Mandane ( Yunanca : Μανδάνη, Mandánē ) Med prensesi ve daha sonra Pers Kralı I. Kambises'in eşi ve Ahameniş İmparatorluğu'nun kurucusu Büyük Kiros'un annesidir. İsmin kökeni muhtemelen "keyif veren, neşeli " anlamına gelen Eski İranca *Mandanā -'dan gelmektedir.
Mandane | |
---|---|
Astyages'in rüyası | |
Doğum | y. MÖ 590 Medya |
Ölüm | MÖ 559 ? Persis |
Defin | (?) |
Eş(ler)i | I. Kambises |
Çocuk(lar)ı | Büyük Kiros |
Hanedan | Ahameniş |
Babası | Astyages |
Annesi | (?) |
Dini | Hint-İranlı dini |
Mandane, Astyages'in kızıdır ancak annesinin adı belirtilmemektedir. Astyages'in MÖ 585 yılında Aryenis ile evlendiği söylenir; ancak Aryenis'in Mandane'nin annesi olması pek olası değildir. Muhtemelen Astyages'in önceki karısının kızıydı. Yunan tarihçi Herodot'a göre Astyages, rüyasında kızının karşısında durduğunu ve aniden sırtından bir asma bitkisinin büyümeye başladığını, filizlerinin tüm Asya'yı kapladığını görmüştür. Rüyayı yorumlamaları için Magi ve rahipleri çağırdı ve onlar da asmanın, tahtına geçecek ve bütün Asya'ya hükmedecek olan torunu yani Mandane'nin oğlunu temsil ettiğini açıkladılar. MÖ 577'de Mandane evlilik çağına geldiğinde, Astyages onu Medlerden daha düşük bir konumda bulunan, yumuşak huylu ve asil bir soydan gelen Persli I. Kambises ile evlendirdi çünkü I. Kambises'in krallığı için bir tehdit oluşturacağına inanmıyordu. Mandane'nin Kambises ile evliliği, Medler ve Persler arasındaki bağları güçlendirmek amacıyla Astyages tarafından teşvik edilmiştir.
Mandane, Astyages'in Harpagus tarafından idam edilmesini emrettiği Kiros adında bir oğlan doğurmuştur. Ancak Harpagos çocuğu bir çobana teslim etmiş ve Astyages'e yalan söyleyerek Kiros'un öldürüldüğünü söylemiştir. Kiros büyüdüğünde büyükbabası Astyages onun hayatta olduğunu öğrenmiş ve Pers ülkesindeki ailesinin yanına dönmesine izin vermiştir. Ksenofon da Cyropaedia adlı eserinde Mandane'den söz eder. Hikayeye göre Mandane ve oğlu Astyages'in sarayına giderler ve genç Kiros büyükbabasını şaşırtarak büyükbabasının onu sarayda tutmaya karar vermesini sağlar. Ancak Mandane, İran'daki kocası I. Kambises'in yanına dönmüştür. Birkaç yıl sonra, Kiros Astyages'ten Pers'e dönmesine izin vermesini istemiş, ancak Ekbatan'dan ayrılmasından bir süre sonra Pers İsyanı başlamıştır. Astyages'in rüyaları ve yorumları, Kiros'un Astyages'i tahttan indirip, Med Krallığı'nın düşmesine ve Ahameniş İmparatorluğu'nun kurulmasına yol açan isyana liderlik etmesiyle gerçeğe dönüşmüştür.
Mandane, Ahameniş Hanedanı'nın krallarını antik Med kraliyet ailesiyle bağlayan soyağacı bağı olarak hizmet eder. Bazı bilim insanları, 1960 yılında keşfedilen mezarının Mandane'nin mezar yeri olabileceğini ileri sürmüşlerdir. Ancak diğer bilim insanları mezarın Atossa, Teispes veya I. Kiros'a ait olabileceğine inanıyorlar.
Kambises ile Mandane arasındaki evliliğin tarihsel doğruluğu konusunda bazı şüpheler bulunmaktadır. Kiros'un Med annesi, Medler üzerindeki sonraki Pers egemenliğini haklı çıkarmak için uydurulmuş olabilir. Bu öykünün amacının Astyages ile Kiros arasında, yani Medya ile Persler arasında doğrudan bir ilişki kurmak olduğu anlaşılıyor. Astyages ile Kiros arasındaki savaşın ve Kiros'un Medya'yı fethetmesinin Nabonidus Kroniği'nde bildirildiği gibi tarihsel kaydı nedeniyle, I. Kambises ile Mandane arasındaki evlilik hikayesi ve bu çiftten Kiros'un doğumu, tarihselliği açısından oldukça şüphelidir. Ayrıca Ktesias'ın, Kiros'un Astyages'in Amytis adındaki kızıyla evlendiğini iddia eden bir öyküsü de vardır. Hem Ktesias'ın hem de Herodot'un anlatımları doğruysa, o zaman Kiros'un Amytis ile evlenmesi alışılmadık bir ensest vakası olurdu, çünkü teyzesiyle evlenmiş olurdu. Bununla birlikte, Herodot'un anlatımı gibi çoğu modern bilim insanı tarafından güvenilir kabul edilmektedir.
Kaynakça
- ^ https://www.britannica.com/topic/Zoroastrianism 8 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. []
- ^ a b , "Mandane" 30 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in Encyclopædia Iranica, January 1, 2000
- ^ "Mandane nell'Enciclopedia Treccani". www.treccani.it (İtalyanca). 5 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ a b "Astyages". Livius.org. 4 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2021.
- ^ Herodot, Herodot Tarihi, Book I, Clio, 107 [pt] 9 Ekim 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [el] [el/en] 23 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [ael/fr] 20 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [en] 20 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [en] 4 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [en] [es]
- ^ "A brief history of ancient Iran". Iran Daily. 25 Ekim 2022.
- ^ L. Daniel, Elton; Mahdi, Ali Akbar (30 Ekim 2006). Culture and Customs of Iran. Bloomsbury Publishing. s. 9. ISBN .
- ^ "History of Iran: Cyropaedia of Xenophon; The Life of Cyrus The Great, Book 1". iranchamber.com. 10 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2021.
- ^ : Det Persiske Verdensrige, 1995.
- ^ "Villagers threatening Achaemenid tomb in southern Iran". Tehran Times (İngilizce). 10 Mart 2010. 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ "Cambyses I". Livius.org. 24 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ "Cyrus II" (İngilizce). Encyclopaedia Iranica. 29 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mandane Yunanca Mandanh Mandane Med prensesi ve daha sonra Pers Krali I Kambises in esi ve Ahamenis Imparatorlugu nun kurucusu Buyuk Kiros un annesidir Ismin kokeni muhtemelen keyif veren neseli anlamina gelen Eski Iranca Mandana dan gelmektedir MandaneAstyages in ruyasiDogumy MO 590 MedyaOlumMO 559 PersisDefin Es ler iI KambisesCocuk lar iBuyuk KirosHanedanAhamenisBabasiAstyagesAnnesi DiniHint Iranli dini Mandane Astyages in kizidir ancak annesinin adi belirtilmemektedir Astyages in MO 585 yilinda Aryenis ile evlendigi soylenir ancak Aryenis in Mandane nin annesi olmasi pek olasi degildir Muhtemelen Astyages in onceki karisinin kiziydi Yunan tarihci Herodot a gore Astyages ruyasinda kizinin karsisinda durdugunu ve aniden sirtindan bir asma bitkisinin buyumeye basladigini filizlerinin tum Asya yi kapladigini gormustur Ruyayi yorumlamalari icin Magi ve rahipleri cagirdi ve onlar da asmanin tahtina gececek ve butun Asya ya hukmedecek olan torunu yani Mandane nin oglunu temsil ettigini acikladilar MO 577 de Mandane evlilik cagina geldiginde Astyages onu Medlerden daha dusuk bir konumda bulunan yumusak huylu ve asil bir soydan gelen Persli I Kambises ile evlendirdi cunku I Kambises in kralligi icin bir tehdit olusturacagina inanmiyordu Mandane nin Kambises ile evliligi Medler ve Persler arasindaki baglari guclendirmek amaciyla Astyages tarafindan tesvik edilmistir Mandane Astyages in Harpagus tarafindan idam edilmesini emrettigi Kiros adinda bir oglan dogurmustur Ancak Harpagos cocugu bir cobana teslim etmis ve Astyages e yalan soyleyerek Kiros un olduruldugunu soylemistir Kiros buyudugunde buyukbabasi Astyages onun hayatta oldugunu ogrenmis ve Pers ulkesindeki ailesinin yanina donmesine izin vermistir Ksenofon da Cyropaedia adli eserinde Mandane den soz eder Hikayeye gore Mandane ve oglu Astyages in sarayina giderler ve genc Kiros buyukbabasini sasirtarak buyukbabasinin onu sarayda tutmaya karar vermesini saglar Ancak Mandane Iran daki kocasi I Kambises in yanina donmustur Birkac yil sonra Kiros Astyages ten Pers e donmesine izin vermesini istemis ancak Ekbatan dan ayrilmasindan bir sure sonra Pers Isyani baslamistir Astyages in ruyalari ve yorumlari Kiros un Astyages i tahttan indirip Med Kralligi nin dusmesine ve Ahamenis Imparatorlugu nun kurulmasina yol acan isyana liderlik etmesiyle gercege donusmustur Gur e Dokhtar Mandane nin sozde mezari Mandane Ahamenis Hanedani nin krallarini antik Med kraliyet ailesiyle baglayan soyagaci bagi olarak hizmet eder Bazi bilim insanlari 1960 yilinda kesfedilen mezarinin Mandane nin mezar yeri olabilecegini ileri surmuslerdir Ancak diger bilim insanlari mezarin Atossa Teispes veya I Kiros a ait olabilecegine inaniyorlar Kambises ile Mandane arasindaki evliligin tarihsel dogrulugu konusunda bazi supheler bulunmaktadir Kiros un Med annesi Medler uzerindeki sonraki Pers egemenligini hakli cikarmak icin uydurulmus olabilir Bu oykunun amacinin Astyages ile Kiros arasinda yani Medya ile Persler arasinda dogrudan bir iliski kurmak oldugu anlasiliyor Astyages ile Kiros arasindaki savasin ve Kiros un Medya yi fethetmesinin Nabonidus Kronigi nde bildirildigi gibi tarihsel kaydi nedeniyle I Kambises ile Mandane arasindaki evlilik hikayesi ve bu ciftten Kiros un dogumu tarihselligi acisindan oldukca suphelidir Ayrica Ktesias in Kiros un Astyages in Amytis adindaki kiziyla evlendigini iddia eden bir oykusu de vardir Hem Ktesias in hem de Herodot un anlatimlari dogruysa o zaman Kiros un Amytis ile evlenmesi alisilmadik bir ensest vakasi olurdu cunku teyzesiyle evlenmis olurdu Bununla birlikte Herodot un anlatimi gibi cogu modern bilim insani tarafindan guvenilir kabul edilmektedir Kaynakca https www britannica com topic Zoroastrianism 8 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi yalin URL a b Mandane 30 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi in Encyclopaedia Iranica January 1 2000 Mandane nell Enciclopedia Treccani www treccani it Italyanca 5 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2021 a b Astyages Livius org 4 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Eylul 2021 Herodot Herodot Tarihi Book I Clio 107 pt 9 Ekim 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi el el en 23 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi ael fr 20 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi en 20 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi en 4 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi en es A brief history of ancient Iran Iran Daily 25 Ekim 2022 L Daniel Elton Mahdi Ali Akbar 30 Ekim 2006 Culture and Customs of Iran Bloomsbury Publishing s 9 ISBN 9780313060434 History of Iran Cyropaedia of Xenophon The Life of Cyrus The Great Book 1 iranchamber com 10 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Eylul 2021 Det Persiske Verdensrige 1995 Villagers threatening Achaemenid tomb in southern Iran Tehran Times Ingilizce 10 Mart 2010 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2021 Cambyses I Livius org 24 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2021 Cyrus II Ingilizce Encyclopaedia Iranica 29 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2021