Feldhofer 1 veya Neandertal 1, Ağustos 1856'da Neander Vadisi'ndeki Kleine Feldhofer Grotte adlı bir Alman mağarasında bulunan Homo neanderthalensis türünün 40.000 yıllık tip örnek fosilinin bilimsel adıdır. Düsseldorf'un doğusunda. 1864'te fosilin açıklaması ilk kez bilimsel bir dergide yayınlandı ve resmi olarak adlandırıldı.
Ancak buluntu, ilk Neandertal fosil keşfi değildi. Diğer Neandertal fosilleri daha önce keşfedilmişti, ancak gerçek doğası ve önemi anlaşılmamıştı ve bu nedenle ayrı bir tür adı verilmemişti.
Keşif, kireçtaşı ocağı madencileri tarafından yapıldı. Neandertal 1 bir calvaria, iki uyluk kemiği, üç sağ kol kemiği, iki sol kol kemiği, ilium ve bir kürek kemiği ve kaburga parçalarından oluşur. Fosiller, yerel bir öğretmen ve amatör doğa bilimci Johann Carl Fuhlrott'a verildi. Kalıntıların ilk tanımı anatomist Hermann Schaaffhausen tarafından yapılmış ve buluntu 1857 yılında ortaklaşa duyurulmuştur.
1997'de örnek, Neandertal mitokondriyal DNA fragmanlarını veren ilk örnekti.
1999'da bilim adamları, son kazıların onları, orijinal uyluk kemiğine tam olarak uyanlar da dahil olmak üzere, Neandertal kemiklerinin parçalarını içeren, şimdi yok olan mağaranın bazı tortularına götürdüğünü açıkladılar.
2000 yılında, yöreden Neandertal 2 adlı ikinci bir bireyin fosili, Homo neanderthalensis olarak tanımlandı.
Neandertal 1 yayını, paleoantropolojinin bilimsel bir disiplin olarak başlangıcını temsil eder. Fosil, 1877'den beri Rheinisches Landesmuseum Bonn'da bulunmaktadır. Bu örneğin benzersiz tarihsel ve bilimsel önemi kadar, keşfinden bu yana kilit bir rol oynamaya devam etmiştir.
Tarihsel arka plan
1758'de Carl Linnaeus, Systema Naturae adlı eserinin 10. baskısını yayınladı. Homo sapiens adı bir tür adı olarak halka tanıtıldı, ancak bilinen bir teşhis olmadan ve türe özgü özelliklerin kesin tanımı yapılmadan.
1833'te Hollandalı doktor ve doğa bilimci Philippe-Charles Schmerling, Belçika'nın Engis belediyesi yakınlarındaki bir mağarada 1829'da keşfedilen bir fosil kafatası ve diğer birkaç kemiği tanımladı. Aynı katmanlarda bulduğu ve onları Pleistosen ile ilişkilendirdiği hayvan fosilleri ve taş aletlerle karşılaştırarak yaşlarını çıkarır. Ancak, bu ilk bilimsel olarak tanımlanan Neandertal, meslektaşları tarafından "modern" olarak yanlış anlaşıldı. Homo cinsinin fosil türlerini Homo sapiens'inkilerden ayıran kriterlerden yoksundu. Ayrıca, birçok meslektaş İncil'e atıfta bulunarak, bu kadar yüksek bir yaştan buluntuların tespit edilemediğini öne sürdü.
Darwin'in evrim teorisinin bir destekçisi olan Thomas Henry Huxley bile, Engis'in bulgusunu "düşük uygarlık derecesine sahip bir adam" olarak gördü. Neandertal'deki bulgunun, modern insanın varyasyon aralığı içinde olduğunu da yorumladı. Ayrıca Cebelitarık'taki Forbes kireçtaşı Ocağı'nın 1848 yılında keşfedilen ve nispeten iyi korunmuş Cebelitarık 1 kafatasının on binlerce yıllık olduğu ve Homo neanderthalensis'in bir temsilcisi olduğu kesin olarak tespit edildi.
Kendilerinden önceki Huxley gibi, 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarındaki antropologlar hala, sayıları giderek artan insansı fosilleri modern insanın erken "ırklarının" temsilcileri olarak sınıflandırma ve değerlendirme eğilimindeydiler.
1997 ve 2000 kazıları
1991'den itibaren Neandertal kemikleri uluslararası bir araştırma ekibi tarafından yeniden analiz edildi. Radyokarbon tarihlemesi 39.900 ± 620 yıllık bir yaş verdi, bu da bu bireylerin Avrupa'daki bu insan türünün son popülasyonlarına ait olduğunu gösteriyor. 1997'de araştırma ekibi, şimdiye kadar bir Neandertal mtDNA'sının ilk örneği olan tür örneğinin humerusundan mitokondriyal DNA'yı çıkarmayı başardı. Ancak sonuçlar bu ilk analizin yayınlanmasında çok dikkatli bir şekilde yorumlandı. Bununla birlikte, kanıtlar Neandertallerin genetik olarak anatomik olarak modern insanlardan farklı olduğu sonucuna götürdü. Cell dergisinin sayısının başlığı şöyleydi: "Neandertaller bizim atalarımız değildi". 2010 yılında Neandertal genomunun kodunun çözülmesi bu ifadeyi göreceli hale getirdi (aşağıdaki bölüme bakın).
Ayrıca 1997'de Neander Vadisi'ndeki kazılar, eski "Küçük Feldhof Mağarası"nın tam yerini belirledi ve yeniden inşa etti. Kireçtaşı ocağının kalıntı katmanları, balçık dolguları ve patlatma molozları, çok sayıda taş alet ve toplamda 20'den fazla Neandertal kemiği parçası bulundu. Mağaradan daha önce herhangi bir taş alet çıkarılmamıştı. 2000 yılında kazılar devam etti ve Neandertal 1 kafatasına tam olarak uyan temporal ve elmacık kemiğinin bir parçası da dahil olmak üzere 40 insan dişi ve kemik parçası daha keşfedildi. Başka bir kemik parçası tam olarak sol femurla ilişkilendirilebilir.
Üçüncü bir humerusun keşfine özellikle dikkat edildi: 1856'dan beri iki humerus zaten biliniyordu. Üçüncü humerus, ikinci, daha ince yapılı bir bireyin kalıntılarını temsil ediyor; en az üç başka kemik parçası da iki kez mevcuttur. Neandertal 2 olarak adlandırılan buluntu, 39 240 ± 670 yaşında, tam olarak Neandertal 1 kadar eskiydi. Ayrıca bir süt dişi bulundu ve ergen bir Neandertal'e atfedildi. 2004 yılında çalındı Neanderthal Müzesi içinde Erkrath, ancak kısa bir süre sonra geri döndü. Aşınma durumuna ve kısmen çözülmüş diş köklerine dayanarak, bunun 11-14 yaşındaki bir gence ait olduğu sonucuna varıldı.
Site bir arkeolojik bahçeye dönüştürüldü, enstalasyonları yerin hareketli tarihini simgeliyor. Park, insan evriminin kronolojik bir taslağını sergileyen komşu Neandertal Müzesi'nin bir parçasıdır.
Modern insanlarla ilişkisi
Leipzig'deki Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü tarafından 2008 yılında yapılan bir araştırma, Neandertallerin muhtemelen anatomik olarak modern insanlarla çiftleşmediğini öne sürerken 2010 ve 2014'te yayınlanan Neandertal genom projesi, Neandertallerin, muhtemelen 50.000 ila 60.000 yıl önce, Afrikalı olmayanların çoğu ve birkaç Afrika popülasyonunun yanı sıra birkaç Afrika popülasyonu da dahil olmak üzere modern insanların DNA'sına katkıda bulunduğunu öne sürüyor.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Die Schreibung des Lemmas Neandertal 1 folgt: Wilhelm Gieseler: Germany. In: Kenneth P. Oakley et al. (Hrsg.): Catalogue of Fossil Hominids: Europe Pt. 2. Smithsonian Institution Proceedings, 1971, S. 198–199. – Als Folge der wurde die vormalige Schreibung der Thal zu Tal, woran die Archivnummer angepasst werden konnte; auch die von der American Association for the Advancement of Science herausgegebene Fachzeitschrift Science folgt dieser Schreibung (sciencemag.org: The Neandertal Genome 23 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .). Die international rules for zoological nomenclature erlauben hingegen eine solche Veränderung gültiger Benennung von Gattungs - und Artnamen nicht, weswegen die lateinische Bezeichnung weiterhin Homo neanderthalensis lautet.
- ^ a b : The Reputed Fossil Man of the Neanderthal. In: Quarterly Journal of Science. Band 1, 1864, S. 88–97, Volltext (PDF; 356 kB) 15 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . ArchaeologyInfo.com. Park Ridge, NJ: Patrick Johnson. 30 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2015.
- ^ . National Academy of Sciences. 22 Haziran 1999. 18 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2019.
- ^ Krings (11 Temmuz 1997). "Neandertal DNA Sequences and the Origin of Modern Humans". . Cambridge, MA: . 90 (1): 19-30. doi:10.1016/S0092-8674(00)80310-4. ISSN 0092-8674. (PMID) 9230299.
- ^ McKie (14 Şubat 1999). "Neanderthal Man makes a comeback". The Observer. Londra: . 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Mayıs 2015.
- ^ a b Michael Schmauder, Ralf W. Schmitz: Der Neandertaler und weitere eiszeitliche Funde im Rheinischen LandesMuseum Bonn. In: Heinz Günter Horn (Hrsg.): Neandertaler + Co. Verlag Philipp von Zabern, Mainz am Rhein 2006, S. 252–253,
- ^ . Biodiversity Heritage Library. 19 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2015.
- ^ : Recherches sur les ossements fossiles découverts dans les cavernes de la Province de Liège. P.-J. Collardin, Liège 1833, S. 1–66
- ^ Thomas Henry Huxley: On some fossil remains of man. Kapitel 3 in: Evidence as to man's place in nature. D. Appleton and Company, New York 1863
- ^ Gerd-Christian Weniger: Mettmann – Fundort Neandertal. In: Heinz Günter Horn (Hrsg.): Neandertaler + Co. Verlag Philipp von Zabern, Mainz am Rhein 2006, S. 187,
- ^ Ralf W. Schmitz et al.: The Neandertal type site revisited: Interdisciplinary investigations of skeletal remains from the Neander Valley, Germany. In: . Band 99, Nr. 20, 2002, S. 13342–13347, DOI:10.1073/pnas.192464099
- ^ Vergleiche dazu: faz.net vom 9. September 2002: Auf den Spuren des Neandertalers. Oberarmknochen sowie ein Milchzahn komplettieren die Funde aus dem Neandertal.
- ^ rp-online.de vom 8. April 2004: Aufatmen in Erkrather Museum: Neandertaler-Zähne wieder da.
- ^ Ralf W. Schmitz, D. Serre, G. Bonani, S. Feine, F. Hillgruber, H. Krainitzki, S. Pääbo, F. H. Smith: The Neandertal type site revisited. Interdisciplinary investigations of skeletal remains from the Neander Valley, Germany. Proceedings of the National Academy of Sciences USA, 99,20 (2002) 13342–13347, hier: S. 13344.
- ^ "Evidence that the adaptive allele of the brain size gene microcephalin introgressed into Homo sapiens from an archaic Homo lineage". Proceedings of the National Academy of Sciences. 103 (48): 18178-83. November 2006. doi:10.1073/pnas.0606966103. (PMC) 1635020 $2. (PMID) 17090677.
- ^ "Microcephalin, a gene regulating brain size, continues to evolve adaptively in humans". Science. 309 (5741): 1717-20. September 2005. doi:10.1126/science.1113722. (PMID) 16151009.
- ^ Brahic, Catherine. "Humanity's forgotten return to Africa revealed in DNA" 9 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (February 3, 2014).
Dış bağlantılar
- Wikimedia Commons'ta Neanderthal 1 ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
- . Smithsonian Institution's Human Origins Program. 26 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2015.
- Human Timeline (Interactive) 17 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Smithsonian, National Museum of Natural History (August 2016).
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Feldhofer 1 veya Neandertal 1 Agustos 1856 da Neander Vadisi ndeki Kleine Feldhofer Grotte adli bir Alman magarasinda bulunan Homo neanderthalensis turunun 40 000 yillik tip ornek fosilinin bilimsel adidir Dusseldorf un dogusunda 1864 te fosilin aciklamasi ilk kez bilimsel bir dergide yayinlandi ve resmi olarak adlandirildi Tip ornegi Neandertal 1Neander vadisinin konumu Almanya Ancak buluntu ilk Neandertal fosil kesfi degildi Diger Neandertal fosilleri daha once kesfedilmisti ancak gercek dogasi ve onemi anlasilmamisti ve bu nedenle ayri bir tur adi verilmemisti Kesif kirectasi ocagi madencileri tarafindan yapildi Neandertal 1 bir calvaria iki uyluk kemigi uc sag kol kemigi iki sol kol kemigi ilium ve bir kurek kemigi ve kaburga parcalarindan olusur Fosiller yerel bir ogretmen ve amator doga bilimci Johann Carl Fuhlrott a verildi Kalintilarin ilk tanimi anatomist Hermann Schaaffhausen tarafindan yapilmis ve buluntu 1857 yilinda ortaklasa duyurulmustur 1997 de ornek Neandertal mitokondriyal DNA fragmanlarini veren ilk ornekti 1999 da bilim adamlari son kazilarin onlari orijinal uyluk kemigine tam olarak uyanlar da dahil olmak uzere Neandertal kemiklerinin parcalarini iceren simdi yok olan magaranin bazi tortularina goturdugunu acikladilar 2000 yilinda yoreden Neandertal 2 adli ikinci bir bireyin fosili Homo neanderthalensis olarak tanimlandi Neandertal 1 yayini paleoantropolojinin bilimsel bir disiplin olarak baslangicini temsil eder Fosil 1877 den beri Rheinisches Landesmuseum Bonn da bulunmaktadir Bu ornegin benzersiz tarihsel ve bilimsel onemi kadar kesfinden bu yana kilit bir rol oynamaya devam etmistir Tarihsel arka plan1829 Engis 2 nin fosil bulgulari 1758 de Carl Linnaeus Systema Naturae adli eserinin 10 baskisini yayinladi Homo sapiens adi bir tur adi olarak halka tanitildi ancak bilinen bir teshis olmadan ve ture ozgu ozelliklerin kesin tanimi yapilmadan 1833 te Hollandali doktor ve doga bilimci Philippe Charles Schmerling Belcika nin Engis belediyesi yakinlarindaki bir magarada 1829 da kesfedilen bir fosil kafatasi ve diger birkac kemigi tanimladi Ayni katmanlarda buldugu ve onlari Pleistosen ile iliskilendirdigi hayvan fosilleri ve tas aletlerle karsilastirarak yaslarini cikarir Ancak bu ilk bilimsel olarak tanimlanan Neandertal meslektaslari tarafindan modern olarak yanlis anlasildi Homo cinsinin fosil turlerini Homo sapiens inkilerden ayiran kriterlerden yoksundu Ayrica bircok meslektas Incil e atifta bulunarak bu kadar yuksek bir yastan buluntularin tespit edilemedigini one surdu Darwin in evrim teorisinin bir destekcisi olan Thomas Henry Huxley bile Engis in bulgusunu dusuk uygarlik derecesine sahip bir adam olarak gordu Neandertal deki bulgunun modern insanin varyasyon araligi icinde oldugunu da yorumladi Ayrica Cebelitarik taki Forbes kirectasi Ocagi nin 1848 yilinda kesfedilen ve nispeten iyi korunmus Cebelitarik 1 kafatasinin on binlerce yillik oldugu ve Homo neanderthalensis in bir temsilcisi oldugu kesin olarak tespit edildi Kendilerinden onceki Huxley gibi 19 yuzyilin sonlari ve 20 yuzyilin baslarindaki antropologlar hala sayilari giderek artan insansi fosilleri modern insanin erken irklarinin temsilcileri olarak siniflandirma ve degerlendirme egilimindeydiler 1997 ve 2000 kazilariNeandertal 1 yandan gorunum on sol 2000 yilinda kesfedilen temporal ve elmacik kemiginin parcalari 1991 den itibaren Neandertal kemikleri uluslararasi bir arastirma ekibi tarafindan yeniden analiz edildi Radyokarbon tarihlemesi 39 900 620 yillik bir yas verdi bu da bu bireylerin Avrupa daki bu insan turunun son populasyonlarina ait oldugunu gosteriyor 1997 de arastirma ekibi simdiye kadar bir Neandertal mtDNA sinin ilk ornegi olan tur orneginin humerusundan mitokondriyal DNA yi cikarmayi basardi Ancak sonuclar bu ilk analizin yayinlanmasinda cok dikkatli bir sekilde yorumlandi Bununla birlikte kanitlar Neandertallerin genetik olarak anatomik olarak modern insanlardan farkli oldugu sonucuna goturdu Cell dergisinin sayisinin basligi soyleydi Neandertaller bizim atalarimiz degildi 2010 yilinda Neandertal genomunun kodunun cozulmesi bu ifadeyi goreceli hale getirdi asagidaki bolume bakin Ayrica 1997 de Neander Vadisi ndeki kazilar eski Kucuk Feldhof Magarasi nin tam yerini belirledi ve yeniden insa etti Kirectasi ocaginin kalinti katmanlari balcik dolgulari ve patlatma molozlari cok sayida tas alet ve toplamda 20 den fazla Neandertal kemigi parcasi bulundu Magaradan daha once herhangi bir tas alet cikarilmamisti 2000 yilinda kazilar devam etti ve Neandertal 1 kafatasina tam olarak uyan temporal ve elmacik kemiginin bir parcasi da dahil olmak uzere 40 insan disi ve kemik parcasi daha kesfedildi Baska bir kemik parcasi tam olarak sol femurla iliskilendirilebilir Ucuncu bir humerusun kesfine ozellikle dikkat edildi 1856 dan beri iki humerus zaten biliniyordu Ucuncu humerus ikinci daha ince yapili bir bireyin kalintilarini temsil ediyor en az uc baska kemik parcasi da iki kez mevcuttur Neandertal 2 olarak adlandirilan buluntu 39 240 670 yasinda tam olarak Neandertal 1 kadar eskiydi Ayrica bir sut disi bulundu ve ergen bir Neandertal e atfedildi 2004 yilinda calindi Neanderthal Muzesi icinde Erkrath ancak kisa bir sure sonra geri dondu Asinma durumuna ve kismen cozulmus dis koklerine dayanarak bunun 11 14 yasindaki bir gence ait oldugu sonucuna varildi Site bir arkeolojik bahceye donusturuldu enstalasyonlari yerin hareketli tarihini simgeliyor Park insan evriminin kronolojik bir taslagini sergileyen komsu Neandertal Muzesi nin bir parcasidir Modern insanlarla iliskisiLeipzig deki Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitusu tarafindan 2008 yilinda yapilan bir arastirma Neandertallerin muhtemelen anatomik olarak modern insanlarla ciftlesmedigini one surerken 2010 ve 2014 te yayinlanan Neandertal genom projesi Neandertallerin muhtemelen 50 000 ila 60 000 yil once Afrikali olmayanlarin cogu ve birkac Afrika populasyonunun yani sira birkac Afrika populasyonu da dahil olmak uzere modern insanlarin DNA sina katkida bulundugunu one suruyor Ayrica bakinizInsan evriminin fosil listesiKaynakca Die Schreibung des Lemmas Neandertal 1 folgt Wilhelm Gieseler Germany In Kenneth P Oakley et al Hrsg Catalogue of Fossil Hominids Europe Pt 2 Smithsonian Institution Proceedings 1971 S 198 199 Als Folge der wurde die vormalige Schreibung der Thal zu Tal woran die Archivnummer angepasst werden konnte auch die von der American Association for the Advancement of Science herausgegebene Fachzeitschrift Science folgt dieser Schreibung sciencemag org The Neandertal Genome 23 Aralik 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Die international rules for zoological nomenclature erlauben hingegen eine solche Veranderung gultiger Benennung von Gattungs und Artnamen nicht weswegen die lateinische Bezeichnung weiterhin Homo neanderthalensis lautet a b The Reputed Fossil Man of the Neanderthal In Quarterly Journal of Science Band 1 1864 S 88 97 Volltext PDF 356 kB 15 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ArchaeologyInfo com Park Ridge NJ Patrick Johnson 30 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2015 National Academy of Sciences 22 Haziran 1999 18 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Mart 2019 Krings 11 Temmuz 1997 Neandertal DNA Sequences and the Origin of Modern Humans Cambridge MA 90 1 19 30 doi 10 1016 S0092 8674 00 80310 4 ISSN 0092 8674 PMID 9230299 McKie 14 Subat 1999 Neanderthal Man makes a comeback The Observer Londra 18 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mayis 2015 a b Michael Schmauder Ralf W Schmitz Der Neandertaler und weitere eiszeitliche Funde im Rheinischen LandesMuseum Bonn In Heinz Gunter Horn Hrsg Neandertaler Co Verlag Philipp von Zabern Mainz am Rhein 2006 S 252 253 978 3 8053 3603 1 Biodiversity Heritage Library 19 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Eylul 2015 Recherches sur les ossements fossiles decouverts dans les cavernes de la Province de Liege P J Collardin Liege 1833 S 1 66 Thomas Henry Huxley On some fossil remains of man Kapitel 3 in Evidence as to man s place in nature D Appleton and Company New York 1863 Gerd Christian Weniger Mettmann Fundort Neandertal In Heinz Gunter Horn Hrsg Neandertaler Co Verlag Philipp von Zabern Mainz am Rhein 2006 S 187 978 3 8053 3603 1 Ralf W Schmitz et al The Neandertal type site revisited Interdisciplinary investigations of skeletal remains from the Neander Valley Germany In Band 99 Nr 20 2002 S 13342 13347 DOI 10 1073 pnas 192464099 Vergleiche dazu faz net vom 9 September 2002 Auf den Spuren des Neandertalers Oberarmknochen sowie ein Milchzahn komplettieren die Funde aus dem Neandertal rp online de vom 8 April 2004 Aufatmen in Erkrather Museum Neandertaler Zahne wieder da Ralf W Schmitz D Serre G Bonani S Feine F Hillgruber H Krainitzki S Paabo F H Smith The Neandertal type site revisited Interdisciplinary investigations of skeletal remains from the Neander Valley Germany Proceedings of the National Academy of Sciences USA 99 20 2002 13342 13347 hier S 13344 Evidence that the adaptive allele of the brain size gene microcephalin introgressed into Homo sapiens from an archaic Homo lineage Proceedings of the National Academy of Sciences 103 48 18178 83 November 2006 doi 10 1073 pnas 0606966103 PMC 1635020 2 PMID 17090677 Microcephalin a gene regulating brain size continues to evolve adaptively in humans Science 309 5741 1717 20 September 2005 doi 10 1126 science 1113722 PMID 16151009 Brahic Catherine Humanity s forgotten return to Africa revealed in DNA 9 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde February 3 2014 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Neanderthal 1 ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Smithsonian Institution s Human Origins Program 26 Mart 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2015 Human Timeline Interactive 17 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Smithsonian National Museum of Natural History August 2016