Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İctihad (Arapça: اجتهاد, romanize: ijtihād), İslam hukukçusunun sosyal hayatta şeriatın birincil kaynaklarında yer almayan sorunları çözmek amacıyla fıkıh usûlü prensiplerini kullanarak hükme varmak için zihinsel çaba harcamasına verilen Arapça terim.
İlahiyatçı Fahrettin Atar, “Fıkıh Usûlü” isimli eserinde, ictihadın ıstılahta fıkıh usûlcüleri tarafından şöyle açıklandığını belirtir:
- 1. "Fer’î-zannî şer’î hükmü, tafsilî delilinden istinbât etmek hususunda fakîh (müctehid)’in olanca gücünü harcamasıdır." Veya,
- 2. "Bir müctehidin, usûl kaidelerini, olanca gücünü sarfedip uyguladıktan sonra vardığı hüküm ve görüştür."
İctihad eden kişiye müctehid (Arapça: مُجْتَهِد) adı verilir. Bir ictihadın geçerli olabilmesi için ictihadı yapan kişinin ictihad yapabilecek seviyede bir fakîh (İslam hukukçusu) olması gerekir. Ayrıca ictihad caiz olmayan konularda yapılamaz. İctihad yapmaya yetersiz bir kişi tarafından yapılan veya caiz olmayan bir konuda yapılmış olan bir ictihad, sahih sayılmaz ve geçerli kabul edilmez. Kişinin müctehid olabilmesi veya ictihad yapmaya yeterli görülebilmesi için hem İslam hukuku ve diğer İslam ilimlerine vakıf olması (kısacası “ilim”) hem de hukukî bir kabiliyete sahip olması gerekir. Bir müctehidin sahip olması gereken bazı bilgiler şöyle sıralanabilir: Kur'an'ı, sünneti, icmâyı, kıyası, fıkıh usûlünü, (fıkhın fürûunu) ve Arapça'yı bilmek.
İctihadların hükmü yerine ve duruma göre değişir. Bir ictihad farz (Farz-ı Ayn veya Farz-ı Kifaye) olabileceği gibi mendub veya haram da olabilir. Bununla birlikte ictihadların sonuçta kat’î olmadıkları için örneğin itîkâdî hususlarda câri olamazlar. Zira ictihad, 'ictihadı onaylayıcı zannın, ona karşıt zanlardan üstün olması' durumu olarak da tanımlansa dahi, zannîdir yani bir sanı sonucu oluşmuştur, kesin olarak bilinemez.
Müctehid
Müctehid Arapça bir terimdir. İslam dininde, bir konu hakkında var olan inceleyerek hüküm çıkartan din adamlarına verilen isimdir. Müctehidlerin yaptıkları işe ise dinde ictihad denmekte.
Terimin kökeni Arapçadaki "cehd" kelimesine dayanır. Cehd, Arapçada zorluk ve zor olan bir şeyi ifade eder ki müctehid de tüm elde olan verileri zorlayarak bir konunun doğrusunu bulmaya çalışan anlamına gelir.
İslam alimleri, bir konunun din açısından hüküm değerlendirilmesini iki gruba ayırırlar. Birincisi açık olan hükümlerdir ki bunlar hemen herkesin anlayabileceği meselelerdir. İkincisi ise sadece din konularında uzman kişilerin incelemesiyle açığa çıkabilecek hükümlerdir ki müctehidlerin ilgi alanı da burada başlamaktadır.
İslam'ın ilk yıllarından itibaren içtihat konusunun başladığı görülmektedir. İslam alimleri tarafından Muâz hadisi buna delil olarak gösterilir ki bir kişinin veya yöneticinin dini delillere dayanarak veya kendi görüşüne göre bir konu hakkında hüküm verebileceği bu hadisle anlaşılmıştır. Fakat hadisin gerçekliğinin İslam alimleri arasında tartışmalı olduğunu da belirtmek gerek. Söz konusu hadis şudur:
... Resûlullah, Muâz'ı Yemen'e gönderirken ona :
- Neyle hükmedeceksin? dedi.
Muâz :
- Allah’ın kitabına (Kur'an) göre hükmedeceğim, dedi.
Allah Resûlü:
- Allah’ın kitabında bulamazsan neyle hükmedeceksin? dedi.
Muâz:
- Resûlünün sünnetine göre hükmederim, dedi.
Resûlullah: - Resûlünün sünnetinde yoksa ne yapacaksın? dedi.
Muâz:
- Kendi reyimle ictihad ederim, dedi.
Allah Resûlü bu sözlerden sonra şöyle dedi:
- Resûlullah'ın elçisini muvaffak kılan Allah’a hamdolsun.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Hayrettin Karaman, “İslam Hukukunda İctihâd”,
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ictihad Arapca اجتهاد romanize ijtihad Islam hukukcusunun sosyal hayatta seriatin birincil kaynaklarinda yer almayan sorunlari cozmek amaciyla fikih usulu prensiplerini kullanarak hukme varmak icin zihinsel caba harcamasina verilen Arapca terim Ilahiyatci Fahrettin Atar Fikih Usulu isimli eserinde ictihadin istilahta fikih usulculeri tarafindan soyle aciklandigini belirtir 1 Fer i zanni ser i hukmu tafsili delilinden istinbat etmek hususunda fakih muctehid in olanca gucunu harcamasidir Veya 2 Bir muctehidin usul kaidelerini olanca gucunu sarfedip uyguladiktan sonra vardigi hukum ve gorustur Ictihad eden kisiye muctehid Arapca م ج ت ه د adi verilir Bir ictihadin gecerli olabilmesi icin ictihadi yapan kisinin ictihad yapabilecek seviyede bir fakih Islam hukukcusu olmasi gerekir Ayrica ictihad caiz olmayan konularda yapilamaz Ictihad yapmaya yetersiz bir kisi tarafindan yapilan veya caiz olmayan bir konuda yapilmis olan bir ictihad sahih sayilmaz ve gecerli kabul edilmez Kisinin muctehid olabilmesi veya ictihad yapmaya yeterli gorulebilmesi icin hem Islam hukuku ve diger Islam ilimlerine vakif olmasi kisacasi ilim hem de hukuki bir kabiliyete sahip olmasi gerekir Bir muctehidin sahip olmasi gereken bazi bilgiler soyle siralanabilir Kur an i sunneti icmayi kiyasi fikih usulunu fikhin furuunu ve Arapca yi bilmek Ictihadlarin hukmu yerine ve duruma gore degisir Bir ictihad farz Farz i Ayn veya Farz i Kifaye olabilecegi gibi mendub veya haram da olabilir Bununla birlikte ictihadlarin sonucta kat i olmadiklari icin ornegin itikadi hususlarda cari olamazlar Zira ictihad ictihadi onaylayici zannin ona karsit zanlardan ustun olmasi durumu olarak da tanimlansa dahi zannidir yani bir sani sonucu olusmustur kesin olarak bilinemez MuctehidIrandaki buyuk Ayetullah lar Muctehid Arapca bir terimdir Islam dininde bir konu hakkinda var olan inceleyerek hukum cikartan din adamlarina verilen isimdir Muctehidlerin yaptiklari ise ise dinde ictihad denmekte Terimin kokeni Arapcadaki cehd kelimesine dayanir Cehd Arapcada zorluk ve zor olan bir seyi ifade eder ki muctehid de tum elde olan verileri zorlayarak bir konunun dogrusunu bulmaya calisan anlamina gelir Islam alimleri bir konunun din acisindan hukum degerlendirilmesini iki gruba ayirirlar Birincisi acik olan hukumlerdir ki bunlar hemen herkesin anlayabilecegi meselelerdir Ikincisi ise sadece din konularinda uzman kisilerin incelemesiyle aciga cikabilecek hukumlerdir ki muctehidlerin ilgi alani da burada baslamaktadir Islam in ilk yillarindan itibaren ictihat konusunun basladigi gorulmektedir Islam alimleri tarafindan Muaz hadisi buna delil olarak gosterilir ki bir kisinin veya yoneticinin dini delillere dayanarak veya kendi gorusune gore bir konu hakkinda hukum verebilecegi bu hadisle anlasilmistir Fakat hadisin gercekliginin Islam alimleri arasinda tartismali oldugunu da belirtmek gerek Soz konusu hadis sudur Resulullah Muaz i Yemen e gonderirken ona Neyle hukmedeceksin dedi Muaz Allah in kitabina Kur an gore hukmedecegim dedi Allah Resulu Allah in kitabinda bulamazsan neyle hukmedeceksin dedi Muaz Resulunun sunnetine gore hukmederim dedi Resulullah Resulunun sunnetinde yoksa ne yapacaksin dedi Muaz Kendi reyimle ictihad ederim dedi Allah Resulu bu sozlerden sonra soyle dedi Resulullah in elcisini muvaffak kilan Allah a hamdolsun Kaynakca Fahrettin Atar Fikih Usulu s 305 F Atar a g e s 306 atif Ismail Hakki Izmirli Ilm i Hilaf Istanbul s 217 218 Ebu Davud 4 cilt hadis no 3592 Tirmizi 2 cilt hadis no 1343Dis baglantilarHayrettin Karaman Islam Hukukunda Ictihad