Muavenet-i Milliye (Osmanlıca: معاونت مليه, "milli yardımlaşma"), Osmanlı Donanmasında 1910-1923 yılları arasında hizmet etmiş bir torpido botudur. Çanakkale Savaşı esnasında 12 Mayıs 1915'i 13 Mayıs'a bağlayan gece Kraliyet Donanması ön dretnotu HMS Goliath'ı gerçekleştirilmiş bir operasyon sonucunda batırmasıyla bilinmektedir.
Muâvenet-i Millîye | |
Tarihçe | |
---|---|
Osmanlı İmparatorluğu | |
İnşa eden | , Almanya |
Kızağa konuluşu | 1908 |
Denize indirilişi | 20 Mart 1909 |
Görevlendirme | 17 Ağustos 1910 |
Hizmetten çıkışı | Ekim 1918 |
Akıbet | hurdaya çıktı 1953 |
Genel karakteristik | |
Deplasman | 765 t |
Uzunluk | 74 m |
Genişlik | 7.9 m |
Su çekimi | 3 m |
İtme gücü | 17700 HP, 2 türbin, 2 kazan |
Hız | 26 knot |
Menzil | 1000 nmi at 17 knot |
Kişi kapasitesi | 90 (barış zamanında) |
Silah donanımı | 2 × 75mm (-/50) 2 × 57mm (-/50) 3 × TT 450mm |
İsmini, donanmanın güçlendirilmesi için kamuoyundan finans sağlanması amacıyla İstanbullu 28 iş adamının öncülüğünde kurulmuş ve faaliyetlerini kısa sürede bütün yurda yaymış "Donanma-i Osmani Muavenet-i Milliye Cemiyeti"nden (günümüz Türkçesiyle: "Osmanlı Donanması Milli Yardımlaşma Derneği", kısa adı "Donanma Cemiyeti") almıştır. Muavenet-i Milliye bu cemiyet tarafından satın alınmış ilk gemidir.
Türk Deniz Kuvvetleri'nin Muavenet-i Milliye den sonra gelen üç gemisine bu ilkinin şerefine Muavenet ismi verilmiştir.
1910'da Almanya'dan satın alınan Muavenet-i Milliye'nin gemi komutanlığını 1912'den itibaren kıdemli yüzbaşı Ahmed Saffet (Ohkay) yürütmüştür. Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na girişinin ilk aylarında Karadeniz operasyonlarından görevlendirilen Muavenet-i Milliye, Çanakkale Savaşı'nın başlamasıyla bu cepheye yönlendirilmiştir.
Goliath'ın batırılması
Çanakkale Savaşı deniz harekâtlarının kara ve deniz savaşları haline geldiği Çanakkale Savaşı ikinci aşamasında, 6-8 Mayıs 1915 arasında yapılan İkinci Kirte Muharebesi'nin de Türk zaferi ile sona ermesi ve Müttefik güçlerin geri püskürtülmesi ile Morto Koyunda büyük baskı altında kalan Fransız birliklerine destek amacı ile HMS Goliath ve HMS Cornwallis ön-dretnotları, beş muhrip takviyesinde, koyda konuşlandırılmıştı. Bunun üzerine bu filoya karşı bir harekât düzenlenmesine karar verildi.
12 Mayıs 1915 günü torpido uzmanı Alman yüzbaşı Rudolph Firle ve iki astı Morto Koyu'nda bir keşif gerçekleştirdiler ve akşam saatlerine doğru Muavenet-i Milliye'ye binerek geminin torpido timine katıldılar. Geceyarısına doğru demir alan Muavenet-i Milliye karanlıkta sessizce seyrederek destroyerleri aşmayı başardı. Bu esnada destroyerlerden sadece birkaç yüz metre mesafeden geçmiş ve bunlar tarafından fark edilmemeyi başarmıştır. İki savaş gemisinden Goliath üzerine yaklaştığı esnada düşman gemisinin gözetçileri anlık bir tereddütle "parola" sormalarını fırsat bilmiş ve mümkün olan en yakın mesafeden üç isabetli torpido ateşlemiştir. Torpidolar Goliath'ın zırhını delerek gemi içinde büyük bir patlama yaratmıştır. Goliath birkaç dakika içinde alabora olmuş ve batmıştır. 700 kişilik mürettebatından kaptanı da dahil 570 personel ölmüşlerdir. Çanakkale önündeki müttefik filosunun komutanı sonradan not defterine "düşman madalyayı hak etti", sözlerini yazacaktır.
