Nadir Mutluay (d. 1879 - ö. 4 Mayıs 1945), İstiklâl Savaşı'nda Anadolu'da çıkan iç isyanları bastırmada ve işgale direnen Türk güçlerine silah temin etmede önemli hizmetleri geçmiş bir müftü.
Nadir Mutluay | |
---|---|
Doğum | 1879 Mut, Mersin, Türkiye |
Ölüm | 4 Mayıs 1945 (65-66 yaşlarında) |
Meslek | Müftü |
1895 yılında Mut Rüşdiyesini bitirdi. Konya Medresesinin müderrislerinden dersler aldı. Yalvaçlı Ömer Vehbi Efendi'nin medresesinde dini eğitimine devam etti. 1906 yılında tahsilini tamamlayıp Mut'a geri döndü. 1908 Mut mahkeme üyeliği görevinde bulundu. 1910 yılında Mut Müftüsü olarak atandı. 32 yıl boyunca 1942 yılına kadar bu görevini sürdürdü. 1945 yılında öldü.
11 Eylül 1919 tarihinde sonuçlanan Sivas Kongresi'nde Türkiye'de her vilayet ve kaza merkezleri ile her köyde Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin teşkil edilmesi kararı alınmıştı. Nadir Bey 1 Kasım 1919 tarihinde Mut Müdafaa-i Hukuk Cemiyetini kuruculuğunu yaptı. Mut'un çevre köylerini dolaşarak Kuvâ-yi Milliye örgütlenmesini yaptı. Konya'da 12. kolordunun milislere tahsis ettiği silahları teslim alıp Kuvâ-yi Milliyecilere dağıttı. Silahlar yetersiz gelince Mondros Mütarekesi gereği Osmanlı Ordusunun Anamur, Gülnar ve Silifke'deki birliklerinden toplanmış ve Mut Jandarma depolarında bekletilen silahları almak için cemiyet Nadir Bey'i görevlendirir. Nadir Bey Kaymakam'dan silahları ister ve Kaymakam kendisine şu cevabı verir:
"Biz Almanlar ve Avusturyalılarla beraberken yenildik. Anadolu yalnız başına bu koca devletlerle nasıl başa çıkacak?"
Nadir Bey'in aşağıdaki sözü üzerine Kaymakam silahları teslim etmeye razı olur:
"Beyefendi, meselenin dıştan görünüşü aynen buyurduğunuz gibidir. Ancak, vatanını kurtarmak uğruna kellesini koltuğuna alan bir milletle hiçbir kuvvet başa çıkamaz."
Nadir Bey Konya, Bozkır ve Ermenek isyanlarının bastırılmasında etkili olmuş ve millî mücadele kuvvetlerinin işgalcilerle harp edebilmesine dolaylı yoldan yardımcı olmuştur. Büyük Millet Meclisi Başkanı Mustafa Kemal Paşa 22 Ekim 1920 tarihinde kendisine telgrafla teşekkür etmişti:
“ | MUT MÜFTÜSÜ NADİR EFENDİYE Vatanımızın kurtarılması ve millî bağımsızlığımızın korunmasını hedef alan mukaddes davamızı çürütmek maksadıyla düşmanlarımızın teşvikleri sonucu meydana gelen isyan olaylarını bastırmak ve bu suretle milletimizin birliğini temin uğrunda gösterdiğiniz vatan sevgisiyle dolu hizmetleri büyük bir memnuniyetle haber aldım. Harcadığınız fedakârane çalışmalara teşekkür, elde ettiğiniz muvaffakıyetten dolayı zat-ı âlinizi tebrik ederim. 22 Ekim 1920, Büyük Millet Meclisi Reisi, Mustafa Kemal... | „ |
Kaynakça
Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. () |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nadir Mutluay d 1879 o 4 Mayis 1945 Istiklal Savasi nda Anadolu da cikan ic isyanlari bastirmada ve isgale direnen Turk guclerine silah temin etmede onemli hizmetleri gecmis bir muftu Nadir MutluayDogum1879 Mut Mersin TurkiyeOlum4 Mayis 1945 65 66 yaslarinda MeslekMuftu 1895 yilinda Mut Rusdiyesini bitirdi Konya Medresesinin muderrislerinden dersler aldi Yalvacli Omer Vehbi Efendi nin medresesinde dini egitimine devam etti 1906 yilinda tahsilini tamamlayip Mut a geri dondu 1908 Mut mahkeme uyeligi gorevinde bulundu 1910 yilinda Mut Muftusu olarak atandi 32 yil boyunca 1942 yilina kadar bu gorevini surdurdu 1945 yilinda oldu 11 Eylul 1919 tarihinde sonuclanan Sivas Kongresi nde Turkiye de her vilayet ve kaza merkezleri ile her koyde Anadolu ve Rumeli Mudafaa i Hukuk Cemiyeti nin teskil edilmesi karari alinmisti Nadir Bey 1 Kasim 1919 tarihinde Mut Mudafaa i Hukuk Cemiyetini kuruculugunu yapti Mut un cevre koylerini dolasarak Kuva yi Milliye orgutlenmesini yapti Konya da 12 kolordunun milislere tahsis ettigi silahlari teslim alip Kuva yi Milliyecilere dagitti Silahlar yetersiz gelince Mondros Mutarekesi geregi Osmanli Ordusunun Anamur Gulnar ve Silifke deki birliklerinden toplanmis ve Mut Jandarma depolarinda bekletilen silahlari almak icin cemiyet Nadir Bey i gorevlendirir Nadir Bey Kaymakam dan silahlari ister ve Kaymakam kendisine su cevabi verir Biz Almanlar ve Avusturyalilarla beraberken yenildik Anadolu yalniz basina bu koca devletlerle nasil basa cikacak Nadir Bey in asagidaki sozu uzerine Kaymakam silahlari teslim etmeye razi olur Beyefendi meselenin distan gorunusu aynen buyurdugunuz gibidir Ancak vatanini kurtarmak ugruna kellesini koltuguna alan bir milletle hicbir kuvvet basa cikamaz Nadir Bey Konya Bozkir ve Ermenek isyanlarinin bastirilmasinda etkili olmus ve milli mucadele kuvvetlerinin isgalcilerle harp edebilmesine dolayli yoldan yardimci olmustur Buyuk Millet Meclisi Baskani Mustafa Kemal Pasa 22 Ekim 1920 tarihinde kendisine telgrafla tesekkur etmisti MUT MUFTUSU NADIR EFENDIYE Vatanimizin kurtarilmasi ve milli bagimsizligimizin korunmasini hedef alan mukaddes davamizi curutmek maksadiyla dusmanlarimizin tesvikleri sonucu meydana gelen isyan olaylarini bastirmak ve bu suretle milletimizin birligini temin ugrunda gosterdiginiz vatan sevgisiyle dolu hizmetleri buyuk bir memnuniyetle haber aldim Harcadiginiz fedakarane calismalara tesekkur elde ettiginiz muvaffakiyetten dolayi zat i alinizi tebrik ederim 22 Ekim 1920 Buyuk Millet Meclisi Reisi Mustafa Kemal KaynakcaBu madde onerilmeyen bicimde kaynaklandirilmistir Gosterilen kaynaklar kaynak gosterme sablonlari kullanilarak dipnot belirtme bicemine uygun olarak duzenlenmelidir Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin