Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mostar Köprüsü (Boşnakça: Stari Most), Bosna-Hersek'in Mostar şehrinden geçen Neretva nehri üzerinde bulunan bir köprü. Orijinal köprü Mimar Sinan'ın öğrencisi Mimar Hayreddin tarafından 1566 yılında inşa edildi ve 9 Kasım 1993'te Boşnak-Hırvat Savaşı sırasında Hırvat güçleri tarafından yıkılıncaya dek 427 yıl kullanıldı. Mimar Hayreddin, köprü için 456 kalıp taş kullanmıştı. Köprü, çevresindeki kente adını da verdi. Mostar, Hersek bölgesinin ana kenti oldu. Köprüyü yeniden inşa etmek için bir proje hazırlandı ve 23 Temmuz 2004'te yeni köprü hizmete girdi. Köprü, 2005'te UNESCO tarafından Dünya Mirası ilan edildi.
| Mostar Köprüsü | |
|---|---|
 Köprünün gece görüntüsü | |
 | |
| Taşınan | Yaya |
| Geçiş | Neretva |
| Konum |  Mostar, Bosna-Hersek |
| Koordinatlar | 43°20′14″N 17°48′54″E / 43.33728°K 17.81503°D |
| Tasarım | Kemer köprü |
| Uzunluk | 29 m |
| Genişlik | 4 m |
| Alt açıklık | 20 m (orta açıklık) |
| Açılış | 1566/1567/2004 |
| Geçiş ücreti | Geçiş ücreti yoktur |
 Mostar Köprüsü | |
| Konum |  Bosna-Hersek |
| (Kriter) | Kültürel: vi |
| Referans | 946 |
| Tescil | 2005 (29. oturum) |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
Özellikler
Neretva Nehri'nden 24 metre yüksekte 30 metre uzunluğunda, 4 metre genişliğinde olan Mostar Köprüsü, dönemine göre gelişmiş bir teknolojiyle inşa edildi. Köprü inşaatında 456 kalıp taş kullanıldı. Köprü, inşa edildikten sonra yakınındaki şehre ismini vermiştir, şehirde ticareti canlandırmış ve zenginleştirmiştir. Böylece Mostar, Hersek bölgesinin önemli bir şehri haline gelmiştir. Mostar Köprüsü, cesur sporcular tarafından yıllarca bir atlama platformu olarak kullanıldı. Geleneğe göre şehrin erkekleri, nişanlılarına cesaretlerini ispatlamak için düğün öncesinde köprüden atlarlardı.
Yıkılması
Bosna-Hersek'te başlayan iç savaş sırasında Mostar Köprüsü'ne ilk saldırıyı 1992'de Bosnalı Sırplar düzenledi. 9 Kasım 1993'te Hırvat tankları köprüye daha büyük bir zarar veren saldırılarını başlattı. Kasım ayının sonunda köprü tamamen yıkıldı. Dev taşları, Neretva Nehri'nin sularına gömüldü. Mostar Köprüsü, yüzyıllar boyunca Bosna'da hoşgörü ve kültürel çeşitliliğin sembolüydü ve 427 yıldır ayaktaydı. Şehrin Müslüman ve Hırvat kesimini birbirine bağlıyordu. Köprünün yıkımı, Mostar'ın çok uluslu mirasının reddedilmesi anlamına geliyordu.
Savaş sonrasında İngiliz güçleri yıkılan köprünün yerine geçici bir demir köprü yaptı. Mostar civarındaki diğer köprüler de tahrip edildiğinden, nehrin iki yakasını birleştiren tek yapı olarak bu köprü kaldı.
Yeniden inşası
Mostar Köprüsü'nün eski hâline uygun olarak yeniden inşası çalışmaları (TİKA) UNESCO ve Dünya Bankası'nın desteğiyle 1997'de başladı. Köprünün temel, beden duvarları ve zemin güçlendirilmesini Yapı Merkezi ve taş kemer inşaatını bir diğer Türk şirketi olan ER-BU üstlendi.Macar ordusundan dalgıçlar orijinal taşları nehir yatağından bulup vinçlerle çıkardı. Bombardımandan ve suyun içinde bozulmaya uğramış taşlar yapıda kullanılamadığından, orijinal taşların çıkarıldığı, günümüzde kapalı olan taş ocağı tekrar bu iş için açılıp, aynı ocaktan çıkarılan taşlar köprünün yapımında kullanıldı. Orijinal modele sadık kalan şirket, köprünün temellerini de sağlamlaştırdı. 30 metre uzunluğundaki, 24 metre yüksekliğindeki köprünün kemerindeki çalışma Haziran 2002'de başladı. Kilit taşı Ağustos 2003'te yerine konuldu.
İnşaatı tamamlanan Mostar Köprüsü, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu çok sayıda devletin temsilcilerinin hazır bulunduğu bir törenle, Galler prensi Charles tarafından 23 Temmuz 2004 tarihinde açıldı. Açılışı, çok sayıda televizyon ekibi naklen yayınla seyircilerine ulaştırdı.
Mostar Köprüsü, eski Mostar şehriyle birlikte 2005 yılında Dünya Mirası listesine eklenmiştir.
Mostar
Bugün çokuluslu bir yönetim tarafından idare edilen Mostar'da savaş döneminde başlayan bölünmeler hâlâ devam etmektedir. Hırvatlar nehrin batısında, Müslümanlar ise doğusunda yaşamaktadır. Savaş sırasında şehirden ayrılan Sırplar ise bir daha geri dönmemiştir.
Resimler
-
![image]()
1970 yılında köprü -
![image]()
1974 yılında köprü ve Mostar -
![image]()
Köprünün yıkıldığı dönemde kullanılan geçici köprü -
![image]()
Köprünün yeniden yapılması (2003) -
![image]()
Farklı açıdan gece görünümü
Kaynakça
- ^ Kaya, Kemal. "Mostar Köprüsü". www.yoldaolmak.com. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Nisan 2015.
- ^ . www.supergezginler.com. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2015.
- ^ "Mostar Köprüsü". www.gezipgordum.com. 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Nisan 2014.
- ^ "Mostar köprüsü 21 yıl önce Hırvatlar tarafından yıkılmıştı". www.dunyabulteni.net. 10 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Nisan 2015.
- ^ Gül, Erdoğan. . www.bilgiustam.com. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2015.
- ^ Ceyla Altındiş, NTV Tarih, Sayı: 34 - Kasım 2011, İstanbul 1308-7878
- ^ . www.erbuinsaat.com. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2015.
- Osman Doğan, Bilinmeyen Yönleriyle Mostar Köprüsü, Çamlıca Basım Yayın, İstanbul 2011.
- Osman Doğan, Bilinmeyen Yönleriyle Mostar Köprüsü, Yedikıta Dergisi, S: 24 (Ağustos 2010) s. 34-41.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Mostar Köprüsü ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Mostar Köprüsü14 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Mostar Köprüsü'nün yıkılması ve yeniden inşasına ilişkin bilgi ve görüntüler8 Nisan 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mostar Koprusu Bosnakca Stari Most Bosna Hersek in Mostar sehrinden gecen Neretva nehri uzerinde bulunan bir kopru Orijinal kopru Mimar Sinan in ogrencisi Mimar Hayreddin tarafindan 1566 yilinda insa edildi ve 9 Kasim 1993 te Bosnak Hirvat Savasi sirasinda Hirvat gucleri tarafindan yikilincaya dek 427 yil kullanildi Mimar Hayreddin kopru icin 456 kalip tas kullanmisti Kopru cevresindeki kente adini da verdi Mostar Hersek bolgesinin ana kenti oldu Kopruyu yeniden insa etmek icin bir proje hazirlandi ve 23 Temmuz 2004 te yeni kopru hizmete girdi Kopru 2005 te UNESCO tarafindan Dunya Mirasi ilan edildi Mostar KoprusuKoprunun gece goruntusuTasinanYayaGecisNeretvaKonumMostar Bosna HersekKoordinatlar43 20 14 N 17 48 54 E 43 33728 K 17 81503 D 43 33728 17 81503TasarimKemer kopruUzunluk29 mGenislik4 mAlt aciklik20 m orta aciklik Acilis1566 1567 2004Gecis ucretiGecis ucreti yokturMostar KoprusuUNESCO Dunya MirasiKonum Bosna HersekKriterKulturel viReferans946Tescil2005 29 oturum BolgeAvrupa ve Kuzey AmerikaOzelliklerMostar Koprusu 1890 Mostar Koprusu 2006 16 yuzyil sonlarinda Mostar Osmanli Imparatorlugu nun Bosna daki idari merkezi idi ve Osmanli donemi koprusu de onemli bir mimari eserdir 2007 Neretva Nehri nden 24 metre yuksekte 30 metre uzunlugunda 4 metre genisliginde olan Mostar Koprusu donemine gore gelismis bir teknolojiyle insa edildi Kopru insaatinda 456 kalip tas kullanildi Kopru insa edildikten sonra yakinindaki sehre ismini vermistir sehirde ticareti canlandirmis ve zenginlestirmistir Boylece Mostar Hersek bolgesinin onemli bir sehri haline gelmistir Mostar Koprusu cesur sporcular tarafindan yillarca bir atlama platformu olarak kullanildi Gelenege gore sehrin erkekleri nisanlilarina cesaretlerini ispatlamak icin dugun oncesinde kopruden atlarlardi YikilmasiBosna Hersek te baslayan ic savas sirasinda Mostar Koprusu ne ilk saldiriyi 1992 de Bosnali Sirplar duzenledi 9 Kasim 1993 te Hirvat tanklari kopruye daha buyuk bir zarar veren saldirilarini baslatti Kasim ayinin sonunda kopru tamamen yikildi Dev taslari Neretva Nehri nin sularina gomuldu Mostar Koprusu yuzyillar boyunca Bosna da hosgoru ve kulturel cesitliligin semboluydu ve 427 yildir ayaktaydi Sehrin Musluman ve Hirvat kesimini birbirine bagliyordu Koprunun yikimi Mostar in cok uluslu mirasinin reddedilmesi anlamina geliyordu Savas sonrasinda Ingiliz gucleri yikilan koprunun yerine gecici bir demir kopru yapti Mostar civarindaki diger kopruler de tahrip edildiginden nehrin iki yakasini birlestiren tek yapi olarak bu kopru kaldi Yeniden insasiMostar Koprusu nun eski haline uygun olarak yeniden insasi calismalari TIKA UNESCO ve Dunya Bankasi nin destegiyle 1997 de basladi Koprunun temel beden duvarlari ve zemin guclendirilmesini Yapi Merkezi ve tas kemer insaatini bir diger Turk sirketi olan ER BU ustlendi Macar ordusundan dalgiclar orijinal taslari nehir yatagindan bulup vinclerle cikardi Bombardimandan ve suyun icinde bozulmaya ugramis taslar yapida kullanilamadigindan orijinal taslarin cikarildigi gunumuzde kapali olan tas ocagi tekrar bu is icin acilip ayni ocaktan cikarilan taslar koprunun yapiminda kullanildi Orijinal modele sadik kalan sirket koprunun temellerini de saglamlastirdi 30 metre uzunlugundaki 24 metre yuksekligindeki koprunun kemerindeki calisma Haziran 2002 de basladi Kilit tasi Agustos 2003 te yerine konuldu Insaati tamamlanan Mostar Koprusu aralarinda Turkiye nin de bulundugu cok sayida devletin temsilcilerinin hazir bulundugu bir torenle Galler prensi Charles tarafindan 23 Temmuz 2004 tarihinde acildi Acilisi cok sayida televizyon ekibi naklen yayinla seyircilerine ulastirdi Mostar Koprusu eski Mostar sehriyle birlikte 2005 yilinda Dunya Mirasi listesine eklenmistir MostarBugun cokuluslu bir yonetim tarafindan idare edilen Mostar da savas doneminde baslayan bolunmeler hala devam etmektedir Hirvatlar nehrin batisinda Muslumanlar ise dogusunda yasamaktadir Savas sirasinda sehirden ayrilan Sirplar ise bir daha geri donmemistir Resimler1970 yilinda kopru 1974 yilinda kopru ve Mostar Koprunun yikildigi donemde kullanilan gecici kopru Koprunun yeniden yapilmasi 2003 Farkli acidan gece gorunumuKaynakca Kaya Kemal Mostar Koprusu www yoldaolmak com 14 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Nisan 2015 www supergezginler com 16 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Nisan 2015 Mostar Koprusu www gezipgordum com 23 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Nisan 2014 Mostar koprusu 21 yil once Hirvatlar tarafindan yikilmisti www dunyabulteni net 10 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Nisan 2015 Gul Erdogan www bilgiustam com 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Nisan 2015 Ceyla Altindis NTV Tarih Sayi 34 Kasim 2011 Istanbul 1308 7878 www erbuinsaat com 14 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Nisan 2015 Osman Dogan Bilinmeyen Yonleriyle Mostar Koprusu Camlica Basim Yayin Istanbul 2011 Osman Dogan Bilinmeyen Yonleriyle Mostar Koprusu Yedikita Dergisi S 24 Agustos 2010 s 34 41 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Mostar Koprusu ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Mostar Koprusu14 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mostar Koprusu nun yikilmasi ve yeniden insasina iliskin bilgi ve goruntuler8 Nisan 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde