Midas'ın Kulakları, Güngör Dilmen'in 1959 tarihinde 29 yaşındayken kaleme aldığı tek perdelik manzum oyun.
Güngör Dilmen'in "Midas'ın Kulakları" adlı oyununun Bilgi Yayınevi'nden çıkan baskısı | |
Yazar | Güngör Dilmen |
---|---|
Kapak sanatçısı | Ozan Sağdıç |
Ülke | Türkiye |
Tür | Tiyatro |
Yayım | 1965 1. basım |
Yayımcı | Bilgi Yayınevi |
Sayfa | 102 |
12 serisi |
Konusunu Frig mitolojisinden alır; Kral Midas'ın tanrılara özenmesi ve kendisini yarı tanrı olarak kabul etmesi sonucu gülünç duruma düşmesini anlatılır. Yazar, mitolojideki “Kral Midas” öyküsünü, sonuna kendi yorumunu getirerek geliştirmiştir. Masalda Tanrı Apollon Midas’ı eşek kulaklarıyla cezalandırır; oyunda ise Midas, kulaklarından duyduğu utancı yener, hatta onları bir ayrıcalık, üstünlük olarak görmeye başlar ne var ki halkın gözünde yarı-tanrılaşarak Apolyon'u yeneceği sırada kulaklarının küçülmesi yüzünden halkın alay konusu olurak Apolyon'a yenilir.
Midas'ın Kulakları, Güngür Dilmen'in ilk oyunudur. Dilmen'in Kral Midas'a ait anlatıları işlediği adını verdiği iki ayrı oyun daha vardır. "Midas'ın Kulakları", Dilmen'in 1970 yılında oyunlaştırdığı "Midas'ın Altınları" ve 1975'te oyunlaştırdığı "Midas'ın Kördüğümü" adlı diğer iki oyunla birlikte Midas Üçlemesi'ni oluşturur.
Eser, Sinema-Tiyatro dergisinin 1959 yılında açtığı bir perdelik oyun yarışmasında birinciliğe değer görüldü ve derginin sekizinci sayısında yayımlandı. Başlangıçta on yedi sahneden oluşan tek perdelik bir eser iken; ilerleyen yıllarda yazarın yaptığı eklemelerle genişledi. Yazarın Türkiye’de ve yurtdışında en çok sahnelenen oyunlarımdan biri oldu.
Oyun ilk sahnelenişi 1960 yılında Yurdaer Erşan'in rejisiyle Istanbul Üniversitesi Talebe Birliği Gençlik Tiyatrosunda gerçekleşti. Eser, aynı yıl içinde Almanya'nın Erlangen kentinde “Üniversitelerarası Tiyatro Festivali” nde sahnelendi. 1960-1961 sezonunda Şahap Akalın rejisi ile Ankara Devlet Tiyatroları'nda da ve sonraki yıllarda Ankara, Konya, Trabzon Antalya Devlet Tiyatrloarı'nda sahnelendi.
Oyunun metni, TRT kurumunun isteği üzerine iki perdelik opera liberettosu oldu ve 1966-1969 arasında Ferit Tüzün tarafından bestelendi.
Konusu
Kral Midas Tmolos Dağı’nın yamacında dolaşırken güneş tanrısı Apollon ile şarap tanrısı Pan’ın müzik yarışı yaptıklarını ve bu yarışmaya yargıç olarak dağ tanrısı Tmolos’u seçtiklerini görür. Apollon’un lirini de Pan’ın flütünü de dinleyen Midas, flütün sesini çok beğenir.
Tmolos, ödülü Apollon’a verse de yarışmaya tanık olan Midas flütü daha çok beğendiğini söyleyince Apollon Midas’ın kulaklarını uzatıp eşek kulağı haline getirerek öç alır.
