Himalaya sediri (Cedrus deodara), çamgiller (Pinaceae) familyasından Batı Himalaya'larda yetişen sedir bir türü. Pakistan'ın ulusal ağacıdır.
Himalaya sediri | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Korunma durumu | |||||||||||||||
Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
İkili adlandırma | |||||||||||||||
Cedrus deodara (Roxb. ex D.Don) G.Don, in J.C.Loudon, Hort. Brit.: 388 (1830).
|
Genel özellikleri
Daha sonraki dalları ve sonunda sarkık dalları olan düz büyüyen bir ana gövdesi olan hızlı büyüyen ağaçtır. Sonuç olarak, ağaç, özellikle genç olanlar, önce geniş ve piramidal olan, ancak daha sonra büyüdükçe düzleşen dekoratif bir taç şekli geliştirir.
Yaprakları 25-60mmdir. Toros sedirine göre(10-25mm) yaprakları uzundur.
Doğal yaşam alanı olan Himalayalar'da, ağaç 60–70 m yüksekliğe kadar büyüyebilir. İğne yapraklar, 30 adede kadar birlikte paketlenmiş olarak gruplar halinde büyür.
Hafif kavisli, lacivert-yeşil ve diğer Cedrus türlerine göre daha uzundurlar. Oval, dik kozalaklar tek tek veya çiftler halinde büyür ve yuvarlak bir tepeye sahiptir.
Fidanlar özellikle dona karşı hassastır ve rüzgardan korunan güneşli bir yer gerektirir. Cedrus deodara, yüksek pH'lı topraklarda iyi gelişmez.
IUCN Kırmızı listesi
Cedrus deodara'nın ağaç kesimi hiç şüphesiz nüfusu etkilemiştir, muhtemelen en fazla ağaç kesilen bu alanlardaki daha büyük ağaçları ortadan kaldırmıştır.
Birçok alanda yenilenme meydana geldi ve hala birçok geniş orman kaldı. Bu tür en az endişe vericidir.
Coğrafi dağılım bilgileri
Doğu Afganistan (Hindu Kush), KB Pakistan (Karakoram), Çin'den kaydedildi: GB Xizang [Tibet], Keşmir'den Batı Nepal'e.
Nüfus bilgileri
Yerel olarak yaygın ve baskındır. Genel nüfus eğilimi belirsizdir, çünkü ağaç kesme oranı yenilenme oranından fazla olmayabilir.
Habitat ve Ekoloji bilgileri
Cedrus deodara yüksek bir dağ ağacıdır, ancak Himalaya'da çok çeşitli habitatlarda bulunur. Yayılış alanının batı kesiminde 17.00 m ile 3.000 m arasında, iklimin daha az kuru olduğu doğu kesiminde ise 1.300 m ile 3.300 m arasında kuşak halinde yetişir. Çeşitli alpin litosollerinde yetişir. İklim nemli musondur, ancak Doğu Himalayalarında artan nem sınırlayıcı bir faktördür; batıya doğru, dağılımının en batı kesiminde yıllık 750 mm'den az yağışla orta derecede kuru hale gelir.
Daha yüksek kotlarda, diğer türlerin yanı sıra Abies pindrow, Nepal'de Abies spectabilis, Pinus wallichiana, Picea smithiana ve Cupressus torulosa ile iğne yapraklı bir orman kuşağı oluşturur, ancak genellikle saf meşcereler de oluşturur. Cedrus'un en yüksek sınırlarında, Juniperus squamata eşlik eden tek kozalaklı ağaç türüdür. Daha düşük kotlarda önce Quercus spp., ardından Aesculus indica, Betula sp., Corylus jaquemontii, Acer spp., Prunus spp. ve çalılar, geniş yapraklı bir ormana geçişi gözlenir.
Tehdit bilgileri
Ormansızlaşma ve ormanların tarıma dönüştürülmesi Pakistan ve Hindistan'ın bazı bölgelerinde yerel tehditler oluşturabilir.
Kullanım ve Ticaret bilgileri
Cedrus deodara Pakistan, Keşmir ve Kuzeybatı Hindistan'da çok önemli bir kereste ağacıdır. Güçlü ve dayanıklı odunu çoğunlukla inşaat için kullanılır.
Diğer kullanımlar genel marangozluk ve mobilyadır. Kokulu bir yağ, odun yongalarından ve talaştan damıtılabilir. İlk kez 1822'de İngiltere'de süs ağacı olarak tanıtıldı, ancak bir park ağacı olarak iki Akdeniz türünden daha az yaygın olmaya devam ediyor. Genellikle 'geç' dona karşı bunlardan daha hassastır ve ayrıca daha fazla nem gerektirir.
Genç ağaçların özellikle sarkık liderlerle belirgin bir görünümü vardır ve bahçelerde yaygın olarak kullanılır. Bu kullanım, bodur formları ve değişen renkleri dahil olmak üzere farklı görünüme sahip çeşitlerin seçimine yol açmıştır; bunların çoğu Orta Avrupa'da yetiştirilmektedir.
Kültivarlar
- Cedrus deodara 'Bushes Electra': 6–8 m yüksekliğinde, hızlı büyüyen; tacı sütunlu, koyu renkli, yoğun; yaprak maviyeşil; Çiçekler yeşil, mis kokulu.
- Cedrus deodara 'Aurea': 15-20 (30) m yüksekliğinde; taç gençken geniş piramidal, daha sonra geniş, basık, yoğun; yaprak, demetler halinde iğneler, sarı ila yeşilimsi sarı, 2,5–5 cm. sedir türü olan Himalaya Sedirinin kültirvaridir. Sarı renkte yaprakları bulunur. Tam güneş alan yerde yaprakları sarı renkli olur. Donlara duyarlıdır. Yazın serin ve sıcak deniz ikliminden hoşlanır. Himalaya dağlarında ve Afganistanda doğal olarak bulunur. 50 metre boya 3 metre çapa ulaşabilir. Yılda 30 santimetreden fazla büyür. Himalaya sedirine göre biraz daha yavaş büyür. Bakımı kolaydır. Park ve bahçelerde peyzaj amaçlı kullanılır.
- Cedrus deodara 'Karl Fuchs': 15- 20 (30) m yüksekliğinde; taç dar piramidal, yoğun; yaprak, demetler halinde iğneler, gümüşi grimsi mavi, 2,5–5 cm.
- Cedrus deodara 'Pendula': 5 m'ye kadar yükselir; taç, geniş sarkık, yoğun, değişken büyüyen; yaprak, demetler şeklinde.
- Cedrus deodara 'Robusta': 12–15 m yüksekliğinde; taç, geniş piramidal, yarı açık; yaprak demetler halinde, iğneler koyu mavimsi yeşil, 8 cm'ye kadar. Himalaya Sedirinin bir kültirvaridir. 10-15 metreye kadar büyüyebilir. Park ve bahçelerde peyzaj amaçlı kullanılır. Gençken ana merkezi bir gövdeye ve konik bir taca sahip iken, yaşlı ağaçların daha geniş ve daha açık bir tacı vardır. Yaprakları mavi yeşil renklidir. Güneş alan yerlerde iyi şekilde büyür.
Kaynakça
- ^ Susannah (18 Ağustos 2022). "Journeys of Empire: the Deodar of Pakistan". The Gardens Trust. 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ekim 2023.
- ^ "Deodar Cedar Tree on the Tree Guide at arborday.org". www.arborday.org. 26 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mayıs 2023.
- ^ a b . www.vdberk.com.tr. 19 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021.
- ^ a b c d e f Farjon, A. 2013. Cedrus deodara. The IUCN Red List of Threatened Species 2013: e.T42304A2970751. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2013-1.RLTS.T42304A2970751.en.
- ^ . Hillier (İngilizce). 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2023.
- ^ . American Conifer Society (İngilizce). 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2023.
- ^ . www.havlis.cz. 23 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2023.
- ^ "Cedrus deodara "Robusta Glauca" | Vrtni center MOGA". www.moga.eu. 18 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mayıs 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Himalaya sediri Cedrus deodara camgiller Pinaceae familyasindan Bati Himalaya larda yetisen sedir bir turu Pakistan in ulusal agacidir Himalaya sediriKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif PinopsidaTakim PinalesFamilya PinaceaeCins CedrusTur C deodaraIkili adlandirmaCedrus deodara Roxb ex D Don G Don in J C Loudon Hort Brit 388 1830 Vikitur de Cedrus deodara ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Wikimedia Commons ta Cedrus deodara ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunurSari Himalaya sediri peyzaj calismalarinda kullanilir Yapraklar ve disi koniGenel ozellikleriDaha sonraki dallari ve sonunda sarkik dallari olan duz buyuyen bir ana govdesi olan hizli buyuyen agactir Sonuc olarak agac ozellikle genc olanlar once genis ve piramidal olan ancak daha sonra buyudukce duzlesen dekoratif bir tac sekli gelistirir Yapraklari 25 60mmdir Toros sedirine gore 10 25mm yapraklari uzundur Dogal yasam alani olan Himalayalar da agac 60 70 m yukseklige kadar buyuyebilir Igne yapraklar 30 adede kadar birlikte paketlenmis olarak gruplar halinde buyur Hafif kavisli lacivert yesil ve diger Cedrus turlerine gore daha uzundurlar Oval dik kozalaklar tek tek veya ciftler halinde buyur ve yuvarlak bir tepeye sahiptir Fidanlar ozellikle dona karsi hassastir ve ruzgardan korunan gunesli bir yer gerektirir Cedrus deodara yuksek pH li topraklarda iyi gelismez IUCN Kirmizi listesiCedrus deodara nin agac kesimi hic suphesiz nufusu etkilemistir muhtemelen en fazla agac kesilen bu alanlardaki daha buyuk agaclari ortadan kaldirmistir Bircok alanda yenilenme meydana geldi ve hala bircok genis orman kaldi Bu tur en az endise vericidir Cografi dagilim bilgileriDogu Afganistan Hindu Kush KB Pakistan Karakoram Cin den kaydedildi GB Xizang Tibet Kesmir den Bati Nepal e Nufus bilgileriYerel olarak yaygin ve baskindir Genel nufus egilimi belirsizdir cunku agac kesme orani yenilenme oranindan fazla olmayabilir Habitat ve Ekoloji bilgileriCedrus deodara yuksek bir dag agacidir ancak Himalaya da cok cesitli habitatlarda bulunur Yayilis alaninin bati kesiminde 17 00 m ile 3 000 m arasinda iklimin daha az kuru oldugu dogu kesiminde ise 1 300 m ile 3 300 m arasinda kusak halinde yetisir Cesitli alpin litosollerinde yetisir Iklim nemli musondur ancak Dogu Himalayalarinda artan nem sinirlayici bir faktordur batiya dogru dagiliminin en bati kesiminde yillik 750 mm den az yagisla orta derecede kuru hale gelir Daha yuksek kotlarda diger turlerin yani sira Abies pindrow Nepal de Abies spectabilis Pinus wallichiana Picea smithiana ve Cupressus torulosa ile igne yaprakli bir orman kusagi olusturur ancak genellikle saf mescereler de olusturur Cedrus un en yuksek sinirlarinda Juniperus squamata eslik eden tek kozalakli agac turudur Daha dusuk kotlarda once Quercus spp ardindan Aesculus indica Betula sp Corylus jaquemontii Acer spp Prunus spp ve calilar genis yaprakli bir ormana gecisi gozlenir Tehdit bilgileriOrmansizlasma ve ormanlarin tarima donusturulmesi Pakistan ve Hindistan in bazi bolgelerinde yerel tehditler olusturabilir Kullanim ve Ticaret bilgileriCedrus deodara Pakistan Kesmir ve Kuzeybati Hindistan da cok onemli bir kereste agacidir Guclu ve dayanikli odunu cogunlukla insaat icin kullanilir Diger kullanimlar genel marangozluk ve mobilyadir Kokulu bir yag odun yongalarindan ve talastan damitilabilir Ilk kez 1822 de Ingiltere de sus agaci olarak tanitildi ancak bir park agaci olarak iki Akdeniz turunden daha az yaygin olmaya devam ediyor Genellikle gec dona karsi bunlardan daha hassastir ve ayrica daha fazla nem gerektirir Genc agaclarin ozellikle sarkik liderlerle belirgin bir gorunumu vardir ve bahcelerde yaygin olarak kullanilir Bu kullanim bodur formlari ve degisen renkleri dahil olmak uzere farkli gorunume sahip cesitlerin secimine yol acmistir bunlarin cogu Orta Avrupa da yetistirilmektedir KultivarlarCedrus deodara Bushes Electra 6 8 m yuksekliginde hizli buyuyen taci sutunlu koyu renkli yogun yaprak maviyesil Cicekler yesil mis kokulu Cedrus deodara Aurea 15 20 30 m yuksekliginde tac gencken genis piramidal daha sonra genis basik yogun yaprak demetler halinde igneler sari ila yesilimsi sari 2 5 5 cm sedir turu olan Himalaya Sedirinin kultirvaridir Sari renkte yapraklari bulunur Tam gunes alan yerde yapraklari sari renkli olur Donlara duyarlidir Yazin serin ve sicak deniz ikliminden hoslanir Himalaya daglarinda ve Afganistanda dogal olarak bulunur 50 metre boya 3 metre capa ulasabilir Yilda 30 santimetreden fazla buyur Himalaya sedirine gore biraz daha yavas buyur Bakimi kolaydir Park ve bahcelerde peyzaj amacli kullanilir Cedrus deodara Karl Fuchs 15 20 30 m yuksekliginde tac dar piramidal yogun yaprak demetler halinde igneler gumusi grimsi mavi 2 5 5 cm Cedrus deodara Pendula 5 m ye kadar yukselir tac genis sarkik yogun degisken buyuyen yaprak demetler seklinde Cedrus deodara Robusta 12 15 m yuksekliginde tac genis piramidal yari acik yaprak demetler halinde igneler koyu mavimsi yesil 8 cm ye kadar Himalaya Sedirinin bir kultirvaridir 10 15 metreye kadar buyuyebilir Park ve bahcelerde peyzaj amacli kullanilir Gencken ana merkezi bir govdeye ve konik bir taca sahip iken yasli agaclarin daha genis ve daha acik bir taci vardir Yapraklari mavi yesil renklidir Gunes alan yerlerde iyi sekilde buyur Kaynakca Susannah 18 Agustos 2022 Journeys of Empire the Deodar of Pakistan The Gardens Trust 5 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ekim 2023 Deodar Cedar Tree on the Tree Guide at arborday org www arborday org 26 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mayis 2023 a b www vdberk com tr 19 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Ekim 2021 a b c d e f Farjon A 2013 Cedrus deodara The IUCN Red List of Threatened Species 2013 e T42304A2970751 https dx doi org 10 2305 IUCN UK 2013 1 RLTS T42304A2970751 en Hillier Ingilizce 28 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mayis 2023 American Conifer Society Ingilizce 20 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mayis 2023 www havlis cz 23 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mayis 2023 Cedrus deodara Robusta Glauca Vrtni center MOGA www moga eu 18 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mayis 2023