Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Martkopi İlah Manastırı (Gürcüce: მარტყოფის ღვთაების მონასტერი) Gürcistan'ın başkenti Tiflis'in 25 km doğusundaki Martkopi köyünde yer alan bir Gürcü Ortodoks manastırıdır. Manastırın tarihi, 6. yüzyıldaki stilit çalışmalarına dayanmaktadır ve On Üç Süryani Babadan biri olan Aziz Anton ile ilişkilidir. Manastırın mevcut yapılarının çoğu 17 ila 19. yüzyıllar arasında yapılmıştır. Manastır, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.
მარტყოფის მონასტერი | |
 Aziz Anton'un sütunundan Martkopi Manastırı görünümü | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Martkopi, Gardabani Belediyesi, Kvemo Kartli, Gürcistan |
| Koordinatlar | 41°49′39″K 44°58′05″D / 41.82750°K 44.96806°D |
| Yükseklik | |
| Zirve | Manastır kompleksi |
Genel bakış
Manastır kompleksi, Kvemo Kartli bölgesine bağlı Gardabani Belediyesindeki arkeolojik olarak önemli Martkopi köyünün 5 km kuzeybatısında ve Tiflis'in 25 km doğusunda konumlanmıştır. İalno Sıradağlarının ormanlık güney yamacında yer almaktadır. Günümüzde kompleks, ana kubbeli kilise, çan kulesi, Aziz Anton'un Sütunu ve çeşitli diğer yapılardan oluşmaktadır.
Ana kilise, 19. yüzyılın ortalarında, Orta Çağ'dan kalma yıkık yapının yerini alması için tamamen yeniden inşa edildi. Kilisenin kuzeyinde bir çan kulesi vardır. Çan kulesi, duvarındaki Gürcüce yazıtta yazdığına göre 1699 yılında Ahverda tarafından inşa edilmiştir. Mimari olarak Gürcistan'daki diğer çağdaş çan kulelerine benzemektedir. Biraz Safevî etkisinin görüldüğü Ninotsminda, Urbnisi ve Ançişati çan kuleleri bunlardan bazılarıdır. Doğuya doğru, bir tepenin üzerinde manastıra bakan ve 30 metre yükseliğinde bir kule vardır. Aziz Anton'un Sütunu olarak bilinen bu kulenin, rahibin yaşamının son 15 yılında stilit keşiş kulübesi olarak kullanıldığı düşünülmektedir. Mevcut yapı, yıkık erken Orta Çağ taş sütununun üzerine inşa edilmiştir.
Tarihi
Martkopi manastırının kurulması Orta Çağ Gürcü geleneği ile ilişkilidir (13. yüzyıl din adamı Arsen Bulmaisimisdze tarafından ilahilerde detaylandırılmıştır.) Aziz Anton'un, Gürcistan'a, Yukarı Mezopotamya'daki Edessa'dan 545 civarında gelmiş olduğu söylenir. Yer ismi olan Martkopi, Gürcüce Aziz Anton'un sıfatından türemiştir. Martodmqopeli (anlamı, "yalnızlık içinde yaşayan biri"), "bir keşiş" demektir. Kiliseye İlah ismi eklenerek, Kurtarıcının ahiropoitic ikonuna gönderme yapılmaktadır, söylentiye göre bu ad Anton tarafından Edessa'dan getirilmiştir.
1265 yılında, Rustavi şehri Moğol Altın Orda Devleti'nin hükümdarı Berke tarafından yapılan seferde yok edilince, Martkopi manastırı Rustavi piskoposunun konutu olmuştur. Manastır, 1395 yılında, Türk-Moğol emiri Timur'un Gürcistan seferleri sırasında yağmalanmıştır. Manastır 17. yüzyılın sonlarında, büyük ölçüde yenilenmiştir. Manastır, 18. yüzyıl Gürcü bilgini Prens Vahuşti tarafından bildirildiği üzere "kale gibi" güçlendirilmiştir. Duvarı toplam 1.400 m uzunluğunda olup, atış mazgalları ile donatılmıştır.
15. yüzyılın sonlarında Gürcistan Krallığı'nın dağılmasıyla beraber Martkopi, doğudaki Gürcü Kaheti Krallığı'na bağlanmıştır. Pers-Gürcü kuvvetlerinin 1735'te Osmanlı askerlerini yenmesiyle beraber, manastır, Nadir Şah ve müttefikleri Prens Teimuraz ve Erekle tarafından ziyaret edilmiştir; Nadir, Hristiyan manastırına bir miktar para ve hediyeler bağışlamıştır.
1752'de, yağmalayıcı Lezgi baskınlarından sakınan Piskopos İoseb Jandierişvili, manastırı terk etmek ve daha iyi korunan bir köy olan Martkopi köyüne cemaatiyle birlikte taşınmak zorunda kaldı. Kilise binası 1823’teki bir depremde ciddi hasar gördü; kubbesi ve doğu duvarı yıkıldı. 19. yüzyıl Fransız tarihçisi Marie-Félicité Brosset, kiliseden geriye duvardan başka hiçbir şeyin kalmadığını belirtti.
Platon İoseliani 1847 yılında Martkopi'yi şöyle tanımlamıştır: yıkık kilisedeki freskler hala bozulmamıştır, Gürcü krallar Vahtang Gorgasali ve Kurucu Davit'in tam boyutlu portreleri de bu fresklere dahildir. Bu freskler Gürcüce metinlerle tanımlanmıştır. 1586 yılındaz yazılmış Yunanca-Rusça yazıtlar, Kaheti'deki Rusya Çarlığı'ndan bahsetmektedir.
Ana kilise binası 1848 ve 1855 yılları arasında yeniden inşa edilmiştir. Rus ressam Mihail Troshçinsky, 1856'da kilisenin içini fresklemesi için görevlendirilmiştir. Bu süreçte eski Gürcü duvar resimleri ve çok dilli yazıtlar kaybolmuştur; Kilisenin kuzey kesiminde bulunan bir oda, Aziz Anton'un mezar yeri olarak tanımlanmıştır.
26 Ağustos 1918'de, Martkopi manastırı, Gürcistan Patriği II. Kyrion'un cinayetine sahne olmuştur. Kyrion, belirsiz koşullarda kendi hücresinde vurulmuş olarak bulundu. Manastır, Sovyet yetkililer tarafından kapatıldığı 1934 yılına kadar aktif kaldı; kilise binası önce bir yetimhaneye, daha sonra ise Tiflis merkezli 31. Havacılık Fabrikası çalışanları için bir dinlenme tesisine dönüştürüldü. 1989 yılında manastır, yeniden Gürcü Ortodoks Kilisesi'ne dönüştürülmüştür.
Kaynakça
- ^ "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019.
- ^ a b c d e f g Matiashvili, A. (1963). "მარტყოფის ისტორიიდან" [From the history of Martqopi]. Matsne (Gürcüce). Cilt 1. ss. 126-128.
- ^ Gamkrelidze, Gela; Mindorashvili, Davit; Bragvadze, Zurab; Kvatsadze, Marine, (Ed.) (2013). "მარტყოფი [Martqopi]". [Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba (The history of Georgia)] (PDF) (Gürcüce). Tiflis: Georgian National Museum. s. 328. ISBN . 29 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2019.
- ^ a b c Ioselian, Platon (1847). Марткопский Монастырь в Грузии [Martqopi monastery in Georgia] (PDF) (Rusça). Tiflis. ss. 10-17. 10 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Ağustos 2019.
- ^ Allen, W.E.D., (Ed.) (1970). Russian Embassies to the Georgian Kings, 1589-1605. Cambridge: Cambridge University Press. ss. 348-349.