Midas, utandığı eşek kulaklarını sivri külahı ile bir süre saklar ama saçını sakalını her gün tıraş eden berberin kulaklarını görmesini engelleyemez. Berber kimseye açmadığı bu sırdan kurtulmak için bir tür kulak olarak benzetilen kuyuya eğilerek “Midas’ın kulakları eşek kulaklarıdır.” diye seslenir. Uğuldayan kuyunun yakınındaki sazlar, yel estikçe dile gelerek “Midas’ın kulakları eşek kulaklarıdır.” diye yankılanmaya başlarlar. Bunu duyan Midas hiddetlenir ve sazların kesilmesini emreder. Ancak kuyunun suyu sazlara geçirmiş ve sırrı yayılmıştır. Sazlar kestirilir ama bu sefer de sırrı keçiler korosu seslendirir.
Sırrı yayılan Midas, zamanla kulaklarına alışır; hatta onları bir ayrıcalık, bir üstünlük olarak görmeye başlar. Artık kulaklarını gizlemez, törenlerde halka sergiler. Midas’ın ona verdiği cezayı hiçlediğini gören Apollon, bu sefer kulakları geri alarak Midas’ı cezalandırır. Halk bu kez Midas’la kulakları artık eşek kulağı olmadığı için alay edip onu aşağılar.
Kadrosu
Ankara Devlet Tiyatrosu, 1960
Eser, 6 Ekim 1960 tarihinde Ankara Devlet Tiyatrosu'nun (Oda Tiyatrosu) sahnelendi. Bu sahnelenişte kadro şu şekildedir:
|
|
Kaynakça
- ^ a b Kudret, Cevdet (Ekim 1960). "Midas'ın Kulakları". Devlet Tiyatroları Dergisi.[]
- ^ a b Yaycıoğlu, Mukadder (2005). "Güngör Dilmen'le Söyleşi" (PDF). Tiyatro Araştırmaları Dergisi. 17 Kasım 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Kasım 2022.
- ^ Daü Gümüş, Pınar (Eylül 2019). . Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. 14 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Midas in Kulaklari Gungor Dilmen in 1959 tarihinde 29 yasindayken kaleme aldigi tek perdelik manzum oyun Midas in KulaklariGungor Dilmen in Midas in Kulaklari adli oyununun Bilgi Yayinevi nden cikan baskisiYazarGungor DilmenKapak sanatcisiOzan SagdicUlkeTurkiyeTurTiyatroYayim1965 1 basimYayimciBilgi YayineviSayfa10212 serisi Konusunu Frig mitolojisinden alir Kral Midas in tanrilara ozenmesi ve kendisini yari tanri olarak kabul etmesi sonucu gulunc duruma dusmesini anlatilir Yazar mitolojideki Kral Midas oykusunu sonuna kendi yorumunu getirerek gelistirmistir Masalda Tanri Apollon Midas i esek kulaklariyla cezalandirir oyunda ise Midas kulaklarindan duydugu utanci yener hatta onlari bir ayricalik ustunluk olarak gormeye baslar ne var ki halkin gozunde yari tanrilasarak Apolyon u yenecegi sirada kulaklarinin kuculmesi yuzunden halkin alay konusu olurak Apolyon a yenilir Midas in Kulaklari Gungur Dilmen in ilk oyunudur Dilmen in Kral Midas a ait anlatilari isledigi adini verdigi iki ayri oyun daha vardir Midas in Kulaklari Dilmen in 1970 yilinda oyunlastirdigi Midas in Altinlari ve 1975 te oyunlastirdigi Midas in Kordugumu adli diger iki oyunla birlikte Midas Uclemesi ni olusturur Eser Sinema Tiyatro dergisinin 1959 yilinda actigi bir perdelik oyun yarismasinda birincilige deger goruldu ve derginin sekizinci sayisinda yayimlandi Baslangicta on yedi sahneden olusan tek perdelik bir eser iken ilerleyen yillarda yazarin yaptigi eklemelerle genisledi Yazarin Turkiye de ve yurtdisinda en cok sahnelenen oyunlarimdan biri oldu Oyun ilk sahnelenisi 1960 yilinda Yurdaer Ersan in rejisiyle Istanbul Universitesi Talebe Birligi Genclik Tiyatrosunda gerceklesti Eser ayni yil icinde Almanya nin Erlangen kentinde Universitelerarasi Tiyatro Festivali nde sahnelendi 1960 1961 sezonunda Sahap Akalin rejisi ile Ankara Devlet Tiyatrolari nda da ve sonraki yillarda Ankara Konya Trabzon Antalya Devlet Tiyatrloari nda sahnelendi Oyunun metni TRT kurumunun istegi uzerine iki perdelik opera liberettosu oldu ve 1966 1969 arasinda Ferit Tuzun tarafindan bestelendi KonusuGungor Dilmen in Midas in Kulaklari adli sahne eserinin Kultur bakanligi tarafindan basilmis Fransizca ve Almanca baskilarinin on kapaklari Kral Midas Tmolos Dagi nin yamacinda dolasirken gunes tanrisi Apollon ile sarap tanrisi Pan in muzik yarisi yaptiklarini ve bu yarismaya yargic olarak dag tanrisi Tmolos u sectiklerini gorur Apollon un lirini de Pan in flutunu de dinleyen Midas flutun sesini cok begenir Tmolos odulu Apollon a verse de yarismaya tanik olan Midas flutu daha cok begendigini soyleyince Apollon Midas in kulaklarini uzatip esek kulagi haline getirerek oc alir Midas utandigi esek kulaklarini sivri kulahi ile bir sure saklar ama sacini sakalini her gun tiras eden berberin kulaklarini gormesini engelleyemez Berber kimseye acmadigi bu sirdan kurtulmak icin bir tur kulak olarak benzetilen kuyuya egilerek Midas in kulaklari esek kulaklaridir diye seslenir Uguldayan kuyunun yakinindaki sazlar yel estikce dile gelerek Midas in kulaklari esek kulaklaridir diye yankilanmaya baslarlar Bunu duyan Midas hiddetlenir ve sazlarin kesilmesini emreder Ancak kuyunun suyu sazlara gecirmis ve sirri yayilmistir Sazlar kestirilir ama bu sefer de sirri keciler korosu seslendirir Sirri yayilan Midas zamanla kulaklarina alisir hatta onlari bir ayricalik bir ustunluk olarak gormeye baslar Artik kulaklarini gizlemez torenlerde halka sergiler Midas in ona verdigi cezayi hicledigini goren Apollon bu sefer kulaklari geri alarak Midas i cezalandirir Halk bu kez Midas la kulaklari artik esek kulagi olmadigi icin alay edip onu asagilar KadrosuAnkara Devlet Tiyatrosu 1960 Eser 6 Ekim 1960 tarihinde Ankara Devlet Tiyatrosu nun Oda Tiyatrosu sahnelendi Bu sahneleniste kadro su sekildedir Teknik kadroYil 1960Koreografi Kaya IlhanSahneye Koyan Sahap AkalinDekor KostumMuzik Nevit KodalliKonduvitIsik OyuncularOynayanMidas Kerim AfsarApollon Haluk KurdogluPan Asuman KoradBerber Bozkurt KurucKarisiYontucu Cetin Koroglu1 Adam2 Adam Ali Cengiz CelenkKoro BasiKoro Elemani 1 Oytun SanalKoro Elemani 2 Fikret ErginKoro Elemani 3Bale 1Bale 2Bale 3Bale 4Kaynakca a b Kudret Cevdet Ekim 1960 Midas in Kulaklari Devlet Tiyatrolari Dergisi olu kirik baglanti a b Yaycioglu Mukadder 2005 Gungor Dilmen le Soylesi PDF Tiyatro Arastirmalari Dergisi 17 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Kasim 2022 Dau Gumus Pinar Eylul 2019 Avrasya Uluslararasi Arastirmalar Dergisi 14 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi