Midilli’nin Fethi veya Midilli Kuşatması, 1462 yılının Eylül ayında Fatih Sultan Mehmet komutasındaki Osmanlı İmparatorluğu ile Midilli dukası Nicolas Gattilusio komutasındaki Ceneviz Cumhuriyeti ile yapılmış savaştır. Savaş 27 gün sürmüş ve genel hücum başlayacağı sırada kalenin direnemeyeceğini anlayan teslim olmuştur.
Midilli’nin Fethi | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
’nun Midilli haritası (1526) | |||||||||
| |||||||||
Taraflar | |||||||||
Osmanlı İmparatorluğu | Ceneviz Cumhuriyeti | ||||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||||
Fatih Sultan Mehmet | |||||||||
Güçler | |||||||||
67-200 savaş gemisi bir miktar yeniçeri | 5000 asker |
Fatih Sultan Mehmet ordusuyla Eflak'tan döner dönmez Osmanlı donanmasını 67-200 gemilik bir kuvvetle ’nın komutasında Midilli Adası’na göndermişti. Kendisi de kapıkulu ve bir miktar yeniçeriyle Bursa yolu üzerinden Edremit’e inmiş oradan da Midilli Adası'nın karşısında bulunan Ayazmant’a gelmişti. Bu sırada Midilli Adası Gattilusio adındaki bir Ceneviz ailesinin elindedir. Bu ailenin buralarda hâkimiyetini kuran , VI. İoannis’e karşı meşru imparator V. İoannis’a yardım ettiği için kendisine mükafat olarak hem V. İoannis'un kız kardeşi prenses Maria Palaiologina verilmiş hem de 1354 yılında Enez ve Midilli Adası kendisine bırakılmıştı. İşte bu tarihten itibaren tam 102 sene bu aile Osmanlı İmparatorluğu zaferlerinin ortasında ancak Beylik gelirlerinin üçte ikisini her sene haraç şeklinde Türk hazinesine vermek şartıyla istiladan kurtulup hakimiyetini devam ettirebilmiştir. İstanbul'un Fethi sırasında ailesinden , Enez iskelesiyle ’na; ’da Midilli Adası’na hakimdi. İstanbul'un Fethi üzerine bu Ceneviz dukaların elçileri itaatlerini bildirmek üzere Edirne’ye gelmiş ve o adalar Osmanlı hakimiyetinde olmak şartıyla bu Ceneviz beylerine verilmişti. Fakat bu olaydan bir süre sonra Enez beyliğinde bir değişiklik olmuş, öldüğünden yerine küçük oğlu geçmiştir. Bu lider İtalyanların teşvikine kapılarak Türklere karşı hazırlık yapmaya başladığı gibi, evvelce ölmüş olan büyük kardeşin karısıyla küçük oğlu, babasının vasiyeti gereğince memleketin bir kısmında hisse sahibi oldukları halde, bunları da haklarından mahrup bıraktığı için yengesi tarafından Fatih Sultan Mehmet’e şikayet edilmiştir. Bunun üzerine Fatih Sultan Mehmet kış mevsiminin şiddetine rağmen donanma kumandanı Has Yunus Bey, on kadırga ile denizden ve bizzat harekete geçmiş olan Fatih Sultan Mehmet de karadan saldırınca Enez derhal teslim olmuştur. Padişah Enez sarayında bir iki gün kaldıktan sonra Mahmut Paşa’ya bu beyliğe bağlı diğer adaların fethinde görevlendirmiştir. Bunun üzerine Semendirek'te bulunan Edirne'ye gidip Fatih Sultan Mehmet’e dehalet edince, kendisine geçimi sağlamak için bir-iki koy tahsis edilmişse de bir müddet sonra Midilli'ye geri dönmüştür. Bu vaziyet üzerine Çanakkale Boğazı'nın çıkışına hakim olan İmroz, Taşoz ve Semendirek adalarıyla Ceneviz idaresinden memnun olmayan halkı Türk idaresini istediği için Limni Adası kolayca ele geçirilmiş ve işte o sırada tarihçi 'u İmroz Adası'nı yönetmekle görevlendirilmiştir. Bu vaziyet üzerine ailesinin elinde 1456 yılında sadece Midilli Adası kalmıştır.
