Mezraa Höyük, Şanlıurfa ili'nin güneybatısında, Birecik İlçesi'nin kuş uçuşu 7 km güneyinde, Belde'sinin 1,5 km güneydoğusunda, Fırat'ın doğu kıyısında yer alan bir höyüktür. Tepe, 180 x 140 metre boyutlarında olup ova seviyesinden 13 metre yüksekliktedir.
Arkeolojik Höyük | |
Adı: | Mezraa Höyük |
il: | Şanlıurfa |
İlçe: | Şanlıurfa |
Köy: | |
Türü: | Höyük |
Tahribat: | |
Tescil durumu: | |
Tescil No ve derece: | |
Tescil tarihi: | |
Araştırma yöntemi: | Kazı |
Kazılar
Höyük ilk olarak 1989 yılında ve ekibi tarafından, Karkamış Barajı'nın hesaplanan su toplama sahasında yapılan yüzey araştırmaları sırasında saptanmıştır. Höyükte yapılan yüzey araştırmasında Erken Tunç Çağı II. ve III. evrelerde ve Orta Tunç Çağı'nda yerleşme olduğun, daha sonra terk edildiği, fakat Demir Çağı'nda yeniden iskan gördüğü, Helenistik Dönem, Roma ve Bizans Dönemlerinde yerleşimin devam ettiği, bu dönemlerde yerleşimin yarım hektarlık bir alana yayılmış olduğu saptanmıştır. Ardından bölge ODTÜ eşgüdümünde yürütülen Ilısu ve Karkamış Baraj Gölleri Altında Kalacak Arkeolojik ve Kültür Varlıklarını Kurtarma Projesi çerçevesinde 1989-99 yıllarında A. Tuba Ökse ve V. Macit Tekinalp tarafından yenide incelenmiştir. Bu incelemelerde yerleşmenin daha eski dönemlere uzanabileceği yargısına varılmıştır. Kazı çalışmaları ise 2000 – 2002 yıllarında Hacettepe Üniversitesi'nden ve başkanlığında kazılar yapılmıştır. Daha sonraki yıllarda da devam edilen kazılar aynı ekip tarafından, Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi'nin ortak projesi olarak sürdürülmüştür. Kazılar doğu, güneydoğu ve kuzeybatı kesimleri olmak üzere üç bölgede yürütülmüştür.
Tabakalanma
Kazılarda dört kültür katı ortaya çıkarılmıştır. Bunlar Geç Orta Çağ, Orta Tunç Çağı, Erken Tunç Çağı ve kültür katlarıdır. Her üç kazı alanında da Orta Çağ mimari tabakaları saptanmış olmakla birlikte doğu ve kuzeybatı kazı alanlarında daha yoğundur. Doğu kazı alanında Orta Çağ'a tarihlenen üç mimari tabaka ortaya çıkarılmıştır.
Doğu ve güneydoğu yamaçlarda yapılan kazılarda, doğu yamacında yedi tabaka, güneydoğu yamacında ise altı tabaka açığa çıkarılmıştır. Doğu yamaçta Orta Çağ'a ait üç tabaka, MÖ 2. binyılın ilk çeyreğine ait iki tabaka ve MÖ 3. binyılın ikinci yarısına ait iki tabaka ortaya çıkarılmıştır. Güneydoğu yamaçtaki kazıda ise bir Orta Çağ tabakası, MÖ 3. binyılın ilk yarısına ait iki tabaka ve MÖ 3. binyıla tarihlenen iki tabaka saptanmıştır. En alttaki VI. tabaka MÖ 4. binyıl sonu olarak görülen (Geç Uruk Dönemi) olarak belirtilmektedir.
Buluntular
Orta Çağ tabakalarında ele geçen çanak çömleğin büyük bir bölümünü üzeri kazıma bezemeli ve akıtma boyalı pişirme kaplarından oluşmaktadır. Bu çanak çömleğin benzerleri Tille Höyük ve Taşkın Kale'de bulunmuştur.
Demir Çağı Pers tipi at figürinleri küçük buluntular arasında yer almaktadır.
Değerlendirme
Höyüğün MÖ 4. binyıl sonlarından MÖ 2. binyılın ortalarına kadar, MÖ 1. binyıl ortalarından MS 13. yüzyıla kadar yerleşim gördüğü anlaşılmaktadır. En yoğun yerleşim MÖ 3. binyılın erken geç dönemlerinde olduğu belirtilmektedir. Daha sonrasındaki MÖ 2. ve 1. binyıllarda küçük bir yerleşim olarak görülmektedir. Orta Çağ yerleşmesi ise höyüğün bütününe yayılmıştır.
Tahribat durumu
Tepenin 140 metrelik genişliğinin doğu kesiminden tarım amacıyla 40 metrelik bir bölüm kesilip alınmıştır. Görece yayvan olan kuzey yamaç ise erozyon ve yine tarımsal faaliyetlerle tahrip olmuştur.
Dış bağlantılar
- Yakın plan kroki4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Fotoğraflar
- Kazı alanından fotoğraflar24 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ a b c d "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Haziran 2012.
- ^ a b . 6 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2012.
- ^ 30. Kazı Sonuçları Toplantısı (2008), Cilt 2, Sh.: 129
- ^ a b 24. Kazı Sonuçları Toplantısı (2002) Cilt 1, Sh.: 172
- ^ . 24 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2012.
- ^ 30. Kazı Sonuçları Toplantısı, Sh.: 130
- ^ 25. Kazı Sonuçları Toplantısı (2003) Cilt 1, Sh.: 381
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mezraa Hoyuk Sanliurfa ili nin guneybatisinda Birecik Ilcesi nin kus ucusu 7 km guneyinde Belde sinin 1 5 km guneydogusunda Firat in dogu kiyisinda yer alan bir hoyuktur Tepe 180 x 140 metre boyutlarinda olup ova seviyesinden 13 metre yuksekliktedir Arkeolojik HoyukAdi Mezraa Hoyukil SanliurfaIlce SanliurfaKoy Turu HoyukTahribat Tescil durumu Tescil No ve derece Tescil tarihi Arastirma yontemi KaziKazilarHoyuk ilk olarak 1989 yilinda ve ekibi tarafindan Karkamis Baraji nin hesaplanan su toplama sahasinda yapilan yuzey arastirmalari sirasinda saptanmistir Hoyukte yapilan yuzey arastirmasinda Erken Tunc Cagi II ve III evrelerde ve Orta Tunc Cagi nda yerlesme oldugun daha sonra terk edildigi fakat Demir Cagi nda yeniden iskan gordugu Helenistik Donem Roma ve Bizans Donemlerinde yerlesimin devam ettigi bu donemlerde yerlesimin yarim hektarlik bir alana yayilmis oldugu saptanmistir Ardindan bolge ODTU esgudumunde yurutulen Ilisu ve Karkamis Baraj Golleri Altinda Kalacak Arkeolojik ve Kultur Varliklarini Kurtarma Projesi cercevesinde 1989 99 yillarinda A Tuba Okse ve V Macit Tekinalp tarafindan yenide incelenmistir Bu incelemelerde yerlesmenin daha eski donemlere uzanabilecegi yargisina varilmistir Kazi calismalari ise 2000 2002 yillarinda Hacettepe Universitesi nden ve baskanliginda kazilar yapilmistir Daha sonraki yillarda da devam edilen kazilar ayni ekip tarafindan Sanliurfa Arkeoloji Muzesi ve Canakkale Onsekiz Mart Universitesi nin ortak projesi olarak surdurulmustur Kazilar dogu guneydogu ve kuzeybati kesimleri olmak uzere uc bolgede yurutulmustur TabakalanmaKazilarda dort kultur kati ortaya cikarilmistir Bunlar Gec Orta Cag Orta Tunc Cagi Erken Tunc Cagi ve kultur katlaridir Her uc kazi alaninda da Orta Cag mimari tabakalari saptanmis olmakla birlikte dogu ve kuzeybati kazi alanlarinda daha yogundur Dogu kazi alaninda Orta Cag a tarihlenen uc mimari tabaka ortaya cikarilmistir Dogu ve guneydogu yamaclarda yapilan kazilarda dogu yamacinda yedi tabaka guneydogu yamacinda ise alti tabaka aciga cikarilmistir Dogu yamacta Orta Cag a ait uc tabaka MO 2 binyilin ilk ceyregine ait iki tabaka ve MO 3 binyilin ikinci yarisina ait iki tabaka ortaya cikarilmistir Guneydogu yamactaki kazida ise bir Orta Cag tabakasi MO 3 binyilin ilk yarisina ait iki tabaka ve MO 3 binyila tarihlenen iki tabaka saptanmistir En alttaki VI tabaka MO 4 binyil sonu olarak gorulen Gec Uruk Donemi olarak belirtilmektedir BuluntularOrta Cag tabakalarinda ele gecen canak comlegin buyuk bir bolumunu uzeri kazima bezemeli ve akitma boyali pisirme kaplarindan olusmaktadir Bu canak comlegin benzerleri Tille Hoyuk ve Taskin Kale de bulunmustur Demir Cagi Pers tipi at figurinleri kucuk buluntular arasinda yer almaktadir DegerlendirmeHoyugun MO 4 binyil sonlarindan MO 2 binyilin ortalarina kadar MO 1 binyil ortalarindan MS 13 yuzyila kadar yerlesim gordugu anlasilmaktadir En yogun yerlesim MO 3 binyilin erken gec donemlerinde oldugu belirtilmektedir Daha sonrasindaki MO 2 ve 1 binyillarda kucuk bir yerlesim olarak gorulmektedir Orta Cag yerlesmesi ise hoyugun butunune yayilmistir Tahribat durumuTepenin 140 metrelik genisliginin dogu kesiminden tarim amaciyla 40 metrelik bir bolum kesilip alinmistir Gorece yayvan olan kuzey yamac ise erozyon ve yine tarimsal faaliyetlerle tahrip olmustur Dis baglantilarYakin plan kroki4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Fotograflar Kazi alanindan fotograflar24 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca a b c d TAY Yerlesme Donem Ayrintilari 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Haziran 2012 a b 6 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2012 30 Kazi Sonuclari Toplantisi 2008 Cilt 2 Sh 129 a b 24 Kazi Sonuclari Toplantisi 2002 Cilt 1 Sh 172 24 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2012 30 Kazi Sonuclari Toplantisi Sh 130 25 Kazi Sonuclari Toplantisi 2003 Cilt 1 Sh 381