Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mos maiorum veya "ataların yolu", "atalardan kalma gelenek" Antik Romalılar'ın yazılı olmayan sosyal normları ve antik Roma'nın ana geleneksel prensipler bütünüdür. Mos maiorum, Antik Roma'da, ahlak, din, politik, özel ve sosyal yaşam ve askerî yaşama dair prensipleri ihtiva eden erdemler bütünüdür. Fides, Pietas, Religio ve Cultus, Disciplina, Virtus, Dignitas & Auctoritas, Mas Maiorum'un temel değerleridir.
Fides
Fides (İngilizce: Fidelity, Türkçe: Vefa), dürüstlük, güvenilirlilik ve güven ile ilgili değerleri ihtiva eder. Kişisel bağlamda bir kişinin güveni ve politik bağlamda toplumun beklentilerini, güvenlerini karşılamakla ilgiliydi. Örneğin sahip olduğu gücü kötüye kullanmayan, aksine Roma'nın lehine kullanan bir diktatör olan Cincinnatus, fides'e örnek gösterilebilir.
Pietas
Tanrılardan sonra aile ve topluma karşı saygı duymayı içeren Pietas (İngilizce: Piety, Türkçe: Saygı), Cicero'ya göre "Ülkemize ve milletimize karşı sorumluluklarımızı yerine getirmemizde etkin olan güç"tür. Pietas'a, Grek-Roma mitolojisinde Aeneas örnek gösterilebilir. Troya'nın çöküşünden sonra Aeneas, babasını sırtında taşıyıp karısına ve çocuğuna kaçması için yardım eder, şehrin kutsal bölgelerini korur. Kutsal bölgeleri korurken, kanlı elleriyle putlara dokunmasının günah olacağını düşünerek putları babasının taşımasını rica eder.
Religio ve Cultus
Religio, Cicero'ya göre "kutsal ayinlerde doğru şekilde saygı" olarak zikredilir.Cultus (İngilizce: cultivation of the gods), temel olarak Romalıların tanrı ile ilişkisini ihtiva eder. Romalılar, Tanrılar ile aralarında sonsuz bir ilişki olduğuna inanıyorlardı bu inançları, pax deorum, yani tanrıların huzuru anlamına geliyordu. Religio yani pax deorum'a ulaşmak için en doğru şekilde dinsel törenler ve ritüeller yapılmalıydı. Cultus'da ise kutsal yapılar ve tapınaklar inşa edilip tanrılara kurbanlar verilmeliydi. Romalılara göre cultus, Romalıların isteklerinin gerçekleşmesi yani ödüllendirilmeleri için oldukça gerekli ve önemli yer tutan bir inanç biçimiydi.Cultus'a örnek olarak eski Roma kralı Numa Pompilius gösterilebilir. Numa Pompilius, Roma'nın birçok dini ve politik ögelerini tesis eden kral olarak bilinir. Mars & Jupiter kültü, Vesta Bakireleri, Pontifex Maximus gibi birçok kuruluşu Roma'ya kazandırmıştır.
Disciplina
Disciplina, askeri alanlarda, örneğin askeri egzersizlerde, eğitimlerde veya kişisel bağlamda, irade yeteneği, disiplin ve günlük hayatta, retorik gibi şeyler olarak değerlendirilebilir. Romalılar pek çok askeri başarılarını Disciplina'ya olan bağlılıklarına borçlu olduğunu düşünüyorlardı çünkü hem askerler hem de generaller Disciplina'ya oldukça değer verip, Disciplina'nın ihtiva ettiği prensiplerden ötürü değer vermeyenlere karşı daima muvaffak geliyorlardı. Disciplina'ya örnek olarak, sıkı disiplini ile bilinen Titus Manlius Imperiosus Torquatus gösterilebilir. Manlius, Roma-Latin savaşları sırasında, mevcut askeriyenin disiplininin zayıf olduğunu düşünerek yeni bir düzen tesis etti. Yeni yönetim altında hiç kimsenin, görevinin başından ayrılmayacağını ve emirlerin dışına çıkamayacağını, görevinden ayrıldığı an ölüm cezası ile karşılaşacağını zikretti. Ün ateşi ile büyülenen Manlius'un oğlu, babasının emirlerini hiçe sayarak yandaşlarının yanından ayrıldı ve kendi başına Latin avcılarını öldürdü. Oldukça öfkelenen Manlius, oğlunun emirlerin dışına çıkması ve kuralları çiğnemesi nedeniyle oğlunu azarladıktan sonra idam etirdi.
Gravitas ve Constantia
Gravitas, onur ve ciddiyete dair prensipleri, sorumluluk duygusu ve kararlığı içerir. Constantia ise sabra dair prensipleri ihtiva eder. Gerçek bir Romalı, sorunlara karşı sabırlı ve onurlu bir şekilde yaklaşmalı, sıradışı durumlarda sükûnetini koruyabilmelidir. Romalı hükümdarlar ve liderler için en önemli iki erdem, gravitas ve constantia'dır. Bu erdemlere, Gaius Mucius Scaevola örnek gösterilebilir. MÖ 508'de Roma-Etrüsk savaşları sırasında Mucius, Etrüsk kralı 'a suikast düzenlemeyi planlıyordu fakat bir hatayla Porsena yerine onun giyimiyle birebir aynı olan katibini öldürdü ve esir düştü. Esir düşdükten sonra şu sözleri zikretti: "Ben bir roma vatandaşıyım, Gaius Mucius. Buraya düşmanımı öldürmeye geldiğim gibi, ölümü de kucaklamaya hazırım. Biz Romalılar, işler ters gittiğinde cesurca davranabildiğimiz gibi, cesurca acı çekmeye de hazırız." Bu sözleri zikrettikten bir an tereddüt etmeden ve acı belirtisi göstermeden elini ateşe koydu. Bunun ardından Porsena, Mucius'un gravitas ve constantia'sından o kadar etkilendi ki, Mucius'u serbest bıraktı.
Virtus
Virtus, mertlik, erkeklik anlamlarına gelen ve ayrıca cesaret, adalet, yanlış ve doğru, onurlu ve haysiyetsiz olanı bilmek ve ölçülülük gibi prensipleri de ihtiva ediyordu. Virtus'a sahip kimse, Roma Cumhuriyeti için sahip olduğu nitelikleri en iyi şekilde uygulayabilecek kimsedir. Romalılar için virtus, gerçek bir Romalı'da kesinlikle bulunması gereken bir özellikti. Cicero'ya göre; "Virtus, Romalının rozeti gibidir. Tüm içtenliğimle rica ediyorum sizlere Roma vatandaşları, atalarından miras kalan bu erdeme daima bağlı kal. Bu erdem dışındaki her şey kuşkulu, geçici ve değişmeye mahkumtur. Yalnızca virtus'tur daimi olan. O hiçbir şekilde zarar göremez ve hiçbir güç ona zarar vermeye muktedir değildir." Virtus'a örnek olarak, en büyük Romalı kahramanlardan biri olan gösterilebilir. , Porsena'nın önderlik ettiği Etrüsk ordusuna karşı, 'u tek başına savunarak Roma ordusunu korumuştu.
Dignitas ve Auctoritas
Dignitas ve Auctoritas diğer tüm erdemlerin, pratik bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Dignitas bir tür prestij ve kişinin itibarı, nüfuzu ve etkisi ile doğrudan ilişkiliydi. Auctoritas ise bu nüfuzu ve etkiyi kullabilmek, destek toplamak, tesis etmek ile ilişkiliydi. Bu erdemlere örnek olarak, halkına destek çıkan Romulus ve Aeneas verilebilir.
Kaynakça
- ^ a b Beard, M., North, J., & Price, S. R. F. (Eds.). (1998). "Religions of Rome: Volume 1, A History." Cambridge University Press. 26 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Nisan 2024.
- ^ Cicero, De Officiis 1.23.
- ^ Cicero. De inventione. 2.22.66.
Latince: pietatem, quae erga patriam aut parentes aut alios sanguine coniunctos officium conservare moneat.
- ^ Cicero, De natura deorum II, 28.
- ^ "Numa Pompilius | Biography, Reign, & Facts". Encyclopedia Britannica. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- ^ Goldsworthy, A. (2003). "Complete Roman Army." Thames & Hudson (İngilizce).
- ^ John Rich, Graham Shipley (1993). War and Society in the Roman World. Routledge. ISBN .
- ^ Cicero, De Officiis, 1.31.
- ^ Livy, Ab Urbe Condita, 2.12.
- ^ Schrader, Kyle (1 Ocak 2016). "Virtus in the Roman World: Generality, Specificity, and Fluidity". The Gettysburg Historical Journal. 15 (1). ISSN 2327-3917. 17 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2024.
- ^ "McDonnell, Myles Roman Manliness: Virtus and the Roman Republic" (PDF). 2006a. 14 Nisan 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Eylül 2019.
- ^ Dionysius, v. 22.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mos maiorum veya atalarin yolu atalardan kalma gelenek Antik Romalilar in yazili olmayan sosyal normlari ve antik Roma nin ana geleneksel prensipler butunudur Mos maiorum Antik Roma da ahlak din politik ozel ve sosyal yasam ve askeri yasama dair prensipleri ihtiva eden erdemler butunudur Fides Pietas Religio ve Cultus Disciplina Virtus Dignitas amp Auctoritas Mas Maiorum un temel degerleridir Romalilar da aile Mas maiorum un nesiller boyunca aktarilabilmesinin en onemli nedenlerinden biriydi FidesTroya yanarken babasini tasiyan Aenas 1598 Galleria Borghese Roma Italya Cincinnatus un tasviri Museo del Prado 1806 Fides Ingilizce Fidelity Turkce Vefa durustluk guvenilirlilik ve guven ile ilgili degerleri ihtiva eder Kisisel baglamda bir kisinin guveni ve politik baglamda toplumun beklentilerini guvenlerini karsilamakla ilgiliydi Ornegin sahip oldugu gucu kotuye kullanmayan aksine Roma nin lehine kullanan bir diktator olan Cincinnatus fides e ornek gosterilebilir PietasTanrilardan sonra aile ve topluma karsi saygi duymayi iceren Pietas Ingilizce Piety Turkce Saygi Cicero ya gore Ulkemize ve milletimize karsi sorumluluklarimizi yerine getirmemizde etkin olan guc tur Pietas a Grek Roma mitolojisinde Aeneas ornek gosterilebilir Troya nin cokusunden sonra Aeneas babasini sirtinda tasiyip karisina ve cocuguna kacmasi icin yardim eder sehrin kutsal bolgelerini korur Kutsal bolgeleri korurken kanli elleriyle putlara dokunmasinin gunah olacagini dusunerek putlari babasinin tasimasini rica eder Religio ve CultusErken 18 yuzyilda Vesta tasviri Religio Cicero ya gore kutsal ayinlerde dogru sekilde saygi olarak zikredilir Cultus Ingilizce cultivation of the gods temel olarak Romalilarin tanri ile iliskisini ihtiva eder Romalilar Tanrilar ile aralarinda sonsuz bir iliski olduguna inaniyorlardi bu inanclari pax deorum yani tanrilarin huzuru anlamina geliyordu Religio yani pax deorum a ulasmak icin en dogru sekilde dinsel torenler ve ritueller yapilmaliydi Cultus da ise kutsal yapilar ve tapinaklar insa edilip tanrilara kurbanlar verilmeliydi Romalilara gore cultus Romalilarin isteklerinin gerceklesmesi yani odullendirilmeleri icin oldukca gerekli ve onemli yer tutan bir inanc bicimiydi Cultus a ornek olarak eski Roma krali Numa Pompilius gosterilebilir Numa Pompilius Roma nin bircok dini ve politik ogelerini tesis eden kral olarak bilinir Mars amp Jupiter kultu Vesta Bakireleri Pontifex Maximus gibi bircok kurulusu Roma ya kazandirmistir DisciplinaFerdinand Bol tarafindan Manlius un oglunun idaminin tasviri Disciplina askeri alanlarda ornegin askeri egzersizlerde egitimlerde veya kisisel baglamda irade yetenegi disiplin ve gunluk hayatta retorik gibi seyler olarak degerlendirilebilir Romalilar pek cok askeri basarilarini Disciplina ya olan bagliliklarina borclu oldugunu dusunuyorlardi cunku hem askerler hem de generaller Disciplina ya oldukca deger verip Disciplina nin ihtiva ettigi prensiplerden oturu deger vermeyenlere karsi daima muvaffak geliyorlardi Disciplina ya ornek olarak siki disiplini ile bilinen Titus Manlius Imperiosus Torquatus gosterilebilir Manlius Roma Latin savaslari sirasinda mevcut askeriyenin disiplininin zayif oldugunu dusunerek yeni bir duzen tesis etti Yeni yonetim altinda hic kimsenin gorevinin basindan ayrilmayacagini ve emirlerin disina cikamayacagini gorevinden ayrildigi an olum cezasi ile karsilasacagini zikretti Un atesi ile buyulenen Manlius un oglu babasinin emirlerini hice sayarak yandaslarinin yanindan ayrildi ve kendi basina Latin avcilarini oldurdu Oldukca ofkelenen Manlius oglunun emirlerin disina cikmasi ve kurallari cignemesi nedeniyle oglunu azarladiktan sonra idam etirdi Gravitas ve Constantia1640 in erken yillarinda Gaius Mucius un tasviri Gravitas onur ve ciddiyete dair prensipleri sorumluluk duygusu ve kararligi icerir Constantia ise sabra dair prensipleri ihtiva eder Gercek bir Romali sorunlara karsi sabirli ve onurlu bir sekilde yaklasmali siradisi durumlarda sukunetini koruyabilmelidir Romali hukumdarlar ve liderler icin en onemli iki erdem gravitas ve constantia dir Bu erdemlere Gaius Mucius Scaevola ornek gosterilebilir MO 508 de Roma Etrusk savaslari sirasinda Mucius Etrusk krali a suikast duzenlemeyi planliyordu fakat bir hatayla Porsena yerine onun giyimiyle birebir ayni olan katibini oldurdu ve esir dustu Esir dusdukten sonra su sozleri zikretti Ben bir roma vatandasiyim Gaius Mucius Buraya dusmanimi oldurmeye geldigim gibi olumu de kucaklamaya hazirim Biz Romalilar isler ters gittiginde cesurca davranabildigimiz gibi cesurca aci cekmeye de haziriz Bu sozleri zikrettikten bir an tereddut etmeden ve aci belirtisi gostermeden elini atese koydu Bunun ardindan Porsena Mucius un gravitas ve constantia sindan o kadar etkilendi ki Mucius u serbest birakti VirtusHoratius Cocles kopruyu savunurken Virtus mertlik erkeklik anlamlarina gelen ve ayrica cesaret adalet yanlis ve dogru onurlu ve haysiyetsiz olani bilmek ve olcululuk gibi prensipleri de ihtiva ediyordu Virtus a sahip kimse Roma Cumhuriyeti icin sahip oldugu nitelikleri en iyi sekilde uygulayabilecek kimsedir Romalilar icin virtus gercek bir Romali da kesinlikle bulunmasi gereken bir ozellikti Cicero ya gore Virtus Romalinin rozeti gibidir Tum ictenligimle rica ediyorum sizlere Roma vatandaslari atalarindan miras kalan bu erdeme daima bagli kal Bu erdem disindaki her sey kuskulu gecici ve degismeye mahkumtur Yalnizca virtus tur daimi olan O hicbir sekilde zarar goremez ve hicbir guc ona zarar vermeye muktedir degildir Virtus a ornek olarak en buyuk Romali kahramanlardan biri olan gosterilebilir Porsena nin onderlik ettigi Etrusk ordusuna karsi u tek basina savunarak Roma ordusunu korumustu Dignitas ve AuctoritasDignitas ve Auctoritas diger tum erdemlerin pratik bir sonucu olarak ortaya cikmistir Dignitas bir tur prestij ve kisinin itibari nufuzu ve etkisi ile dogrudan iliskiliydi Auctoritas ise bu nufuzu ve etkiyi kullabilmek destek toplamak tesis etmek ile iliskiliydi Bu erdemlere ornek olarak halkina destek cikan Romulus ve Aeneas verilebilir Kaynakca a b Beard M North J amp Price S R F Eds 1998 Religions of Rome Volume 1 A History Cambridge University Press 26 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Nisan 2024 Cicero De Officiis 1 23 Cicero De inventione 2 22 66 Latince pietatem quae erga patriam aut parentes aut alios sanguine coniunctos officium conservare moneat Cicero De natura deorum II 28 Numa Pompilius Biography Reign amp Facts Encyclopedia Britannica 11 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2020 Goldsworthy A 2003 Complete Roman Army Thames amp Hudson Ingilizce John Rich Graham Shipley 1993 War and Society in the Roman World Routledge ISBN 0 415 12167 1 Cicero De Officiis 1 31 Livy Ab Urbe Condita 2 12 Schrader Kyle 1 Ocak 2016 Virtus in the Roman World Generality Specificity and Fluidity The Gettysburg Historical Journal 15 1 ISSN 2327 3917 17 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2024 McDonnell Myles Roman Manliness Virtus and the Roman Republic PDF 2006a 14 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 4 Eylul 2019 Dionysius v 22