1462 yılına gelindiğinde bu adanın hakimi,Türklere bağlılıkla suçladığı büyük kardeşi ’yu zindana attırıp, boğdurarak tahtı ele geçiren 'dur. Bu lord Anadolu sahillerini talan eden Katalan korsanlarını korumak ve adada üslendirmek, kılavuz gemileri vermek ve nihayet haraç vergisini göndermemek suretiyle düşmanca bir tavır takınmıştı. İşte bütün bu sebeplerden dolayı Fatih Sultan Mehmet Eflak'tan döner dönmez Eylül 1462'de Midilli önlerine gelmişti. Fatih Sultan Mehmet önce düke bazı mükafatlar teklif ederek teslim olmasını önermişti.
Harekât Fatih Sultan Mehmet’in birlikleri karaya çıkartması, şehrin çevresine zarar verdirmesi ve az sayıda ada sakininin gemilere köle olarak getirilmesine izin vermesiyle başladı. Böylece dükü şehri teslim etmesini sağlayacak kadar sindirdiğini düşünüyordu. Fakat elindeki çok miktarda top ve 5000 askerine güvendiğinden bu teklifi reddetti. Şehrin 20.000'i bulan halkı da kendisini bu yolda desteklemekteydi. Bu yüzden Fatih Sultan Mehmet’e şehri teslim etmek yerine halkıyla birlikte onurlu bir savaşta ölmeyi yeğlediği cevabını verdi. Bunun üzerine Fatih Sultan Mehmet Veziriazam Mahmut Paşa'ya derhal şehrin top atışına tutulması talimatını verdi. Ne var ki şehrin sağlam surları uzun bir süre mancınıklardan ve şehrin ortasına atılan devasa Osmanlı İmparatorluğu güllelerine dayandılar. Sürekli bombardıman böylece 27 gün sürmüştü ki, dış surların büyük taş kütlelerinin bazı yerleri sallanmaya başladı. Muhafız kıtası iç surlara çekilmek zorunda kaldı. Deniz tarafından bazı Katalan korsanların desteği ile yapmaya çalıştıkları başarısız bir hücum, şehrin ve adanın kaderini belirledi. Hücumları büyük bir kayıpla geri püskürtüldü ve hemen ardından gelen yeniçeriler kapılardan ve açılan gediklerden şehre akın etmeye başlamışlardı ki teslim olmayı ve adanın tahkim edilmiş diğer yerlerini de Osmanlı İmparatorluğu'na teslim etmeyi kabul etti.
Dukas (tarihçi)'a göre düke kızgın bazı ada ileri gelenleri Mahmut Paşa'ya surların zayıf ve kolay alınabilecek yerlerini önceden göstermelerinden dolayı işin içinde ihanet de vardı. Dük şehrin ileri gelenleri olduğu halde Fatih Sultan Mehmet'e kalenin anahtarını bizzat teslim ederek gözlerinde yaşlarla af diledi ve güçlü hükümdarın merhametine sığındı. Fatih Sultan Mehmet yaptıklarından dolayı dükü ciddi bir şekilde azarladı. Fakat bunun dışında kendisini teselli etmeye çalıştı. Midilli'nin fethi üzerine burada ele geçen ve evvelce Türk sahillerine saldırıda bulunup pek çok can ve mal kaybına yol açan üç yüz kadar korsan, Fatih Sultan Mehmet'in emriyle derhal idam edilmiştir. Midilli savunmasına katılmış olan bu korsanların idamı, Midilli Dukalığı ile tabiyet bakımından hiçbir alakaları ve hukuki durumları olmamasından ve o zamana kadar deniz haydutluğu yapıp pek çok cinayet işlemiş olmalarındandır. Zaten Fatih Sultan Mehmet vatan savunması ile ilgili olmadıkları halde kendisine karşı savaşa girişen düşmanı her zaman idam cezasına çarptırmıştır. Padişah adanın korunması için iki yüz yeniçeri ve üç yüz sipahi bırakmıştı. Midilli Adası üçe ayrıldı. Adanın zenginleri İstanbul’a gönderildi. Orta sınıf askere taksim edildi. Fakir sınıf ise evlerinde ve işlerinde bırakıldı. Trabzon’un son imparatorunun amcası olan ’un dul karısı Midilli Adası'nda bulunuyordu. Dul kadının güzelliği meşhurdu. Fatih Sultan Mehmet bu kadını haremine aldı. İstanbul sarayından kaçmış devşirmelerden biri ’nun yanına gelmişti. Gattilusio tarafından bu çocuğa sığınma hakkı verilmesi Cenevizli valinin ölüm kararı oldu. Yeğeni ile üzerindeki af kararı kalktı. Zindana atıldılar ve ölüme mahkûm edildiler. Ancak İslamiyet’i seçmeleri sayesinde yaşamlarını kurtardılar. Bir süre eski şan ve onurlarıyla yaşadıktan sonra bir gün evlerinde boğulmuş bulundular. Böylece Ege Denizi’nde yer alan adaların en güzellerinden biri olan ve bahçeler, asmalar, bağlar, sevimli koylar ile şirin köylerle dolu Midilli, Osmanlı İmparatorluğu hakimiyetine geçmiş oldu.
Kaynakça
- ^ a b Osmanlı Tarihi. Elips Kitap. 2013. s. 497. ISBN . Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ Danişmend, İsmail Hami (2011). İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi. DoğU Kütüphanesi. ss. 308-309. ISBN .
- ^ İnalcık, Halil (2010). Kuruluş Dönemi Osmanlı Sultanları. TDV. s. 171. ISBN .
- ^ Zinkeisen, Johann Wilhelm (2011). Osmanlı İmparatorluğu Tarihi. Yeditepe Yayınevi. s. 171. ISBN .
- ^ Zinkeisen, Johann Wilhelm (2011). Osmanlı İmparatorluğu Tarihi. Yeditepe Yayınevi. ss. 171-172. ISBN .
- ^ Danişmend, İsmail Hami (2011). İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi. Doğu Kütüphanesi. s. 332. ISBN .
- ^ Osmanlı Tarihi. Elips Kitap. 2013. s. 498. ISBN . Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ Lamartine, Alphonse de (2008). Osmanlı Tarihi. Kapı Yayınları. s. 278. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Midilli nin Fethi veya Midilli Kusatmasi 1462 yilinin Eylul ayinda Fatih Sultan Mehmet komutasindaki Osmanli Imparatorlugu ile Midilli dukasi Nicolas Gattilusio komutasindaki Ceneviz Cumhuriyeti ile yapilmis savastir Savas 27 gun surmus ve genel hucum baslayacagi sirada kalenin direnemeyecegini anlayan teslim olmustur Midilli nin Fethi nun Midilli haritasi 1526 TarihEylul 1462BolgeMidilli Adasi AkdenizSebepKorsanlarin Midilli adasini harekat merkezi olarak kullanmasiSonucKesin Osmanli Imparatorlugu zaferiTaraflarOsmanli ImparatorluguCeneviz CumhuriyetiKomutanlar ve liderlerFatih Sultan Mehmet Gucler67 200 savas gemisi bir miktar yeniceri5000 asker Fatih Sultan Mehmet ordusuyla Eflak tan doner donmez Osmanli donanmasini 67 200 gemilik bir kuvvetle nin komutasinda Midilli Adasi na gondermisti Kendisi de kapikulu ve bir miktar yeniceriyle Bursa yolu uzerinden Edremit e inmis oradan da Midilli Adasi nin karsisinda bulunan Ayazmant a gelmisti Bu sirada Midilli Adasi Gattilusio adindaki bir Ceneviz ailesinin elindedir Bu ailenin buralarda hakimiyetini kuran VI Ioannis e karsi mesru imparator V Ioannis a yardim ettigi icin kendisine mukafat olarak hem V Ioannis un kiz kardesi prenses Maria Palaiologina verilmis hem de 1354 yilinda Enez ve Midilli Adasi kendisine birakilmisti Iste bu tarihten itibaren tam 102 sene bu aile Osmanli Imparatorlugu zaferlerinin ortasinda ancak Beylik gelirlerinin ucte ikisini her sene harac seklinde Turk hazinesine vermek sartiyla istiladan kurtulup hakimiyetini devam ettirebilmistir Istanbul un Fethi sirasinda ailesinden Enez iskelesiyle na da Midilli Adasi na hakimdi Istanbul un Fethi uzerine bu Ceneviz dukalarin elcileri itaatlerini bildirmek uzere Edirne ye gelmis ve o adalar Osmanli hakimiyetinde olmak sartiyla bu Ceneviz beylerine verilmisti Fakat bu olaydan bir sure sonra Enez beyliginde bir degisiklik olmus oldugunden yerine kucuk oglu gecmistir Bu lider Italyanlarin tesvikine kapilarak Turklere karsi hazirlik yapmaya basladigi gibi evvelce olmus olan buyuk kardesin karisiyla kucuk oglu babasinin vasiyeti geregince memleketin bir kisminda hisse sahibi olduklari halde bunlari da haklarindan mahrup biraktigi icin yengesi tarafindan Fatih Sultan Mehmet e sikayet edilmistir Bunun uzerine Fatih Sultan Mehmet kis mevsiminin siddetine ragmen donanma kumandani Has Yunus Bey on kadirga ile denizden ve bizzat harekete gecmis olan Fatih Sultan Mehmet de karadan saldirinca Enez derhal teslim olmustur Padisah Enez sarayinda bir iki gun kaldiktan sonra Mahmut Pasa ya bu beylige bagli diger adalarin fethinde gorevlendirmistir Bunun uzerine Semendirek te bulunan Edirne ye gidip Fatih Sultan Mehmet e dehalet edince kendisine gecimi saglamak icin bir iki koy tahsis edilmisse de bir muddet sonra Midilli ye geri donmustur Bu vaziyet uzerine Canakkale Bogazi nin cikisina hakim olan Imroz Tasoz ve Semendirek adalariyla Ceneviz idaresinden memnun olmayan halki Turk idaresini istedigi icin Limni Adasi kolayca ele gecirilmis ve iste o sirada tarihci u Imroz Adasi ni yonetmekle gorevlendirilmistir Bu vaziyet uzerine ailesinin elinde 1456 yilinda sadece Midilli Adasi kalmistir 1462 yilina gelindiginde bu adanin hakimi Turklere baglilikla sucladigi buyuk kardesi yu zindana attirip bogdurarak tahti ele geciren dur Bu lord Anadolu sahillerini talan eden Katalan korsanlarini korumak ve adada uslendirmek kilavuz gemileri vermek ve nihayet harac vergisini gondermemek suretiyle dusmanca bir tavir takinmisti Iste butun bu sebeplerden dolayi Fatih Sultan Mehmet Eflak tan doner donmez Eylul 1462 de Midilli onlerine gelmisti Fatih Sultan Mehmet once duke bazi mukafatlar teklif ederek teslim olmasini onermisti Harekat Fatih Sultan Mehmet in birlikleri karaya cikartmasi sehrin cevresine zarar verdirmesi ve az sayida ada sakininin gemilere kole olarak getirilmesine izin vermesiyle basladi Boylece duku sehri teslim etmesini saglayacak kadar sindirdigini dusunuyordu Fakat elindeki cok miktarda top ve 5000 askerine guvendiginden bu teklifi reddetti Sehrin 20 000 i bulan halki da kendisini bu yolda desteklemekteydi Bu yuzden Fatih Sultan Mehmet e sehri teslim etmek yerine halkiyla birlikte onurlu bir savasta olmeyi yegledigi cevabini verdi Bunun uzerine Fatih Sultan Mehmet Veziriazam Mahmut Pasa ya derhal sehrin top atisina tutulmasi talimatini verdi Ne var ki sehrin saglam surlari uzun bir sure manciniklardan ve sehrin ortasina atilan devasa Osmanli Imparatorlugu gullelerine dayandilar Surekli bombardiman boylece 27 gun surmustu ki dis surlarin buyuk tas kutlelerinin bazi yerleri sallanmaya basladi Muhafiz kitasi ic surlara cekilmek zorunda kaldi Deniz tarafindan bazi Katalan korsanlarin destegi ile yapmaya calistiklari basarisiz bir hucum sehrin ve adanin kaderini belirledi Hucumlari buyuk bir kayipla geri puskurtuldu ve hemen ardindan gelen yeniceriler kapilardan ve acilan gediklerden sehre akin etmeye baslamislardi ki teslim olmayi ve adanin tahkim edilmis diger