Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mehdi Bazergan (Farsça: مهدی بازرگان, d. 1 Eylül 1907 – ö. 20 Ocak 1995), İranlı akademisyen, uzun zamandan beri demokrasi yanlısı bir eylemci ve İran'ın geçici hükûmetinin başındaydı ve 1979 İran Devrimi'nden sonra İran'ın ilk başbakanı oldu. Kasım 1979'da İran rehine krizi olayını protesto etmek ve hükûmetinin bunu önleme konusundaki başarısızlığının ardından başbakanlık görevinden istifa etti.
| Mehdi Bazergan | |
|---|---|
 | |
| 75. İran Başbakanı | |
| Görev süresi 4 Şubat 1979 - 6 Kasım 1979 | |
| Yerine geldiği | Şapur Bahtiyar |
| Yerine gelen | Muhammed Ali Recai |
| Görev süresi 1 Nisan 1979 - 12 Nisan 1979 | |
| Yerine geldiği | Kerim Sencabi |
| Yerine gelen | İbrahim Yezdi |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1 Eylül 1907 Tahran, İran |
| Ölüm | 20 Ocak 1995 (87 yaşında) Zürih, İsviçre |
| Bitirdiği okul | École Centrale Paris |
| Dini | İslam |
| İmzası |  |
Bezirgan, Tahran Üniversitesi'nin ilk mühendislik bölümünün başında idi. İslami ve laik bilimlerde dürüstlüğü ve uzmanlığıyla tanınan saygın dini bir entelektüel olarak, İran'da çağdaş entelektüel hareketin kurucularından biri olarak algılanmaktadır.
Hayatın erken dönemi ve eğitimi
Bazergan, 1 Eylül 1907'de Tahran'da bir Azeri ailesinde dünyaya geldi. Babası Hac Abbaskoli Tabrizi (1954'te öldü), Çarşı'da kendi imalatı yapan bir tüccar ve dini bir aktivistti. Bezirgan hükûmet tarafından Fransa'ya Rıza Şah bursu fonunun bir araştırmacı olarak üniversite eğitimi almak için gönderildi. École Centrale des Arts et Manufactures'da (École Centrale Paris) termodinamik ve mühendislik eğitimi aldı.
Kariyeri
Mezuniyetinden sonra, Bezirgan gönüllü olarak Fransız ordusuna katıldı ve Nazi Almanyası ile savaştı. Bezirgan daha sonra Fransa'dan döndü ve 1940'ların sonunda Tahran Üniversitesi'ndeki ilk mühendislik bölümünün başında oldu. 1950'lerde Başbakan Muhammed Musaddık yönetimindeki bir bakan yardımcısıydı. Bazargan, Başbakan Musaddık yönetiminde Ulusal İran Petrol Şirketi'nin ilk İranlı başkanı olarak görev yaptı.
Bezirgan, 1961'de Mossadegh Ulusal Cephesi programına benzer bir parti olan İran Kurtuluş Hareketi'ni kurdu. Şah, Muhammed Rıza Pehlevi'yi meşru devlet başkanı olarak kabul etmesine rağmen, birkaç kez siyasi nedenlerle hapse atıldı.
- İran Devrimi
4 Şubat 1979 tarihinde Bazargan, Ayetullah Humeyni tarafından İran başbakanlığa atandı. Devrim ilerledikçe Humeyni'yi de içeren radikal dini liderlerle çatışmaya girerek, devrimin demokratik ve liberal figürlerinden biri olarak görüldü. Dindar durmasına rağmen, Bazargan başlangıçta İslam Cumhuriyeti ismine itiraz ederek İslami bir Demokratik Cumhuriyeti istedi. Ayrıca, orijinal (teokratik olmayan) devrim taslak anayasasının bir destekçisiydi ve Anayasa Uzmanları Meclisi ve sonunda İran'ın anayasası olarak kabul edilen anayasaya itiraz etti. Mart 1979'da hükûmetin yetki eksikliği yüzünden istifasını Ayatollah Humeyni'ye sundu. Ancak Humeyni istifasını kabul etmedi. Nisan 1979'da kendisi ve kabine üyeleri suikast girişiminden kurtuldu.
Bazargan, İran rehine krizi olayından sonra kabinesiyle birlikte 4 Kasım 1979'da istifa etti. İstifası, rehin alma ve hükûmetinin rehineleri serbest bırakamama konusundaki itirazı üzerine bir protesto olarak değerlendirildi ancak liberal demokrasi ve Batı ile barışma umutlarının hakim olamayacağı da açıktı.
Bazargan, yeni kurulan İslam Cumhuriyeti'nin ilk Parlamentosu (Meclis) üyesi olarak İran siyasetine devam etti. İran'ın kültürel devrimine açıkça karşı çıktı ve sivil kural ve demokrasiyi savunmaya devam etti. Kasım 1982'de İslam Devrimi'nin parlamentonun baş konuşmacısı Akbar Hashemi Rafsancani'ye açık bir mektupta yönelttiği yönündeki hayal kırıklığını dile getirdi.
Parlamento üyesi olduğu dönem 1984 yılına kadar sürdü. Görev süresi boyunca 1961'de kurduğu ve 1990'da kaldırdığı İran Özgürlük Hareketi'nin milletvekili olarak görev yapıyordu. 1985'te, Muhafızlar Konseyi, Bazargan'ın cumhurbaşkanlığına aday olmasını reddetti.
- Bakış açısı
Bezirgan, liberal-demokratik İslam düşüncesinin bir temsilcisi ve anayasal ve demokratik politikaların gerekliliğini vurgulayan bir düşünür olarak bilinen modern Müslüman düşünürlerin saflarında saygın bir figür olarak düşünülür. Devrimin hemen ardından Bezirgan, İslam Cumhuriyet Partisi tarafından hakim olan Devrimci Konseye ve Ayetullah Muhammed Hüseyin Beheşti gibi şahsiyetlere karşı çıkan bir fraksiyona önderlik etti. İran-Irak Savaşı'nın devamı ve din adamlarının siyaset, ekonomi ve toplumun her alanına karışmasına karşı çıktı. Sonuç olarak, İran'da militanlardan ve genç devrimcilerin tacizleri ile karşı karşıya kaldı. Bazargan, siyaset ve din arasında bir bağlantı ve ilişki olduğuna inanmaktadır fakat hükûmetin değil.
- Saldırılar
Pahlavi döneminde Bezirgan'ın Tahran'daki evi 8 Nisan 1978'de bombalandı. Devlet tarafından finanse edilen intikam yeraltı komitesi, bombalamanın sorumluluğunu üstlendiğini ilan etti.
Ölümü
Bazargan 20 Ocak 1995'te İsviçre'de kalp krizinden öldü. Havaalanına inişinden sonra Zürih'teki bir hastanede öldü. Kalp ameliyatı için Amerika'ya seyahat ediyordu. Cenazesi İran'ın Kum şehrinde defnedildi.
Kişisel yaşamı
Bazargan 1939'da Malak Tabatabai ile evlendi. Beş çocuğu, iki oğlu ve üç kızı vardı.
Kaynakça
- ^ Martin, Richard C., (Ed.) (2003). Encyclopedia of Islam and the Muslim World. 1. Macmillan Reference USA. s. 106. ISBN .
- ^ Nikou, Semira N. . United States Institute of Peace. 12 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013.
- ^ Abrahamian, Ervand (2008). History of Modern Iran. Cambridge University Press. ISBN .
- ^ a b "Bazargan talked out of resigning". The Palm Beach Post. Tahran. 10 Mart 1979. Erişim tarihi: 9 Kasım 2012.[]
- ^ "Mehdi Bazargan, Former Iran Premier, Dies". The New York Times. 21 Ocak 1995. 13 Ocak 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Kasım 2012.
- ^ Barzin, Saeed (21 Ocak 1995). "Mehdi Bazargan". The Guardian. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ağustos 2013.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Şapur Bahtiyar | İran Başbakanı 1979 | Sonra gelen: Muhammed Ali Recai |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehdi Bazergan Farsca مهدی بازرگان d 1 Eylul 1907 o 20 Ocak 1995 Iranli akademisyen uzun zamandan beri demokrasi yanlisi bir eylemci ve Iran in gecici hukumetinin basindaydi ve 1979 Iran Devrimi nden sonra Iran in ilk basbakani oldu Kasim 1979 da Iran rehine krizi olayini protesto etmek ve hukumetinin bunu onleme konusundaki basarisizliginin ardindan basbakanlik gorevinden istifa etti Mehdi Bazergan75 Iran BasbakaniGorev suresi 4 Subat 1979 6 Kasim 1979Yerine geldigi Sapur BahtiyarYerine gelen Muhammed Ali RecaiGorev suresi 1 Nisan 1979 12 Nisan 1979Yerine geldigi Kerim SencabiYerine gelen Ibrahim YezdiKisisel bilgilerDogum 1 Eylul 1907 Tahran IranOlum 20 Ocak 1995 87 yasinda Zurih IsvicreBitirdigi okul Ecole Centrale ParisDini IslamImzasi Bezirgan Tahran Universitesi nin ilk muhendislik bolumunun basinda idi Islami ve laik bilimlerde durustlugu ve uzmanligiyla taninan saygin dini bir entelektuel olarak Iran da cagdas entelektuel hareketin kurucularindan biri olarak algilanmaktadir Hayatin erken donemi ve egitimiBazergan 1 Eylul 1907 de Tahran da bir Azeri ailesinde dunyaya geldi Babasi Hac Abbaskoli Tabrizi 1954 te oldu Carsi da kendi imalati yapan bir tuccar ve dini bir aktivistti Bezirgan hukumet tarafindan Fransa ya Riza Sah bursu fonunun bir arastirmaci olarak universite egitimi almak icin gonderildi Ecole Centrale des Arts et Manufactures da Ecole Centrale Paris termodinamik ve muhendislik egitimi aldi KariyeriMezuniyetinden sonra Bezirgan gonullu olarak Fransiz ordusuna katildi ve Nazi Almanyasi ile savasti Bezirgan daha sonra Fransa dan dondu ve 1940 larin sonunda Tahran Universitesi ndeki ilk muhendislik bolumunun basinda oldu 1950 lerde Basbakan Muhammed Musaddik yonetimindeki bir bakan yardimcisiydi Bazargan Basbakan Musaddik yonetiminde Ulusal Iran Petrol Sirketi nin ilk Iranli baskani olarak gorev yapti Bezirgan 1961 de Mossadegh Ulusal Cephesi programina benzer bir parti olan Iran Kurtulus Hareketi ni kurdu Sah Muhammed Riza Pehlevi yi mesru devlet baskani olarak kabul etmesine ragmen birkac kez siyasi nedenlerle hapse atildi Iran Devrimi 4 Subat 1979 tarihinde Bazargan Ayetullah Humeyni tarafindan Iran basbakanliga atandi Devrim ilerledikce Humeyni yi de iceren radikal dini liderlerle catismaya girerek devrimin demokratik ve liberal figurlerinden biri olarak goruldu Dindar durmasina ragmen Bazargan baslangicta Islam Cumhuriyeti ismine itiraz ederek Islami bir Demokratik Cumhuriyeti istedi Ayrica orijinal teokratik olmayan devrim taslak anayasasinin bir destekcisiydi ve Anayasa Uzmanlari Meclisi ve sonunda Iran in anayasasi olarak kabul edilen anayasaya itiraz etti Mart 1979 da hukumetin yetki eksikligi yuzunden istifasini Ayatollah Humeyni ye sundu Ancak Humeyni istifasini kabul etmedi Nisan 1979 da kendisi ve kabine uyeleri suikast girisiminden kurtuldu Bazargan Iran rehine krizi olayindan sonra kabinesiyle birlikte 4 Kasim 1979 da istifa etti Istifasi rehin alma ve hukumetinin rehineleri serbest birakamama konusundaki itirazi uzerine bir protesto olarak degerlendirildi ancak liberal demokrasi ve Bati ile barisma umutlarinin hakim olamayacagi da acikti Bazargan yeni kurulan Islam Cumhuriyeti nin ilk Parlamentosu Meclis uyesi olarak Iran siyasetine devam etti Iran in kulturel devrimine acikca karsi cikti ve sivil kural ve demokrasiyi savunmaya devam etti Kasim 1982 de Islam Devrimi nin parlamentonun bas konusmacisi Akbar Hashemi Rafsancani ye acik bir mektupta yonelttigi yonundeki hayal kirikligini dile getirdi Parlamento uyesi oldugu donem 1984 yilina kadar surdu Gorev suresi boyunca 1961 de kurdugu ve 1990 da kaldirdigi Iran Ozgurluk Hareketi nin milletvekili olarak gorev yapiyordu 1985 te Muhafizlar Konseyi Bazargan in cumhurbaskanligina aday olmasini reddetti Bakis acisi Bezirgan liberal demokratik Islam dusuncesinin bir temsilcisi ve anayasal ve demokratik politikalarin gerekliligini vurgulayan bir dusunur olarak bilinen modern Musluman dusunurlerin saflarinda saygin bir figur olarak dusunulur Devrimin hemen ardindan Bezirgan Islam Cumhuriyet Partisi tarafindan hakim olan Devrimci Konseye ve Ayetullah Muhammed Huseyin Behesti gibi sahsiyetlere karsi cikan bir fraksiyona onderlik etti Iran Irak Savasi nin devami ve din adamlarinin siyaset ekonomi ve toplumun her alanina karismasina karsi cikti Sonuc olarak Iran da militanlardan ve genc devrimcilerin tacizleri ile karsi karsiya kaldi Bazargan siyaset ve din arasinda bir baglanti ve iliski olduguna inanmaktadir fakat hukumetin degil Saldirilar Pahlavi doneminde Bezirgan in Tahran daki evi 8 Nisan 1978 de bombalandi Devlet tarafindan finanse edilen intikam yeralti komitesi bombalamanin sorumlulugunu ustlendigini ilan etti OlumuBazargan 20 Ocak 1995 te Isvicre de kalp krizinden oldu Havaalanina inisinden sonra Zurih teki bir hastanede oldu Kalp ameliyati icin Amerika ya seyahat ediyordu Cenazesi Iran in Kum sehrinde defnedildi Kisisel yasamiBazargan 1939 da Malak Tabatabai ile evlendi Bes cocugu iki oglu ve uc kizi vardi Kaynakca Martin Richard C Ed 2003 Encyclopedia of Islam and the Muslim World 1 Macmillan Reference USA s 106 ISBN 9780028656045 Nikou Semira N United States Institute of Peace 12 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Temmuz 2013 Abrahamian Ervand 2008 History of Modern Iran Cambridge University Press ISBN 9780521821391 a b Bazargan talked out of resigning The Palm Beach Post Tahran 10 Mart 1979 Erisim tarihi 9 Kasim 2012 olu kirik baglanti Mehdi Bazargan Former Iran Premier Dies The New York Times 21 Ocak 1995 13 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Kasim 2012 Barzin Saeed 21 Ocak 1995 Mehdi Bazargan The Guardian 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Agustos 2013 Siyasi goreviOnce gelen Sapur Bahtiyar Iran Basbakani 1979 Sonra gelen Muhammed Ali Recai