Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sykes-Picot Anlaşması, I. Dünya Savaşı sırasında, 29 Nisan 1916'da Kût'ül-Amâre Kuşatması sonrasında İngiliz kuvvetlerinin Osmanlı Devleti'nin 6. Ordusu karşısında bozguna uğramasından 17 gün sonra, 16 Mayıs 1916 tarihinde Britanya ve Fransa arasında yapılan ve aynı yılın Ekim ayında Rusya tarafından onaylanan, Osmanlı Devleti'nin Orta Doğu'daki topraklarının paylaşılmasını öngören gizli antlaşmadır.
 Mavi alan Fransız sömürgesi; A alanı Fransız Mandası Kırmızı alan İngiliz sömürgesi; B alanı İngiliz Mandası | |
| Tür | Gizli antlaşma |
|---|---|
| Yazılma |  Mark Sykes ve  François Georges-Picot Kasım 1915 - Mart 1916 |
| İmzalanma | 16 Mayıs 1916 |
| Yer | Londra |
Antlaşmanın gelişimi
Bu sözleşme, çoğu antlaşmada olduğu gibi tarafların altını imzaladıkları bir metin olmaktan çok 3 büyük devletin bakan, büyükelçi ve bürokratları arasında gidip gelen bir yazışmalar bütünüdür. Sözleşmenin Sykes-Picot adını alması, bu iki kişinin sözleşme ilkelerinin saptanmasında en etkili isimler olmasındandır.
Arabistan Yarımadası'nı ele geçiren İngiltere, Osmanlı'ya karşı ayaklanan Mekkeli Şerif Hüseyin'i destekleyerek Irak ve Filistin toprakları üzerinde kendisine bağımlı bir Arap devleti kurmak istiyordu. Mekke Şerifi Hüseyin ile Mısır'daki Britanya Yüksek Komutanı McMahon arasında gizli bir antlaşma imzalanmıştır. Fransa bu plana karşı çıkıp Britanya'ya baskı yaparak yeni bir antlaşma yapılmasını istedi.
İlk görüşmeler I. Dünya Savaşı öncesinde Beyrut'ta Fransız konsolosluğu yapıp 1915 yılında Fransa'nın Londra büyükelçiliğinde siyasi danışman olarak görev yapan François Georges-Picot ile Britanya İmparatorluğu Dışişleri Müsteşarı Sir Harold Nicolson arasında 1915'in Kasım ayında başladı. Suriye'nin gelecekteki statüsü hakkındaki anlaşmazlıklar nedeniyle kesintiye uğradıktan sonra Aralık ayında Britanya Savaş Bakanı Lord Kitchener'in Ortadoğu işleri danışmanı, milletvekili ve yarbay Sir Mark Sykes atandı. Georges-Picot ve Sykes hızla sonuç alarak 1916 Ocak ayında bir plan ortaya çıkardılar, Şubat ayında bu gizli plan Britanya ve Fransa tarafından onaylandı. Mart ayında Georges-Picot ve Sykes Rusya'ya giderek planı Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Sazonov'a sundular. Sazonov prensip olarak olumlu görmekle birlikte, Rusya'nın Doğu Anadolu'daki toprak isteklerinin ve Karadeniz'deki Rus hakimiyetinin de sözleşmeye dahil edilmesini talep etti. En uzun süreyi Rusya'nın değişiklik taleplerinin düzenlenmesi ve onaylanması süreci aldı ve sözleşmenin tamamlanması Ekim ayını buldu.
Antlaşmanın maddeleri
Rusya'nın onayı ile imzalanan bu antlaşmaya göre;
- Rusya'ya, Trabzon, Erzurum, Van ve Bitlis ile Güneydoğu Anadolu'nun bir kısmı,
- Fransa'ya, Doğu Akdeniz bölgesi, Adana, Antep, Urfa, Mardin, Diyarbakır, Musul ile Suriye kıyıları,
- Britanya'ya Hayfa ve Akka limanları, Bağdat ile Basra ve Güney Mezopotamya verilecektir.
- Fransa ile Britanya'nın elde ettiği topraklarda Arap devletleri konfederasyonu veya Fransız ve İngiliz denetiminde tek bir Arap devleti kurulacak,
- İskenderun serbest liman olacak,
- Filistin'de, kutsal yerleşim yeri olması nedeniyle bir uluslararası yönetim kurulacaktır.
1917'deki Rus devriminden sonra Rusya antlaşmadan ve paylaşımdan vazgeçmiş, Lev Troçki gizli olan bu anlaşmanın bir kopyasını 24 Kasım 1917'de İzvestiya gazetesinde yayınlayarak dünya kamuoyuna Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanmasına ilişkin gizli paylaşımları açıklamıştır.
Galeri
-
![image]()
Sadeleştirilmiş anlaşma haritası -
![image]()
Büyük Britanya adına müzakere eden Mark Sykes (t. 1918) -
![image]()
Fransa adına müzakere eden François Georges-Picot (1918) -
![image]()
Büyük Britanya adına imzalayan İngiliz Dışişleri Bakanı Edward Grey -
![image]()
Fransa adına imzalayan -
![image]()
Manchester Guardian'da 26 Kasım 1917'de yayınlanan ve Lev Troçki'nin gizli anlaşmayı ifşa etmesiyle Sykes-Picot Anlaşması olarak anılacak anlaşmaya atıf yapan ilk İngiliz yayını
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ A Line in the Sand, James Barr, s.12.
- ^ Fromkin, David (2009). [[Barışa Son Veren Barış|A Peace to End All Peace: The Fall of the Ottoman Empire and the Creation of the Modern Middle East]] (İngilizce). Macmillan. ss. 286, 288. ISBN . 31 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Nisan 2017. URL–vikibağı karışıklığı ()
- ^ Furtado, Peter (2008). 1001 Days that Shaped the World (İngilizce). Cassell Illustrated. s. 648. ISBN . 9 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Nisan 2017.
The Sykes-Picot agreement was a diplomatic deal between France and Britain.
- ^ a b Kuyaş, Ahmet (2016). "100. Yılında Sykes-Picot Sözleşmesi". #tarih, 22. Kafa Grup Yayıncılık. ss. 64-6.
- ^ "Al-Jazeera - A century on: Why Arabs resent Sykes-Picot". 16 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mayıs 2016.
- ^ "John Quigley - The Statehood of Palestine: International Law in the Middle East Conflict, s.15". 7 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mayıs 2016.
Dış bağlantılar
- firstworldwar.com 28 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ve us-israel.org 3 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde . bölme planlarının şekli
- Sykes Picot 17 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., BBC Türkçe, 2016
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sykes Picot Anlasmasi I Dunya Savasi sirasinda 29 Nisan 1916 da Kut ul Amare Kusatmasi sonrasinda Ingiliz kuvvetlerinin Osmanli Devleti nin 6 Ordusu karsisinda bozguna ugramasindan 17 gun sonra 16 Mayis 1916 tarihinde Britanya ve Fransa arasinda yapilan ve ayni yilin Ekim ayinda Rusya tarafindan onaylanan Osmanli Devleti nin Orta Dogu daki topraklarinin paylasilmasini ongoren gizli antlasmadir Sykes Picot AnlasmasiMavi alan Fransiz somurgesi A alani Fransiz Mandasi Kirmizi alan Ingiliz somurgesi B alani Ingiliz MandasiTurGizli antlasmaYazilmaMark Sykes ve Francois Georges Picot Kasim 1915 Mart 1916Imzalanma16 Mayis 1916YerLondraFransiz mavi Ingiliz kirmizi ve Rus yesil idare ve nufuz alanlari 16 Aralik 1915 te Sykes in belirttigi uzere Akra nin A sindan Kerkuk un K sine cekilmis cizgiyle ayrilmis Dogu Guneydogu Anadolu Mezopotamya Filistin ve Sam bolgeleriAntlasmanin gelisimiBu sozlesme cogu antlasmada oldugu gibi taraflarin altini imzaladiklari bir metin olmaktan cok 3 buyuk devletin bakan buyukelci ve burokratlari arasinda gidip gelen bir yazismalar butunudur Sozlesmenin Sykes Picot adini almasi bu iki kisinin sozlesme ilkelerinin saptanmasinda en etkili isimler olmasindandir Arabistan Yarimadasi ni ele geciren Ingiltere Osmanli ya karsi ayaklanan Mekkeli Serif Huseyin i destekleyerek Irak ve Filistin topraklari uzerinde kendisine bagimli bir Arap devleti kurmak istiyordu Mekke Serifi Huseyin ile Misir daki Britanya Yuksek Komutani McMahon arasinda gizli bir antlasma imzalanmistir Fransa bu plana karsi cikip Britanya ya baski yaparak yeni bir antlasma yapilmasini istedi Ilk gorusmeler I Dunya Savasi oncesinde Beyrut ta Fransiz konsoloslugu yapip 1915 yilinda Fransa nin Londra buyukelciliginde siyasi danisman olarak gorev yapan Francois Georges Picot ile Britanya Imparatorlugu Disisleri Mustesari Sir Harold Nicolson arasinda 1915 in Kasim ayinda basladi Suriye nin gelecekteki statusu hakkindaki anlasmazliklar nedeniyle kesintiye ugradiktan sonra Aralik ayinda Britanya Savas Bakani Lord Kitchener in Ortadogu isleri danismani milletvekili ve yarbay Sir Mark Sykes atandi Georges Picot ve Sykes hizla sonuc alarak 1916 Ocak ayinda bir plan ortaya cikardilar Subat ayinda bu gizli plan Britanya ve Fransa tarafindan onaylandi Mart ayinda Georges Picot ve Sykes Rusya ya giderek plani Rusya Disisleri Bakani Sergey Sazonov a sundular Sazonov prensip olarak olumlu gormekle birlikte Rusya nin Dogu Anadolu daki toprak isteklerinin ve Karadeniz deki Rus hakimiyetinin de sozlesmeye dahil edilmesini talep etti En uzun sureyi Rusya nin degisiklik taleplerinin duzenlenmesi ve onaylanmasi sureci aldi ve sozlesmenin tamamlanmasi Ekim ayini buldu Antlasmanin maddeleriRusya nin onayi ile imzalanan bu antlasmaya gore Rusya ya Trabzon Erzurum Van ve Bitlis ile Guneydogu Anadolu nun bir kismi Fransa ya Dogu Akdeniz bolgesi Adana Antep Urfa Mardin Diyarbakir Musul ile Suriye kiyilari Britanya ya Hayfa ve Akka limanlari Bagdat ile Basra ve Guney Mezopotamya verilecektir Fransa ile Britanya nin elde ettigi topraklarda Arap devletleri konfederasyonu veya Fransiz ve Ingiliz denetiminde tek bir Arap devleti kurulacak Iskenderun serbest liman olacak Filistin de kutsal yerlesim yeri olmasi nedeniyle bir uluslararasi yonetim kurulacaktir 1917 deki Rus devriminden sonra Rusya antlasmadan ve paylasimdan vazgecmis Lev Trocki gizli olan bu anlasmanin bir kopyasini 24 Kasim 1917 de Izvestiya gazetesinde yayinlayarak dunya kamuoyuna Osmanli Imparatorlugu nun parcalanmasina iliskin gizli paylasimlari aciklamistir GaleriSadelestirilmis anlasma haritasi Buyuk Britanya adina muzakere eden Mark Sykes t 1918 Fransa adina muzakere eden Francois Georges Picot 1918 Buyuk Britanya adina imzalayan Ingiliz Disisleri Bakani Edward Grey Fransa adina imzalayan Manchester Guardian da 26 Kasim 1917 de yayinlanan ve Lev Trocki nin gizli anlasmayi ifsa etmesiyle Sykes Picot Anlasmasi olarak anilacak anlasmaya atif yapan ilk Ingiliz yayiniAyrica bakinizBalfour Deklerasyonu 1917 Huseyin McMahon Yazismalari Musul Sorunu Mark Sykes Bol ve yonet Buyuk Orta Dogu ProjesiKaynakca A Line in the Sand James Barr s 12 Fromkin David 2009 Barisa Son Veren Baris A Peace to End All Peace The Fall of the Ottoman Empire and the Creation of the Modern Middle East Ingilizce Macmillan ss 286 288 ISBN 978 0 8050 8809 0 31 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Nisan 2017 URL vikibagi karisikligi yardim Furtado Peter 2008 1001 Days that Shaped the World Ingilizce Cassell Illustrated s 648 ISBN 1844036154 9 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Nisan 2017 The Sykes Picot agreement was a diplomatic deal between France and Britain a b Kuyas Ahmet 2016 100 Yilinda Sykes Picot Sozlesmesi tarih 22 Kafa Grup Yayincilik ss 64 6 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Al Jazeera A century on Why Arabs resent Sykes Picot 16 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mayis 2016 John Quigley The Statehood of Palestine International Law in the Middle East Conflict s 15 7 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mayis 2016 Dis baglantilarfirstworldwar com 28 Aralik 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde ve us israel org 3 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde bolme planlarinin sekli Sykes Picot 17 Mayis 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC Turkce 2016