Me'mun el-Kuzberî (Arapça: مأمون الكزبري; 1914 - 2 Mart 1998),Suriyeli siyasetçi, başbakan ve devlet başkanı vekili (29 Eylül - 20 Kasım 1961).
Me'mun el-Küzberi مأمون الكزبري | |
---|---|
Suriye Devlet Başkanı Yardımcısı | |
Görev süresi 25 Şubat 1952 - 28 Şubat 1954 | |
Suriye Başbakanı | |
Görev süresi 29 Eylül 1961 - 20 Kasım 1961 | |
Yerine geldiği | Abdülhamid es-Serrac (Birleşik Arap Cumhuriyeti'nin parçasıyken) |
Yerine gelen | İzzet en-Nus |
Suriye Halk Meclisi Başkanı | |
Görev süresi 24 Ekim 1953 - 16 Şubat 1954 | |
Yerine geldiği | Nazım el-Kudsi |
Yerine gelen | Nazım el-Kudsi |
Görev süresi 12 Aralık 1961 - 12 Eylül 1962 | |
Yerine gelen | Said el-Gazi |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1914 Şam, Osmanlı Suriyesi, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 2 Mart 1998 (83-84 yaşlarında) Beyrut, Lübnan |
Partisi | Arap Kurtuluş Hareketi |
Kariyer
Lübnan başkenti Beyrut'ta Lyon Üniversitesinin uluslararası hukuk okudu, 1943'te Şam'da avukat ve 1948'de Şam Üniversitesinde profesör oldu. 1953'te parlamentoya bağımsız olarak girerek kendisini askerî güç olan Edib Çiçekli ile bağdaştırdı. Parlamento başkanı olarak seçildi ve Çiçekli tarafından anayasa değişikliği yapmak üzere Anayasa Meclisi Başkanı olarak görevlendirildi. Çiçekli ayrıca Küzberi'yi kendi siyasi aracı olan Arap Kurtuluş Hareketinin (AKH) genel sekreteri olarak atadı. Küzberi, ayrıca partinin günlük gazetesi et-Tahrir el-Arabi'yi (Arap Kurtuluşu) de yönetti.
Çiçekli devrildiğinde, Küzberi, meclis başkanı olarak ve anayasaya göre, 25 Şubat 1954'teki olağanüstü toplantıda devlet başkanı seçildi. Suriye ordusunda destekçiler ve Çiçekli muhalifleri arasında askeri çatışmayı önlemeyi başardı ve yönetimi 1949'daki Çiçekli darbesiyle kesilen eski devlet başkanı Haşim el-Etâsî'yi görev süresini tamamlamak için Şam'a geri döndürmeye çağırdı.
Küzberi, AKH'nin başkanı olarak kaldı. Yeni seçimlere katıldı ve aynı yılın Ekim ayında meclise döndü. Şubat 1955'te Başbakan Sabri el-Aseli'nin adalet bakanı olarak atandı ve aynı yılın Eylül ayında Başbakan Said el-Gazi'nin eğitim bakanı oldu. Bu görevi Haziran 1956 yılına kadar tuttu. Mayıs 1956'da Şam Üniversitesinin başkan vekili oldu. 1958'de Şükri el-Kuvvetli başkanlığında Küzberi, hükûmetin bir üyesi olarak Mısır ile Birleşik Arap Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla sonuçlanan birleşme görüşmelerine katıldı. Birleşme sırasında siyasi olarak aktif değildi ve Suriye Avukatlar Barosu başkanı oldu.
Üç yıl sonra, BAC'yi fesheden 1961 Suriye Darbesi'ni onayladı. Bu darbenin önde gelen subaylarından biri Küzberi'nin kuzeni 'ydi ve darbe liderleri Me'mun'dan BAC sonrası ilk hükûmeti kurmasını istedi. Küzberi, ağırlıklı olarak teknokratlardan ve üniversite profesörlerinden oluşan bir kabine kurdu. Başbakanlık görevine ek olarak Savunma ve Dışişleri Bakanlığı görevini de üstlendi ve Kasım 1961'deki istifasına kadar devlet başkanı olarak görev yaptı. Asıl amacı, özgür ve demokratik bir seçim yoluyla seçilmiş demokratik bir hükûmeti yeniden kurmaktı. Aralık 1961'de milletvekili seçimleri yapıldı. Küzberi yeniden milletvekili ve meclis başkanı seçildi. Nazım el-Kudsi devlet başkanı oldu. 28 Mart 1962'de hem Küzberi hem de Kudsi, askeri diktatör tarafından bir darbe girişiminde tutuklandı, ancak darbe başarısız olunca serbest bırakıldılar. Küzberi, 12 Eylül 1962'ye kadar meclis başkanı olarak kaldı.
1955'te Bandung'daki Bağlantısızlar Hareketi Konferanslarında ve diğer birçok uluslararası konferansta Suriye'yi temsil etti.
Sürgün ve ölüm
8 Mart 1963'te başka bir darbeden sonra sürgüne gönderildi ve Fas'a taşınmadan önce kısa süreliğine Fransa'ya yerleşti. Rabat, Kazablanka ve Marakeş üniversitelerinde ders verdi. Suriye ve Fas'ta medeni hukukun yorumlanmasında çeşitli kitaplar öğretti ve yayınladı. Arapçanın Fas üniversitelerinde ve mahkemelerinde yayılmasına aktif olarak katıldı. Kitapları Fas mahkemelerinde referans olarak kullanılmaktadır.
1996'da ülkedeki iç savaş sona erince Lübnan'a taşındı. 2 Mart 1998'de Beyrut'ta öldü ve Şam'da toprağa verildi.
Kaynakça
Alıntılar
- Sami Moubayed "Çelik ve İpek: 1900-2000 Suriye'yi Şekillendiren Kadın ve Erkekler" (Cune Press, Seattle, 2005).
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Me mun el Kuzberi Arapca مأمون الكزبري 1914 2 Mart 1998 Suriyeli siyasetci basbakan ve devlet baskani vekili 29 Eylul 20 Kasim 1961 Me mun el Kuzberi مأمون الكزبريSuriye Devlet Baskani YardimcisiGorev suresi 25 Subat 1952 28 Subat 1954Suriye BasbakaniGorev suresi 29 Eylul 1961 20 Kasim 1961Yerine geldigi Abdulhamid es Serrac Birlesik Arap Cumhuriyeti nin parcasiyken Yerine gelen Izzet en NusSuriye Halk Meclisi BaskaniGorev suresi 24 Ekim 1953 16 Subat 1954Yerine geldigi Nazim el KudsiYerine gelen Nazim el KudsiGorev suresi 12 Aralik 1961 12 Eylul 1962Yerine gelen Said el GaziKisisel bilgilerDogum 1914 Sam Osmanli Suriyesi Osmanli ImparatorluguOlum 2 Mart 1998 83 84 yaslarinda Beyrut LubnanPartisi Arap Kurtulus HareketiKariyerLubnan baskenti Beyrut ta Lyon Universitesinin uluslararasi hukuk okudu 1943 te Sam da avukat ve 1948 de Sam Universitesinde profesor oldu 1953 te parlamentoya bagimsiz olarak girerek kendisini askeri guc olan Edib Cicekli ile bagdastirdi Parlamento baskani olarak secildi ve Cicekli tarafindan anayasa degisikligi yapmak uzere Anayasa Meclisi Baskani olarak gorevlendirildi Cicekli ayrica Kuzberi yi kendi siyasi araci olan Arap Kurtulus Hareketinin AKH genel sekreteri olarak atadi Kuzberi ayrica partinin gunluk gazetesi et Tahrir el Arabi yi Arap Kurtulusu de yonetti Cicekli devrildiginde Kuzberi meclis baskani olarak ve anayasaya gore 25 Subat 1954 teki olaganustu toplantida devlet baskani secildi Suriye ordusunda destekciler ve Cicekli muhalifleri arasinda askeri catismayi onlemeyi basardi ve yonetimi 1949 daki Cicekli darbesiyle kesilen eski devlet baskani Hasim el Etasi yi gorev suresini tamamlamak icin Sam a geri dondurmeye cagirdi Kuzberi AKH nin baskani olarak kaldi Yeni secimlere katildi ve ayni yilin Ekim ayinda meclise dondu Subat 1955 te Basbakan Sabri el Aseli nin adalet bakani olarak atandi ve ayni yilin Eylul ayinda Basbakan Said el Gazi nin egitim bakani oldu Bu gorevi Haziran 1956 yilina kadar tuttu Mayis 1956 da Sam Universitesinin baskan vekili oldu 1958 de Sukri el Kuvvetli baskanliginda Kuzberi hukumetin bir uyesi olarak Misir ile Birlesik Arap Cumhuriyeti nin kurulmasiyla sonuclanan birlesme gorusmelerine katildi Birlesme sirasinda siyasi olarak aktif degildi ve Suriye Avukatlar Barosu baskani oldu Uc yil sonra BAC yi fesheden 1961 Suriye Darbesi ni onayladi Bu darbenin onde gelen subaylarindan biri Kuzberi nin kuzeni ydi ve darbe liderleri Me mun dan BAC sonrasi ilk hukumeti kurmasini istedi Kuzberi agirlikli olarak teknokratlardan ve universite profesorlerinden olusan bir kabine kurdu Basbakanlik gorevine ek olarak Savunma ve Disisleri Bakanligi gorevini de ustlendi ve Kasim 1961 deki istifasina kadar devlet baskani olarak gorev yapti Asil amaci ozgur ve demokratik bir secim yoluyla secilmis demokratik bir hukumeti yeniden kurmakti Aralik 1961 de milletvekili secimleri yapildi Kuzberi yeniden milletvekili ve meclis baskani secildi Nazim el Kudsi devlet baskani oldu 28 Mart 1962 de hem Kuzberi hem de Kudsi askeri diktator tarafindan bir darbe girisiminde tutuklandi ancak darbe basarisiz olunca serbest birakildilar Kuzberi 12 Eylul 1962 ye kadar meclis baskani olarak kaldi 1955 te Bandung daki Baglantisizlar Hareketi Konferanslarinda ve diger bircok uluslararasi konferansta Suriye yi temsil etti Surgun ve olum8 Mart 1963 te baska bir darbeden sonra surgune gonderildi ve Fas a tasinmadan once kisa sureligine Fransa ya yerlesti Rabat Kazablanka ve Marakes universitelerinde ders verdi Suriye ve Fas ta medeni hukukun yorumlanmasinda cesitli kitaplar ogretti ve yayinladi Arapcanin Fas universitelerinde ve mahkemelerinde yayilmasina aktif olarak katildi Kitaplari Fas mahkemelerinde referans olarak kullanilmaktadir 1996 da ulkedeki ic savas sona erince Lubnan a tasindi 2 Mart 1998 de Beyrut ta oldu ve Sam da topraga verildi Kaynakca Moubayed Sami M 2000 Damascus Between Democracy and Dictatorship ISBN 9780761817444 11 Aralik 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi AlintilarSami Moubayed Celik ve Ipek 1900 2000 Suriye yi Sekillendiren Kadin ve Erkekler Cune Press Seattle 2005