Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Morgenthau Planı veya asıl adıyla Suggested Post-Surrender Program for Germany,II. Dünya Savaşı sonrasında Nazi Almanyası'nın ardından kurulacak olan Almanya'nın silah sanayiinin tamamen ortadan kaldırılmasını ve ilgili endüstriyel üretimin sınırlandırılmasını öneren tasarıdır. 1944 yılında dönemin Amerika Birleşik Devletleri hazine bakanı Henry Morgenthau Jr. tarafından önerilmiştir.
Plan, savaşın ardından ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından işgal edilen Almanya topraklarında belirli bir etkiye sahip olsa da resmî olarak kabul edilip uygulanmamıştır. Soğuk Savaş döneminin başlamasıyla beraber ABD Hükûmeti bu plan yerine Marshall Planı'nı uygulamaya sokmuştur.
Morgenthau Planı
Ocak-Eylül 1944 yılları arasında kaleme alınan ve Morgenthau tarafından imzalanan asıl metnin ana başlıkları aşağıdaki şekildedir:
- Almanya'nın silahsızlandırılması:
- Teslim olmasının ardından Almanya Müttefik Devletler tarafından en kısa sürede silahsızlandırılmalıdır. Silahlı birliklerin yanı sıra tüm milis güçler silahsızlandırılmalı, Alman savaş sanayii tümüyle tasfiye edilmelidir. Savaş sanayiine temel teşkil eden diğer sanayiler de ortadan kaldırılmalıdır.
- Almanya'nın bölünmesi:
- Sovyetler Birliği tarafından ilhak edilmeyen Doğu Prusya toprakları Polonya tarafından alınmalıdır.
- Fransa Saar bölgelerini, Ren ve Moselle Nehirleriyle çevrilen bölgeyi almalıdır.
- Ruhr ve çevre bölgesini kapsayacak şekilde bir Uluslararası Bölge oluşturulmalıdır.
- Almanya'nın geriye kalanı kuzey ve güney olmak üzere iki otonom bölgeye ayrılmalıdır.
- Yeni Güney Almanya devletiyle Avusturya arasından 1938 yılından önceki siyasi sınırlar esasında gümrük birliği kurulmalıdır.
- Ruhr bölgesi
- Alman sınai gücünün kalbinde olan bu bölge, savaşların çıkma sebebidir. Bölge halihazırdaki sanayii altyapısının tamamen tasfiye edilmesinin ötesinde, öngörülebilir bir vadede yeniden sanayileşemeyecek hale getirilmelidir. Bunun için aşağıdaki adımlar atılabilir:
- Askerî harekâtın sona ermesinin hemen ardından, en geç altı ay içinde bölgedeki sanayi tesisleri ya tamamen sökülüp bölgeden başka yere taşınmalı ya da tamamen yok edilmelidir. Tüm madenler kullanılmayacak şekilde tasfiye edilecektir.
- Bölgedeki halka bölgenin bir daha asla sanayi bölgesi olmayacağı bilgisi işlenmeli ve teknik beceriye sahip işçilerin vb. bölgeden göç etmesi sağlanmalıdır.
- Bölge Birleşmiş Milletler tarafından denetlenen Uluslararası Bölge statüsüne geçmelidir.
- Savaş masrafı vb. talep edilmemeli, bu kapsamdaki alacaklar halihazırdaki Alman kaynaklarıyla veya topraklarıyla tazmin edilmelidir.
Planın uygulanma durumu
1944 yılında II. Dünya Savaşı sürmekteyken Morgenthau, savaşın ardından nasıl bir Almanya kurulması gerektiğine dair önerilerde bulundu. Buna göre Almanya ağır sanayii altyapısı tasfiye edilecek, özellikle Ruhr bölgesi tamamen ortadan kaldırılarak yakın bir vadede yeniden hayata geçmesinin önlemleri alınacaktı. 16 Eylül 1944 tarihli İkinci Quebec Konferansında Roosevelt ve Morgenthau, bu konuya dair çekimser İngiliz Başbakanı Winston Churchill'i Lend-Lease antlaşmasını da kullanarak planın uygulanmasına ikna ederler. Churchill planın ağır koşullarını bir miktar gevşetse de plan Almanya'nın temelde bir tarım toplumu olarak var olmasını öngörmekteydi.
Ancak plan Roosevelt kabinesinin ve özellikle Henry Stimson'ın şiddetli eleştirileriyle karşılaşmıştır. Ayrıca plan basına sızdırılınca kamuoyunda Roosevelt'e karşı tepki oluşmuştur.
Halen iktidarda olan Naziler, kendi iktidarlarından sonra olacak olanlara dair planların ortaya çıkmasını çok iyi kullanmışlardır. Propaganda Bakanı Joseph Goebbels Wehrmacht'ın canla başla savaşmasını sağlayan bu argümanı propaganda için yoğun şekilde işlemiştir. Özellikle savaşın son dönemlerindeki şiddetli direnişin sebepleri arasında bu etken de belirtilmelidir.
Roosevelt'in ardından Başkanlık görevine gelen Harry Truman, Avrupa'da zaferin ardından yayınladığı JCS 1067 numaralı emirle adını koymadan Morgenthau Planını uygulamaya koyar, buna göre işgal edilen Alman topraklarından ABD komutanlarına Almanya'nın ekonomik olarak yeniden kalkınması için hiçbir adım atılmaması emrediliyordu.
Morgenthau, işgal altındaki Almanya'ya gönderdiği ve "Morgenthau boys" olarak adlandırılan Hazine Bakanlığı uzmanları sayesinde JSC 1067 gereklerinin yerine getirildiğinden emin olmaya çalışmıştır. Morgenthau'nun 1945 ortalarındaki istifasının ardından bölgede greve devam eden bu yetkililer 1947 yılında JSC 1067 iptal edilip JSC 1779 yayınlanınca görevlerini sona erdirmişlerdir. Yeni emir uyarınca varlıklı, düzenli bir Avrupa'nın oluşabilmesi için üretken, istikrarlı bir Almanya'nın elzem olduğu belirtiliyordu.
Ekim 1945'te Morgentahu önerdiği planı ayrıntılarıyla ele aldığı Germany is Our Problem adlı kitabı yayınlar. Roosevelt ölmeden az önce kitabın yayınlanmasına izin vermiştir. Kasım 1945'te ABD Silahlı Kuvvetleri İşgal komutanı konumundaki General Dwight Eisenhower Almanya'da bulunan askerî yetkililere dağıtılmak üzere ücretsiz 1000 adet kitabın alınmasına izin vermiştir.
Morgenthau 1945 yılındaki istifasının ardından Almanya'ya şiddetli bir barış uygulanması konusunda ısrarcı olsa da sonuçta Soğuk Savaş'ın da etkisiyle sanayileşmiş ve görece Nazilerden arındırılmış müttefik bir Almanya söylemi baskın çıkar.
Notlar
- ^ Almanya bizim sorunumuzdur
Kaynakça
- ^ Roosevelt Kütüphanesindeki metin hali 31 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ve orijinal belge hali 6 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .(İngilizce) 4 Kasım 2021 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Morgenthau Plani veya asil adiyla Suggested Post Surrender Program for Germany II Dunya Savasi sonrasinda Nazi Almanyasi nin ardindan kurulacak olan Almanya nin silah sanayiinin tamamen ortadan kaldirilmasini ve ilgili endustriyel uretimin sinirlandirilmasini oneren tasaridir 1944 yilinda donemin Amerika Birlesik Devletleri hazine bakani Henry Morgenthau Jr tarafindan onerilmistir Planin kitap ve orijinal haliPlan uyarinca bolgelere ayrilmis sekilde Almanya topraklari Plan savasin ardindan ABD Silahli Kuvvetleri tarafindan isgal edilen Almanya topraklarinda belirli bir etkiye sahip olsa da resmi olarak kabul edilip uygulanmamistir Soguk Savas doneminin baslamasiyla beraber ABD Hukumeti bu plan yerine Marshall Plani ni uygulamaya sokmustur Morgenthau PlaniOcak Eylul 1944 yillari arasinda kaleme alinan ve Morgenthau tarafindan imzalanan asil metnin ana basliklari asagidaki sekildedir Almanya nin silahsizlandirilmasi Teslim olmasinin ardindan Almanya Muttefik Devletler tarafindan en kisa surede silahsizlandirilmalidir Silahli birliklerin yani sira tum milis gucler silahsizlandirilmali Alman savas sanayii tumuyle tasfiye edilmelidir Savas sanayiine temel teskil eden diger sanayiler de ortadan kaldirilmalidir Almanya nin bolunmesi Sovyetler Birligi tarafindan ilhak edilmeyen Dogu Prusya topraklari Polonya tarafindan alinmalidir Fransa Saar bolgelerini Ren ve Moselle Nehirleriyle cevrilen bolgeyi almalidir Ruhr ve cevre bolgesini kapsayacak sekilde bir Uluslararasi Bolge olusturulmalidir Almanya nin geriye kalani kuzey ve guney olmak uzere iki otonom bolgeye ayrilmalidir Yeni Guney Almanya devletiyle Avusturya arasindan 1938 yilindan onceki siyasi sinirlar esasinda