Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
V. İoannis Paleologos (Yunanca: Ιωάννης Ε' Παλαιολόγος - Iōannēs V Palaiologos, 18 Haziran 1332 – 16 Şubat 1391), Bizans İmparatoru III. Andronikos ile Savoyalı Anna'nın oğludur. Anne tarafından dedesi Savoya Kontu ve anneannesi onun ikinci karısı olan Brabantlı Maria'dır. V. İoannis 1341'de daha dokuz yaşında iken babasının ölümü üzerine tahta çıkmıştır.
| V. İoannis Paleologos Ίωάννης E΄ Παλαιολόγος | |
|---|---|
 | |
| Bizans İmparatoru | |
| Hüküm süresi | 1341–1376 1347–1354: VI. İoannis ile 1353–1357: Matheos Kantakuzinos ile 1379–1390 1390–1391 |
| Taç giymesi | 1341 |
| Önce gelen | IV. Andronikos |
| Sonra gelen | II. Manuil |
| Doğum | 18 Haziran 1332 |
| Ölüm | 16 Şubat 1391 Konstantinopolis |
| Eş(ler)i | Eleni Kantakuzini |
| Çocuk(lar)ı | IV. Andronikos II. Manuil Mihail Paleologos I. Theodoros Paleologos İrini Paleologina |
| Hanedan | Paleologos Hanedanı |
| Babası | III. Andronikos |
| Annesi | Savoyalı Anna |
Yaşam öyküsü
İmparatorluk döneminin birinci aşamasında yetişkin olmadığından annesi Savoyalı Anna taht naibi görevini yüklenmiştir. Savoyalı Anna, kocasının arkadaşı olan ve devlet idaresini efektif olarak ifa etmekte olan İoannis Kantakuzinos'a inanmamaktaydı. Sırp Kralı IV. Stefan Uroš Kuzey Trakya'yı istila etmek için hücuma geçince, Kantakuzinos bu bölgelerde asayişi ve Bizans idaresini sağlamak üzere Konstantinopolis'ten ayrılmıştır. Kantakuzinos başkentte yokken, Konstantinopolis Patriği Patrik XIV. İoannis Kalekas ve saray mensubu Aleksios Apokaukos, Anna'ya en kıdemli danışmanı olan Kantakuzinos'un bir düşman olduğunu telkin edip inandırmışlardır. Anna, Kantekuzenos'u devlet düşmanı olarak ilan etmiş ve Konstantinopolis Praefectus urbanus'luğuna (Eparkhos), Apokaukos'u getirmiştir.
Kantakuzinos'un karşı tepkisi, kendini VI. İoannis adı ile rakip İmparator ilan etmesi ve 1347ye kadar süren bir iç savaşı başlatması olmuştur. Bulgar Çarı , V. İoannis ve taht naibi Anna tarafının müttefiki olmuş; Sırp Kıralı IV. Stefan Dusan ise rakip imparator VI. İoannis yanını tutmuştur. Bu iki hükümdar da bir Bizans iç savaşından faydalanarak kendileri için politik ve bölgesel toprak menfaati sağlamak peşindeydiler. Biraz zaman sonra rakip imparator VI. İoannis Osmanlı devleti hükümdarı Orhan Bey ile de ittifak yapmıştır. Savoyalı Anna ise Batı Avrupa'dan taraftar toplamaya çalışmıştır ve 1343 yazında Avignon Papalığı'nda bulunan Papa VI. Clemens'e sadakatini bildirmek için bir elçi göndermiştir. Ayrıca savaş masraflarını karşılamak için taht naibi olan Anna kıymetli Bizans İmparatorluk taçını ve diğer Bizans devlet simgesi mücevheratı 30.000 Venedik Cumhuriyeti'ne rehine olarak vermiştir.
Ancak sonunda Anna iç savaşı kaybetmiş ve oğlu V. İoannis Paleologos kıdemli İmparator olan VI. İoannis Kantakuzinos yanında ortak imparator olmak durumuna düşmüştür ve bu durum (1347–1354) arasında değişmemiştir. 1354'te V. İoannis Paleologos bir iç hükûmet darbesi yapmış ve VI. İoannis Kantakuzinos tahttan feragat edip ayrılmış ve V. İoannis Palealogos tek İmparator olarak hüküm sürmeye başlamıştır.
Hükümdarlığı sırasında Osmanlı Orhan Bey'in oğlu olan Süleyman Paşa Gelibolu'nun bir deprem ile yıkılmasından sonra idaresini alıp oraya Türklerin yerleştirmeye başlamış, durum daha iyileşince bu şehri boşaltıp Bizanslılara geri vermemiş ve şehri Avrupa'daki ilk Osmanlı-Türk yerleşkesi haline sokmuştur. O zaman Bizanslılar için tehlike çanları çalmaya başlamıştır. Süleyman Paşa komutasında Osmanlı orduları Trakya'da ilerleyerek Edirne (Adrianopol) ve Filibe (o zamanki Philippopolis, şimdi Plovdiv)'yi ellerine geçirmişlerdir. Konstantinopolis'te bile kendini tehdit altında olduğunu gören V. İoannis Paleologos Batı'dan destek ve yardım istemek gereğini hissetmiş ve Doğu Ortodoks Hristiyan ve Katolik Hristiyan ayrılığının, kendine destek verilmesi halinde, Ortodoksların Katolik Papanın üstünlüğünü tanıması şeklinde birleştirilmesini önermiştir. Bu öneriyi Batı'ya tanıtmak için İtalya'ya şahsen seyahat yapmıştır. Fakat, özellikle iç savaşlar nedeni ile, Bizans hazinesi o kadar boşalmıştır ki 1369'da Venediki ziyaret ettiği zaman ödeyemediği ticari borçlar dolayısıyla tutuklanmıştır.
1371'de yıllık haraç vererek Osmanlı Sultanı I. Murad'in üst egemenliğini tanımıştır. Bunun uygun bir siyaset olduğu, sonradan 1376'da oğlu IV. Andronikos tarafından bir hükûmet darbesi ile tahttan indirildikten sonra I. Murad yardımı ile tahtını yeniden geri alabilmesi ile anlaşılmıştır. En genç oğlu I. Theodoros Paleologos 1383'te Mora Despotluğunu idareye başlamıştır. 1390'da ise torunu VII. İoannis diğer saray entrikaları sonucu kısa bir müddet için tahtı gasp etmiş, fakat V. İoannis Paleologos hemen sonra tahtını geri almayı başarmıştır.
Saltanatının sonlarına doğru 1390'da V. İoannis Paleologos Konstantinopolis surlarının şimdi Yedikule içinde kalan tören kapısı olan Altın Kapı civarını, şehrin içinde ve etrafında bulunan, kullanılmayan ve yıkık kiliselerden alınan taşlar ve mermerlerle kuvvetlendirilmesi emrini vermiştir. Bu inşaat projesi tamamlanınca, Osmanlı Sultanı Yıldırım Bayezid V. İoannis'den bu yeni yapıları yıkmasını talep etmiştir ve bu yıkım yapılmazsa iki devlet arasında savaşı başlayacağını ve Yıldırım'ın yanında bulunan İmparator'un oğlu ve varisi Manuil'in gözlerini kör edileceğini söyleyerek tehdit etmiştir. Çaresiz kalan V. İoannis, Sultan'ın bu isteklerini yerine getirmek zorunda kalmış ve bu yeni sur tamirlerini yıktırmıştır. Zamanının gözlemcileri bunu çok utandırıcı bulan V. İoannis'in bu nedenle sinir buhranları geçirmesi sonucu olarak 16 Şubat 1391'de öldüğünü söylemektedirler. V. İoannis Paleologos'in tahtına oğlu II. Manuil geçmiştir.
Ailesi
V. İoannis Paleologos, VI. İoannis ile İrini Asanina'nın kızı Eleni Kantakuzini ile evlenmiştir ve isimleri bilinen şu çocukları olmuştur:
- IV. Andronikos: Bizans imparatoru 1376-1379
- II. Manuil: Bizans imparatoru 1391-1425
- Mihail Paleologos: despot
- I. Theodoros Paleologos: Mora Despotu
- İrini Paleologina: Osmanlı Devleti hükümdarı Orhan Bey'in oğlu Halil ile evli.
Dış kaynaklar
- Gregory, Timothy E. (2008). Bizans Tarihi. çev. Esra Ermert. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. ISBN .
- Norwich, John Julius (1999). Byzantium: The Decline and Fall (İngilizce). Londra: Penguin. ISBN .
- Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN .
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: IV. Andronikos |  Bizans İmparatoru 1341 – 1376 (VI. İoannis ile 1347 – 1354 Matheos Kantakuzinos ile 1353 – 1357) 1379 – 1390 1390 – 1391 | Sonra gelen: II. Manuil |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
V Ioannis Paleologos Yunanca Iwannhs E Palaiologos Iōannes V Palaiologos 18 Haziran 1332 16 Subat 1391 Bizans Imparatoru III Andronikos ile Savoyali Anna nin ogludur Anne tarafindan dedesi Savoya Kontu ve anneannesi onun ikinci karisi olan Brabantli Maria dir V Ioannis 1341 de daha dokuz yasinda iken babasinin olumu uzerine tahta cikmistir V Ioannis Paleologos Iwannhs E PalaiologosBizans ImparatoruHukum suresi1341 1376 1347 1354 VI Ioannis ile 1353 1357 Matheos Kantakuzinos ile 1379 1390 1390 1391Tac giymesi1341Once gelenIV AndronikosSonra gelenII ManuilDogum18 Haziran 1332Olum16 Subat 1391 KonstantinopolisEs ler iEleni KantakuziniCocuk lar iIV Andronikos II Manuil Mihail Paleologos I Theodoros Paleologos Irini PaleologinaHanedanPaleologos HanedaniBabasiIII AndronikosAnnesiSavoyali AnnaYasam oykusuImparatorluk doneminin birinci asamasinda yetiskin olmadigindan annesi Savoyali Anna taht naibi gorevini yuklenmistir Savoyali Anna kocasinin arkadasi olan ve devlet idaresini efektif olarak ifa etmekte olan Ioannis Kantakuzinos a inanmamaktaydi Sirp Krali IV Stefan Uros Kuzey Trakya yi istila etmek icin hucuma gecince Kantakuzinos bu bolgelerde asayisi ve Bizans idaresini saglamak uzere Konstantinopolis ten ayrilmistir Kantakuzinos baskentte yokken Konstantinopolis Patrigi Patrik XIV Ioannis Kalekas ve saray mensubu Aleksios Apokaukos Anna ya en kidemli danismani olan Kantakuzinos un bir dusman oldugunu telkin edip inandirmislardir Anna Kantekuzenos u devlet dusmani olarak ilan etmis ve Konstantinopolis Praefectus urbanus luguna Eparkhos Apokaukos u getirmistir Kantakuzinos un karsi tepkisi kendini VI Ioannis adi ile rakip Imparator ilan etmesi ve 1347ye kadar suren bir ic savasi baslatmasi olmustur Bulgar Cari V Ioannis ve taht naibi Anna tarafinin muttefiki olmus Sirp Kirali IV Stefan Dusan ise rakip imparator VI Ioannis yanini tutmustur Bu iki hukumdar da bir Bizans ic savasindan faydalanarak kendileri icin politik ve bolgesel toprak menfaati saglamak pesindeydiler Biraz zaman sonra rakip imparator VI Ioannis Osmanli devleti hukumdari Orhan Bey ile de ittifak yapmistir Savoyali Anna ise Bati Avrupa dan taraftar toplamaya calismistir ve 1343 yazinda Avignon Papaligi nda bulunan Papa VI Clemens e sadakatini bildirmek icin bir elci gondermistir Ayrica savas masraflarini karsilamak icin taht naibi olan Anna kiymetli Bizans Imparatorluk tacini ve diger Bizans devlet simgesi mucevherati 30 000 Venedik Cumhuriyeti ne rehine olarak vermistir Ancak sonunda Anna ic savasi kaybetmis ve oglu V Ioannis Paleologos kidemli Imparator olan VI Ioannis Kantakuzinos yaninda ortak imparator olmak durumuna dusmustur ve bu durum 1347 1354 arasinda degismemistir 1354 te V Ioannis Paleologos bir ic hukumet darbesi yapmis ve VI Ioannis Kantakuzinos tahttan feragat edip ayrilmis ve V Ioannis Palealogos tek Imparator olarak hukum surmeye baslamistir Hukumdarligi sirasinda Osmanli Orhan Bey in oglu olan Suleyman Pasa Gelibolu nun bir deprem ile yikilmasindan sonra idaresini alip oraya Turklerin yerlestirmeye baslamis durum daha iyilesince bu sehri bosaltip Bizanslilara geri vermemis ve sehri Avrupa daki ilk Osmanli Turk yerleskesi haline sokmustur O zaman Bizanslilar icin tehlike canlari calmaya baslamistir Suleyman Pasa komutasinda Osmanli ordulari Trakya da ilerleyerek Edirne Adrianopol ve Filibe o zamanki Philippopolis simdi Plovdiv yi ellerine gecirmislerdir Konstantinopolis te bile kendini tehdit altinda oldugunu goren V Ioannis Paleologos Bati dan destek ve yardim istemek geregini hissetmis ve Dogu Ortodoks Hristiyan ve Katolik Hristiyan ayriliginin kendine destek verilmesi halinde Ortodokslarin Katolik Papanin ustunlugunu tanimasi seklinde birlestirilmesini onermistir Bu oneriyi Bati ya tanitmak icin Italya ya sahsen seyahat yapmistir Fakat ozellikle ic savaslar nedeni ile Bizans hazinesi o kadar bosalmistir ki 1369 da Venediki ziyaret ettigi zaman odeyemedigi ticari borclar dolayisiyla tutuklanmistir 1371 de yillik harac vererek Osmanli Sultani I Murad in ust egemenligini tanimistir Bunun uygun bir siyaset oldugu sonradan 1376 da oglu IV Andronikos tarafindan bir hukumet darbesi ile tahttan indirildikten sonra I Murad yardimi ile tahtini yeniden geri alabilmesi ile anlasilmistir En genc oglu I Theodoros Paleologos 1383 te Mora Despotlugunu idareye baslamistir 1390 da ise torunu VII Ioannis diger saray entrikalari sonucu kisa bir muddet icin tahti gasp etmis fakat V Ioannis Paleologos hemen sonra tahtini geri almayi basarmistir Saltanatinin sonlarina dogru 1390 da V Ioannis Paleologos Konstantinopolis surlarinin simdi Yedikule icinde kalan toren kapisi olan Altin Kapi civarini sehrin icinde ve etrafinda bulunan kullanilmayan ve yikik kiliselerden alinan taslar ve mermerlerle kuvvetlendirilmesi emrini vermistir Bu insaat projesi tamamlaninca Osmanli Sultani Yildirim Bayezid V Ioannis den bu yeni yapilari yikmasini talep etmistir ve bu yikim yapilmazsa iki devlet arasinda savasi baslayacagini ve Yildirim in yaninda bulunan Imparator un oglu ve varisi Manuil in gozlerini kor edilecegini soyleyerek tehdit etmistir Caresiz kalan V Ioannis Sultan in bu isteklerini yerine getirmek zorunda kalmis ve bu yeni sur tamirlerini yiktirmistir Zamaninin gozlemcileri bunu cok utandirici bulan V Ioannis in bu nedenle sinir buhranlari gecirmesi sonucu olarak 16 Subat 1391 de oldugunu soylemektedirler V Ioannis Paleologos in tahtina oglu II Manuil gecmistir AilesiV Ioannis Paleologos VI Ioannis ile Irini Asanina nin kizi Eleni Kantakuzini ile evlenmistir ve isimleri bilinen su cocuklari olmustur IV Andronikos Bizans imparatoru 1376 1379 II Manuil Bizans imparatoru 1391 1425 Mihail Paleologos despot I Theodoros Paleologos Mora Despotu Irini Paleologina Osmanli Devleti hukumdari Orhan Bey in oglu Halil ile evli Dis kaynaklarGregory Timothy E 2008 Bizans Tarihi cev Esra Ermert Istanbul Yapi Kredi Yayinlari ISBN 978 975 08 1507 2 Norwich John Julius 1999 Byzantium The Decline and Fall Ingilizce Londra Penguin ISBN 0 14 011447 5 Alexander Kazhdan Ed 1991 The Oxford Dictionary of Byzantium Ingilizce Oxford ve New York Oxford University Press ISBN 0 19 504652 8 Resmi unvanlarOnce gelen IV Andronikos Bizans Imparatoru 1341 1376 VI Ioannis ile 1347 1354 Matheos Kantakuzinos ile 1353 1357 1379 1390 1390 1391 Sonra gelen II Manuil