Mehmet İsmail Şehu (10 Ocak 1913 - 17 Kasım 1981), 1954 yılından 1981 yılına kadar Arnavutluk'ta Başbakanlık yapan Arnavut komünist. Başarılı askeri taktikleri ile komünist partizanlara liderlik yaparak Marksist düşüncenin Arnavutluk'ta yayılmasını sağlamıştır. Mehmet Şehu, II. Dünya Savaşı sonuna kadar elindeki gücü Enver Hoca ile paylaştı. Resmi Arnavut hükûmeti kaynaklarına göre Mehmet Şehu "ülkenin en tehlikeli düşmanı ve hain" ilan edilmesiyle birlikte ailesi ve akrabalarının yakalanıp mahkûm edilmesinden sonra 17 Aralık 1981'de intihar etti. Bununla birlikte bazı rivayetlere göre Şehu'nun öldürülme emrini veren kişi Enver Hoca'ydı.
Mehmet Şehu | |
---|---|
Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti Bakanlar Konseyi İkinci Başkanı | |
Görev süresi 20 Temmuz 1954 - 17 Kasım 1981 | |
Yerine geldiği | Enver Hoca |
Yerine gelen | Adil Çarçani |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 10 Ocak 1913 , Arnavutluk |
Ölüm | 17 Aralık 1981 (68 yaşında) Tiran, Arnavutluk |
Partisi | Arnavutluk Emek Partisi |
İlk dönem
Şehu, güney Arnavutluk'ta bulunan Malkasra ilçesi'nin Çorrush kasabasında doğdu. Sufi Müslüman bir aileden gelmektedir. 1932 yılında Amerikan Kızıl Haç'ı tarafından finanse edilen Tirana Arnavutluk Yüksekokulu'ndan mezun oldu. Uzmanlık alanı ziraat üzerineydi. İtalya, Napoli'de bulunan Nunziatella askeri akademisinden komünizm yanlısı fikirleri yüzünden 1936 yılında uzaklaştırıldı, daha sonra Tirana Zabit Okulu'na giriş hakkı kazandı. Ertesi yıl İspanya İç Savaşında cumhuriyetçilerin tarafında gönüllü olarak savaşmak için okuldan ayrıldı. İspanya Komünist Partisi'ne katıldı ve Dördüncü Tabur, Onikinci Uluslararası Tugay'da komuta kademesine yükseldi. Cumhuriyetçi güçlerin yenilmesinden sonra 1939 yılı başlarında arkadaşlarıyla beraber İspanya'dan geri çekilirken Fransa'da yakalandı ve tutuklandı. Fransız enterne kampında bir süre tutulduktan sonra İtalya enterne kampına nakledildi ve burada İtalya Komünist Partisi'ne katıldı.
İkinci Dünya Savaşı faaliyetleri
1942 yılında Arnavutluk'a döndü, hemen Arnavutluk Komünist Partisi'ne ve Arnavutluk direnişine katıldı. 1943 yılında Komünist Parti'nin Merkez Komitesi'ne aday üye olarak seçildi. 1943 yılında askeri deneyimlerinden dolayı hızlı bir şekilde Birinci Partizan Hücum Tugayı komutanı oldu. Daha sonra Arnavutluk Ulusal Kurtuluş Ordusu Birinci Partizan Hücum Tümen komutanı rütbesine terfi etti. 1944 yılından 1945 yılına kadar Anti-Faşist Ulusal Kurtuluş Konseyi üyesiydi.
İkinci Dünya Savaşı sonrası
1944 Kasım ayında Arnavutluğun Alman güçlerinden arındırılmasından sonra Şehu, Moskovada eğitim gördü ve Genel Kurmay Başkanı oldu. Korgeneral ve orgeneral rütbelerini de taşımıştı.
1948 yılında Merkez Komite ve Arnavutluk Emek Partisi Politbüro üyesi oldu, 1948 yılından 1953 yılında kadar Merkez Komite sekreteri oldu. 24 Haziran günü Enver Hoca, Savunma Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığından ayrılıp Başbakanlığı üstlenmesinden sonra sahip olduğu pozisyonları kaybetti. Büyük ihtimalle Enver Hoca, Şehu'ya çok fazla güç teslim etmek istemiyordu.
1948 yılından 1954 yılına kadar Başbakanlık yardımcılığı ve Uluslararası İlişkiler Bakanlığı görevlerini sürdürdü. 1954 yılında Hoca'dan sonra yeniden Başbakanlık görevini aldı. 1974 yılında Halk Savunma Bakanlığı görevini üstlendi, 1947 yılından ölene kadar Halk Meclisi milletvekili olarak kaldı.
Şehu, Alman işgaline direnişi örgütleyenlerden biri olduğu Partizan Savaşı yıllarında sergilediği şiddet ile ün kazanmış bir askerdi. Bu tavrını savaş sonrası ülke yönetiminde yer aldığı sırada da devam ettirdi. Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin 22. Kongresi'nde (Ekim 1961), Sovyet liderlerinden Anastas Mikoyan, Arnavut Emek Partisi Kongresi'nde konuşan Mehmet Şehu'dan alıntı yapmıştı: "... Liderliğimize herhangi bir açıdan katılmayanların, yüzüne tükürecek, çenesine yumruk atacak ve gerekirse kafasına bir kurşun sıkacağız..."
Son dönem
Şehu, Enver Hoca'nın sağ kolu ve Arnavutluğun en önemli ikincisi kişi olarak biliniyordu. 40 yıl boyunca Hoca'nın arkadaşı ve en yakın yoldaşıydı. Şehu, Çin ve Arnavutluk ilişkilerini geliştirerek Sovyetler Birliği'nden uzaklaşmayı (Aralık 1961) sağlayan kişiydi. Ancak Enver Hoca ile olan ilişkisi, oğlu Amerika Birleşik Devletleri'nde anti-komünist ilişkileri olan bir kadınla evlendiğinde zarar gördü.
1981 yılında Enver Hoca'nın yalnızlık politikasına karşı gelen açıklamalar yaptı ve bunun üzerine Yugoslavya ajanı olmakla suçlandı. 17 Aralık 1981 günü Tiran'daki evinin yatak odasında, kafasından kurşunla vurulmuş şekilde ölü olarak bulundu. Ertesi gün yapılan resmi açıklamaya göre sinir krizi geçirmiş ve intihar etmişti.
Şehu Hoca'nın yalnızlık politikasına karşı, diplomatik ilişkiler kurmak için İtalya, İngiltere ve Almanya gibi bazı Batılı ülkelerle ilişki kurduğu ileri sürüldü. “Halk düşmanı” olarak ilan edildi Tiran yakınlarındaki Ndroq kasabasının yakınlarında boş bir araziye gömüldü. Şehu'nun sadece Yugoslavya ajanı olarak değil, CIA ve KGB için de çalıştığı iddia edildi. Hoca'nın Titocular (1982) isimli kitabında yer alan bazı bölümler Şehu'nun işlediği suçları içermekteydi. Şehu, ölümünün ardından Arnavutluk resmi komünizm tarihinden çıkartıldı.
Şehu'nun dul eşi Fikret ve iki oğlu hiçbir sebep açıklama belirtilmeden tutuklandı farklı bahaneler sunularak hapse konuldu. Bir oğlu cezaevinde intihar etti, karısı Fikret 1988'de yine cezaevinde öldü. Şehu'nun hayatta kalan oğullarından biri daha sonra babasının ölümünün cinayet olduğunu kanıtlamak için bir kampanya başlattı. Komünizmin çöküşünden ve 1991'de hapishaneden serbest bırakılmasından sonra, Mehmet Şehu'nun küçük oğlu Başkim babasının kalıntılarını aramaya başladı. 19 Kasım 2001'de Mehmet Şehu'nun kalıntılarının bulunduğu açıklandı.
Kaynakça
- ^ a b Europe since 1945: an encyclopedia, Volume 1 Author Bernard A. Cook Publisher Taylor & Francis, 2001 ,
- ^ Albania as dictatorship and democracy: from isolation to the Kosovo War, 1946-1998 Volume 3 of Albania in the Twentieth Century: A History, Owen Pearson Volume 3 of Albania and King Zog, Owen Pearson Author Owen Pearson Edition illustrated Publisher I.B.Tauris, 2006 ,
- ^ a b "Remains of Communist leader 'found'". 22 Haziran 2001. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Kasım 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehmet Ismail Sehu 10 Ocak 1913 17 Kasim 1981 1954 yilindan 1981 yilina kadar Arnavutluk ta Basbakanlik yapan Arnavut komunist Basarili askeri taktikleri ile komunist partizanlara liderlik yaparak Marksist dusuncenin Arnavutluk ta yayilmasini saglamistir Mehmet Sehu II Dunya Savasi sonuna kadar elindeki gucu Enver Hoca ile paylasti Resmi Arnavut hukumeti kaynaklarina gore Mehmet Sehu ulkenin en tehlikeli dusmani ve hain ilan edilmesiyle birlikte ailesi ve akrabalarinin yakalanip mahkum edilmesinden sonra 17 Aralik 1981 de intihar etti Bununla birlikte bazi rivayetlere gore Sehu nun oldurulme emrini veren kisi Enver Hoca ydi Mehmet SehuArnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti Bakanlar Konseyi Ikinci BaskaniGorev suresi 20 Temmuz 1954 17 Kasim 1981Yerine geldigi Enver HocaYerine gelen Adil CarcaniKisisel bilgilerDogum 10 Ocak 1913 1913 01 10 ArnavutlukOlum 17 Aralik 1981 68 yasinda Tiran ArnavutlukPartisi Arnavutluk Emek PartisiIlk donemSehu guney Arnavutluk ta bulunan Malkasra ilcesi nin Corrush kasabasinda dogdu Sufi Musluman bir aileden gelmektedir 1932 yilinda Amerikan Kizil Hac i tarafindan finanse edilen Tirana Arnavutluk Yuksekokulu ndan mezun oldu Uzmanlik alani ziraat uzerineydi Italya Napoli de bulunan Nunziatella askeri akademisinden komunizm yanlisi fikirleri yuzunden 1936 yilinda uzaklastirildi daha sonra Tirana Zabit Okulu na giris hakki kazandi Ertesi yil Ispanya Ic Savasinda cumhuriyetcilerin tarafinda gonullu olarak savasmak icin okuldan ayrildi Ispanya Komunist Partisi ne katildi ve Dorduncu Tabur Onikinci Uluslararasi Tugay da komuta kademesine yukseldi Cumhuriyetci guclerin yenilmesinden sonra 1939 yili baslarinda arkadaslariyla beraber Ispanya dan geri cekilirken Fransa da yakalandi ve tutuklandi Fransiz enterne kampinda bir sure tutulduktan sonra Italya enterne kampina nakledildi ve burada Italya Komunist Partisi ne katildi Ikinci Dunya Savasi faaliyetleri1942 yilinda Arnavutluk a dondu hemen Arnavutluk Komunist Partisi ne ve Arnavutluk direnisine katildi 1943 yilinda Komunist Parti nin Merkez Komitesi ne aday uye olarak secildi 1943 yilinda askeri deneyimlerinden dolayi hizli bir sekilde Birinci Partizan Hucum Tugayi komutani oldu Daha sonra Arnavutluk Ulusal Kurtulus Ordusu Birinci Partizan Hucum Tumen komutani rutbesine terfi etti 1944 yilindan 1945 yilina kadar Anti Fasist Ulusal Kurtulus Konseyi uyesiydi Ikinci Dunya Savasi sonrasi1944 Kasim ayinda Arnavutlugun Alman guclerinden arindirilmasindan sonra Sehu Moskovada egitim gordu ve Genel Kurmay Baskani oldu Korgeneral ve orgeneral rutbelerini de tasimisti 1948 yilinda Merkez Komite ve Arnavutluk Emek Partisi Politburo uyesi oldu 1948 yilindan 1953 yilinda kadar Merkez Komite sekreteri oldu 24 Haziran gunu Enver Hoca Savunma Bakanligi ve Disisleri Bakanligindan ayrilip Basbakanligi ustlenmesinden sonra sahip oldugu pozisyonlari kaybetti Buyuk ihtimalle Enver Hoca Sehu ya cok fazla guc teslim etmek istemiyordu 1948 yilindan 1954 yilina kadar Basbakanlik yardimciligi ve Uluslararasi Iliskiler Bakanligi gorevlerini surdurdu 1954 yilinda Hoca dan sonra yeniden Basbakanlik gorevini aldi 1974 yilinda Halk Savunma Bakanligi gorevini ustlendi 1947 yilindan olene kadar Halk Meclisi milletvekili olarak kaldi Sehu Alman isgaline direnisi orgutleyenlerden biri oldugu Partizan Savasi yillarinda sergiledigi siddet ile un kazanmis bir askerdi Bu tavrini savas sonrasi ulke yonetiminde yer aldigi sirada da devam ettirdi Sovyetler Birligi Komunist Partisi nin 22 Kongresi nde Ekim 1961 Sovyet liderlerinden Anastas Mikoyan Arnavut Emek Partisi Kongresi nde konusan Mehmet Sehu dan alinti yapmisti Liderligimize herhangi bir acidan katilmayanlarin yuzune tukurecek cenesine yumruk atacak ve gerekirse kafasina bir kursun sikacagiz Son donemSehu Enver Hoca nin sag kolu ve Arnavutlugun en onemli ikincisi kisi olarak biliniyordu 40 yil boyunca Hoca nin arkadasi ve en yakin yoldasiydi Sehu Cin ve Arnavutluk iliskilerini gelistirerek Sovyetler Birligi nden uzaklasmayi Aralik 1961 saglayan kisiydi Ancak Enver Hoca ile olan iliskisi oglu Amerika Birlesik Devletleri nde anti komunist iliskileri olan bir kadinla evlendiginde zarar gordu 1981 yilinda Enver Hoca nin yalnizlik politikasina karsi gelen aciklamalar yapti ve bunun uzerine Yugoslavya ajani olmakla suclandi 17 Aralik 1981 gunu Tiran daki evinin yatak odasinda kafasindan kursunla vurulmus sekilde olu olarak bulundu Ertesi gun yapilan resmi aciklamaya gore sinir krizi gecirmis ve intihar etmisti Sehu Hoca nin yalnizlik politikasina karsi diplomatik iliskiler kurmak icin Italya Ingiltere ve Almanya gibi bazi Batili ulkelerle iliski kurdugu ileri suruldu Halk dusmani olarak ilan edildi Tiran yakinlarindaki Ndroq kasabasinin yakinlarinda bos bir araziye gomuldu Sehu nun sadece Yugoslavya ajani olarak degil CIA ve KGB icin de calistigi iddia edildi Hoca nin Titocular 1982 isimli kitabinda yer alan bazi bolumler Sehu nun isledigi suclari icermekteydi Sehu olumunun ardindan Arnavutluk resmi komunizm tarihinden cikartildi Sehu nun dul esi Fikret ve iki oglu hicbir sebep aciklama belirtilmeden tutuklandi farkli bahaneler sunularak hapse konuldu Bir oglu cezaevinde intihar etti karisi Fikret 1988 de yine cezaevinde oldu Sehu nun hayatta kalan ogullarindan biri daha sonra babasinin olumunun cinayet oldugunu kanitlamak icin bir kampanya baslatti Komunizmin cokusunden ve 1991 de hapishaneden serbest birakilmasindan sonra Mehmet Sehu nun kucuk oglu Baskim babasinin kalintilarini aramaya basladi 19 Kasim 2001 de Mehmet Sehu nun kalintilarinin bulundugu aciklandi Kaynakca a b Europe since 1945 an encyclopedia Volume 1 Author Bernard A Cook Publisher Taylor amp Francis 2001 ISBN 0 8153 4058 3 ISBN 978 0 8153 4058 4 Albania as dictatorship and democracy from isolation to the Kosovo War 1946 1998 Volume 3 of Albania in the Twentieth Century A History Owen Pearson Volume 3 of Albania and King Zog Owen Pearson Author Owen Pearson Edition illustrated Publisher I B Tauris 2006 ISBN 1 84511 105 2 ISBN 978 1 84511 105 2 a b Remains of Communist leader found 22 Haziran 2001 29 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Kasim 2020