gumruk birligi kurulmalidir Ruhr bolgesiAlman sinai gucunun kalbinde olan bu bolge savaslarin cikma sebebidir Bolge halihazirdaki sanayii altyapisinin tamamen tasfiye edilmesinin otesinde ongorulebilir bir vadede yeniden sanayilesemeyecek hale getirilmelidir Bunun icin asagidaki adimlar atilabilir Askeri harekatin sona ermesinin hemen ardindan en gec alti ay icinde bolgedeki sanayi tesisleri ya tamamen sokulup bolgeden baska yere tasinmali ya da tamamen yok edilmelidir Tum madenler kullanilmayacak sekilde tasfiye edilecektir Bolgedeki halka bolgenin bir daha asla sanayi bolgesi olmayacagi bilgisi islenmeli ve teknik beceriye sahip iscilerin vb bolgeden goc etmesi saglanmalidir Bolge Birlesmis Milletler tarafindan denetlenen Uluslararasi Bolge statusune gecmelidir Savas masrafi vb talep edilmemeli bu kapsamdaki alacaklar halihazirdaki Alman kaynaklariyla veya topraklariyla tazmin edilmelidir dd dd Planin uygulanma durumu1944 yilinda II Dunya Savasi surmekteyken Morgenthau savasin ardindan nasil bir Almanya kurulmasi gerektigine dair onerilerde bulundu Buna gore Almanya agir sanayii altyapisi tasfiye edilecek ozellikle Ruhr bolgesi tamamen ortadan kaldirilarak yakin bir vadede yeniden hayata gecmesinin onlemleri alinacakti 16 Eylul 1944 tarihli Ikinci Quebec Konferansinda Roosevelt ve Morgenthau bu konuya dair cekimser Ingiliz Basbakani Winston Churchill i Lend Lease antlasmasini da kullanarak planin uygulanmasina ikna ederler Churchill planin agir kosullarini bir miktar gevsetse de plan Almanya nin temelde bir tarim toplumu olarak var olmasini ongormekteydi Ancak plan Roosevelt kabinesinin ve ozellikle Henry Stimson in siddetli elestirileriyle karsilasmistir Ayrica plan basina sizdirilinca kamuoyunda Roosevelt e karsi tepki olusmustur Halen iktidarda olan Naziler kendi iktidarlarindan sonra olacak olanlara dair planlarin ortaya cikmasini cok iyi kullanmislardir Propaganda Bakani Joseph Goebbels Wehrmacht in canla basla savasmasini saglayan bu argumani propaganda icin yogun sekilde islemistir Ozellikle savasin son donemlerindeki siddetli direnisin sebepleri arasinda bu etken de belirtilmelidir Roosevelt in ardindan Baskanlik gorevine gelen Harry Truman Avrupa da zaferin ardindan yayinladigi JCS 1067 numarali emirle adini koymadan Morgenthau Planini uygulamaya koyar buna gore isgal edilen Alman topraklarindan ABD komutanlarina Almanya nin ekonomik olarak yeniden kalkinmasi icin hicbir adim atilmamasi emrediliyordu Morgenthau isgal altindaki Almanya ya gonderdigi ve Morgenthau boys olarak adlandirilan Hazine Bakanligi uzmanlari sayesinde JSC 1067 gereklerinin yerine getirildiginden emin olmaya calismistir Morgenthau nun 1945 ortalarindaki istifasinin ardindan bolgede greve devam eden bu yetkililer 1947 yilinda JSC 1067 iptal edilip JSC 1779 yayinlaninca gorevlerini sona erdirmislerdir Yeni emir uyarinca varlikli duzenli bir Avrupa nin olusabilmesi icin uretken istikrarli bir Almanya nin elzem oldugu belirtiliyordu Ekim 1945 te Morgentahu onerdigi plani ayrintilariyla ele aldigi Germany is Our Problem adli kitabi yayinlar Roosevelt olmeden az once kitabin yayinlanmasina izin vermistir Kasim 1945 te ABD Silahli Kuvvetleri Isgal komutani konumundaki General Dwight Eisenhower Almanya da bulunan askeri yetkililere dagitilmak uzere ucretsiz 1000 adet kitabin alinmasina izin vermistir Morgenthau 1945 yilindaki istifasinin ardindan Almanya ya siddetli bir baris uygulanmasi konusunda israrci olsa da sonucta Soguk Savas in da etkisiyle sanayilesmis ve gorece Nazilerden arindirilmis muttefik bir Almanya soylemi baskin cikar Notlar Almanya bizim sorunumuzdurKaynakca Roosevelt Kutuphanesindeki metin hali 31 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ve orijinal belge hali 6 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 4 Kasim 2021 tarihinde erisilmistir