Müfide Ferit Tek (29 Nisan 1892, Kastamonu - 24 Mart 1971, İstanbul), Türk romancı.
Müfide Ferid Tek | |
---|---|
Müfide Ferid Tek 1922'de | |
Doğum | 29 Nisan 1892 Kastamonu |
Ölüm | 24 Mart 1971 (78 yaşında) İstanbul |
Takma ad | Süyüm Bike |
Meslek | Türk Romancı |
Tür | Roman |
Edebî akım | Türkçülük |
Evlilik | Ahmet Ferit Tek |
Çocuklar | Emel Esin |
Türkçülük akımının roman türündeki ilk temsilcilerindendir. Türk Kurtuluş Savaşı'na kalemiyle katılmış bir kadın yazardır. Türkiye'nin ilk İçişleri Bakanı Ahmet Ferit Tek'in eşidir. Sanat tarihçi Emel Esin'in annesidir.
Yaşamı
Babası Kemahlı Mazhar Paşa'nın oğlu ve "hürriyet" yanlısı bir subay olan Şevket Bey, annesi Plevne şehitlerinden Zâimzâde İsmail Efendi'nin kızı Feride Hanım'dır.
Babasının görevi dolayısıyla ilköğrenimine Trablusgarp'ta başladı. Trablusgarp'ta henüz bir Türk mektebi olmadığı için İtalyanların yönetiminde bulunan St. Joseph Rahibe Okulu'nda okudu. Okulda İtalyanca ve Fransızca öğrendi. Ayrıca özel ders yoluyla Arapça ve Farsça öğrendi. O yıllarda, İstanbul'da bulunan Harbiye Mektebi'nde bir kanundışı faaliyetlerde bulundukları gerekçesiyle Fizan'a sürgün edilen bir grup öğrenci arasında Ahmet Ferit Tek ile Yusuf Akçura da vardı. İleride evleneceği Ahmet Ferit Bey ile burada tanıştı.
Yazar, 1903 yılında gizlice gönderildiği Paris'te Versailles Lisesi'ne kaydedildi. Onun Paris'teki öğrenimini, velisi sıfatıyla babasının yakın arkadaşı ünlü Jön Türklerden Ahmet Rıza Bey takip etti. Müfide Ferit, Trablus'tan kaçarak Paris'e gelmiş olan Ahmet Ferit Tek ile 1907 yılında -15 yaşında iken - evlendi. Bundan sonraki hayatı, kocasının sürgün veya görevli olarak bulunduğu çeşitli şehir ve ülkelerde geçti.
İkinci Meşrutiyet'in ilan edilmesinden sonra eşi ile İstanbul'a geldi. Ahmet Ferit Tek, İttihat ve Terakki'ye muhalefetten Sinop'a sürülünce Müfide Ferit Hanım, kocasıyla birlikte Sinop'a gitti. 1913- 1918 arasındaki yıllarını Sinop ve Bilecik'te geçirdi. Bu arada Yusuf Akçura'nın desteğiyle ilk romanı olan Aydemir'i' yazdı ve 1918 yılında yayınlattı. Halide Edip'in 1912'de yayımlanan Yeni Turan adlı romanından sonra ikinci "Turancı" roman olan bu eser, birkaç gazetede tefrika edildi. Roman, bir kuşağı etkiledi ve yıllar sonra Şevket Süreyya Bey, Aydemir soyadını bu romandan etkilenerek aldı.
İşgal yıllarında yazdığı makaleler nedeniyle İngilizler tarafından arandığı için Anadolu'ya geçti. Mütareke ve Millî Mücadele yıllarında İfham ile Hâkimiyet-i Milliye gazetelerinde Millî Mücadele'yi destekledi. Savaşın sonlarına doğru Mustafa Kemal Paşa ile Türk-dostu Pierre Loti arasındaki yazışmalara aracılık etti. Eşi 1921 yılında diplomatik görevle Fransa'ya gönderildiğinde École des Sciences Politiques'ten mezun oldu; bu arada Pierre Loti'yi ölüm döşeğinde ziyaret etti. İkinci romanı Pervaneler'i 1924 yılında kaleme aldı; roman, Yedigün Dergisi'nde tefrika edildi. Süyüm Bike takma adıyla Türk Yurdu dergisinde yazılar yazdı.
Eşinin diplomatik görevleri nedeniyle 22 yıl yurt dışında bulundu; Paris, Londra, Varşova, Tokyo'da yaşadı. Yurt dışında bulunduğu sırada Affolunmayan Günah adlı üçüncü romanı Almanca olarak basıldı (Die unverzeihliche Sünde, çeviren: Otto Spies, Krefeld, 1933), Türkçesi yayımlanmadı. Son roman, konusunu Türk Kurtuluş Savaşı'ndan almaktaydı.
1948 yılında Türkiye'deki ilk Soroptimist kulüp olan İstanbul Soroptomist Kulübü Pakize Tarzi ile birlikte kurdu ve kurucu başkanlığı üstlendi.
24 Mart 1971 tarihinde 77 yaşında iken İstanbul'da hayatını kaybetti. Erenköy Mezarlığı'na defnedildi.
Kitapları
- Aydemir (1918)
- Pervaneler (1924)
- Die unverzeihliche Sünde (1933)
- Leyla (roman)1925 (cumhuriyet Gazetesinde tefrika olarak yayınlanmışitır)
Kaynakça
- ^ Murat Belge, Müfide Ferit Tek'in 'Aydemir' Romanı[]
- ^ . 2 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2009.
- ^ . iupress.istanbul.edu.tr. 22 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2023.
- ^ "Tarihçe". Soroptimistturkiye.org. 25 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ağustos 2023.
Dış bağlantılar
- http://www.ufukotesi.com/kitapgoster.asp?yil=2003&ay=426 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mufide Ferit Tek 29 Nisan 1892 Kastamonu 24 Mart 1971 Istanbul Turk romanci Mufide Ferid TekMufide Ferid Tek 1922 deDogum29 Nisan 1892 1892 04 29 KastamonuOlum24 Mart 1971 78 yasinda IstanbulTakma adSuyum BikeMeslekTurk RomanciTurRomanEdebi akimTurkculukEvlilikAhmet Ferit TekCocuklarEmel Esin Turkculuk akiminin roman turundeki ilk temsilcilerindendir Turk Kurtulus Savasi na kalemiyle katilmis bir kadin yazardir Turkiye nin ilk Icisleri Bakani Ahmet Ferit Tek in esidir Sanat tarihci Emel Esin in annesidir YasamiBabasi Kemahli Mazhar Pasa nin oglu ve hurriyet yanlisi bir subay olan Sevket Bey annesi Plevne sehitlerinden Zaimzade Ismail Efendi nin kizi Feride Hanim dir Babasinin gorevi dolayisiyla ilkogrenimine Trablusgarp ta basladi Trablusgarp ta henuz bir Turk mektebi olmadigi icin Italyanlarin yonetiminde bulunan St Joseph Rahibe Okulu nda okudu Okulda Italyanca ve Fransizca ogrendi Ayrica ozel ders yoluyla Arapca ve Farsca ogrendi O yillarda Istanbul da bulunan Harbiye Mektebi nde bir kanundisi faaliyetlerde bulunduklari gerekcesiyle Fizan a surgun edilen bir grup ogrenci arasinda Ahmet Ferit Tek ile Yusuf Akcura da vardi Ileride evlenecegi Ahmet Ferit Bey ile burada tanisti Yazar 1903 yilinda gizlice gonderildigi Paris te Versailles Lisesi ne kaydedildi Onun Paris teki ogrenimini velisi sifatiyla babasinin yakin arkadasi unlu Jon Turklerden Ahmet Riza Bey takip etti Mufide Ferit Trablus tan kacarak Paris e gelmis olan Ahmet Ferit Tek ile 1907 yilinda 15 yasinda iken evlendi Bundan sonraki hayati kocasinin surgun veya gorevli olarak bulundugu cesitli sehir ve ulkelerde gecti Ikinci Mesrutiyet in ilan edilmesinden sonra esi ile Istanbul a geldi Ahmet Ferit Tek Ittihat ve Terakki ye muhalefetten Sinop a surulunce Mufide Ferit Hanim kocasiyla birlikte Sinop a gitti 1913 1918 arasindaki yillarini Sinop ve Bilecik te gecirdi Bu arada Yusuf Akcura nin destegiyle ilk romani olan Aydemir i yazdi ve 1918 yilinda yayinlatti Halide Edip in 1912 de yayimlanan Yeni Turan adli romanindan sonra ikinci Turanci roman olan bu eser birkac gazetede tefrika edildi Roman bir kusagi etkiledi ve yillar sonra Sevket Sureyya Bey Aydemir soyadini bu romandan etkilenerek aldi 8 Mart 1922 tarihli Yarin gazetesinde Mufide Hanim in resmi Isgal yillarinda yazdigi makaleler nedeniyle Ingilizler tarafindan arandigi icin Anadolu ya gecti Mutareke ve Milli Mucadele yillarinda Ifham ile Hakimiyet i Milliye gazetelerinde Milli Mucadele yi destekledi Savasin sonlarina dogru Mustafa Kemal Pasa ile Turk dostu Pierre Loti arasindaki yazismalara aracilik etti Esi 1921 yilinda diplomatik gorevle Fransa ya gonderildiginde Ecole des Sciences Politiques ten mezun oldu bu arada Pierre Loti yi olum doseginde ziyaret etti Ikinci romani Pervaneler i 1924 yilinda kaleme aldi roman Yedigun Dergisi nde tefrika edildi Suyum Bike takma adiyla Turk Yurdu dergisinde yazilar yazdi Esinin diplomatik gorevleri nedeniyle 22 yil yurt disinda bulundu Paris Londra Varsova Tokyo da yasadi Yurt disinda bulundugu sirada Affolunmayan Gunah adli ucuncu romani Almanca olarak basildi Die unverzeihliche Sunde ceviren Otto Spies Krefeld 1933 Turkcesi yayimlanmadi Son roman konusunu Turk Kurtulus Savasi ndan almaktaydi Mufide Ferit Tek ve Ahmet Ferit Tek in Sahrayicedid Mezarligi nda bulunan mezarlari Mart 2022 1948 yilinda Turkiye deki ilk Soroptimist kulup olan Istanbul Soroptomist Kulubu Pakize Tarzi ile birlikte kurdu ve kurucu baskanligi ustlendi 24 Mart 1971 tarihinde 77 yasinda iken Istanbul da hayatini kaybetti Erenkoy Mezarligi na defnedildi KitaplariAydemir 1918 Pervaneler 1924 Die unverzeihliche Sunde 1933 Leyla roman 1925 cumhuriyet Gazetesinde tefrika olarak yayinlanmisitir Kaynakca Murat Belge Mufide Ferit Tek in Aydemir Romani olu kirik baglanti 2 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Haziran 2009 iupress istanbul edu tr 22 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ekim 2023 Tarihce Soroptimistturkiye org 25 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Agustos 2023 Dis baglantilarhttp www ufukotesi com kitapgoster asp yil 2003 amp ay 426 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde