Mutlak tarihleme, arkeoloji ve jeolojide bir eserin, binanın veya kayanın tam yaşını veya yaş aralığını belirlemek için kullanılan bir yöntemdir. Malzemelerin fiziksel, kimyasal ve yaşam özelliklerine ve bilinen tarihlerle tarihsel ilişkilerine dayanan radyokarbon tarihleme, , ve dendrokronoloji gibi çeşitli tekniklerin kullanımını içerir. Bu teknikler, bilim insanlarının malzemelerin yaşını sayısal olarak ölçmesine olanak tanır ve aralarındaki yaşı ölçmeden sadece olayları sıraya koyan göreceli tarihlendirmeden daha kesin tarihler sağlar. Mutlak tarihleme, geçmişteki olayların kronolojik sırasını anlamak ve arkeolojik alanların ve eserlerin yaşını belirlemek için oldukça önemlidir
Radyometrik teknikler
- Radyokarbon tarihleme, organik materyallerin yaşını belirlemek için kullanılan bir mutlak tarihleme yöntemidir. Karbonun radyoaktif bir izotopu olan karbon-14'ün atmosferde sürekli olarak oluştuğu bilgisine dayanır. Bir organizma öldüğünde, karbon-14 emilimini durdurur ve izotop sabit bir oranda bozunmaya başlar. Bilim insanları bir eserde kalan karbon-14 miktarını ölçerek, organizmanın ölümünden bu yana ne kadar zaman geçtiğini belirleyebilirler. Ancak, bu yöntemin sadece belirli bir yaşa kadar olan organik materyallerde kullanılabilmesi gibi sınırlamaları vardır.
- Potasyum-argon tarihlemesi, kayaçların ve minerallerin yaşını belirlemek için kullanılan bir mutlak tarihleme yöntemidir. Potasyumun kimyasal olarak reaksiyona girmeyen bir gaz olan argona radyoaktif olarak bozunmasına dayanır. Bu süreç bilinen bir hızda gerçekleşir ve bilim insanlarının bir örnekteki argon miktarını ölçmesine ve kaya veya mineralin oluşumundan bu yana ne kadar zaman geçtiğini belirlemesine olanak tanır.
Lüminesans Tarihleme
- Termolüminesans tarihleme, geçmişte ısıtılmış olan malzemelerin yaşını belirlemek için kullanılan bir yöntemdir. Seramik ve mineraller gibi bazı malzemelerin ısıya maruz kaldıklarında sıkışmış elektronlar şeklinde enerji depolamasına dayanır. Bu enerji, malzeme tekrar ısıtıldığında ışık veya şeklinde açığa çıkar.
- Optik olarak uyarılmış lüminesans (OSL) termolüminesansa benzer, ancak bir eser bir ışık kaynağına maruz kaldığında yayılan ışık miktarını ölçer. Bu, tortu ve diğer malzemelerin yaşını belirlemek için kullanılabilir.
Dendrokronoloji
Ağaç halkası tarihlemesi olarak da bilinen dendrokronoloji, ahşap eserlerin yaşını belirlemek için ağaçların yıllık büyüme halkalarını kullanan bir yöntemdir.
Amino Asit Tarihleme
, bir numunenin yaşını, içindeki farklı amino asitlerin göreceli miktarlarını ölçerek belirlemek için kullanılan bir tekniktir. Bu yöntem, proteinlerin yapı taşları olan amino asitlerin zaman içinde rasemizasyona (farklı formlara ayrılmalarına neden olan kimyasal bir süreç) maruz kalması gerçeğine dayanmaktadır. Bilim insanları, bir amino asidin farklı formlarının göreceli miktarlarını ölçerek numunenin yaşını tahmin edebilirler.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mutlak tarihleme arkeoloji ve jeolojide bir eserin binanin veya kayanin tam yasini veya yas araligini belirlemek icin kullanilan bir yontemdir Malzemelerin fiziksel kimyasal ve yasam ozelliklerine ve bilinen tarihlerle tarihsel iliskilerine dayanan radyokarbon tarihleme ve dendrokronoloji gibi cesitli tekniklerin kullanimini icerir Bu teknikler bilim insanlarinin malzemelerin yasini sayisal olarak olcmesine olanak tanir ve aralarindaki yasi olcmeden sadece olaylari siraya koyan goreceli tarihlendirmeden daha kesin tarihler saglar Mutlak tarihleme gecmisteki olaylarin kronolojik sirasini anlamak ve arkeolojik alanlarin ve eserlerin yasini belirlemek icin oldukca onemlidirRadyometrik tekniklerRadyokarbon tarihleme organik materyallerin yasini belirlemek icin kullanilan bir mutlak tarihleme yontemidir Karbonun radyoaktif bir izotopu olan karbon 14 un atmosferde surekli olarak olustugu bilgisine dayanir Bir organizma oldugunde karbon 14 emilimini durdurur ve izotop sabit bir oranda bozunmaya baslar Bilim insanlari bir eserde kalan karbon 14 miktarini olcerek organizmanin olumunden bu yana ne kadar zaman gectigini belirleyebilirler Ancak bu yontemin sadece belirli bir yasa kadar olan organik materyallerde kullanilabilmesi gibi sinirlamalari vardir Potasyum argon tarihlemesi kayaclarin ve minerallerin yasini belirlemek icin kullanilan bir mutlak tarihleme yontemidir Potasyumun kimyasal olarak reaksiyona girmeyen bir gaz olan argona radyoaktif olarak bozunmasina dayanir Bu surec bilinen bir hizda gerceklesir ve bilim insanlarinin bir ornekteki argon miktarini olcmesine ve kaya veya mineralin olusumundan bu yana ne kadar zaman gectigini belirlemesine olanak tanir Luminesans TarihlemeTermoluminesans tarihleme gecmiste isitilmis olan malzemelerin yasini belirlemek icin kullanilan bir yontemdir Seramik ve mineraller gibi bazi malzemelerin isiya maruz kaldiklarinda sikismis elektronlar seklinde enerji depolamasina dayanir Bu enerji malzeme tekrar isitildiginda isik veya seklinde aciga cikar Optik olarak uyarilmis luminesans OSL termoluminesansa benzer ancak bir eser bir isik kaynagina maruz kaldiginda yayilan isik miktarini olcer Bu tortu ve diger malzemelerin yasini belirlemek icin kullanilabilir Ingiltere Bristol Hayvanat Bahcesi ndeki bir agacin buyume halkalari Her halka bir yili temsil eder kabugun yanindaki dis halkalar en genc halkalardir DendrokronolojiAgac halkasi tarihlemesi olarak da bilinen dendrokronoloji ahsap eserlerin yasini belirlemek icin agaclarin yillik buyume halkalarini kullanan bir yontemdir Amino Asit Tarihleme bir numunenin yasini icindeki farkli amino asitlerin goreceli miktarlarini olcerek belirlemek icin kullanilan bir tekniktir Bu yontem proteinlerin yapi taslari olan amino asitlerin zaman icinde rasemizasyona farkli formlara ayrilmalarina neden olan kimyasal bir surec maruz kalmasi gercegine dayanmaktadir Bilim insanlari bir amino asidin farkli formlarinin goreceli miktarlarini olcerek numunenin yasini tahmin edebilirler Ayrica bakinizAstronomik kronoloji Dunyanin Yasi evrenin yasi Jeokronoloji Kronostratigrafi Dunyanin gelecegi Jeolojik zaman olcegi Levha tektonigiKaynakca Bada J L 1985 Amino Acid Racemization Dating of Fossil Bones Annual Review of Earth and Planetary Sciences Cilt 13 ss 241 268 Bibcode 1985AREPS 13 241B doi 10 1146 annurev ea 13 050185 001325