Max Brod (d. 27 Mayıs 1884, Prag – ö. 20 Aralık 1968, Tel Aviv), Yahudi kökenli Alman yazar, bestekâr ve gazetecidir.
Max Brod | |
---|---|
Doğum | 27 Mayıs 1884 Prag, Çekya |
Ölüm | 20 Aralık 1968 (84 yaşında) Tel Aviv, İsrail |
Meslek | Yazar, bestekâr, gazeteci |
Dil | Almanca |
Milliyet | Yahudi |
Eğitim | Prag Üniversitesi |
Günümüzde Çekyanin başkenti olan, fakat o zamanlar Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'ın Bohemya bölgesine bağlı olan Prag'da doğmuştur. Kendisi çok üretken bir yazar olmasına rağmen daha çok Franz Kafka'nın yakın arkadaşı, biyograficisi ve kitaplarını yayınlayan kişi olarak tanınmaktadır.
Max Brod aynı zamanda önemli bir yazar, bir çevirmen ve bestekârdır. Ayrıca önemli bir yazar olan Franz Werfel'i de keşfeden kişidir.
Yaşamı
Babası bir bankacıydı, annesi ise kendini çocuklarına ve onların eğitimlerine adayan bir kadındı. İlk gittiği okul Almanca konuşulan bir Yahudi okuluydu. Bu okulda ileride yakın arkadaşı olacak olan Felix Weltsch le tanıştı ve ikisi liseyi de Stephans Cimnazyum'da birlikte okudular. Üniversitede tercihini hukuk okumaktan yana kullandı ve Charles-Ferdinand Üniversitesi'ne devam etti. Çocukluğu ağır hastalıklarla ve annesinin ruhsal rahatsızlıklarıyla geçmiştir. Müzik onun yaşamında çok önemli bir rol oynamıştır, ailesi de müzikle çok yakından ilgilidir, tam bir opera dostudurlar. Babası genelde güçlü sesiyle Arien von Meyerbeer, Wagner vb. sanatçılardan söylerken, annesi genelde Verdi’nin “La Traviata’sını tercih etmiştir. Ailesinin müzikle bu kadar yakından ilgilenmesi, Max Brod’un ve kardeşleri Otto ve Sophie’nin müzikle ilgilenmelerinde çok önemli rol oynamıştır. Franz Kafka ile ilk kez 23 Ekim 1902’de Prag’da öğrencilerin istedikleri konuda fikir bildirebildikleri, tartışmalara katılabildiği bir toplantıda karşılaşmıştır. Brod o toplantıda Arthur Schopenhauer üzerine bir konuşma yapmaktaydı, Kafka da oradaydı ve bütün konuşmayı hiçbir oturumu kaçırmadan takip etti,konferanstan sonra Brod'un yanına gitti ve evine kadar ona eşlik etti.Aralarındaki sohbetin bu denli uzun sürmesinin nedeninin; Brod'un Nietzsche'yi sahtekar olarak nitelemesi ve buna karşılık bu düşünüre karşı bir hayranlık besleyen Kafka'nın bunu kabullenememesi olduğu bilinmektedir.Aralarındaki dostluk bu tartışmayla başlamıştır.
Daha sonraki günlerde de sık sık buluştular, zamanla çok iyi iki dost oldular. Kafka, Brod’un ailesinin yanında misafir olarak kalmaya başladı ve orada ilk sevgilisi ve nişanlısı olacak olan Felice Bauer ile tanışmıştır. Max Brod, Kafka’nın aksine o dönem çabucak tanınıp önemli bir yazar olmuştur.
Henüz 24 yaşındayken Brod dördüncü kitabı olan Nornepygge Şatosu’nu yayımladı. Bu eser Berlin edebiyat çevresinde Ekspresyonizmin en usta eseri olarak kabul gördü. Bu ve bunun gibi birçok eseriyle Brod kısa zamanda Almancanın konuşulduğu edebiyat çevrelerinde tanınan bir kişi oldu.
Brod edebiyatın yanı sıra müzikle de yakından ilgilendi, Leoš Janáček gibi usta bir sanatçıyla birlikte çalıştı ve önemli opera eserleri seslendirdi. Ayrıca Brod sanatçılara destek vermeyi sürdürdü. "Aslan Asker Şvayk"ın Çek yazarı Jaroslav Hašek e verdiği destek ile onun ününün daha da artmasına olanak sağladı. Ayrıca Çek besteciler Bedrich Smetana ve Leoš Janáček'in operalarının librettolarını Almancaya çevirmesi ve Leoš Janáček'in biyografisini yazması iki büyük bestecinin de ülkeleri dışında daha fazla tanınmalarına yardımcı oldu. Kafka ise o dönemde göz önünde olan popüler biri değildi. Brod, Kafka’nın önemli eserleri olduğunu ve daha da iyi eserler yazabileceğini biliyordu, bu yüzden Kafka’ya hep yol gösteren, ona cesaret veren, Kafka’nın yaşamında en önemli yere sahip olan kişi oldu. 1907 yılında üniversiteden mezun olduktan sonra edebiyatla ilgilenmesine olanak sağlayacak rahatlıkta olan işi sayesinde çalışmalarını sürdürdü ve o dönem çıkarttığı Arkadia Yıllığı adlı dergide Kafka'nın ilk öykülerini yayımladı. Kafka ile birlikte İtalya, Almanya, Fransa ve İsviçre gibi ülkelere geziler yaptılar ve ortak bir eser yazmayı planladılar. Fakat dünya görüşlerindeki farklılık nedeniyle bunun mümkün olmadığı düşünülmektedir. Büyük ihtimalle de Kafka’nın günlük tutmasını sağlayan kişi de Max Brod’dur.1912 yılından itibaren Martin Buber'in etkisiyle aktif bir Siyonist oldu.Yaşamının sonuna kadar Yahudilerin Ortadoğu'da bir devlet kurma ve özgür olarak yaşama ideallerini savundu ve destekledi. Bu amaca hizmete eden Paganism, Christianity, Judaism: A Credo, Race Theory and Judaism, The Music of Israel gibi eserler yazdı. 1913 yılında evlendi ve 1924 yılında posta dairesindeki işinden ayrıldı ve bağımsızlığını ilan eden Çekoslovakya'da basın ve bilgilendirme bürosunda işe başladı. Bu yıl yakın dostu Kafka'yı kaybetti ve bu ölüm ile sıkı bir çalışma programına girdi. Amacı Kafka'nın eserlerini düzenlemekti. Bu düzenlemeleri yayımlamaya uygun şekilde yaparken bir yandan da Prager Tagblatt gazetesinde sanat ve tiyatro eleştirileri yazıyordu. Düzenlemelerin bitenlerini geciktirmeden yayımlatmaya başladı ve bu yayımlamalar 1937 yılına değin sürdü. 1937'de Kafka'nın ilk biyografisini yazdı ve yazım hayatına Nazilerin Çekoslovakya'ya kadar dayanması ve Yahudi kıyımı yapmaları nedeniyle 1939 yılında karısıyla birlikte ülkesinden kaçtı ve Filistin topraklarına gitti, orada Tel Aviv kentine yerleşti. Ölümüne kadar sonradan adı İsrail Ulusal Tiyatrosu olan Habimah'ta drama danışmanlığı yaptı. 1942 yılında karısını kaybetti. 1948 yılında Tel Aviv Belediyesi tarafından verilen Bialik Ödülü'ne layık görüldü.
Kafka’nın Brod’a Vasiyeti
Kafka 1924 yılında ölmüş ve Brod’a vasiyeti olarak, yazdığı edebi eserleri yakıp yok etmesini söylemiştir; fakat Brod, Kafka’nın vasiyetini yerine getirmek yerine onun yaşamının ve eserlerinin bütün dünya tarafından tanınmasının gerektiğini düşünmüştür. Brod Kafka’yı “Zamanımızın en büyük yazarı” olarak gördüğünden Kafka’nın eserlerini yayımlamaya karar vermiştir. 1925 yılından itibaren Brod, Kafka’nın roman parçalarını yayımlamaya başlamış ve ileriki 30 yıl içinde Kafka’nın biyografisiyle birlikte birçok eserini yayımlamıştır. Brod Kafka için söylenen “Kafkaesk” kavramından nefret ediyordu; çünkü Kafka’yı en iyi tanıyan kişi oydu ve Kafka kesinlikle bu tanıma uymuyordu.
Müzik Yaşamı ve Ölümü
Brod, hukukun yanı sıra tam bir müzik adamı, bestekâr ve piyanistti. Brod 1950’li yıllara kadar bestelerine devam etmiş ve önemli bestelere imza atmıştır.
1938 yılından 1947 yılına kadar Brod neredeyse hiçbir şey yayımlamamıştır, karısının ölümü onu olumsuz yönde etkilemiştir. Brod 1968 yılında Batı Almanya'ya yaptığı bir seyahatten Tel Aviv'e dönerken hayatını kaybetti, ölümüne kadar Tel Aviv’de serbest yazar, gazeteci ve Habimah ulusal tiyatrosunda dramaturg olarak çalışmıştır.
Brod’un ölümünden sonra geriye kalanlar (bunların içinde aynı zamanda Kafka’dan geriye kalanlar da bulunmaktadır) sekreterinde ve Brod’un yaşamına yön veren Esther Hoffe’de kalmıştır. Prag'daki Yahudi mezarlığında Kafka'nın mezarının karşısında Max Brod için yapılmış bir anıt vardır.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Max Brod d 27 Mayis 1884 Prag o 20 Aralik 1968 Tel Aviv Yahudi kokenli Alman yazar bestekar ve gazetecidir Max BrodDogum27 Mayis 1884 1884 05 27 Prag CekyaOlum20 Aralik 1968 84 yasinda Tel Aviv IsrailMeslekYazar bestekar gazeteciDilAlmancaMilliyetYahudiEgitimPrag Universitesi Gunumuzde Cekyanin baskenti olan fakat o zamanlar Avusturya Macaristan Imparatorlugu in Bohemya bolgesine bagli olan Prag da dogmustur Kendisi cok uretken bir yazar olmasina ragmen daha cok Franz Kafka nin yakin arkadasi biyograficisi ve kitaplarini yayinlayan kisi olarak taninmaktadir Max Brod ayni zamanda onemli bir yazar bir cevirmen ve bestekardir Ayrica onemli bir yazar olan Franz Werfel i de kesfeden kisidir YasamiBabasi bir bankaciydi annesi ise kendini cocuklarina ve onlarin egitimlerine adayan bir kadindi Ilk gittigi okul Almanca konusulan bir Yahudi okuluydu Bu okulda ileride yakin arkadasi olacak olan Felix Weltsch le tanisti ve ikisi liseyi de Stephans Cimnazyum da birlikte okudular Universitede tercihini hukuk okumaktan yana kullandi ve Charles Ferdinand Universitesi ne devam etti Cocuklugu agir hastaliklarla ve annesinin ruhsal rahatsizliklariyla gecmistir Muzik onun yasaminda cok onemli bir rol oynamistir ailesi de muzikle cok yakindan ilgilidir tam bir opera dostudurlar Babasi genelde guclu sesiyle Arien von Meyerbeer Wagner vb sanatcilardan soylerken annesi genelde Verdi nin La Traviata sini tercih etmistir Ailesinin muzikle bu kadar yakindan ilgilenmesi Max Brod un ve kardesleri Otto ve Sophie nin muzikle ilgilenmelerinde cok onemli rol oynamistir Franz Kafka ile ilk kez 23 Ekim 1902 de Prag da ogrencilerin istedikleri konuda fikir bildirebildikleri tartismalara katilabildigi bir toplantida karsilasmistir Brod o toplantida Arthur Schopenhauer uzerine bir konusma yapmaktaydi Kafka da oradaydi ve butun konusmayi hicbir oturumu kacirmadan takip etti konferanstan sonra Brod un yanina gitti ve evine kadar ona eslik etti Aralarindaki sohbetin bu denli uzun surmesinin nedeninin Brod un Nietzsche yi sahtekar olarak nitelemesi ve buna karsilik bu dusunure karsi bir hayranlik besleyen Kafka nin bunu kabullenememesi oldugu bilinmektedir Aralarindaki dostluk bu tartismayla baslamistir Daha sonraki gunlerde de sik sik bulustular zamanla cok iyi iki dost oldular Kafka Brod un ailesinin yaninda misafir olarak kalmaya basladi ve orada ilk sevgilisi ve nisanlisi olacak olan Felice Bauer ile tanismistir Max Brod Kafka nin aksine o donem cabucak taninip onemli bir yazar olmustur Henuz 24 yasindayken Brod dorduncu kitabi olan Nornepygge Satosu nu yayimladi Bu eser Berlin edebiyat cevresinde Ekspresyonizmin en usta eseri olarak kabul gordu Bu ve bunun gibi bircok eseriyle Brod kisa zamanda Almancanin konusuldugu edebiyat cevrelerinde taninan bir kisi oldu Brod edebiyatin yani sira muzikle de yakindan ilgilendi Leos Janacek gibi usta bir sanatciyla birlikte calisti ve onemli opera eserleri seslendirdi Ayrica Brod sanatcilara destek vermeyi surdurdu Aslan Asker Svayk in Cek yazari Jaroslav Hasek e verdigi destek ile onun ununun daha da artmasina olanak sagladi Ayrica Cek besteciler Bedrich Smetana ve Leos Janacek in operalarinin librettolarini Almancaya cevirmesi ve Leos Janacek in biyografisini yazmasi iki buyuk bestecinin de ulkeleri disinda daha fazla taninmalarina yardimci oldu Kafka ise o donemde goz onunde olan populer biri degildi Brod Kafka nin onemli eserleri oldugunu ve daha da iyi eserler yazabilecegini biliyordu bu yuzden Kafka ya hep yol gosteren ona cesaret veren Kafka nin yasaminda en onemli yere sahip olan kisi oldu 1907 yilinda universiteden mezun olduktan sonra edebiyatla ilgilenmesine olanak saglayacak rahatlikta olan isi sayesinde calismalarini surdurdu ve o donem cikarttigi Arkadia Yilligi adli dergide Kafka nin ilk oykulerini yayimladi Kafka ile birlikte Italya Almanya Fransa ve Isvicre gibi ulkelere geziler yaptilar ve ortak bir eser yazmayi planladilar Fakat dunya goruslerindeki farklilik nedeniyle bunun mumkun olmadigi dusunulmektedir Buyuk ihtimalle de Kafka nin gunluk tutmasini saglayan kisi de Max Brod dur 1912 yilindan itibaren Martin Buber in etkisiyle aktif bir Siyonist oldu Yasaminin sonuna kadar Yahudilerin Ortadogu da bir devlet kurma ve ozgur olarak yasama ideallerini savundu ve destekledi Bu amaca hizmete eden Paganism Christianity Judaism A Credo Race Theory and Judaism The Music of Israel gibi eserler yazdi 1913 yilinda evlendi ve 1924 yilinda posta dairesindeki isinden ayrildi ve bagimsizligini ilan eden Cekoslovakya da basin ve bilgilendirme burosunda ise basladi Bu yil yakin dostu Kafka yi kaybetti ve bu olum ile siki bir calisma programina girdi Amaci Kafka nin eserlerini duzenlemekti Bu duzenlemeleri yayimlamaya uygun sekilde yaparken bir yandan da Prager Tagblatt gazetesinde sanat ve tiyatro elestirileri yaziyordu Duzenlemelerin bitenlerini geciktirmeden yayimlatmaya basladi ve bu yayimlamalar 1937 yilina degin surdu 1937 de Kafka nin ilk biyografisini yazdi ve yazim hayatina Nazilerin Cekoslovakya ya kadar dayanmasi ve Yahudi kiyimi yapmalari nedeniyle 1939 yilinda karisiyla birlikte ulkesinden kacti ve Filistin topraklarina gitti orada Tel Aviv kentine yerlesti Olumune kadar sonradan adi Israil Ulusal Tiyatrosu olan Habimah ta drama danismanligi yapti 1942 yilinda karisini kaybetti 1948 yilinda Tel Aviv Belediyesi tarafindan verilen Bialik Odulu ne layik goruldu Kafka nin Brod a VasiyetiKafka 1924 yilinda olmus ve Brod a vasiyeti olarak yazdigi edebi eserleri yakip yok etmesini soylemistir fakat Brod Kafka nin vasiyetini yerine getirmek yerine onun yasaminin ve eserlerinin butun dunya tarafindan taninmasinin gerektigini dusunmustur Brod Kafka yi Zamanimizin en buyuk yazari olarak gordugunden Kafka nin eserlerini yayimlamaya karar vermistir 1925 yilindan itibaren Brod Kafka nin roman parcalarini yayimlamaya baslamis ve ileriki 30 yil icinde Kafka nin biyografisiyle birlikte bircok eserini yayimlamistir Brod Kafka icin soylenen Kafkaesk kavramindan nefret ediyordu cunku Kafka yi en iyi taniyan kisi oydu ve Kafka kesinlikle bu tanima uymuyordu Muzik Yasami ve OlumuBrod hukukun yani sira tam bir muzik adami bestekar ve piyanistti Brod 1950 li yillara kadar bestelerine devam etmis ve onemli bestelere imza atmistir 1938 yilindan 1947 yilina kadar Brod neredeyse hicbir sey yayimlamamistir karisinin olumu onu olumsuz yonde etkilemistir Brod 1968 yilinda Bati Almanya ya yaptigi bir seyahatten Tel Aviv e donerken hayatini kaybetti olumune kadar Tel Aviv de serbest yazar gazeteci ve Habimah ulusal tiyatrosunda dramaturg olarak calismistir Brod un olumunden sonra geriye kalanlar bunlarin icinde ayni zamanda Kafka dan geriye kalanlar da bulunmaktadir sekreterinde ve Brod un yasamina yon veren Esther Hoffe de kalmistir Prag daki Yahudi mezarliginda Kafka nin mezarinin karsisinda Max Brod icin yapilmis bir anit vardir Kaynakca