Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Neveser Kökdeş (1902, Drama - 7 Temmuz 1962 İstanbul), Türk besteci, güfteci, tanburidir.
Neveser Kökdeş | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1902 Drama, Drama Sancağı, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 7 Temmuz 1962 (60 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Karacaahmet Mezarlığı |
| Milliyet | Türk |
| Meslek | Müzisyen, besteci |
| Akraba(lar) | Muhlis Sabahattin Ezgi (ağabeyi) Melek Kobra (yeğeni) Keriman Halis (yeğeni) |
Türk müziği şarkıları ile tango, rumba, vals, swing, marş, kanto, ninni, türkü olarak bestelenmiş eserleri vardır. Şarkıları geleneksel kalıp ve üslûptan farklı tarzdadır ve çoğunun güftesi kendisine aittir.
Yaşamı
1902 yılında Drama'da doğdu. Babası 32. Osmanlı padişahı Sultan Abdülaziz'in başmabeyincisi Hurşit Bey; annesi, Hurşit Bey'in üçüncü eşi Dilber Hanım'dır. Babası, Abdülaziz'in hal edilmesi üzerine İstanbul'dan uzaklaştırılmış, sırayla Mardin, Adana ve ardından Drama'ya gönderilmişti. Babasının Drama'da sürgünde olduğu sırada doğan Neveser Hanım, Hurşit Bey'in dört evliliğinden sahip olduğu sekiz çocuktan en küçüğüdür.
Müzikseverliği ile tanınan Hurşit Bey; keman, lavta, 12 telli saz, nısfiye çalıyordu ve tüm çocukları sanatta yetenekli idi. Kardeşlerin içinde en tanınmış müzisyenlerden birisi Neveser Hanım, diğeri Hurşit Bey'in ikinci eşi Sinesaf Hanım'dan olan oğlu Muhlis Sabahattin'dir
Neveser Hanım, babasının Drama'da ölümünde sonra Selanik'te okuyan ağabeyi Muhlis Sabahattin'in yanına götürülerek anaokuluna devam etmiştir. Annesinin ikinci evliliğini yapmasından sonra ailesinin İstanbul'daki evine giderek ilkokula ve ilk piyano derslerine başladı. 1913’te ilkokulu bitirdi ve öğrenimine Notre Dame de Sion'da devam etti. Bu okuldaki öğrenciliği sırasında piyano çalmaya devam etti ve beste yapmaya başladı. Prelüdler, valsler, tangolar, fanteziler, marşlar, Çigan havaları ve operet müzikleri besteledi.
Aralık 1913 yılında ağabeyi Muhlis Sabahattin, Seniye Hanım adlı bir hanımla evlendi. Neveser Hanım ise Seniye Hanım’ın erkek kardeşi Topçu Mülâzım-ı evvel Mehmet Ali Bey ile evlenme hazırlıklarına başladı. Evlilik hazırlıkları sürerken annesi Dilber Hanım'ı kaybetti. O günlerde Mehmet Ali Bey'in Belçika'daki Oostende'e tayin edilmesi üzerine, 1914'te hemen düğün yaptılar ve Belçika'ya gitmeye hazırlandılar.I. Dünya Savaşı'nın başlaması ve Osmanlı Devleti'nin savaşa girmesi nedeniyle Notre Dame de Sion kapatıldı, Neveser Hanım bu nedenle okuldan mezun olamadı. Piyano ve gitar derslerini evinde sürdürdü. Savaş nedeniyle görev yeri değişen eşi, düğünlerinden çok kısa bir süre sonra, Çanakkale cephesine gitti. Topçu Birlikleri Komutanı Alman Albay Nikolai'nin 3. Tümeni'ne bağlı 32. Alay, 2. Tabur, 5. Bölüğü'ne katılan Mehmet Ali Bey, Zığındere Muharebesi'nde öldü. O sırada 2,5 aylık hamile olan Neveser Hanım, yaşadığı üzüntü nedeniyle yüz felci geçirdi. Beş yıl eve kapanan sanatçı, kendisini oğlu Adnan'a adadı.
1930'lu yıllarda ağabeyi besteci Muhlis Sabahattin’in emprezaryoluğunu yaptığı topluluklarda piyano çaldı; Muhlis Sabahattin'in bazı eserlerini taş plaklara okudu. Pek çok şarkı besteledi; ancak ağabeyinden çekindiği için kendi eserlerini ağabeyinin gün yüzüne çıkarmadı. 1940’lı yıllarda birtakım eserlerini İstanbul Radyosu’na gönderdi, ancak bunlar o döenmde radyoda seslendirilmedi. İlk defa 1947'de ağabeyinin öldüğü gün, Neveser Kökdeş'in bir bestesi radyoda Melahat Pars tarafından seslendirilmiştir. Hicaz makamındaki "Gülüyorsun güzelim, gül, güle gülmek yaraşır” adlı şarkı, radyoda seslendirilen ilk eseridir.