Goliath'ın batırılışı İngiliz deniz kuvvetlerinin en üst komuta kademesinde bomba etkisi yaratmıştır. Bir gün sonra (14 Mayıs) haberin Londra'ya ulaştığı anda sürmekte olan kabine toplantısı yarıda kesilmiş, 15 Mayıs 1915 günü İngiliz deniz kuvvetleri komutanı (First Sea Lord) Amiral Fisher, komuta kademesinde yaşanan şiddetli tartışmalar sonrasında istifa etmiştir. Bu istifayı iki gün sonra (17 Mayıs) Bahriye Nazırı (First Lord of the Admiralty) Winston Churchill'in istifası izlemiştir. Britanya'nın en modern savaş gemilerinden HMS Queen Elizabeth Çanakkale cephesinden çekilmiş, kısa bir süre sonra (25 Mayıs) Triumph savaş gemisinin Kabatepe açıklarında ve Majestic savaş gemisinin Seddülbahir açıklarında Alman denizaltısı U21 tarafından batırılmasıyla da cephedeki müttefik deniz gücü daha da zayıflamıştır. Deniz gücünün zayıflaması müttefik kara birliklerinin yararlandığı desteği azaltarak kara operasyonlarının akıbetini temelden etkilemiştir.
Gemi kaptanı kıdemli yüzbaşı Ahmed Saffet ve yaklaşık 90 kişilik mürettebat İstanbul'a dönüşlerinde kahramanlar olarak karşılanmışlar, geminin Boğaz'a girişinde şerefine iki kıyıdaki bütün ışıklar yakılmıştır. Madalyalar ve nişanlarla ödüllendirilmişlerdir.
Kaynakça
- ^ "Wrecksite, Goliath HMS". 26 Şubat 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2009.
- ^ I. Dünya Savaşı öncesi deniz kuvvetleri politikası için bkz. (tam metin) 1909-1914 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu ile Yunanistan arasındaki donanma yarışı ve bu yarışın Doğu Akdeniz güç dengesine etkileri sf.126-133 3 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Trakya Üniversitesi. Bazı kaynaklar, para toplama faaliyetleri arasında organize ettiği lotarya çekilişleri nedeniyle Donanma Cemiyetini Millî Piyango'nun öncüsü olarak kabul ederler.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Şubat 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2010.
Dış bağlantılar
- Çanakkale Savaşlarında Sultanhisar Torpidobotu, Muâvenet-i Milliye Muhribi: Mürettebatı Ve Faaliyetleri ( Ayhan Yüksel ) 10 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Muavenet-i Milliye Goliath'a karşı- İclal & Tunca Örses []
- Muavenet- Murad MUHSİN
- Deniz Avcıları- National Geographic'le Goliath & Triumph Ekspedisyonu- Savaş KARAKAŞ 24 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Deniz Avcıları- "The Sea Hunters- Death in Dardanelles" []
- Goliath Batırıldıktan sonra İngiltere'de çıkan gazete başlıkları 25 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Goliath: Saldırıda ölen İngiliz Mürettebat Listesi 18 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Muavenet i Milliye Osmanlica معاونت مليه milli yardimlasma Osmanli Donanmasinda 1910 1923 yillari arasinda hizmet etmis bir torpido botudur Canakkale Savasi esnasinda 12 Mayis 1915 i 13 Mayis a baglayan gece Kraliyet Donanmasi on dretnotu HMS Goliath i gerceklestirilmis bir operasyon sonucunda batirmasiyla bilinmektedir Muavenet i MilliyeTarihceOsmanli ImparatorluguInsa eden AlmanyaKizaga konulusu1908Denize indirilisi20 Mart 1909Gorevlendirme17 Agustos 1910Hizmetten cikisiEkim 1918Akibethurdaya cikti 1953Genel karakteristikDeplasman765 tUzunluk74 mGenislik7 9 mSu cekimi3 mItme gucu17700 HP 2 turbin 2 kazanHiz26 knotMenzil1000 nmi at 17 knotKisi kapasitesi90 baris zamaninda Silah donanimi2 75mm 50 2 57mm 50 3 TT 450mmHMS GoliathGoliath in battigi nokta Soldan saga Alman yuzbasi Rudolph Firle Muavenet i Milliye muhribinde torpido uzmani Yuzbasi Ali Riza Bey Sultanhisar torpidobotunun komutani Ahmet Saffet Ohkay Muavenet i Milliye muhribinin komutani Ismini donanmanin guclendirilmesi icin kamuoyundan finans saglanmasi amaciyla Istanbullu 28 is adaminin onculugunde kurulmus ve faaliyetlerini kisa surede butun yurda yaymis Donanma i Osmani Muavenet i Milliye Cemiyeti nden gunumuz Turkcesiyle Osmanli Donanmasi Milli Yardimlasma Dernegi kisa adi Donanma Cemiyeti almistir Muavenet i Milliye bu cemiyet tarafindan satin alinmis ilk gemidir Turk Deniz Kuvvetleri nin Muavenet i Milliye den sonra gelen uc gemisine bu ilkinin serefine Muavenet ismi verilmistir 1910 da Almanya dan satin alinan Muavenet i Milliye nin gemi komutanligini 1912 den itibaren kidemli yuzbasi Ahmed Saffet Ohkay yurutmustur Osmanli Devleti nin I Dunya Savasi na girisinin ilk aylarinda Karadeniz operasyonlarindan gorevlendirilen Muavenet i Milliye Canakkale Savasi nin baslamasiyla bu cepheye yonlendirilmistir Goliath in batirilmasiCanakkale Savasi deniz harekatlarinin kara ve deniz savaslari haline geldigi Canakkale Savasi ikinci asamasinda 6 8 Mayis 1915 arasinda yapilan Ikinci Kirte Muharebesi nin de Turk zaferi ile sona ermesi ve Muttefik guclerin geri puskurtulmesi ile Morto Koyunda buyuk baski altinda kalan Fransiz birliklerine destek amaci ile HMS Goliath ve HMS Cornwallis on dretnotlari bes muhrip takviyesinde koyda konuslandirilmisti Bunun uzerine bu filoya karsi bir harekat duzenlenmesine karar verildi 12 Mayis 1915 gunu torpido uzmani Alman yuzbasi Rudolph Firle ve iki asti Morto Koyu nda bir kesif gerceklestirdiler ve aksam saatlerine dogru Muavenet i Milliye ye binerek geminin torpido timine katildilar Geceyarisina dogru demir alan Muavenet i Milliye karanlikta sessizce seyrederek destroyerleri asmayi basardi Bu esnada destroyerlerden sadece birkac yuz metre mesafeden gecmis ve bunlar tarafindan fark edilmemeyi basarmistir Iki savas gemisinden Goliath uzerine yaklastigi esnada dusman gemisinin gozetcileri anlik bir tereddutle parola sormalarini firsat bilmis ve mumkun olan en yakin mesafeden uc isabetli torpido ateslemistir Torpidolar Goliath in zirhini delerek gemi icinde buyuk bir patlama yaratmistir Goliath birkac dakika icinde alabora olmus ve batmistir 700 kisilik murettebatindan kaptani da dahil 570 personel olmuslerdir Canakkale onundeki muttefik filosunun komutani sonradan not defterine dusman madalyayi hak etti sozlerini yazacaktir Goliath in batirilisi Ingiliz deniz kuvvetlerinin en ust komuta kademesinde bomba etkisi yaratmistir Bir gun sonra 14 Mayis haberin Londra ya ulastigi anda surmekte olan kabine toplantisi yarida kesilmis 15 Mayis 1915 gunu Ingiliz deniz kuvvetleri komutani First Sea Lord Amiral Fisher komuta kademesinde yasanan siddetli tartismalar sonrasinda istifa etmistir Bu istifayi iki gun sonra 17 Mayis Bahriye Naziri First Lord of the Admiralty Winston Churchill in istifasi izlemistir Britanya nin en modern savas gemilerinden HMS Queen Elizabeth Canakkale cephesinden cekilmis kisa bir sure sonra 25 Mayis Triumph savas gemisinin Kabatepe aciklarinda ve Majestic savas gemisinin Seddulbahir aciklarinda Alman denizaltisi U21 tarafindan batirilmasiyla da cephedeki muttefik deniz gucu daha da zayiflamistir Deniz gucunun zayiflamasi muttefik kara birliklerinin yararlandigi destegi azaltarak kara operasyonlarinin akibetini temelden etkilemistir Gemi kaptani kidemli yuzbasi Ahmed Saffet ve yaklasik 90 kisilik murettebat Istanbul a donuslerinde kahramanlar olarak karsilanmislar geminin Bogaz a girisinde serefine iki kiyidaki butun isiklar yakilmistir Madalyalar ve nisanlarla odullendirilmislerdir Kaynakca Wrecksite Goliath HMS 26 Subat 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2009 I Dunya Savasi oncesi deniz kuvvetleri politikasi icin bkz tam metin 1909 1914 yillari arasinda Osmanli Imparatorlugu ile Yunanistan arasindaki donanma yarisi ve bu yarisin Dogu Akdeniz guc dengesine etkileri sf 126 133 3 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Trakya Universitesi Bazi kaynaklar para toplama faaliyetleri arasinda organize ettigi lotarya cekilisleri nedeniyle Donanma Cemiyetini Milli Piyango nun oncusu olarak kabul ederler Arsivlenmis kopya 26 Subat 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2010 Muavenet i Milliye nin 450mm lik torpilatari ve denizciler Dis baglantilarCanakkale Savaslarinda Sultanhisar Torpidobotu Muavenet i Milliye Muhribi Murettebati Ve Faaliyetleri Ayhan Yuksel 10 Subat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Muavenet i Milliye Goliath a karsi Iclal amp Tunca Orses olu kirik baglanti Muavenet Murad MUHSIN Deniz Avcilari National Geographic le Goliath amp Triumph Ekspedisyonu Savas KARAKAS 24 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Deniz Avcilari The Sea Hunters Death in Dardanelles olu kirik baglanti Goliath Batirildiktan sonra Ingiltere de cikan gazete basliklari 25 Kasim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Goliath Saldirida olen Ingiliz Murettebat Listesi 18 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde