Momçil (Bulgarca: Момчил, Yunanca: Μομ[ι]τζίλος or Μομιτζίλας,Sırpça: Момчило / Momčilo; y. 1305 – 7 Temmuz 1345), 14. yüzyılda yaşamış bir Bulgar eşkıya ve yerel liderdi. Bulgaristan, Bizans ve Sırbistan sınırındaki bir haydut çetesinin üyesi olan Momçil, Bizanslılar tarafından paralı asker olarak işe alındı. Tarafları birbirine düşürdüğü 1341-1347 Bizans iç savaşına çıkarcı bir şekilde dahil olarak Rodop Dağları ve Batı Trakya'da geniş bir bölgenin yerel lideri oldu.
Momçil | |
---|---|
Kişisel bilgiler | |
Doğum | y. 1305 |
Ölüm | 7 Temmuz 1345 |
Mesleği | Eşkıya, askeri lider |
Askerî hizmeti | |
Bağlılığı | Bizans İmparatorluğu Sırbistan Krallığı/İmparatorluğu |
Hizmet yılları | 1341–1344 |
Çatışma/savaşları | Bizans iç savaşı
|
Momçil, hem Türklere hem de Bizanslılara karşı eşkıyalık hareketleri göstermiştir. Türk gemilerini ateşe vermiş ve o dönemdeki başlıca rakiplerinden biri olan İmparator VI. İoannis'u neredeyse öldürmeyi başarmıştır. Buna rağmen, 1345 yılında bir araya gelen Bizans-Türk ordusu tarafından yenilgiye uğratıldı ve öldürüldü. Türklere karşı muhalefeti nedeniyle, popüler Güney Slav efsanesinde Balkanlar'daki Türk istilasına karşı bir savaşçı olarak hatırlanmaktadır.
Eşkıyalık dönemi ve Bizans iç savaşındaki rolü
Çağdaş ve yakın çağdaş kayıtlar Momçil'i fiziksel olarak "heybetli", "iki adam uzunluğunda" ve bir Türk şairin sözleriyle "minareye benzeyen" biri olarak tanımlamaktadır. Bir kaynağa göre Momçil, o dönemde Rodop ve Pirin dağları arasında kalan "Bulgar ve Sırpların sınır bölgesi"nin bir yerlisiydi. Momçil'in bu bölgede doğduğu iddiası, isminin o bölgedeki en popüler erkek ismi olduğunu gösteren 15. yüzyıl Osmanlı kayıtları ile güçlendirilebilir. Momçil'in doğumunu belirli bir yere, örneğin Istranca'daki Fakia köyüne bağlayan birkaç efsane vardır, ancak bununla ilgili bir kanıt yoktur.
Bulgar yetkililer tarafından zulme uğrayan Momçil, 1341'den bir süre önceBizans İmparatorluğu'na kaçtı. İmparator III. Andronikos Palaiologos'un (hükümdarlık dönemi 1328-1341) hizmetine paralı asker olarak kabul edildi ve daha önce yağmaladığı bölgeleri korumakla görevlendirildi. Ancak haydutluk faaliyetlerini sona erdirmedi. Momçil düzenli olarak Bulgar topraklarına akınlar düzenledi ve bu da Bizans-Bulgar ilişkilerini olumsuz etkiledi. Bizanslılar tarafından istenmeyen ve "Bulgarlar için tiksinç birisi" haline gelen Momçil, Bizans ordusunu terk etti ve Sırbistan'a kaçarak Sırp kralı Stefan Duşan'a hizmet etti. Sırbistan'da hem Bulgar hem de Sırplardan oluşan 2.000 adamdan oluşan bir ordu kurdu.
Momçil, 1341-1347 Bizans iç savaşı sırasında muhtemelen 1342'de Sırbistan'a kaçışı sırasında V. İoannis'in (hükümdarlık dönemi 1341-1354) ordusunun yanında savaşa katıldı. 1344'te Umur Bey'in Türk kuvvetleriyle birlikte V. İoannis'e yardım etti. Momçil bu savaşta herhangi bir tarafta yer almak yerine kendi çıkarları için savaştı.
Ölümü
Momçil, 1344 yazında savaştan ayrıldı. Kendisini Rodop Dağları ve Ege kıyılarında bağımsız bir hükümdar ilan etti. Ordusuyla birlikte kendi topraklarının başkenti olan İskeçe'yi ele geçirdi. 1345'te VI. İoannis ve Aydınoğulları Beyliği beyi Umur Bey ile karşı karşıya geldi. Momçil, kendisini affetmesi için Bizans imparatoru VI. İoannis'e yalvardı ancak imparator onu bağışlamayı reddetti.'nde ağır bir yenilgi aldı ve Umur Bey'in askerleri tarafından katledildi.
Kaynakça
- ^ Андреев (1999), p. 286
- ^ Soulis (1984), s. 259.
- ^ Vizantijski izvori za istoriju naroda Jugoslavije, ISSN 0584-987X, Franjo Barišić, Naučna knjiga, 1986, str. 454: Полазећи од вести Јована Кантакузина, историчари су без резерве прихватали да је Момчило био Бугарин.
- ^ Pjesme junačke srednijijeh vremena. Srpske narodne pjesme, Vuk Stefanović Karadžić, R. Aleksić, Prosveta, 1958, str. 597.Постојао је један Момчило, Бугарин по рођењу, велики насилник у доба Душаново, одметник и од Срба и од Византинаца.
- ^ Život epske pesme: Ženidba kralja Vukašina u krugu varijanata, Lidija Delić, Zavod za udžbenike, 2000, str. 93: Незнатног рода и вероватно пореклом Бугарин, рано је почео хајдуковати на српско-бугарској граници.
- ^ Prince Marko: The Hero of South Slavic Epics, Tanya Popovic, Syracuse University Press, 1988, , p. 25: ...it is generally accepted he was a Bulgarian... ...p. 45. The historical Momcilo, a Bulgarian, who was somewhere between an outlaw and a lord...
- ^ Kazhdan, Alexander, ed. (1991), "Momčilo", Oxford Dictionary of Byzantium, Oxford University Press, pp. 1390–1391,
- ^ Fine, John Van Antwerp (1994), The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest, University of Michigan Press, pp. 303-305.
- ^ Андреев (1999), p. 282
- ^ a b Павлов (2005)
- ^ Kazhdan (1991), p. 1390
- ^ Soulis (1984), s. 149
- ^ a b c Андреев (1999), p. 283
- ^ a b Fine (1994), p. 304
- ^ Kazhdan (1991), pp. 1390–1391
- ^ Soulis (1984), p. 150
- ^ Андреев (1999), pp. 285–286
Konuyla ilgili yayınlar
- Андреев, Йордан; Лазаров, Иван; Павлов, Пламен (1999). Кой кой е в средновековна България [Who is Who in Medieval Bulgaria] (Bulgarca). Петър Берон. ISBN .
- Fine, John Van Antwerp (1994), The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest, University of Michigan Press, ISBN
- Kazhdan, Alexander, (Ed.) (1991), "Momčilo", Oxford Dictionary of Byzantium, Oxford University Press, ss. 1390-1391, ISBN
- Павлов, Пламен (2005). "Родопският юнак Момчил и цар Иван Александър" [The Rhodopean hero Momchil and Tsar Ivan Alexander]. Бунтари и авантюристи в средновековна България [Rebels and Venturers in Medieval Bulgaria] (Bulgarca). Varna: LiterNet.
- Soulis, George Christos (1984), "Momčilo", The Serbs and Byzantium during the Reign of Tsar Stephen Dušan (1331–1355) and his Successors, Dumbarton Oaks, ss. 149-150, ISBN
Dış bağlantılar
- Who was Duke Momcilo?, Dusko Lopandic, No 3114, 2011 (Sırpça)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Momcil Bulgarca Momchil Yunanca Mom i tzilos or Momitzilas Sirpca Momchilo Momcilo y 1305 7 Temmuz 1345 14 yuzyilda yasamis bir Bulgar eskiya ve yerel liderdi Bulgaristan Bizans ve Sirbistan sinirindaki bir haydut cetesinin uyesi olan Momcil Bizanslilar tarafindan parali asker olarak ise alindi Taraflari birbirine dusurdugu 1341 1347 Bizans ic savasina cikarci bir sekilde dahil olarak Rodop Daglari ve Bati Trakya da genis bir bolgenin yerel lideri oldu MomcilKisisel bilgilerDogum y 1305Olum 7 Temmuz 1345Meslegi Eskiya askeri liderAskeri hizmetiBagliligi Bizans Imparatorlugu Sirbistan Kralligi ImparatorluguHizmet yillari 1341 1344Catisma savaslari Bizans ic savasi olu Momcil hem Turklere hem de Bizanslilara karsi eskiyalik hareketleri gostermistir Turk gemilerini atese vermis ve o donemdeki baslica rakiplerinden biri olan Imparator VI Ioannis u neredeyse oldurmeyi basarmistir Buna ragmen 1345 yilinda bir araya gelen Bizans Turk ordusu tarafindan yenilgiye ugratildi ve olduruldu Turklere karsi muhalefeti nedeniyle populer Guney Slav efsanesinde Balkanlar daki Turk istilasina karsi bir savasci olarak hatirlanmaktadir Eskiyalik donemi ve Bizans ic savasindaki roluCagdas ve yakin cagdas kayitlar Momcil i fiziksel olarak heybetli iki adam uzunlugunda ve bir Turk sairin sozleriyle minareye benzeyen biri olarak tanimlamaktadir Bir kaynaga gore Momcil o donemde Rodop ve Pirin daglari arasinda kalan Bulgar ve Sirplarin sinir bolgesi nin bir yerlisiydi Momcil in bu bolgede dogdugu iddiasi isminin o bolgedeki en populer erkek ismi oldugunu gosteren 15 yuzyil Osmanli kayitlari ile guclendirilebilir Momcil in dogumunu belirli bir yere ornegin Istranca daki Fakia koyune baglayan birkac efsane vardir ancak bununla ilgili bir kanit yoktur Bulgar yetkililer tarafindan zulme ugrayan Momcil 1341 den bir sure onceBizans Imparatorlugu na kacti Imparator III Andronikos Palaiologos un hukumdarlik donemi 1328 1341 hizmetine parali asker olarak kabul edildi ve daha once yagmaladigi bolgeleri korumakla gorevlendirildi Ancak haydutluk faaliyetlerini sona erdirmedi Momcil duzenli olarak Bulgar topraklarina akinlar duzenledi ve bu da Bizans Bulgar iliskilerini olumsuz etkiledi Bizanslilar tarafindan istenmeyen ve Bulgarlar icin tiksinc birisi haline gelen Momcil Bizans ordusunu terk etti ve Sirbistan a kacarak Sirp krali Stefan Dusan a hizmet etti Sirbistan da hem Bulgar hem de Sirplardan olusan 2 000 adamdan olusan bir ordu kurdu Momcil 1341 1347 Bizans ic savasi sirasinda muhtemelen 1342 de Sirbistan a kacisi sirasinda V Ioannis in hukumdarlik donemi 1341 1354 ordusunun yaninda savasa katildi 1344 te Umur Bey in Turk kuvvetleriyle birlikte V Ioannis e yardim etti Momcil bu savasta herhangi bir tarafta yer almak yerine kendi cikarlari icin savasti OlumuMomcil 1344 yazinda savastan ayrildi Kendisini Rodop Daglari ve Ege kiyilarinda bagimsiz bir hukumdar ilan etti Ordusuyla birlikte kendi topraklarinin baskenti olan Iskece yi ele gecirdi 1345 te VI Ioannis ve Aydinogullari Beyligi beyi Umur Bey ile karsi karsiya geldi Momcil kendisini affetmesi icin Bizans imparatoru VI Ioannis e yalvardi ancak imparator onu bagislamayi reddetti nde agir bir yenilgi aldi ve Umur Bey in askerleri tarafindan katledildi Kaynakca Andreev 1999 p 286 Soulis 1984 s 259 Vizantijski izvori za istoriju naroda Jugoslavije ISSN 0584 987X Franjo Barisic Naucna knjiga 1986 str 454 Polazeћi od vesti Јovana Kantakuzina istorichari su bez rezerve prihvatali da јe Momchilo bio Bugarin Pjesme junacke srednijijeh vremena Srpske narodne pjesme Vuk Stefanovic Karadzic R Aleksic Prosveta 1958 str 597 Postoјao јe јedan Momchilo Bugarin po roђeњu veliki nasilnik u doba Dushanovo odmetnik i od Srba i od Vizantinaca Zivot epske pesme Zenidba kralja Vukasina u krugu varijanata Lidija Delic Zavod za udzbenike 2000 str 93 Neznatnog roda i verovatno poreklom Bugarin rano јe pocheo haјdukovati na srpsko bugarskoј granici Prince Marko The Hero of South Slavic Epics Tanya Popovic Syracuse University Press 1988 0815624441 p 25 it is generally accepted he was a Bulgarian p 45 The historical Momcilo a Bulgarian who was somewhere between an outlaw and a lord Kazhdan Alexander ed 1991 Momcilo Oxford Dictionary of Byzantium Oxford University Press pp 1390 1391 978 0 19 504652 6 Fine John Van Antwerp 1994 The Late Medieval Balkans A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest University of Michigan Press 978 0 472 08260 5 pp 303 305 Andreev 1999 p 282 a b Pavlov 2005 Kazhdan 1991 p 1390 Soulis 1984 s 149 a b c Andreev 1999 p 283 a b Fine 1994 p 304 Kazhdan 1991 pp 1390 1391 Soulis 1984 p 150 Andreev 1999 pp 285 286Konuyla ilgili yayinlarAndreev Jordan Lazarov Ivan Pavlov Plamen 1999 Koj koj e v srednovekovna Blgariya Who is Who in Medieval Bulgaria Bulgarca Petr Beron ISBN 978 954 402 047 7 Fine John Van Antwerp 1994 The Late Medieval Balkans A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest University of Michigan Press ISBN 978 0 472 08260 5 Kazhdan Alexander Ed 1991 Momcilo Oxford Dictionary of Byzantium Oxford University Press ss 1390 1391 ISBN 978 0 19 504652 6 Pavlov Plamen 2005 Rodopskiyat yunak Momchil i car Ivan Aleksandr The Rhodopean hero Momchil and Tsar Ivan Alexander Buntari i avantyuristi v srednovekovna Blgariya Rebels and Venturers in Medieval Bulgaria Bulgarca Varna LiterNet Soulis George Christos 1984 Momcilo The Serbs and Byzantium during the Reign of Tsar Stephen Dusan 1331 1355 and his Successors Dumbarton Oaks ss 149 150 ISBN 0 88402 137 8 Dis baglantilarWho was Duke Momcilo Dusko Lopandic No 3114 2011 Sirpca