yerlerini de Osmanli Imparatorlugu na teslim etmeyi kabul etti Dukas tarihci a gore duke kizgin bazi ada ileri gelenleri Mahmut Pasa ya surlarin zayif ve kolay alinabilecek yerlerini onceden gostermelerinden dolayi isin icinde ihanet de vardi Duk sehrin ileri gelenleri oldugu halde Fatih Sultan Mehmet e kalenin anahtarini bizzat teslim ederek gozlerinde yaslarla af diledi ve guclu hukumdarin merhametine sigindi Fatih Sultan Mehmet yaptiklarindan dolayi duku ciddi bir sekilde azarladi Fakat bunun disinda kendisini teselli etmeye calisti Midilli nin fethi uzerine burada ele gecen ve evvelce Turk sahillerine saldirida bulunup pek cok can ve mal kaybina yol acan uc yuz kadar korsan Fatih Sultan Mehmet in emriyle derhal idam edilmistir Midilli savunmasina katilmis olan bu korsanlarin idami Midilli Dukaligi ile tabiyet bakimindan hicbir alakalari ve hukuki durumlari olmamasindan ve o zamana kadar deniz haydutlugu yapip pek cok cinayet islemis olmalarindandir Zaten Fatih Sultan Mehmet vatan savunmasi ile ilgili olmadiklari halde kendisine karsi savasa girisen dusmani her zaman idam cezasina carptirmistir Padisah adanin korunmasi icin iki yuz yeniceri ve uc yuz sipahi birakmisti Midilli Adasi uce ayrildi Adanin zenginleri Istanbul a gonderildi Orta sinif askere taksim edildi Fakir sinif ise evlerinde ve islerinde birakildi Trabzon un son imparatorunun amcasi olan un dul karisi Midilli Adasi nda bulunuyordu Dul kadinin guzelligi meshurdu Fatih Sultan Mehmet bu kadini haremine aldi Istanbul sarayindan kacmis devsirmelerden biri nun yanina gelmisti Gattilusio tarafindan bu cocuga siginma hakki verilmesi Cenevizli valinin olum karari oldu Yegeni ile uzerindeki af karari kalkti Zindana atildilar ve olume mahkum edildiler Ancak Islamiyet i secmeleri sayesinde yasamlarini kurtardilar Bir sure eski san ve onurlariyla yasadiktan sonra bir gun evlerinde bogulmus bulundular Boylece Ege Denizi nde yer alan adalarin en guzellerinden biri olan ve bahceler asmalar baglar sevimli koylar ile sirin koylerle dolu Midilli Osmanli Imparatorlugu hakimiyetine gecmis oldu Kaynakca a b Osmanli Tarihi Elips Kitap 2013 s 497 ISBN 978 605 121 202 9 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Danismend Ismail Hami 2011 Izahli Osmanli Tarihi Kronolojisi DogU Kutuphanesi ss 308 309 ISBN 978 9944 397 68 1 Inalcik Halil 2010 Kurulus Donemi Osmanli Sultanlari TDV s 171 ISBN 978 605 5586 06 5 Zinkeisen Johann Wilhelm 2011 Osmanli Imparatorlugu Tarihi Yeditepe Yayinevi s 171 ISBN 978 605 4052 64 6 Zinkeisen Johann Wilhelm 2011 Osmanli Imparatorlugu Tarihi Yeditepe Yayinevi ss 171 172 ISBN 978 605 4052 64 6 Danismend Ismail Hami 2011 Izahli Osmanli Tarihi Kronolojisi Dogu Kutuphanesi s 332 ISBN 978 9944 397 68 1 Osmanli Tarihi Elips Kitap 2013 s 498 ISBN 978 605 121 202 9 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Lamartine Alphonse de 2008 Osmanli Tarihi Kapi Yayinlari s 278 ISBN 978 9944 486 64 4