Matapan Burnu Muharebesi II. Dünya Savaşı sırasında İngiliz Kraliyet Donanması ile İtalya Krallığı donanması arasında 27-29 Mart 1941 tarihlerinde gerçekleşen deniz muharebesidir. Muharebe Mora Yarımadasının güneybatısında yer alan Matapan Burnu açıklarında gerçekleşmiştir. Bletchley Park'daki İngiliz istihbarat faaliyetleri sayesinde şifreleri kırılan İtalyan donanmasının kullandığı Enigma makinesi ile iletilen istihbarat sayesinde İngiliz donanması İtalyan donanmasını pusuya düşürmüş ve çok büyük zayiat verdirmiştir.
Matapan Burnu Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Akdeniz Cephesi, II. Dünya Savaşı | |||||||
Muharebenin özet haritası | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Birleşik Krallık Avustralya | İtalya | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Güçler | |||||||
1 uçak gemisi 3 savaş gemisi 7 hafif kruvazör 17 destroyer | 1 savaş gemisi 6 ağır kruvazör 2 hafif kruvazör 17 destroyer | ||||||
Kayıplar | |||||||
4 hafif kruvazör hafif hasarlı 3 denizci kayıp | 1 savaş gemisi ağır hasarlı 3 ağır kruvazör batırıldı 2 destroyer batırıldı 1 destroyer ağır hasarlı En az 2300 denizci öldü 1015 savaş esiri |
Arka planı
İtalyan donanması Nazilerden gelen talep üzerine muharebe bölgesine intikal etmiştir. İngiltere'nin de destek verdiği Yunan-İtalyan Savaşı Mihver devletlerinin aleyhine gelişmektedir. Sonrasında Nazilerin dahil olacağı Yunanistan Savaşından önce İngiliz Kraliyet donanmasının Mısır ve Libya'daki limanları üzerinden Yunanistan'da savaşan Müttefik Devlet güçlerine verdikleri desteği kesmek amaçlanmaktadır.
İngiliz istihbaratı tarafından ele geçirilen şifreli mesajda İtalyan donanmasının yapacağı sürpriz bir saldırıdan bahsedilmekteydi. İstihbarat alındıktan sonra bölgedeki birliklere geçildi. HMS Formidable uçak gemisinden kalkan keşif uçaklarınca durum teyti edildi.
Muharebe
27 Mart günü Ajax, Gloucester, Orion ve Perth kruvazörleri, beraberlerinde çok sayıda destroyerle beraber Yunan karasularından ayrılarak İtalyan donmasına doğru harekete geçti. Eş zamanlı olarak Amiral Cunningham komutasındaki Formidable, Warspite, Barham ve Valiant ise İskenderiye'den ayrılıp aynı bölgeye doğru yola çıktı. 28 Mart sabahından itibaren Gavdos açıklarında İtalyanlarla temas sağlanmış ve karşılıklı ateş açılmıştır. Cunningham'ın güçleri Pridham-Wippel komutasındaki diğer İngiliz savaş gemileriyle temas sağlamaya çalışırken İtalyan Vittorio Veneto gemisine rastlar ve saldırır. İtalyan donanması koordinasyonsuzluk, istihbarat eksikliği ve Polagemisinin hareketsiz hale gelmesiyle beraber saldırıya açık hale gelir. 28 Mart gecesi düşmana oldukça yaklaşan İngiliz donanması İtalyan donanmasına beklemedikleri bir anda saldırır ve büyük hasar almasına sebep olur. Saldırının ardından İngiliz donanması çok sayıda gemiyi batırmış, önemli sayıda savaş esiri almış durumda geri döner. Mihver Devletleri hava saldırılarından korunmak için ertesi sabaha kalmadan kurtarma faaliyetlerini durdurmuş ve bölgeye gelecek hastane gemilerine saldırılmayacağını bildirmiştir. 2300 seviyesindeki İtalyan can kayıpları büyük oranda batırılmış olan Zara ve Fiume gemilerindendi.
Sonrası
Matapan, İtalyan donanmasının en büyük yenilgilerinden birisidir. Yenilgi İtalyan donanmasındaki koordinasyonsuzluğu, hava-kara muhabere eksikliğini ve harekât amaçlarının net tanımlanmamış olması gibi sorunları açığa çıkarmıştır. Öte yandan Amiral Cunningham ise İtalyan donanmasının önde gelen savaş gemisi Vittorio Venetonun ellerinden hasarlı da olsa kaçmasından hayıflanmaktaydı. Savaşın ardından İtalyan donanması Girit'in alınmasına kadar Akdeniz'in doğusuna doğru çekinceli şekilde açılmıştır. İtalyan muhaberatının dinlendiğine dair bilgi ancak 1978 yılında ilgili askeri kayıtların açılmasıyla ortaya çıkmış, bu tarihe kadar kamuoyuyla paylaşılmamıştır.
Kaynakça
- ^ Muharebenin analizi 21 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 15 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Matapan Burnu Muharebesi II Dunya Savasi sirasinda Ingiliz Kraliyet Donanmasi ile Italya Kralligi donanmasi arasinda 27 29 Mart 1941 tarihlerinde gerceklesen deniz muharebesidir Muharebe Mora Yarimadasinin guneybatisinda yer alan Matapan Burnu aciklarinda gerceklesmistir Bletchley Park daki Ingiliz istihbarat faaliyetleri sayesinde sifreleri kirilan Italyan donanmasinin kullandigi Enigma makinesi ile iletilen istihbarat sayesinde Ingiliz donanmasi Italyan donanmasini pusuya dusurmus ve cok buyuk zayiat verdirmistir Matapan Burnu MuharebesiAkdeniz Cephesi II Dunya SavasiMuharebenin ozet haritasiTarih27 29 Mart 1941BolgeAkdeniz Matapan Burnu aciklari YunanistanSonucKesin Muttefik zaferiTaraflarBirlesik Krallik AvustralyaItalyaKomutanlar ve liderlerGucler1 ucak gemisi 3 savas gemisi 7 hafif kruvazor 17 destroyer1 savas gemisi 6 agir kruvazor 2 hafif kruvazor 17 destroyerKayiplar4 hafif kruvazor hafif hasarli 3 denizci kayip1 savas gemisi agir hasarli 3 agir kruvazor batirildi 2 destroyer batirildi 1 destroyer agir hasarli En az 2300 denizci oldu 1015 savas esiriArka planiHMS Formidable 1942 yilinda Italyan donanmasi Nazilerden gelen talep uzerine muharebe bolgesine intikal etmistir Ingiltere nin de destek verdigi Yunan Italyan Savasi Mihver devletlerinin aleyhine gelismektedir Sonrasinda Nazilerin dahil olacagi Yunanistan Savasindan once Ingiliz Kraliyet donanmasinin Misir ve Libya daki limanlari uzerinden Yunanistan da savasan Muttefik Devlet guclerine verdikleri destegi kesmek amaclanmaktadir Ingiliz istihbarati tarafindan ele gecirilen sifreli mesajda Italyan donanmasinin yapacagi surpriz bir saldiridan bahsedilmekteydi Istihbarat alindiktan sonra bolgedeki birliklere gecildi HMS Formidable ucak gemisinden kalkan kesif ucaklarinca durum teyti edildi Muharebe27 Mart gunu Ajax Gloucester Orionve Perthkruvazorleri beraberlerinde cok sayida destroyerle beraber Yunan karasularindan ayrilarak Italyan donmasina dogru harekete gecti Es zamanli olarak Amiral Cunningham komutasindaki Formidable Warspite Barhamve Valiantise Iskenderiye den ayrilip ayni bolgeye dogru yola cikti 28 Mart sabahindan itibaren Gavdos aciklarinda Italyanlarla temas saglanmis ve karsilikli ates acilmistir Cunningham in gucleri Pridham Wippel komutasindaki diger Ingiliz savas gemileriyle temas saglamaya calisirken Italyan Vittorio Veneto gemisine rastlar ve saldirir Italyan donanmasi koordinasyonsuzluk istihbarat eksikligi ve Polagemisinin hareketsiz hale gelmesiyle beraber saldiriya acik hale gelir 28 Mart gecesi dusmana oldukca yaklasan Ingiliz donanmasi Italyan donanmasina beklemedikleri bir anda saldirir ve buyuk hasar almasina sebep olur Saldirinin ardindan Ingiliz donanmasi cok sayida gemiyi batirmis onemli sayida savas esiri almis durumda geri doner Mihver Devletleri hava saldirilarindan korunmak icin ertesi sabaha kalmadan kurtarma faaliyetlerini durdurmus ve bolgeye gelecek hastane gemilerine saldirilmayacagini bildirmistir 2300 seviyesindeki Italyan can kayiplari buyuk oranda batirilmis olan Zara ve Fiume gemilerindendi SonrasiMatapan Italyan donanmasinin en buyuk yenilgilerinden birisidir Yenilgi Italyan donanmasindaki koordinasyonsuzlugu hava kara muhabere eksikligini ve harekat amaclarinin net tanimlanmamis olmasi gibi sorunlari aciga cikarmistir Ote yandan Amiral Cunningham ise Italyan donanmasinin onde gelen savas gemisi Vittorio Venetonun ellerinden hasarli da olsa kacmasindan hayiflanmaktaydi Savasin ardindan Italyan donanmasi Girit in alinmasina kadar Akdeniz in dogusuna dogru cekinceli sekilde acilmistir Italyan muhaberatinin dinlendigine dair bilgi ancak 1978 yilinda ilgili askeri kayitlarin acilmasiyla ortaya cikmis bu tarihe kadar kamuoyuyla paylasilmamistir Kaynakca Muharebenin analizi 21 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 15 Mayis 2020 tarihinde erisilmistirAyrica bakinizGirit Muharebesi