Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mehmet Tevfik Biren ya da Mehmed Tevfik Bey (d. 1867 - ö. 1956), Osmanlı Devleti'nin son döneminde Nazırlık ve Valilik gibi yüksek düzeylerde görev yapmış bir devlet adamı.
Mehmet Tevfik Biren | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1867 İstanbul |
| Ölüm | 1956 İstanbul |
| Meslek | Osmanlı devlet adamı |
| Tanınma nedeni | Osmanlı Devleti'nin son Şura-yı Devlet Reisi ve son Maliye Nazırı. |
| Evlilik | Naciye Neyyal |
| Çocuk(lar) | Necile Tevfik, Meliha Tevfik, Güzin Tevfik |
| Ebeveyn(ler) | Şirvanlı Ahmet Hamdi Efendi, Sıdıka Hanım |
Osmanlı Devleti'nin son Maiye Nazırı ve son Şura-yı Devlet reisidir. İstanbul hükûmetinin sona ermesinden sonra Yüksek Mühendis Mektebi'nde dersler vermiş; üniversite reformundan sonra "ordinaryüs profesör" sanıyla görev yapmıştır.
Yaşamı
1867 yılında İstanbul'da doğdu. Babası Şirvanlı Ahmet Hamdi Efendi Maarif Nazırlığı'nda yüksek düzeyde görev yapmış bir devlet adamıydı. İlköğrenimini mahalle mektebinde gördü, evinde özel dersler aldı. 1880'de, 13 yaşında iken Mekteb-i Mülkiye'nin idadi bölümüne girdi, 1885'te yüksek kısmından birincilikle mezun oldu. Bir süre Babıâli Tercüme Odası'nda görev yaptıktan sonra daha sonra 18 yaşında Mâbeyn-i Hümâyun kâtibi olarak II. Abdülhamid'in Yıldız Sarayı'nda ilk devlet görevine başladı.
Osmanlı Devleti'ndeki ilk kadın ressamlardan Naciye Neyyal Hanım ile evlendi, üç kızı oldu. Kadın hakları aktivisti, çevirmen, yazar Necile Tevfik, ressam Meliha Tevfik (Yenerden) ile Güzin Tevfik Hanım'ın babasıdır.
Mehmet Tevfik Bey, 1897-1901 yılları arasında (Kudüs Sancağı Mutasarrıfı) görevini yaptı. Bu görevden sonra Selanik Valiliğine atandı. 1904-1905 yılları arasında Yemen Valisiydi.
1906'da Divân-ı Muhasebat başkanlığına; ardından Hudavendigâr Vilayeti (Bursa) valiliğine atandı. Bu görevi sırasında II. Meşrutiyet ilan edildi. 25 Temmuz 1908 günü, İttihat ve Terakki Cemiyeti Bursa Şubesi tarafından "Meşrutiyete bağlılık yemini" etmesi isteğine karşı çıkması tartışmalara neden oldu ise de, 1909'da istifa ederek ayrılışına değin görevini sürdürdü.
Bursa valiliğinden ayrılmasından sonra, 1909'da ilkin Hukuk Mektebi'nde Hukuk-u Esasiye, Ticaret Mektebi'de de Usul-i Maliye dersleri verdi. Kısa süre soma Ankara valiliğine, ertesi yıl Şurâ-yı Devlet Mülkiye dairesi başkanlığına, ardından Maliye ve Nafıa Dairesi başkanlığına getirildi.
4 Mart 1919'da kurulan Damat Ferit Paşa hükûmetinde Mâliye Nâzırı oldu, aynı zamanda Ayan Meclisi üyeliğine getirildi. 1920 yılında imzalanan Sevr Antlaşması'nin müzakerelerine katıldı.
Ali Rıza Paşa hükûmetinde aynı makamda kaldı. Salih Paşa hükûmetinde ise Nâfıa Nazırlığı yaptı; 4 Nisan 1920’de dahil olduğu heyetle birlikte istifasını verdi.
Tevfik Paşa kabinesinde Şûrâ-yı Devlet reisi oldu. Şura-yı Devlet reisliğin görevi 4 Kasım 1922 tarihinde Saltanatın kaldırılmasına kadar sürdürdü. Böylece Osmanlı Devleti'nin son Şura-yı Devlet reisi olmuş oldu. Şûrâ-yı Devlet reisliği ile birlikte Nisan- Kasım 1922'de vekâleten Maliye Nâzırlığı görevini yürüttü ve Osmanlı Devleti'nin son Maliye Nazırı oldu. İstanbul hükûmetinin sona erdiği 2 Kasım 1923’te siyasal yaşamı sonlandı.
31 Aralık 1943'te emekli olana kadar Yüksek Mühendis Mektebi’nde İktisat ve idare hukuku derslerini vermeyi sürdürdü. Başlangıçta "müderris" ve üniversite reformundan sonra "ordinaryüs profesör" sanıyla görev yaptı. Soyadı Kanunu çıkınca "Biren" soyadını aldı.
Son yıllarında anılarını kaleme aldı. 11 Şubat 1956 tarihinde öldü. Pendik Yenimahalle’deki aile mezarlığında defnedildi.
Anıları, torunu Rezan Hürmen tarafından1993 yılında "II. Abdülhamit, Meşrutiyet ve Mütareke Devri Hatıraları" adıyla iki cilt halinde yayınlamıştır.
Kaynakça
- ^ The District of Jerusalem in the eyes of Three Ottoman Governors at the end of the Hamidian Period, David Kushner, Middle Eastern Studies, Cilt 35, No:2, Nisan 1999, sayfa: 83-102
- ^ a b "BİREN, Mehmet Tevfik, Ord. Prof. | bgc.org.tr". bgc.org.tr. 15 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Mart 2024.
- ^ "Mehmet Tevfik Biren". 27 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2010.
- ^ "World Statesmen, Yemen". 22 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2010.
- ^ "MEHMED TEVFİK BEY". TDV İslâm Ansiklopedisi. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Mart 2024.
- ^ Mehmet Tevfik Bey'in II. Abdülhamit, Meşrutiyet ve Mütareke Devri Hatıraları, Rezan Hürmen, Arma Yayınları, İstanbul, 1993
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehmet Tevfik Biren ya da Mehmed Tevfik Bey d 1867 o 1956 Osmanli Devleti nin son doneminde Nazirlik ve Valilik gibi yuksek duzeylerde gorev yapmis bir devlet adami Mehmet Tevfik BirenDogum1867 IstanbulOlum1956 IstanbulMeslekOsmanli devlet adamiTaninma nedeniOsmanli Devleti nin son Sura yi Devlet Reisi ve son Maliye Naziri EvlilikNaciye NeyyalCocuk lar Necile Tevfik Meliha Tevfik Guzin TevfikEbeveyn ler Sirvanli Ahmet Hamdi Efendi Sidika Hanim Osmanli Devleti nin son Maiye Naziri ve son Sura yi Devlet reisidir Istanbul hukumetinin sona ermesinden sonra Yuksek Muhendis Mektebi nde dersler vermis universite reformundan sonra ordinaryus profesor saniyla gorev yapmistir Yasami1867 yilinda Istanbul da dogdu Babasi Sirvanli Ahmet Hamdi Efendi Maarif Nazirligi nda yuksek duzeyde gorev yapmis bir devlet adamiydi Ilkogrenimini mahalle mektebinde gordu evinde ozel dersler aldi 1880 de 13 yasinda iken Mekteb i Mulkiye nin idadi bolumune girdi 1885 te yuksek kismindan birincilikle mezun oldu Bir sure Babiali Tercume Odasi nda gorev yaptiktan sonra daha sonra 18 yasinda Mabeyn i Humayun katibi olarak II Abdulhamid in Yildiz Sarayi nda ilk devlet gorevine basladi Osmanli Devleti ndeki ilk kadin ressamlardan Naciye Neyyal Hanim ile evlendi uc kizi oldu Kadin haklari aktivisti cevirmen yazar Necile Tevfik ressam Meliha Tevfik Yenerden ile Guzin Tevfik Hanim in babasidir Mehmet Tevfik Bey 1897 1901 yillari arasinda Kudus Sancagi Mutasarrifi gorevini yapti Bu gorevden sonra Selanik Valiligine atandi 1904 1905 yillari arasinda Yemen Valisiydi 1906 da Divan i Muhasebat baskanligina ardindan Hudavendigar Vilayeti Bursa valiligine atandi Bu gorevi sirasinda II Mesrutiyet ilan edildi 25 Temmuz 1908 gunu Ittihat ve Terakki Cemiyeti Bursa Subesi tarafindan Mesrutiyete baglilik yemini etmesi istegine karsi cikmasi tartismalara neden oldu ise de 1909 da istifa ederek ayrilisina degin gorevini surdurdu Bursa valiliginden ayrilmasindan sonra 1909 da ilkin Hukuk Mektebi nde Hukuk u Esasiye Ticaret Mektebi de de Usul i Maliye dersleri verdi Kisa sure soma Ankara valiligine ertesi yil Sura yi Devlet Mulkiye dairesi baskanligina ardindan Maliye ve Nafia Dairesi baskanligina getirildi 4 Mart 1919 da kurulan Damat Ferit Pasa hukumetinde Maliye Naziri oldu ayni zamanda Ayan Meclisi uyeligine getirildi 1920 yilinda imzalanan Sevr Antlasmasi nin muzakerelerine katildi Ali Riza Pasa hukumetinde ayni makamda kaldi Salih Pasa hukumetinde ise Nafia Nazirligi yapti 4 Nisan 1920 de dahil oldugu heyetle birlikte istifasini verdi Tevfik Pasa kabinesinde Sura yi Devlet reisi oldu Sura yi Devlet reisligin gorevi 4 Kasim 1922 tarihinde Saltanatin kaldirilmasina kadar surdurdu Boylece Osmanli Devleti nin son Sura yi Devlet reisi olmus oldu Sura yi Devlet reisligi ile birlikte Nisan Kasim 1922 de vekaleten Maliye Nazirligi gorevini yuruttu ve Osmanli Devleti nin son Maliye Naziri oldu Istanbul hukumetinin sona erdigi 2 Kasim 1923 te siyasal yasami sonlandi 31 Aralik 1943 te emekli olana kadar Yuksek Muhendis Mektebi nde Iktisat ve idare hukuku derslerini vermeyi surdurdu Baslangicta muderris ve universite reformundan sonra ordinaryus profesor saniyla gorev yapti Soyadi Kanunu cikinca Biren soyadini aldi Son yillarinda anilarini kaleme aldi 11 Subat 1956 tarihinde oldu Pendik Yenimahalle deki aile mezarliginda defnedildi Anilari torunu Rezan Hurmen tarafindan1993 yilinda II Abdulhamit Mesrutiyet ve Mutareke Devri Hatiralari adiyla iki cilt halinde yayinlamistir Kaynakca The District of Jerusalem in the eyes of Three Ottoman Governors at the end of the Hamidian Period David Kushner Middle Eastern Studies Cilt 35 No 2 Nisan 1999 sayfa 83 102 a b BIREN Mehmet Tevfik Ord Prof bgc org tr bgc org tr 15 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Mart 2024 Mehmet Tevfik Biren 27 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mayis 2010 World Statesmen Yemen 22 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mayis 2010 MEHMED TEVFIK BEY TDV Islam Ansiklopedisi 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Mart 2024 Mehmet Tevfik Bey in II Abdulhamit Mesrutiyet ve Mutareke Devri Hatiralari Rezan Hurmen Arma Yayinlari Istanbul 1993