Mehmet Vehip Kaçı (1877 - 1940), Türk asker, Osmanlı generali. Mehmet Esat Bülkat'ın küçük kardeşi ve Kâzım Taşkent'in amcasıdır.
Mehmed Vehib Paşa 1313 (1896) Top.-1 | |
---|---|
Doğum | 1877 Yanya, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 1940 (62-63 yaşlarında) İstanbul, Türkiye |
Bağlılığı | Osmanlı İmparatorluğu |
Hizmet yılları | 1897-1920 |
Rütbesi | Ferik |
Komutası | Mekteb-i Harbiye Komutanı, Yanya Müstahkem Mevki Komutanı, 22. Fırka, 15. Kolordu, 3. Ordu |
Çatışma/savaşları | I. Balkan Savaşı I. Dünya Savaşı |
Ödülleri | |
Yaşamı
Taşkent'ten Yanya'ya göç etmiş bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Kendisi bir Arnavuttu. Babası Yanya belediye başkanlarından Mehmet Emin Efendi'dir.
1897 yılında Mühendishane-i Berr-i Hümayun'nu (İstihkâm, Top.1313-c-1), 17 Ocak 1900 tarihinde kurmay yüzbaşı olarak Erkânı Harbiye Mektebi (52. sınıfı)'ni bitirdi ve Yemen'de bulunan 4. Ordu'ya verildi. Orada İmam Yahya'nın isyanına karşı mücadele etti.
10 Temmuz 1908 tarihinde İkinci Meşrutiyet, Manastır'da sonradan "Hürriyet" adı verilen meydanda Harp Okulu Komutanı Vehip Bey'in Ya Kanun-ı Esasi, ya ölüm! diye haykırdığı nutkuyla ilan edildi.
31 Mart Vakası'ndan sonra İstanbul'da Harbiye Nezareti'ne atandı. 1909 yılında Mahmud Şevket Paşa Harbiye Nazırı olunca Mekteb-i Harbiye Komutanlığına getirildi; 1912 yılına kadar bu önemli göreve devam etti.
Askerî yaşamı
Birinci Balkan Savaşı
1912 yılında Yanya Müstahkem Mevki Komutanlığı'na atandı. 20 Şubat 1913 tarihine kadar Yanya Kalesi'nin Yunan saldırılarına karşı savundu. Kalenin teslim protokolünü İoannis Metaksas ile görüşerek yaptı. Atina'ya götürülerek dokuz ay süre ile esir tutuldu.
Esaretten dönüşünde Hicaz'daki 22. Fırka komutanlığına atandı.
Birinci Dünya Savaşı
Çanakkale
5. Ordu'nun emrinde 15. Kolordu komutanlığı yaptı. 3. Fırka ile Kumkale ve Yeniköy'ü, 11. Fırka ile Beşige'yi savundu. 8. Fırka'yı ağabeyi Esad Paşa'nın emrine verdi.
Kafkasya
1916 yılı Şubat ayında Mahmud Kamil Paşa'nın yerine 3. Ordu komutanlığına getirildi. 1918 yılında 24 Şubat'ta Trabzon, 14 Mart'ta Hopa'yı, 26 Mart'ta Batum'u geri aldı.
Mondros Mütarekesinin imzalanması üzerine İstanbul'a döndü. Enver, Talat ve Cemal'in iltica etmelerinden sonra kurulan hükûmet vekiller heyeti kararıyla diğer 62 kişiyle birlikte Bekirağa Bölüğü'ne hapsedildi. Tahliye edildikten sonra yine arandığından dolayı İtalya'ya gitti. Almanya, Romanya, Yunanistan ve Mısır'da bulundu.
Vatandaşlıktan çıkarılması
Avrupa'da kalarak, Kurtuluş Savaşı'na katılmadı. Yurt dışındaki muhalefet gruplarıyla olan yakınlığı yüzünden vatandaşlıktan çıkarıldı. Ömrünün son 22 yılını Türkiye dışında geçirdi.
İtalya-Habeşistan Savaşı
II. İtalya-Habeşistan Savaşında Habeş ordusunun askerî danışmanlığını yaptı. Savaşın kaybedilmesinden sonra yurda döndü. İstanbul'da hayatını kaybetti. Karacaahmet Mezarlığı'na defnedildi.
Kaynakça
- Fethi Tevetoğlu, 'KAÇI, Vehib Paşa', Türk Ansiklopedisi, C. XXI, Millî Eğitim Basımevi, Ankara 1974, s. 86-87.
- ^ Harp Akademileri Komutanlığı, Harp Akademilerinin 120 Yılı, İstanbul, 1968, s. 21.
- ^ Vehip Paşa «Ben bir buçuk yıldır Kafkas cephesi kumandanıyım. Kafkasyalıları tetkik ettim öğrendim. Siz Kafkasyalılar da, biz Arnavutlar gibi temizliği seviyorsunuz. Bu pis Türk neferlerini, hem de bu kılıkta Kafkasya'ya sokamam.» diyor., , Azerbaycan İstiklâl Mücadelesinin Hatıraları, Azerbaycan Gençlik Derneği, 1964, p. 64. 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Sadık Albayrak, Demokrasi Yolunda Siyasi Kavgalar: Ya Kanuni Esasi Ya Ölüm, Yenişafak Gazetesi,". 6 Aralık 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mayıs 2012.
- ^ "Kaçı Vehip Paşa, Kimkimdir.gen.tr sitesi, Erişim tarihi:16.05.012". 28 Şubat 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mayıs 2012.
- ^ Abdullah İlgazi, Mustafa Bıyıklı, "Mehmet Vehip (Kaçi) Paşa'nın Çanakkale Muharebelerindeki Yeri ve Önemi", Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi Cilt XXVIII / Mart 2012 / Sayı 82, s. 97. 3 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Vehib Pasha ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehmet Vehip Kaci 1877 1940 Turk asker Osmanli generali Mehmet Esat Bulkat in kucuk kardesi ve Kazim Taskent in amcasidir Mehmed Vehib Pasa 1313 1896 Top 1Dogum1877 Yanya Osmanli ImparatorluguOlum1940 62 63 yaslarinda Istanbul TurkiyeBagliligi Osmanli ImparatorluguHizmet yillari1897 1920RutbesiFerikKomutasiMekteb i Harbiye Komutani Yanya Mustahkem Mevki Komutani 22 Firka 15 Kolordu 3 OrduCatisma savaslariI Balkan Savasi I Dunya SavasiOdulleri3 Ordu Kumandani Mehmed Vehib Pasa yaninda doktor Salim Bey ve Erkan i Harb Miralay Husrev BeyYasamiTaskent ten Yanya ya goc etmis bir ailenin cocugu olarak dunyaya geldi Kendisi bir Arnavuttu Babasi Yanya belediye baskanlarindan Mehmet Emin Efendi dir 1897 yilinda Muhendishane i Berr i Humayun nu Istihkam Top 1313 c 1 17 Ocak 1900 tarihinde kurmay yuzbasi olarak Erkani Harbiye Mektebi 52 sinifi ni bitirdi ve Yemen de bulunan 4 Ordu ya verildi Orada Imam Yahya nin isyanina karsi mucadele etti 10 Temmuz 1908 tarihinde Ikinci Mesrutiyet Manastir da sonradan Hurriyet adi verilen meydanda Harp Okulu Komutani Vehip Bey in Ya Kanun i Esasi ya olum diye haykirdigi nutkuyla ilan edildi 31 Mart Vakasi ndan sonra Istanbul da Harbiye Nezareti ne atandi 1909 yilinda Mahmud Sevket Pasa Harbiye Naziri olunca Mekteb i Harbiye Komutanligina getirildi 1912 yilina kadar bu onemli goreve devam etti Askeri yasamiVehip Bey Yanya Savunmasi sonrasinda Yunan General Aleksandros Sutsos ile 1913 Birinci Balkan Savasi 1912 yilinda Yanya Mustahkem Mevki Komutanligi na atandi 20 Subat 1913 tarihine kadar Yanya Kalesi nin Yunan saldirilarina karsi savundu Kalenin teslim protokolunu Ioannis Metaksas ile goruserek yapti Atina ya goturulerek dokuz ay sure ile esir tutuldu Esaretten donusunde Hicaz daki 22 Firka komutanligina atandi Birinci Dunya Savasi Canakkale 5 Ordu nun emrinde 15 Kolordu komutanligi yapti 3 Firka ile Kumkale ve Yenikoy u 11 Firka ile Besige yi savundu 8 Firka yi agabeyi Esad Pasa nin emrine verdi Kafkasya 1916 yili Subat ayinda Mahmud Kamil Pasa nin yerine 3 Ordu komutanligina getirildi 1918 yilinda 24 Subat ta Trabzon 14 Mart ta Hopa yi 26 Mart ta Batum u geri aldi Mondros Mutarekesinin imzalanmasi uzerine Istanbul a dondu Enver Talat ve Cemal in iltica etmelerinden sonra kurulan hukumet vekiller heyeti karariyla diger 62 kisiyle birlikte Bekiraga Bolugu ne hapsedildi Tahliye edildikten sonra yine arandigindan dolayi Italya ya gitti Almanya Romanya Yunanistan ve Misir da bulundu Vatandasliktan cikarilmasiAvrupa da kalarak Kurtulus Savasi na katilmadi Yurt disindaki muhalefet gruplariyla olan yakinligi yuzunden vatandasliktan cikarildi Omrunun son 22 yilini Turkiye disinda gecirdi Italya Habesistan SavasiII Italya Habesistan Savasinda Habes ordusunun askeri danismanligini yapti Savasin kaybedilmesinden sonra yurda dondu Istanbul da hayatini kaybetti Karacaahmet Mezarligi na defnedildi KaynakcaFethi Tevetoglu KACI Vehib Pasa Turk Ansiklopedisi C XXI Milli Egitim Basimevi Ankara 1974 s 86 87 Harp Akademileri Komutanligi Harp Akademilerinin 120 Yili Istanbul 1968 s 21 Vehip Pasa Ben bir bucuk yildir Kafkas cephesi kumandaniyim Kafkasyalilari tetkik ettim ogrendim Siz Kafkasyalilar da biz Arnavutlar gibi temizligi seviyorsunuz Bu pis Turk neferlerini hem de bu kilikta Kafkasya ya sokamam diyor Azerbaycan Istiklal Mucadelesinin Hatiralari Azerbaycan Genclik Dernegi 1964 p 64 24 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sadik Albayrak Demokrasi Yolunda Siyasi Kavgalar Ya Kanuni Esasi Ya Olum Yenisafak Gazetesi 6 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mayis 2012 Kaci Vehip Pasa Kimkimdir gen tr sitesi Erisim tarihi 16 05 012 28 Subat 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mayis 2012 Abdullah Ilgazi Mustafa Biyikli Mehmet Vehip Kaci Pasa nin Canakkale Muharebelerindeki Yeri ve Onemi Ataturk Arastirma Merkezi Dergisi Cilt XXVIII Mart 2012 Sayi 82 s 97 3 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilarWikimedia Commons ta Vehib Pasha ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur