Serdar Muhammed Davud Han (18 Temmuz 1909, Kâbil - 28 Nisan 1978, Kâbil), Paştun asıllı Afgan siyasetçi. 1973-1978 arasında Afganistan devlet başkanıydı. Davud Han, reformist politikaları ile bilinmektedir, özellikle kadın hakları ile ilgili gerçekleştirdiği iki adet beş yıllık "modernizasyon planları" olmuştur.
Muhammed Davud Han | |
---|---|
1. Afganistan Devlet Başkanı | |
Görev süresi 17 Temmuz 1973 - 27 Nisan 1978 | |
Yerine geldiği | Muhammed Zahir Şah |
Yerine gelen | Nur Muhammed Teraki |
Afganistan Başbakanı | |
Görev süresi 7 Eylül 1953 - 10 Mart 1963 | |
Hükümdar | Muhammed Zahir Şah |
Yerine geldiği | |
Yerine gelen | |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Serdar Muhammed Davud Han 18 Temmuz 1909 Kâbil |
Ölüm | 28 Nisan 1978 (68 yaşında) Kâbil |
Partisi | Ulusal Devrimci Parti |
Yaşamı
1946'da başbakan olan döneminde Afganistan'da liberal bir ortama geçildi. Âmâ din önderleriyle hükûmetteki tutucu kesimler, Davud Han'ın başbakanlığa getirilmesini sağladılar (Eylül 1953). Davud Han'ın başbakanlığı sırasında karşılaştığı en büyük sorun Durand hattının ötesinde, (Pakistan'da) kalan Paştunlardı. Davud Han sorununun çözümünde katı bir tutum izlemesi, 1950'de başlayan krizi daha derinleştirdi. 1960'ların başlarında Pakistan ve Afganistan arasında yaşanan sınır çatışmaları, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin kesilmesine neden oldu. Bunun üzerine Pakistan, Afganistan sınırını ve ulaşıma kapattı. Böylece Afganistan'ın en önemli ihracat ve ithalat kapısı kapanmış oldu. Davud Han, başlayan ekonomik kriz nedeniyle başbakanlıktan ayrılmak zorunda kaldı
Aynı zamanda Davud Han'ın kuzeni olan kral Muhammed Zahir Şah bir meşruti krallık denemesine girişti. Ama siyasi istikrarsızlığın yoğunlaşması üzerine Davud Han 17 Temmuz 1973 tarihinde kansız bir darbeyle iktidarı yeniden ele geçirdi. Monarşiyi kaldırarak, Afganistan Cumhuriyeti'ni kurdu, kendisi de devlet başkanı oldu. Solcu subaylarla Bayrak (Perçem) Partisi de bu darbeyi destekledi.
Afganistan Cumhuriyeti (1973-1978)
Amerika Birleşik Devletleri ve SSCB'ye bağımlılıktan kurtulmaya çalışan Davud Han, 1975 sonrası politikasında değişiklik yaptı. Sovyetler Birliği'nden açıkça uzaklaştı ve İslam ülkelerine yöneldi. Davud Han, solcu olmayan yöneticilere de görev vermeye ve Batı'yla iyi geçinme politikası izlemeye başladı. Gene toplumsal ve ekonomik reformlara girişti. Pakistan başbakanı Zülfikar Ali Butto ile, Peştu sorunuyla ilgili bir deneme anlaşması gerçekleştirdi. Davud Han'ın hazırladığı anayasa 1977 yılında Ayan Meclisi'nce kabul edildi. Davud Han devlet başkanı sıfatıyla kendi aile çevresinden, yakınlarından, hatta devrik kraliyet ailesinin üyelerinden kurulu bir hükûmeti işbaşına getirdi.
Bunun üzerine 10 yıldır ayrı çalışan iki sol örgüt, Halk ve Bayrak partileri Davud Han'a karşı yeniden birleştiler. Komünist Perşem Partisi'nden Mir Ali Ekber Heybar'ın öldürülmesi üzerine ülke içinde komünistlerin Davud Han'a karşı başlattıkları muhalefet, 17 Nisan 1978 tarihinde yapılan cenaze töreni, hükûmet darbesinin başlangıcı oldu. Heybar'ın cenaze törenine 11 bin kişinin katılması Davud Han'ı endişelendirdi. Davud Han, hemen harekete geçerek aralarında Babrak Karmal ve Nur Muhammed Teraki’nin de bulunduğu komünist Halk ve Perçem liderlerini 24 Nisan'da hapsetti. Tutuklananlardan Halk kanadı lideri Hafızullah Amin'in ordu içindeki gücüne dayanarak gerçekleştirdiği darbeyle Davud Han devrildi, kendisi ve aile üyelerinin çoğu öldürüldü, 27 Nisan 1978 tarihinde Afganistan Demokratik Cumhuriyeti'nin kurulduğu ilan edildi.
Kaynakça
- ^ Rubin, Barnett. "DĀWŪD KHAN, MOḤAMMAD". Ehsan Yarshater (Ed.). Encyclopædia Iranica (Online sürümü bas.). ABD: Columbia Üniversitesi. 8 Aralık 2010 tarihinde kaynağından .
Afgan bir siyasetçi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Muhammed Zahir Şah (Afganistan Kralı olarak) | Afganistan Devlet Başkanı 1973-1978 | Sonra gelen: Nur Muhammed Terakki |
Önce gelen: | Afganistan Başbakanı 1953-1963 | Sonra gelen: |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Serdar Muhammed Davud Han 18 Temmuz 1909 Kabil 28 Nisan 1978 Kabil Pastun asilli Afgan siyasetci 1973 1978 arasinda Afganistan devlet baskaniydi Davud Han reformist politikalari ile bilinmektedir ozellikle kadin haklari ile ilgili gerceklestirdigi iki adet bes yillik modernizasyon planlari olmustur Muhammed Davud Han1 Afganistan Devlet BaskaniGorev suresi 17 Temmuz 1973 27 Nisan 1978Yerine geldigi Muhammed Zahir SahYerine gelen Nur Muhammed TerakiAfganistan BasbakaniGorev suresi 7 Eylul 1953 10 Mart 1963Hukumdar Muhammed Zahir SahYerine geldigiYerine gelenKisisel bilgilerDogum Serdar Muhammed Davud Han 18 Temmuz 1909 1909 07 18 KabilOlum 28 Nisan 1978 68 yasinda KabilPartisi Ulusal Devrimci PartiYasami1946 da basbakan olan doneminde Afganistan da liberal bir ortama gecildi Ama din onderleriyle hukumetteki tutucu kesimler Davud Han in basbakanliga getirilmesini sagladilar Eylul 1953 Davud Han in basbakanligi sirasinda karsilastigi en buyuk sorun Durand hattinin otesinde Pakistan da kalan Pastunlardi Davud Han sorununun cozumunde kati bir tutum izlemesi 1950 de baslayan krizi daha derinlestirdi 1960 larin baslarinda Pakistan ve Afganistan arasinda yasanan sinir catismalari iki ulke arasindaki diplomatik iliskilerin kesilmesine neden oldu Bunun uzerine Pakistan Afganistan sinirini ve ulasima kapatti Boylece Afganistan in en onemli ihracat ve ithalat kapisi kapanmis oldu Davud Han baslayan ekonomik kriz nedeniyle basbakanliktan ayrilmak zorunda kaldi Ayni zamanda Davud Han in kuzeni olan kral Muhammed Zahir Sah bir mesruti krallik denemesine giristi Ama siyasi istikrarsizligin yogunlasmasi uzerine Davud Han 17 Temmuz 1973 tarihinde kansiz bir darbeyle iktidari yeniden ele gecirdi Monarsiyi kaldirarak Afganistan Cumhuriyeti ni kurdu kendisi de devlet baskani oldu Solcu subaylarla Bayrak Percem Partisi de bu darbeyi destekledi Afganistan Cumhuriyeti 1973 1978 Amerika Birlesik Devletleri ve SSCB ye bagimliliktan kurtulmaya calisan Davud Han 1975 sonrasi politikasinda degisiklik yapti Sovyetler Birligi nden acikca uzaklasti ve Islam ulkelerine yoneldi Davud Han solcu olmayan yoneticilere de gorev vermeye ve Bati yla iyi gecinme politikasi izlemeye basladi Gene toplumsal ve ekonomik reformlara giristi Pakistan basbakani Zulfikar Ali Butto ile Pestu sorunuyla ilgili bir deneme anlasmasi gerceklestirdi Davud Han in hazirladigi anayasa 1977 yilinda Ayan Meclisi nce kabul edildi Davud Han devlet baskani sifatiyla kendi aile cevresinden yakinlarindan hatta devrik kraliyet ailesinin uyelerinden kurulu bir hukumeti isbasina getirdi Bunun uzerine 10 yildir ayri calisan iki sol orgut Halk ve Bayrak partileri Davud Han a karsi yeniden birlestiler Komunist Persem Partisi nden Mir Ali Ekber Heybar in oldurulmesi uzerine ulke icinde komunistlerin Davud Han a karsi baslattiklari muhalefet 17 Nisan 1978 tarihinde yapilan cenaze toreni hukumet darbesinin baslangici oldu Heybar in cenaze torenine 11 bin kisinin katilmasi Davud Han i endiselendirdi Davud Han hemen harekete gecerek aralarinda Babrak Karmal ve Nur Muhammed Teraki nin de bulundugu komunist Halk ve Percem liderlerini 24 Nisan da hapsetti Tutuklananlardan Halk kanadi lideri Hafizullah Amin in ordu icindeki gucune dayanarak gerceklestirdigi darbeyle Davud Han devrildi kendisi ve aile uyelerinin cogu olduruldu 27 Nisan 1978 tarihinde Afganistan Demokratik Cumhuriyeti nin kuruldugu ilan edildi Kaynakca Rubin Barnett DAWuD KHAN MOḤAMMAD Ehsan Yarshater Ed Encyclopaedia Iranica Online surumu bas ABD Columbia Universitesi 8 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan Afgan bir siyasetci ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz gtdSiyasi goreviOnce gelen Muhammed Zahir Sah Afganistan Krali olarak Afganistan Devlet Baskani 1973 1978 Sonra gelen Nur Muhammed TerakkiOnce gelen Afganistan Basbakani 1953 1963 Sonra gelen