Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede bulunmasına karşın yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Haziran 2022) () |
Metehi (Metechi; Gürcüce: მეტეხი), Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te yer alan tarihi bir mahalledir. Mtkvari nehrine bakan uçurumun üzerinde konumlanmıştır. Mahalle, adını verdiği Metehi Meryem'in Göğe Çıkışı Kilisesi'ne ev sahipliği yapmaktadır.
Tarihi
Bölge, şehrin topraklarında yerleşimlerin başladığı en eski bölgelerden biriydi. Geleneksel söylentilere göre, Kral Vahtang Gorgasali, bölgeye kilise ve kralın ikametgâhı olarak hizmet veren bir kale inşa ettirmiştir; bundan dolayı, bölgeye 12. yüzyılda "sarayın etrafındaki alan" anlamına gelen "Metehi" kelimesi verilmiştir. Başka bir söylentiye göre, 5. yüzyılda şehit olan Azize Şuşanik de buraya gömülmüştür. Ancak, bu yapıların hiçbiri 1235 yılındaki Moğol istilasından kurtulamamıştır.
Gürcü Kral II. Demetre tarafından 1278 ve 1284 yılları arasında uçurumun tepesine inşa ettirilen ve hala sağlam olan Metehi Meryem'in Göğe Çıkışı Kilisesi, kubbeli Gürcü Ortodoks kilisenin sıra dışı bir örneğidir. Daha sonra hasar görmüş ve birkaç kez restore edilmiştir. Kral Rostom (r. 1633-1658), yaklaşık 3.000 asker tarafından korunan güçlü bir kale inşa ettirerek kilisenin etrafını güçlendirmiştir. 1801'de başlayan Rus yönetimi altında, kilise dini işlevini yitirmiş ve kışla olarak kullanılmaya başlanmıştır (R. G. Suny, p. 93). Kilisenin yakınlarındaki kale, 1819'da yıkılmış ve yerine Sovyet dönemine kadar kötü şöhretli bir hapishane olarak hizmet vermiş bir bina dikilmiştir. Hapishane 1938 yılında kapatılmıştır.
Büyük Temizlik sırasında, Gürcü Komünist şef Lavrenti Beriya, kiliseyi yok etmeyi amaçlamış, ancak ressam ve sanat koleksiyoncusu Dimitri Şevardnadze liderliğindeki bir grup Gürcü aydınının inatçı muhalefetiyle karşılaşmıştır. Beriya, muhalefete cevap olarak, kilisenin ölçekli maketinin insanların görebileceği şekilde müzede muhafaza edilmesinin yeterli olacağını belirtmiştir. Sonrasında Beriya, Şevardnadze'ye, kiliseyi kurtarma çabalarından vazgeçerse gelecekteki müzenin müdürü olarak atanacağını özel olarak söylemiştir. Sanatçı bu teklifi reddettiken sonra hapsedilmiş ve idam edilmiştir (Ami Knight, p. 84). Ancak bina korunmuştur. Sovyet döneminin sonraki yıllarında kilise, bir tiyatro olarak kullanılmıştır. Heykeltıraş Elguca Amashukeli tarafından yapılmış olan Kral Vahtang Gorgasali'nin atlı heykeli, 1961'de kilisenin önüne dikilmiştir.
1980'lerin sonunda, Gürcü Ortodoks Kilisesi Katolikos-Patriği II. İlia, halk tarafından desteklenen ve kilisenin Gürcü Patrikliğine restorasyonunu hedefleyen bir kampanya başlatmıştır. Tanınmış bir muhalif ve gelecek Gürcistan devlet başkanı Zviad Gamsahurdia, bu talebi desteklemek için açlık grevine başlamıştır. Kilise, yerel komünistlerin liderliğindeki direnişine rağmen 1988'de yeniden hizmete açılmıştır.
Mimarisi
Metehi, haçlı bir küçük kubbeli kilisedir. Bu tarz, Orta Çağ boyunca kullanılan en yaygın olan stil olmasına rağmen, kilisenin doğu cephesindeki üç çıkıntılı apsis ve küçük kubbeyi destekleyen dört bağlantısız sütun biraz çağ dışıdır. Kilise, tuğla ve yontma taşlarla yapılmıştır. 17, 18 ve 19. yüzyıllarda yapılan restorasyonlarda çoğunlukla tuğla kullanılmıştır. Cephe çoğunlukla pürüzsüzdür, doğudaki apsislerin pencerelerinin etrafında toplanmış dekoratif öğeler vardır. Kalkan duvarın altındaki yatay bantlar dört tarafın etrafında hareket eder ve birleştirici eleman olarak görev yapar. Ana girişin kuzeyindeki sütunlu giriş daha sonra eklenmemiştir ve kilisenin geri kalanıyla aynı zamanda inşa edilmiştir.
Bir söylentiye göre, Metehi uçurumu, 8. yüzyılda yaşamış Tiflis'in koruyu azizi Abo'nun şehitliğiydi. Onun şerefine, uçurumun dibinde küçük bir kilise yapılmaktadır.
Uçurum, Mtkvari nehrinin üzerine iki eski köprünün yerine 1951'de inşa edilen betonarme bir köprü vasıtasıyla karşı taraftaki toprak sete bağlanmıştır. Köprünün inşaatı sırasında, 17. yüzyıldan 19. yüzyıla tarihlenen çeşitli yapı ve binaların oluşturduğu eşsiz bir kompleks tahrip edilmiştir. Şehir hükûmeti son olarak, tarihi “Eski Tiflis”in bu bölümünü, 20. yüzyılın ilk yarısında olduğu gibi restore etmek istediklerini açıklamıştır.
Kaynakça
- Ronald Grigor Suny, The Making of the Georgian Nation: 2nd edition (December 1994), Indiana University Press,
- Amid Knight, Beria: Stalin’s First Lieutenant, Princeton University Press,
- Lloyd E Hudman, Eva H Essa, Richard H Jackson, Geography of Travel & Tourism, Thomson Delmar Learning,
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Metehi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Georgia attractions at Şeraton Meteçi Sarayı Oteli
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede kaynak listesi bulunmasina karsin metin ici kaynaklarin yetersizligi nedeniyle bazi bilgilerin hangi kaynaktan alindigi belirsizdir Lutfen kaynaklari uygun bicimde metin icine yerlestirerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Haziran 2022 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Metehi Metechi Gurcuce მეტეხი Gurcistan in baskenti Tiflis te yer alan tarihi bir mahalledir Mtkvari nehrine bakan ucurumun uzerinde konumlanmistir Mahalle adini verdigi Metehi Meryem in Goge Cikisi Kilisesi ne ev sahipligi yapmaktadir Metehi Kilisesi ve Kral Vahtang Gorgasali nin ata binmis heykeliTarihiBolge sehrin topraklarinda yerlesimlerin basladigi en eski bolgelerden biriydi Geleneksel soylentilere gore Kral Vahtang Gorgasali bolgeye kilise ve kralin ikametgahi olarak hizmet veren bir kale insa ettirmistir bundan dolayi bolgeye 12 yuzyilda sarayin etrafindaki alan anlamina gelen Metehi kelimesi verilmistir Baska bir soylentiye gore 5 yuzyilda sehit olan Azize Susanik de buraya gomulmustur Ancak bu yapilarin hicbiri 1235 yilindaki Mogol istilasindan kurtulamamistir Metehi ucurumu ve cevresi Rus ressam N G Cernetsov tarafindan 1839 yilinda cizilmis Ucurumun karsisinda Buyuk Abbas Camii gorulmektedir 1600 ler Gurcu Kral II Demetre tarafindan 1278 ve 1284 yillari arasinda ucurumun tepesine insa ettirilen ve hala saglam olan Metehi Meryem in Goge Cikisi Kilisesi kubbeli Gurcu Ortodoks kilisenin sira disi bir ornegidir Daha sonra hasar gormus ve birkac kez restore edilmistir Kral Rostom r 1633 1658 yaklasik 3 000 asker tarafindan korunan guclu bir kale insa ettirerek kilisenin etrafini guclendirmistir 1801 de baslayan Rus yonetimi altinda kilise dini islevini yitirmis ve kisla olarak kullanilmaya baslanmistir R G Suny p 93 Kilisenin yakinlarindaki kale 1819 da yikilmis ve yerine Sovyet donemine kadar kotu sohretli bir hapishane olarak hizmet vermis bir bina dikilmistir Hapishane 1938 yilinda kapatilmistir Geceleyin Metehi ucurumu 2014 Buyuk Temizlik sirasinda Gurcu Komunist sef Lavrenti Beriya kiliseyi yok etmeyi amaclamis ancak ressam ve sanat koleksiyoncusu Dimitri Sevardnadze liderligindeki bir grup Gurcu aydininin inatci muhalefetiyle karsilasmistir Beriya muhalefete cevap olarak kilisenin olcekli maketinin insanlarin gorebilecegi sekilde muzede muhafaza edilmesinin yeterli olacagini belirtmistir Sonrasinda Beriya Sevardnadze ye kiliseyi kurtarma cabalarindan vazgecerse gelecekteki muzenin muduru olarak atanacagini ozel olarak soylemistir Sanatci bu teklifi reddettiken sonra hapsedilmis ve idam edilmistir Ami Knight p 84 Ancak bina korunmustur Sovyet doneminin sonraki yillarinda kilise bir tiyatro olarak kullanilmistir Heykeltiras Elguca Amashukeli tarafindan yapilmis olan Kral Vahtang Gorgasali nin atli heykeli 1961 de kilisenin onune dikilmistir 1980 lerin sonunda Gurcu Ortodoks Kilisesi Katolikos Patrigi II Ilia halk tarafindan desteklenen ve kilisenin Gurcu Patrikligine restorasyonunu hedefleyen bir kampanya baslatmistir Taninmis bir muhalif ve gelecek Gurcistan devlet baskani Zviad Gamsahurdia bu talebi desteklemek icin aclik grevine baslamistir Kilise yerel komunistlerin liderligindeki direnisine ragmen 1988 de yeniden hizmete acilmistir MimarisiMetehi kilisesinin bir baska goruntusu Metehi hacli bir kucuk kubbeli kilisedir Bu tarz Orta Cag boyunca kullanilan en yaygin olan stil olmasina ragmen kilisenin dogu cephesindeki uc cikintili apsis ve kucuk kubbeyi destekleyen dort baglantisiz sutun biraz cag disidir Kilise tugla ve yontma taslarla yapilmistir 17 18 ve 19 yuzyillarda yapilan restorasyonlarda cogunlukla tugla kullanilmistir Cephe cogunlukla puruzsuzdur dogudaki apsislerin pencerelerinin etrafinda toplanmis dekoratif ogeler vardir Kalkan duvarin altindaki yatay bantlar dort tarafin etrafinda hareket eder ve birlestirici eleman olarak gorev yapar Ana girisin kuzeyindeki sutunlu giris daha sonra eklenmemistir ve kilisenin geri kalaniyla ayni zamanda insa edilmistir Bir soylentiye gore Metehi ucurumu 8 yuzyilda yasamis Tiflis in koruyu azizi Abo nun sehitligiydi Onun serefine ucurumun dibinde kucuk bir kilise yapilmaktadir Ucurum Mtkvari nehrinin uzerine iki eski koprunun yerine 1951 de insa edilen betonarme bir kopru vasitasiyla karsi taraftaki toprak sete baglanmistir Koprunun insaati sirasinda 17 yuzyildan 19 yuzyila tarihlenen cesitli yapi ve binalarin olusturdugu essiz bir kompleks tahrip edilmistir Sehir hukumeti son olarak tarihi Eski Tiflis in bu bolumunu 20 yuzyilin ilk yarisinda oldugu gibi restore etmek istediklerini aciklamistir KaynakcaRonald Grigor Suny The Making of the Georgian Nation 2nd edition December 1994 Indiana University Press 0 253 20915 3 Amid Knight Beria Stalin s First Lieutenant Princeton University Press 0 691 01093 5 Lloyd E Hudman Eva H Essa Richard H Jackson Geography of Travel amp Tourism Thomson Delmar Learning 0 7668 3256 2Dis baglantilarWikimedia Commons ta Metehi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Georgia attractions at Seraton Meteci Sarayi Oteli