda bulundugu zaman 1000 kadar yilda duvarlarin yarasa ile kapli oldugu gorulmus ve bu guano gubre olarak tarimda ve guhercile olarak barut uretiminde kullanilmamistir 1810 da bile bu magaralarin duvarlarinin cok buyuk yarasa suruleri ile kapli oldugu bildirilmistir Fakat turizmin baslamasi ile yarasalarin yasam tarzi ortadan kalktigi icin gunumuzde magaralardaki yarasa sayisi nispeten cok dusuktur Magaralar 1840 1850 doneminde bir zenci kole olan Steven Bishop tarafindan ayrintilari ile arastirilmistir Steven Bishop magaralar sisteminin ilk planlarini cizmis ve bu magaralara ve magaralar icinde ilginc bulunan karst formasyonlarina isimleri o vermistir Magaralarin ilk profesyonel olarak olculmesi 1908 de Max Kamper tarafindan yapilmistir Mamut Magarasi ABD Cumhurbaskani Franklin D Roosevelt doneminde Temmuz 1941 de milli park olarak organize edilmis olup federal ABD Ulusal Park Hizmetleri tarafindan resmen idare altina alinmistir 27 Ekim 1981 de UNESCO Dunya Mirasi listesi listesine alinmistir 26 Eylul 1990 da da bir Uluslararasi olmustur Mamut Magaralar sisteminin tamaminin arastirilmadigi bilinmektedir ve cok yakin zamanlarda bile daha once bilinmeyen magaralar bulunmustur CografyaMamut Magarasi Ulusal Parki fiziksel haritasiFiziksel cografya konumu Mamut Magarasi Ulusal Parki ABD nin Kentucky eyaletinin merkez kisminda bulunan Pennyroyal platosu olarak anilan en yuksek rakimi 204 m olan bir tepelik bolgededir Bu ulusal parkin cok yakinindan 65 no lu eyaletler arasi karayolu gecmekte ve bu Ulusal Parki Tennessee eyaleti merkezi olan Nashville ile ve Kentucky de Louisville ile baglamaktadir Mamut Magarasi icinden yeraltindan Green Nehri nin Styx Nehri adi verilen bir kolu gecmektedir Green Nehri ortaya ciktiktan biraz sonra Ohio Nehri ne kavusmaktadir ve Ohio Nehri de Missisippi Nehrinin onemli bir kolu olmaktadir Iklim Mamut Park iklimi nemli subtropik iklim bolgesi iklim tipindedir Resmi bilimsel Koppen Geiger siniflandirma tipine gore bu iklim Cfa olarak ifade edilmektedir Meksika Korfezi nden gelen sicak hava kitlesinin etkisi altinda kalan Parkta yazlar genellikle sicak ve nemli gecmektedir Kislar ise genellikle degisiklik gostermektedir Yil boyunca gunluk isi devamli pozitiftir Ama kisin isinin sifir altina inmesi de gozlemlenmistir Eldeki gozlemlere gore ortalama yillik isi 13 6 C olup yaz aylari ortalama isisi 26 6 C kis mevsimi ortalama isisi 1 7 C olmustur Yagislar genellikle yagmur seklinde olmaktadir Ama Ocak Subat ve Mart aylarinda kar yagislari da gorulebilmektedir Mamut Magarasi sistemi Kentucky eyaletinin tumunde oldugu gibi hortum firtinalarina zaman zaman buyuk olasilikla Mart ayinda ugramaktadir Magaralarin bulunduklari araziler birkac firtina sisteminin zaman zaman gectigi yoreler oldugu tespit edilmistir Yagislarin aylik ortalamalarinin toplami 1329 mm olmaktadir Mamut Magarasi Ulusal Parki Kentucky ve komsu eyaletlerde ortaya cikan cevre kirliginden etkilenmektedir Tum ABD ulusal parklarinin yagislarinda yapilan kimyasal arastirmalar Mamut Magarasi Ulusal Parki yagis orneklemlerinin diger Ulusal Parkalarda yagis orneklemeleri ile karsilastirildiginda Mamut Magarasi civarindan ornekleme ile alinan yagmur sularinin cok daha asit oldugu yani Asitli Yagmur seklinde cevre kirlenmesinden daha fazla etkilendigi gercegini ortaya cikartmistir Su tablolar Mamut Magaralari Ulusal Parki icin isi ve yagis gozlemlerinin aylik ozetlerini vermektedirler Meteorolojik Gostergeler Ay Ocak Subat Mart Nisan Mayis Haz Tem Agus Eylul Ekim Kasim Ara YilEn yuksek isi dereceleri ortalamalari C 6 2 9 3 15 6 21 4 25 4 29 2 30 9 30 3 27 1 21 5 14 7 8 8 20En dusuk isi dereceleri ortalamalari C 4 7 2 8 2 3 7 2 11 3 15 8 17 9 17 3 13 9 7 4 3 1 1 9 7 2Aylik yagis ortalamalari mm 98 105 133 112 131 110 121 92 106 80 113 128 1 329Aylik kar yagis ortalamalari cm 142 107 41 3 0 0 0 0 0 0 23 53 369GaleriMamut Magaralari Ulusal Parki Ziyaretci merkezi tabelasi Mamut Magaralari Ulusal Parki Dunya Miraslari plaketi Mamut Magaralari Ulusal Parki nda magaralara turistler icin giris Mamut Magaralari Ulusal Parki nda buyuk kismi yeraltinda bulunan Styx Suyu nun kismen acikta goruntusu Mamut Magaralari Ulusal Parki nda bir yuruyus yolu Mamut Magaralari Ulusal Parki magarada bir dikey gecit ve kubbe Mamut Magarasi yakindan Green NehriAyrica bakinizABD deki ulusal parklar listesiKaynakca Ingilizce Vickie Carson Mammoth Cave hits 400 miles National Park Service NPS 6 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ocak 2013 Gulden Bob WORLDS LONGEST CAVES 3 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Haziran 2013 ing Bob Gulden Worlds longest caves Amerikan Magaracilik Speleological Cemiyeti NSS 3 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2012 Fransizca Pagney Pierre 1976 Les climats de la Terre Paris Masson s 65 Ingilizce Shasta College 17 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mart 2008 Ingilizce Warren County Tornadoes crh noaa gov 17 Kasim 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mart 2008 Code Red America s Five Most Polluted National Parks National Parks Conservation Association 2002 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Ingilizce William Uhler Weather Hillclimb Media 12 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mart 2008 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Mamut Magarasi Ulusal Parki ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Ulusal Park Servisi Mamut Magaralari Ulusal Parki 12 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce UNESCO Dunya Miraslari Listesi 15124 Aralik 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Vikigezgin de Mammoth Cave National Park ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadir Ingilizce Mamut Magaralari Restorayon Kampi Ingilizce