- ^ Gunia, Irakli (2005). მცხეთა-თბილისის ეპარქიის ტაძრები: ენციკლოპედიური ცნობარი [Churches of the Tbilisi-Mtskheta Eparchy: An encyclopedic handbook] (Gürcüce). Tiflis. ss. 63-64.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Martkopi Ilah Manastiri Gurcuce მარტყოფის ღვთაების მონასტერი Gurcistan in baskenti Tiflis in 25 km dogusundaki Martkopi koyunde yer alan bir Gurcu Ortodoks manastiridir Manastirin tarihi 6 yuzyildaki stilit calismalarina dayanmaktadir ve On Uc Suryani Babadan biri olan Aziz Anton ile iliskilidir Manastirin mevcut yapilarinin cogu 17 ila 19 yuzyillar arasinda yapilmistir Manastir Gurcistan in Ulusal Oneme Sahip Tasinmaz Kultur Anitlari listesine eklenmistir Martkopi Manastiriმარტყოფის მონასტერიAziz Anton un sutunundan Martkopi Manastiri gorunumuGenel bilgilerKonumMartkopi Gardabani Belediyesi Kvemo Kartli GurcistanKoordinatlar41 49 39 K 44 58 05 D 41 82750 K 44 96806 D 41 82750 44 96806YukseklikZirveManastir kompleksiGenel bakisManastir kompleksi Kvemo Kartli bolgesine bagli Gardabani Belediyesindeki arkeolojik olarak onemli Martkopi koyunun 5 km kuzeybatisinda ve Tiflis in 25 km dogusunda konumlanmistir Ialno Siradaglarinin ormanlik guney yamacinda yer almaktadir Gunumuzde kompleks ana kubbeli kilise can kulesi Aziz Anton un Sutunu ve cesitli diger yapilardan olusmaktadir Ana kilise 19 yuzyilin ortalarinda Orta Cag dan kalma yikik yapinin yerini almasi icin tamamen yeniden insa edildi Kilisenin kuzeyinde bir can kulesi vardir Can kulesi duvarindaki Gurcuce yazitta yazdigina gore 1699 yilinda Ahverda tarafindan insa edilmistir Mimari olarak Gurcistan daki diger cagdas can kulelerine benzemektedir Biraz Safevi etkisinin goruldugu Ninotsminda Urbnisi ve Ancisati can kuleleri bunlardan bazilaridir Doguya dogru bir tepenin uzerinde manastira bakan ve 30 metre yukseliginde bir kule vardir Aziz Anton un Sutunu olarak bilinen bu kulenin rahibin yasaminin son 15 yilinda stilit kesis kulubesi olarak kullanildigi dusunulmektedir Mevcut yapi yikik erken Orta Cag tas sutununun uzerine insa edilmistir TarihiMartkopi Ilah KilisesiMartkopi can kulesiAziz Anton un Sutunu Martkopi manastirinin kurulmasi Orta Cag Gurcu gelenegi ile iliskilidir 13 yuzyil din adami Arsen Bulmaisimisdze tarafindan ilahilerde detaylandirilmistir Aziz Anton un Gurcistan a Yukari Mezopotamya daki Edessa dan 545 civarinda gelmis oldugu soylenir Yer ismi olan Martkopi Gurcuce Aziz Anton un sifatindan turemistir Martodmqopeli anlami yalnizlik icinde yasayan biri bir kesis demektir Kiliseye Ilah ismi eklenerek Kurtaricinin ahiropoitic ikonuna gonderme yapilmaktadir soylentiye gore bu ad Anton tarafindan Edessa dan getirilmistir 1265 yilinda Rustavi sehri Mogol Altin Orda Devleti nin hukumdari Berke tarafindan yapilan seferde yok edilince Martkopi manastiri Rustavi piskoposunun konutu olmustur Manastir 1395 yilinda Turk Mogol emiri Timur un Gurcistan seferleri sirasinda yagmalanmistir Manastir 17 yuzyilin sonlarinda buyuk olcude yenilenmistir Manastir 18 yuzyil Gurcu bilgini Prens Vahusti tarafindan bildirildigi uzere kale gibi guclendirilmistir Duvari toplam 1 400 m uzunlugunda olup atis mazgallari ile donatilmistir 15 yuzyilin sonlarinda Gurcistan Kralligi nin dagilmasiyla beraber Martkopi dogudaki Gurcu Kaheti Kralligi na baglanmistir Pers Gurcu kuvvetlerinin 1735 te Osmanli askerlerini yenmesiyle beraber manastir Nadir Sah ve muttefikleri Prens Teimuraz ve Erekle tarafindan ziyaret edilmistir Nadir Hristiyan manastirina bir miktar para ve hediyeler bagislamistir 1752 de yagmalayici Lezgi baskinlarindan sakinan Piskopos Ioseb Jandierisvili manastiri terk etmek ve daha iyi korunan bir koy olan Martkopi koyune cemaatiyle birlikte tasinmak zorunda kaldi Kilise binasi 1823 teki bir depremde ciddi hasar gordu kubbesi ve dogu duvari yikildi 19 yuzyil Fransiz tarihcisi Marie Felicite Brosset kiliseden geriye duvardan baska hicbir seyin kalmadigini belirtti Platon Ioseliani 1847 yilinda Martkopi yi soyle tanimlamistir yikik kilisedeki freskler hala bozulmamistir Gurcu krallar Vahtang Gorgasali ve Kurucu Davit in tam boyutlu portreleri de bu fresklere dahildir Bu freskler Gurcuce metinlerle tanimlanmistir 1586 yilindaz yazilmis Yunanca Rusca yazitlar Kaheti deki Rusya Carligi ndan bahsetmektedir Ana kilise binasi 1848 ve 1855 yillari arasinda yeniden insa edilmistir Rus ressam Mihail Troshcinsky 1856 da kilisenin icini fresklemesi icin gorevlendirilmistir Bu surecte eski Gurcu duvar resimleri ve cok dilli yazitlar kaybolmustur Kilisenin kuzey kesiminde bulunan bir oda Aziz Anton un mezar yeri olarak tanimlanmistir 26 Agustos 1918 de Martkopi manastiri Gurcistan Patrigi II Kyrion un cinayetine sahne olmustur Kyrion belirsiz kosullarda kendi hucresinde vurulmus olarak bulundu Manastir Sovyet yetkililer tarafindan kapatildigi 1934 yilina kadar aktif kaldi kilise binasi once bir yetimhaneye daha sonra ise Tiflis merkezli 31 Havacilik Fabrikasi calisanlari icin bir dinlenme tesisine donusturuldu 1989 yilinda manastir yeniden Gurcu Ortodoks Kilisesi ne donusturulmustur Kaynakca List of Immovable Cultural Monuments PDF Gurcuce National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia 12 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Temmuz 2019 a b c d e f g Matiashvili A 1963 მარტყოფის ისტორიიდან From the history of Martqopi Matsne Gurcuce Cilt 1 ss 126 128 Gamkrelidze Gela Mindorashvili Davit Bragvadze Zurab Kvatsadze Marine Ed 2013 მარტყოფი Martqopi Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba The history of Georgia PDF Gurcuce Tiflis Georgian National Museum s 328 ISBN 978 9941 15 896 4 29 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 3 Agustos 2019 a b c Ioselian Platon 1847 Martkopskij Monastyr v Gruzii Martqopi monastery in Georgia PDF Rusca Tiflis ss 10 17 10 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Agustos 2019 Allen W E D Ed 1970 Russian Embassies to the Georgian Kings 1589 1605 Cambridge Cambridge University Press ss 348 349 Gunia Irakli 2005 მცხეთა თბილისის ეპარქიის ტაძრები ენციკლოპედიური ცნობარი Churches of the Tbilisi Mtskheta Eparchy An encyclopedic handbook Gurcuce Tiflis ss 63 64