Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nebra gök tekeri MÖ 1600 yıllarına tarihlenen ve Almanya'nın Saksonya-Anhalt eyaletindeki Nebra kazı alanında bulunan arkeolojik bir buluntudur. Yaklaşık 30 cm çapında, mavi-yeşil kayaç kiri kaplı, üzerinde güneş ya da dolunay olduğu sanılan, ayrıca içlerinde Ülker yıldız kümesinin de bulunduğu yıldızlar ve çok kürekli bir olduğu düşünülen birçok çizgi, hilal şeklinde altın işleme işaretler bulunan bronz bir tekerdir. Bronz Çağı’nın ile bağlantılandırılır.
Eğer bu buluntu gerçek ise Avrupa Bronz Çağı'nda yaşayan ve Stonehenge'i inşa eden halkların gökbilimsel bilgileri ve yetenekleri üzerine yeni bir ışık tutacaktır. Gök tekerinin çevresine işlenen yayların açılarına bakılacak olursa Orta Avrupa’da bulunan Bronz Çağı kültürlerinin sanılandan daha erken zamanlarda çok karmaşık gökyüzü ölçümleri yaptığını gösterir.
Nesne bir tartışma konusudur. Bristol Üniversitesi'nde Avrupa tarihöncesi profesörü ve üzerine uzman olan Richard Harrison ilk tepkisinin BBC televizyon kanalının bir belgeselinde sözedilmesine izin vermiştir:
- "Nebra Gök Tekerini ilk duyduğumda bunun bir şaka olduğunu düşündüm, hakikaten bir kandırmaca olduğunu düşündüm. O kadar olağandışı bir parça ki zeki bir kalpazanın bunun gizli saklı yapıp çok paraya sattığı hiçbirimizi şaşırtmaz. "
Her ne kadar Harrison bu yorumu yapsa da gök tekerini henüz görmemişti ve o an için kabul edilebilir bir şüpheci yorumdu. Teker yoktan var olmuş gibi birdenbire 2001 yılında uluslararası antika pazarında ortaya çıktı. Satıcısı yasadışı hazine avcıları tarafından metal dedektörü ile 1999 yılında yağmalandığını iddia etti. Arkeolojik buluntular Saksonya-Anhalt eyaletinde devlet malı sayılmaktadır ve İsviçre’nin Basel şehrindeki bir polis operasyonunu müteakip teker devlet arkeologu Dr tarafından alınmıştır. Ceza indirme pazarlığının bir parçası olarak tekerin yasadışı sahipleri polisi ve arkeologları diğer buldukları kalıntılarla (iki bronz kılıç, iki bronz balta, bir keski ve spiral bilezik parçaları) birlikte tekeri buldukları yere götürdüler. Her ne kadar buluntuların ilk çıkarıldığı zamana şahit kimse olmasa da arkeologlar o yerde bir kazı yaptılar ve yerde bronz nesnelerin şekillerine benzeyen izler bularak yağmacıların iddialarını destekleyen kanıtlar buldular. Teker ve onunla birlikte bulunanlar günümüzde Almanya’nın Saksonya-Anhalt eyaletinin Halle şehrinde Landesmuseum für Vorgeschichte‘dedir (Tarihöncesi Devlet Müzesi.)
Tutuklanan metal dedektörlü yağmacılar tarafından gösterilen buluntu alanı bir tepenin üzerinde tepeyi çevreleyen tarihöncesi bir duvardır. Çarpıcı bir şekilde Berlin’in 180 km güneybatısındaki ’ndaki 252 metrelik tepenin adı Mittelberg’tir ('Merkez Tepe'). Duvar öyle bir şekilde yerleştirilmiştir ki güneş her ılımda (ekinoks) dağlarının en yüksek zirvesi olan ’ın ardından batarmış gibi görülür. Yakındaki ormanda 1000'e yakın höyük olduğu söylenmektedir.
Nesne arkeolojik yöntemlerle kazılarak günyüzüne çıkarılmadığından ve hatta iddia edilen yerden geldiği bile uydurulmuş olabildiği için gerçek olup olmadığını anlamak için korozyon kristallerinin mikrofotoğrafisine gerek duyulmuştur. Mikrografi sonucunda bir kalpazan tarafından üretilemeyecek resimler elde edilmiştir. Nebra göktekerinin daha hassas tarih belirlemesi için nesnenin birlikte satışa sunulduğu ve aynı yerde bulunduğu iddia edilen Bronz Çağı silahlardan yararlanılmıştır. Bu balta ve kılıçlar MÖ 2. binyıl ’nün kalıntılarına benzemektedir. Tekeri inceleyenler üzerindeki kayaç kirinin diskin eskiliğini kanıtladığına dikkat çekerler. Şüpheci biri etrafında dönen tartışmalar ile paralellikler olduğunu önermiştir. Freiberg üniversitesinden E. Pernicka tarafından yapılan testiyle iz öğeciklerin araştırılması sonucu bakırı Avusturya’daki ’ten, altının da Karpat Dağları’ndan geldiğini ortaya çıkarmıştır. Nebra’nın hemen yakınındaki Bottendorf’taki bakır kesinlikle kullanılmamıştır. Ancak çok az bakır nesne madenin eritildiği yerde ortaya çıkarılmıştır.
Eğer teker gerçek ise o zaman Orta Avrupa’daki nicel gökbiliminin 3.600 yıl önceye dayandığı iddia edilebilir. Bu dönemdeki Mısır gökyüzü betimlemeleri tamamen şematiktir. Bu disk için güvenilir arkeolojik bir durumun olmaması yaratıldığı tarihi saptamayı ve hatta gerçek olup olmadığını anlamayı güçleştirmektedir. O dönemden kalma sanatsal hiçbir tarza uymamakta ve birçok arkeolog tarafından sahte olarak tanımlanmaktadır.
Dinsel önemi olduğu kadar bilimsel bir araç olma olasılığı da olan teker güzel bir nesnedir. Mavi-yeşil kayaç kiri özgün nesnede bilerek yapılmış bile olabilir.
Disk hakkında da Stonehenge için görülen sözdearkeoloji, neopagan ve paranormal ilgi görülmeye başlanmıştır. Son zamanlarda Regensburg Üniversitesi’nden arkeolog Prof. Peter Schauer, nesnenin daha sonraki bilinmeyen bir tarihe ait şamanik bir tambur olduğunu iddia etmiştir.
Gelişimi
İlk yapıldığında tekerin üzerinde 32 küçük altın yuvarlaklar, geniş bir yuvarlak ile geniş hilal şekli bulunmaktaydı. Daha sonraki bir dönemde tekerin karşıt köşelerine kimyasal katışıklıklara bakılınca farklı bir kaynaktan gelen altınla işlenmiş iki yay eklenmiştir. Bu yaylara yer açmak için küçük noktalardan biri soldan merkeze taşınmış ve sağdaki iki noktanın da üstü kapatılmıştır böylece görünür 30 nokta kalmıştır. En son eklenen yine farklı bir kaynaktan gelen altınla işlenmiş olan "" denen alttaki yaydır. Teker gömüldüğünde tüm çevresinde eşit aralıkla 3 milimetrelik çapta 40 tane delik açılmıştır.
Kaynakça
- E. Pernicka/C.-H Wunderlich, Naturwissenschaftliche Untersuchungen an den Funden von Nebra. Archäologie in Saksonya-Anhalt 1, 2002, 24-29.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Nebra gök tekeri ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Kısa tanıtım (İngilizce) 9 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- BBC Horizon belgeselinin disk hakkındaki sözlerinin yazısı (İngilizce) 31 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Resmi Landesmuseum sitesi, dikkate değer mikrofotolar bulunur. (Almanca, bazı İngilizce çevirilerle) 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://www.physorg.com/news11357.html 4 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Yağmacıların mahkemesi ve tekerin gerçekliği üzerine Alman gazete haberinin İngilizce’ye çevirisi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nebra gok tekeri MO 1600 yillarina tarihlenen ve Almanya nin Saksonya Anhalt eyaletindeki Nebra kazi alaninda bulunan arkeolojik bir buluntudur Yaklasik 30 cm capinda mavi yesil kayac kiri kapli uzerinde gunes ya da dolunay oldugu sanilan ayrica iclerinde Ulker yildiz kumesinin de bulundugu yildizlar ve cok kurekli bir oldugu dusunulen bircok cizgi hilal seklinde altin isleme isaretler bulunan bronz bir tekerdir Bronz Cagi nin ile baglantilandirilir Nebra gok tekeriTekerin guncel durumunun diagrami bir yildiz ve dolunayin bir kismi onarilmistir Ilk hali Solda dolunay sagda yeni ay ve aralarinda yukarida Ulker yildiz kumesi Ikinci hali Ufuk uzerinde gundogumu ve bolgelerine yaylar eklenmis Bireysel yildizlar kaydirilmis ya da kaplanmis Ucuncu hali eklenmesi Eger bu buluntu gercek ise Avrupa Bronz Cagi nda yasayan ve Stonehenge i insa eden halklarin gokbilimsel bilgileri ve yetenekleri uzerine yeni bir isik tutacaktir Gok tekerinin cevresine islenen yaylarin acilarina bakilacak olursa Orta Avrupa da bulunan Bronz Cagi kulturlerinin sanilandan daha erken zamanlarda cok karmasik gokyuzu olcumleri yaptigini gosterir Nesne bir tartisma konusudur Bristol Universitesi nde Avrupa tarihoncesi profesoru ve uzerine uzman olan Richard Harrison ilk tepkisinin BBC televizyon kanalinin bir belgeselinde sozedilmesine izin vermistir Nebra Gok Tekerini ilk duydugumda bunun bir saka oldugunu dusundum hakikaten bir kandirmaca oldugunu dusundum O kadar olagandisi bir parca ki zeki bir kalpazanin bunun gizli sakli yapip cok paraya sattigi hicbirimizi sasirtmaz Her ne kadar Harrison bu yorumu yapsa da gok tekerini henuz gormemisti ve o an icin kabul edilebilir bir supheci yorumdu Teker yoktan var olmus gibi birdenbire 2001 yilinda uluslararasi antika pazarinda ortaya cikti Saticisi yasadisi hazine avcilari tarafindan metal dedektoru ile 1999 yilinda yagmalandigini iddia etti Arkeolojik buluntular Saksonya Anhalt eyaletinde devlet mali sayilmaktadir ve Isvicre nin Basel sehrindeki bir polis operasyonunu muteakip teker devlet arkeologu Dr tarafindan alinmistir Ceza indirme pazarliginin bir parcasi olarak tekerin yasadisi sahipleri polisi ve arkeologlari diger bulduklari kalintilarla iki bronz kilic iki bronz balta bir keski ve spiral bilezik parcalari birlikte tekeri bulduklari yere goturduler Her ne kadar buluntularin ilk cikarildigi zamana sahit kimse olmasa da arkeologlar o yerde bir kazi yaptilar ve yerde bronz nesnelerin sekillerine benzeyen izler bularak yagmacilarin iddialarini destekleyen kanitlar buldular Teker ve onunla birlikte bulunanlar gunumuzde Almanya nin Saksonya Anhalt eyaletinin Halle sehrinde Landesmuseum fur Vorgeschichte dedir Tarihoncesi Devlet Muzesi Tutuklanan metal dedektorlu yagmacilar tarafindan gosterilen buluntu alani bir tepenin uzerinde tepeyi cevreleyen tarihoncesi bir duvardir Carpici bir sekilde Berlin in 180 km guneybatisindaki ndaki 252 metrelik tepenin adi Mittelberg tir Merkez Tepe Duvar oyle bir sekilde yerlestirilmistir ki gunes her ilimda ekinoks daglarinin en yuksek zirvesi olan in ardindan batarmis gibi gorulur Yakindaki ormanda 1000 e yakin hoyuk oldugu soylenmektedir Nesne arkeolojik yontemlerle kazilarak gunyuzune cikarilmadigindan ve hatta iddia edilen yerden geldigi bile uydurulmus olabildigi icin gercek olup olmadigini anlamak icin korozyon kristallerinin mikrofotografisine gerek duyulmustur Mikrografi sonucunda bir kalpazan tarafindan uretilemeyecek resimler elde edilmistir Nebra goktekerinin daha hassas tarih belirlemesi icin nesnenin birlikte satisa sunuldugu ve ayni yerde bulundugu iddia edilen Bronz Cagi silahlardan yararlanilmistir Bu balta ve kiliclar MO 2 binyil nun kalintilarina benzemektedir Tekeri inceleyenler uzerindeki kayac kirinin diskin eskiligini kanitladigina dikkat cekerler Supheci biri etrafinda donen tartismalar ile paralellikler oldugunu onermistir Freiberg universitesinden E Pernicka tarafindan yapilan testiyle iz ogeciklerin arastirilmasi sonucu bakiri Avusturya daki ten altinin da Karpat Daglari ndan geldigini ortaya cikarmistir Nebra nin hemen yakinindaki Bottendorf taki bakir kesinlikle kullanilmamistir Ancak cok az bakir nesne madenin eritildigi yerde ortaya cikarilmistir Eger teker gercek ise o zaman Orta Avrupa daki nicel gokbiliminin 3 600 yil onceye dayandigi iddia edilebilir Bu donemdeki Misir gokyuzu betimlemeleri tamamen sematiktir Bu disk icin guvenilir arkeolojik bir durumun olmamasi yaratildigi tarihi saptamayi ve hatta gercek olup olmadigini anlamayi guclestirmektedir O donemden kalma sanatsal hicbir tarza uymamakta ve bircok arkeolog tarafindan sahte olarak tanimlanmaktadir Dinsel onemi oldugu kadar bilimsel bir arac olma olasiligi da olan teker guzel bir nesnedir Mavi yesil kayac kiri ozgun nesnede bilerek yapilmis bile olabilir Disk hakkinda da Stonehenge icin gorulen sozdearkeoloji neopagan ve paranormal ilgi gorulmeye baslanmistir Son zamanlarda Regensburg Universitesi nden arkeolog Prof Peter Schauer nesnenin daha sonraki bilinmeyen bir tarihe ait samanik bir tambur oldugunu iddia etmistir GelisimiIlk yapildiginda tekerin uzerinde 32 kucuk altin yuvarlaklar genis bir yuvarlak ile genis hilal sekli bulunmaktaydi Daha sonraki bir donemde tekerin karsit koselerine kimyasal katisikliklara bakilinca farkli bir kaynaktan gelen altinla islenmis iki yay eklenmistir Bu yaylara yer acmak icin kucuk noktalardan biri soldan merkeze tasinmis ve sagdaki iki noktanin da ustu kapatilmistir boylece gorunur 30 nokta kalmistir En son eklenen yine farkli bir kaynaktan gelen altinla islenmis olan denen alttaki yaydir Teker gomuldugunde tum cevresinde esit aralikla 3 milimetrelik capta 40 tane delik acilmistir KaynakcaE Pernicka C H Wunderlich Naturwissenschaftliche Untersuchungen an den Funden von Nebra Archaologie in Saksonya Anhalt 1 2002 24 29 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Nebra gok tekeri ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kisa tanitim Ingilizce 9 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC Horizon belgeselinin disk hakkindaki sozlerinin yazisi Ingilizce 31 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Resmi Landesmuseum sitesi dikkate deger mikrofotolar bulunur Almanca bazi Ingilizce cevirilerle 27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www physorg com news11357 html 4 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yagmacilarin mahkemesi ve tekerin gercekligi uzerine Alman gazete haberinin Ingilizce ye cevirisi