1950'li yıllarda Melahat Pars, Mualla Mukadder, Muzaffer İlkar, Sabite Tur, Mefharet Atalay (Birtan), Muzaffer Birtan, Cevriye Ceyhun, Müzehher Güyer Afife Ediboğlu Saime Sinan gibi sanatçılar Neveser Kökdeş'in eserlerini Ankara Radyosu'nda seslendirdiler. 1955'ten itibaren, Kökdeş'in solo piyano eşliğinde kendi şarkılarının değişik okuyucularca seslendirildiği radyo programları yayımlandı. Şarkıları gittikçe geniş bir dinleyici kitlesine ulaştı. Bazı kaynaklara göre 500’den, bazı kaynaklara göre de 1000’den fazla eser besteleyen sanatçı, Son yıllarını Moda’daki evinde geçirdi. 7 Temmuz 1962'de evinde kalp krizi geçirerek öldü.
Notlar
- ^ Doğum tarihi olarak çeşitli kaynaklarda 1904 veya 1907 gibi farklı yıllar gösterilir. Gülşah Çakarlı'nın tezinde 1902 tarihine kanıt olarak Notre-Dame de Sion’un Kayıt Defteri'ni gösterilmiştir. Ayırca doğum yeri farklı kaynaklarda Üsküdar-Bağlarbaşı, Üsküdar-Altunizade ve Drama gibi farklı yerler gösterilir. Şecaattin Tanyerli'nin kendisiyle yaptığı söyleşide Kökdeş, babası Drama'da sürgün iken doğduğunu ifade etmiştir.
Kaynakça
- ^ a b c Çakarlı, Gülşah (2017). . Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 30 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Ocak 2022.
- ^ HIZLAN, Doğan. . Hürriyet. 10 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2022.
- ^ Ateş, Metin (7 Ağustos 1997). "Neveser Kökdeş".
- ^ Gülmez, Çağatay (2021). "Ayşe Opereti'nin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi". Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 15 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2022.
- ^ a b c İşcen, Yetkin (1 Ocak 2015). "Şehit Enişte İçin Bir Marş..." Çanakkale 1915. 28 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2022.
- ^ a b Akalın, Neriman Güneş (2015). . Haliç Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 30 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 1 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2022.
- ^ "Bülent Aksoy- Neveser Kökdeş olayı…". Musikidergisi.com. 23 Nisan 2020. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2022.
- ^ . istanbulkadinmuzesi.org. 11 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2022.
- ^ Çetin, Zozan (7 Şubat 2021). . Gaia Dergi. 7 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2022.
Dış bağlantılar
- Oğlu Adnan Ötüken ile söyleşi 30 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Neveser Kokdes 1902 Drama 7 Temmuz 1962 Istanbul Turk besteci gufteci tanburidir Neveser KokdesDogum1902 Drama Drama Sancagi Osmanli ImparatorluguOlum7 Temmuz 1962 60 yasinda Istanbul TurkiyeDefin yeriKaracaahmet MezarligiMilliyetTurkMeslekMuzisyen besteciAkraba lar Muhlis Sabahattin Ezgi agabeyi Melek Kobra yegeni Keriman Halis yegeni Turk muzigi sarkilari ile tango rumba vals swing mars kanto ninni turku olarak bestelenmis eserleri vardir Sarkilari geleneksel kalip ve usluptan farkli tarzdadir ve cogunun guftesi kendisine aittir Yasami1902 yilinda Drama da dogdu Babasi 32 Osmanli padisahi Sultan Abdulaziz in basmabeyincisi Hursit Bey annesi Hursit Bey in ucuncu esi Dilber Hanim dir Babasi Abdulaziz in hal edilmesi uzerine Istanbul dan uzaklastirilmis sirayla Mardin Adana ve ardindan Drama ya gonderilmisti Babasinin Drama da surgunde oldugu sirada dogan Neveser Hanim Hursit Bey in dort evliliginden sahip oldugu sekiz cocuktan en kucugudur Muzikseverligi ile taninan Hursit Bey keman lavta 12 telli saz nisfiye caliyordu ve tum cocuklari sanatta yetenekli idi Kardeslerin icinde en taninmis muzisyenlerden birisi Neveser Hanim digeri Hursit Bey in ikinci esi Sinesaf Hanim dan olan oglu Muhlis Sabahattin dir Neveser Hanim babasinin Drama da olumunde sonra Selanik te okuyan agabeyi Muhlis Sabahattin in yanina goturulerek anaokuluna devam etmistir Annesinin ikinci evliligini yapmasindan sonra ailesinin Istanbul daki evine giderek ilkokula ve ilk piyano derslerine basladi 1913 te ilkokulu bitirdi ve ogrenimine Notre Dame de Sion da devam etti Bu okuldaki ogrenciligi sirasinda piyano calmaya devam etti ve beste yapmaya basladi Preludler valsler tangolar fanteziler marslar Cigan havalari ve operet muzikleri besteledi Aralik 1913 yilinda agabeyi Muhlis Sabahattin Seniye Hanim adli bir hanimla evlendi Neveser Hanim ise Seniye Hanim in erkek kardesi Topcu Mulazim i evvel Mehmet Ali Bey ile evlenme hazirliklarina basladi Evlilik hazirliklari surerken annesi Dilber Hanim i kaybetti O gunlerde Mehmet Ali Bey in Belcika daki Oostende e tayin edilmesi uzerine 1914 te hemen dugun yaptilar ve Belcika ya gitmeye hazirlandilar I Dunya Savasi nin baslamasi ve Osmanli Devleti nin savasa girmesi nedeniyle Notre Dame de Sion kapatildi Neveser Hanim bu nedenle okuldan mezun olamadi Piyano ve gitar derslerini evinde surdurdu Savas nedeniyle gorev yeri degisen esi dugunlerinden cok kisa bir sure sonra Canakkale cephesine gitti Topcu Birlikleri Komutani Alman Albay Nikolai nin 3 Tumeni ne bagli 32 Alay 2 Tabur 5 Bolugu ne katilan Mehmet Ali Bey Zigindere Muharebesi nde oldu O sirada 2 5 aylik hamile olan Neveser Hanim yasadigi uzuntu nedeniyle yuz felci gecirdi Bes yil eve kapanan sanatci kendisini oglu Adnan a adadi Neveser Kokdes in Karacaahmet Mezarligi nda bulunan kabri 1930 lu yillarda agabeyi besteci Muhlis Sabahattin in emprezaryolugunu yaptigi topluluklarda piyano caldi Muhlis Sabahattin in bazi eserlerini tas plaklara okudu Pek cok sarki besteledi ancak agabeyinden cekindigi icin kendi eserlerini agabeyinin gun yuzune cikarmadi 1940 li yillarda birtakim eserlerini Istanbul Radyosu na gonderdi ancak bunlar o doenmde radyoda seslendirilmedi Ilk defa 1947 de agabeyinin oldugu gun Neveser Kokdes in bir bestesi radyoda Melahat Pars tarafindan seslendirilmistir Hicaz makamindaki Guluyorsun guzelim gul gule gulmek yarasir adli sarki radyoda seslendirilen ilk eseridir 1950 li yillarda Melahat Pars Mualla Mukadder Muzaffer Ilkar Sabite Tur Mefharet Atalay Birtan Muzaffer Birtan Cevriye Ceyhun Muzehher Guyer Afife Ediboglu Saime Sinan gibi sanatcilar Neveser Kokdes in eserlerini Ankara Radyosu nda seslendirdiler 1955 ten itibaren Kokdes in solo piyano esliginde kendi sarkilarinin degisik okuyucularca seslendirildigi radyo programlari yayimlandi Sarkilari gittikce genis bir dinleyici kitlesine ulasti Bazi kaynaklara gore 500 den bazi kaynaklara gore de 1000 den fazla eser besteleyen sanatci Son yillarini Moda daki evinde gecirdi 7 Temmuz 1962 de evinde kalp krizi gecirerek oldu Notlar Dogum tarihi olarak cesitli kaynaklarda 1904 veya 1907 gibi farkli yillar gosterilir Gulsah Cakarli nin tezinde 1902 tarihine kanit olarak Notre Dame de Sion un Kayit Defteri ni gosterilmistir Ayirca dogum yeri farkli kaynaklarda Uskudar Baglarbasi Uskudar Altunizade ve Drama gibi farkli yerler gosterilir Secaattin Tanyerli nin kendisiyle yaptigi soyleside Kokdes babasi Drama da surgun iken dogdugunu ifade etmistir Kaynakca a b c Cakarli Gulsah 2017 Halic Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu yuksek lisans tezi 30 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Arsivlenmis kopya PDF 27 Mart 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 12 Ocak 2022 HIZLAN Dogan Hurriyet 10 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ocak 2022 Ates Metin 7 Agustos 1997 Neveser Kokdes Gulmez Cagatay 2021 Ayse Opereti nin cesitli degiskenlere gore incelenmesi Ordu Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu yuksek lisans tezi 15 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2022 a b c Iscen Yetkin 1 Ocak 2015 Sehit Eniste Icin Bir Mars Canakkale 1915 28 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2022 a b Akalin Neriman Gunes 2015 Halic Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu yuksek lisans tezi 30 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi 1 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ocak 2022 Bulent Aksoy Neveser Kokdes olayi Musikidergisi com 23 Nisan 2020 Erisim tarihi 30 Mayis 2022 istanbulkadinmuzesi org 11 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ocak 2022 Cetin Zozan 7 Subat 2021 Gaia Dergi 7 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ocak 2022 Dis baglantilarOglu Adnan Otuken ile soylesi 30 Mayis 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde