Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Marabda Muharebesi İran Safevi ordusu ve Gürcü ordusu arasında 30 Haziran 1625 veya 1 Temmuz 1625 tarihlerinde gerçekleşen muharebedir.[] Bu savaş, aynı yıl İran ordusunun bozguna uğradığı Martkopi Muharebesi'nden sonra meydana geldi.
| Marabda Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Marabda ovaları. | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Kartli Krallığı |  Safevi İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| I. Teimuraz Giorgi Saakadze | İsa Han Safevi | ||||||
| Güçler | |||||||
| 20,000 | 60,000 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 9,000 yada 10,000 | 14,000 | ||||||
Arka plan
Savaş, Kral Teimuraz'ın saltanatı boyunca Safevi İmparatorluğuna karşı ikinci isyanın liderliğini üstlendiği 1625'teki Kartli-Kaheti Ayaklanması'nın bir sonucuydu. Safevi Şahı I. Abbas, isyanı bastırmak için Isa Han Safavi'nin (qorçi-başi) komutasında büyük bir ordu gönderdi ve onu Gürcistan'daki Safevi kuvvetlerinin komutanı yaptı. Abbas, Kafkasya'daki Safevi valilerine İsa Han'a yardım etmelerini emretti. Safevi ordusu aynı zamanda Şirvan ve Erivan'ın beylerbeylerinin yanı sıra kuzey ve orta İran'dan gelen askerleri de içeriyordu. Şah Abbas, ordugah kurduğu güney Azerbaycan'dan seferi komuta ediyordu.
Hazırlık
İran ordusu 1625 Haziranının sonunda Gürcistan topraklarına geçti ve Marabda ovalarında Algeti Nehri vadilerinde kamp kurdu. Kral Teimuraz ve Giorgi Saakadze 20 bin kişiyi bir araya getirerek Kocori - Tabahmela ovalarında konakladılar. İranlılar Azerbaycan Beylerbeyi Şahbandeh Han'ın ordusunu bekliyorlardı ve bu nedenle henüz bir saldırı planlamıyorlardı. Gürcü komutanlar, savaşta kullanacakları stratejinin özellikleri konusunda tartışıyorlardı. Giorgi Saakadze, Marabda ovasının coğrafyasını kullanmak için İranlıların saldırısını beklemekte ısrar ederken, Kral Teimuraz tam tersini söylüyordu. Sonunda, Teimuraz'ın planı Giorgi'nin planına tercih edildi ve böylece savaş, Giorgi Saakadze'yi komutanlığından çıkararak kralın kişisel liderliği ile başladı.
Savaş
İranlılar saldırıya hazırdı : sangarlar çoktan inşa edilmişti ve önünde dört sıra halinde silahşörler duran topçu parçaları yerleştirilmişti. Kuvvetin ön cephesi Amirghuna Han'ın önderliğindeydi, İsa Han Safavi ise ordunun merkezini komuta etti. Gürcüler gece saatlerinde Tabahmela yaylalarından indi ve şafak vakti İran tahkimatlarına saldırdılar. Silahşörler ve topçular ağır kayıplara neden oldu, ancak İran öncü cephesini yok eden ve Amirghuna Han'ı ölümcül şekilde yaralayan Gürcü saldırısını durduramadı. Gürcüler, Safevi piyade hatlarını kırmayı başardılar ve İsa Han'ın ordusunun merkezine büyük bir saldırı başlattılar. Savaşın sıcağında İran kanatları merkeze yardım edemedi, ana kuvvetten ayrıldı ve Teimuraz'ın planına göre savaş alanından kaçmaya başladı. Gürcülerin zaferi neredeyse kaçınılmaz görünüyordu, ancak İsa-Han ve kişisel koruması hala inatla Gürcülerin ilerleyişini durdurmaya çalışıyordu. İran ordusunun büyük bir kısmı bozguna uğratıldıktan ve geri kalanı büyük bir çembere alındıktan sonra, Gürcü kanatlarından biri düşmanla temas noktasını kaybetti ve yakında elde edilecek zaferlerini kutlamaya başladı. Aynı zamanda Teimuraz'ın süvari taburları, geri çekilen Safevileri kovalarken ana savaş alanından ayrıldı. Kızılbaşlar bu avantajı, kırık hatlarını yeniden birleştirerek ve onları Isa Han'ın kişisel korumasında yoğunlaştırarak ve Gürcülere güçlü bir karşı saldırı başlatarak kullandılar. Isa Han Safavi, yeni gelen Şahbandeh Han'ın (Azerbaycan Eyaleti valisi) takviye kuvvetlerini kullanarak, kırılan Gürcü hatlarını aşmayı ve onları Kocori Boğazı yönüne sürmeyi başardı.
Sonuç
Marabda'daki yenilgi Gürcüler için son derece maliyetliydi, I. Teimuraz'ın sadık hizmetindeki birçok soylu ve deneyimli generali öldü. Yenilginin arkasındaki ana nedenler, isyancıların disiplin dışı eylemleri ve modası geçmiş silahların kullanılmasıydı. Ezici yenilgiye rağmen, Gürcüler Safevilere karşı bir gerilla savaşı yapmaya devam ettiler. Safevilerin Marabda'daki maliyetli zaferi, Kaheti'deki genel ayaklanmayı bastıramadı. Yenilgiden kısa bir süre sonra, Gürcü isyancılar Şahbandeh Han'ı pusuya düşürmeyi ve öldürmeyi başardılar. Teimuraz, yoldaşlarıyla birlikte aktif olarak İran hegemonyasına karşı çıkmaya devam etti. Teimuraz'ın siyasi ve askeri manevraları, Kaheti tahtını I. Teimuraz'a geri getirerek Gürcistan'ın doğusunda özerkliğin yeniden sağlanması yönünde etkili bir biçimde sonuçlandı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Blow 2009, s. 134.
- ^ a b c [1] 26 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . მარაბდის ბრძოლა, Battle of Marabda, "Istoriani", June 2013
- ^ [2] 6 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ."მარაბდის მოვლენების განხილვაც ისეთი განსაზღვრებით არის წარმოდგენილი, თუ რა მისია შესრულდა 20-ათასიანი ქართველი მეომრის მიერ, როცა ამ ომში 60 ათასი ირანელის პირისპირ ქართველი დიდებულების ნაწილმა სარდლად თეიმურაზ I აირჩია."
- ^ Jamburia, Givi. Development of Georgian Sociopolitics in the First Half of the XVII Century Part VI, pg. 425-426, Tbilisi 1983
- ^ a b c d Blow 2009.
Kaynaklar
- Shah Abbas: The Ruthless King Who became an Iranian Legend. London, UK: I.B. Tauris & Co. Ltd. 2009. ISBN . 26 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2021.
Kaynakça
- Gürcistan Tarihi, R. Metreveli, Tiflis Devlet Üniversitesi. -
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Marabda Muharebesi Iran Safevi ordusu ve Gurcu ordusu arasinda 30 Haziran 1625 veya 1 Temmuz 1625 tarihlerinde gerceklesen muharebedir kaynak belirtilmeli Bu savas ayni yil Iran ordusunun bozguna ugradigi Martkopi Muharebesi nden sonra meydana geldi Marabda MuharebesiMarabda ovalari Tarih30 Haziran 1625 ya da 1 Temmuz 1625 kaynak belirtilmeli BolgeMarabda yakinlariSonucSafevi zaferiTaraflarKartli KralligiSafevi ImparatorluguKomutanlar ve liderlerI Teimuraz Giorgi SaakadzeIsa Han SafeviGucler20 00060 000Kayiplar9 000 yada 10 00014 000Arka planSavas Kral Teimuraz in saltanati boyunca Safevi Imparatorluguna karsi ikinci isyanin liderligini ustlendigi 1625 teki Kartli Kaheti Ayaklanmasi nin bir sonucuydu Safevi Sahi I Abbas isyani bastirmak icin Isa Han Safavi nin qorci basi komutasinda buyuk bir ordu gonderdi ve onu Gurcistan daki Safevi kuvvetlerinin komutani yapti Abbas Kafkasya daki Safevi valilerine Isa Han a yardim etmelerini emretti Safevi ordusu ayni zamanda Sirvan ve Erivan in beylerbeylerinin yani sira kuzey ve orta Iran dan gelen askerleri de iceriyordu Sah Abbas ordugah kurdugu guney Azerbaycan dan seferi komuta ediyordu HazirlikIran ordusu 1625 Haziraninin sonunda Gurcistan topraklarina gecti ve Marabda ovalarinda Algeti Nehri vadilerinde kamp kurdu Kral Teimuraz ve Giorgi Saakadze 20 bin kisiyi bir araya getirerek Kocori Tabahmela ovalarinda konakladilar Iranlilar Azerbaycan Beylerbeyi Sahbandeh Han in ordusunu bekliyorlardi ve bu nedenle henuz bir saldiri planlamiyorlardi Gurcu komutanlar savasta kullanacaklari stratejinin ozellikleri konusunda tartisiyorlardi Giorgi Saakadze Marabda ovasinin cografyasini kullanmak icin Iranlilarin saldirisini beklemekte israr ederken Kral Teimuraz tam tersini soyluyordu Sonunda Teimuraz in plani Giorgi nin planina tercih edildi ve boylece savas Giorgi Saakadze yi komutanligindan cikararak kralin kisisel liderligi ile basladi SavasIranlilar saldiriya hazirdi sangarlar coktan insa edilmisti ve onunde dort sira halinde silahsorler duran topcu parcalari yerlestirilmisti Kuvvetin on cephesi Amirghuna Han in onderligindeydi Isa Han Safavi ise ordunun merkezini komuta etti Gurculer gece saatlerinde Tabahmela yaylalarindan indi ve safak vakti Iran tahkimatlarina saldirdilar Silahsorler ve topcular agir kayiplara neden oldu ancak Iran oncu cephesini yok eden ve Amirghuna Han i olumcul sekilde yaralayan Gurcu saldirisini durduramadi Gurculer Safevi piyade hatlarini kirmayi basardilar ve Isa Han in ordusunun merkezine buyuk bir saldiri baslattilar Savasin sicaginda Iran kanatlari merkeze yardim edemedi ana kuvvetten ayrildi ve Teimuraz in planina gore savas alanindan kacmaya basladi Gurculerin zaferi neredeyse kacinilmaz gorunuyordu ancak Isa Han ve kisisel korumasi hala inatla Gurculerin ilerleyisini durdurmaya calisiyordu Iran ordusunun buyuk bir kismi bozguna ugratildiktan ve geri kalani buyuk bir cembere alindiktan sonra Gurcu kanatlarindan biri dusmanla temas noktasini kaybetti ve yakinda elde edilecek zaferlerini kutlamaya basladi Ayni zamanda Teimuraz in suvari taburlari geri cekilen Safevileri kovalarken ana savas alanindan ayrildi Kizilbaslar bu avantaji kirik hatlarini yeniden birlestirerek ve onlari Isa Han in kisisel korumasinda yogunlastirarak ve Gurculere guclu bir karsi saldiri baslatarak kullandilar Isa Han Safavi yeni gelen Sahbandeh Han in Azerbaycan Eyaleti valisi takviye kuvvetlerini kullanarak kirilan Gurcu hatlarini asmayi ve onlari Kocori Bogazi yonune surmeyi basardi SonucMarabda daki yenilgi Gurculer icin son derece maliyetliydi I Teimuraz in sadik hizmetindeki bircok soylu ve deneyimli generali oldu Yenilginin arkasindaki ana nedenler isyancilarin disiplin disi eylemleri ve modasi gecmis silahlarin kullanilmasiydi Ezici yenilgiye ragmen Gurculer Safevilere karsi bir gerilla savasi yapmaya devam ettiler Safevilerin Marabda daki maliyetli zaferi Kaheti deki genel ayaklanmayi bastiramadi Yenilgiden kisa bir sure sonra Gurcu isyancilar Sahbandeh Han i pusuya dusurmeyi ve oldurmeyi basardilar Teimuraz yoldaslariyla birlikte aktif olarak Iran hegemonyasina karsi cikmaya devam etti Teimuraz in siyasi ve askeri manevralari Kaheti tahtini I Teimuraz a geri getirerek Gurcistan in dogusunda ozerkligin yeniden saglanmasi yonunde etkili bir bicimde sonuclandi Ayrica bakinizDokuz Kardes HerheulidzeKaynakca Blow 2009 s 134 a b c 1 26 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde მარაბდის ბრძოლა Battle of Marabda Istoriani June 2013 2 6 Subat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde მარაბდის მოვლენების განხილვაც ისეთი განსაზღვრებით არის წარმოდგენილი თუ რა მისია შესრულდა 20 ათასიანი ქართველი მეომრის მიერ როცა ამ ომში 60 ათასი ირანელის პირისპირ ქართველი დიდებულების ნაწილმა სარდლად თეიმურაზ I აირჩია Jamburia Givi Development of Georgian Sociopolitics in the First Half of the XVII Century Part VI pg 425 426 Tbilisi 1983 a b c d Blow 2009 KaynaklarShah Abbas The Ruthless King Who became an Iranian Legend London UK I B Tauris amp Co Ltd 2009 ISBN 978 1845119898 26 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2021 KaynakcaGurcistan Tarihi R Metreveli Tiflis Devlet Universitesi