Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| Gotse Delçev (şehir) | |
|---|---|
 | |
 | |
| Bilgiler | |
| İl (oblast): | Blagoevgrad |
| Nüfus: | 21.060 (13.09.2007) |
| Rakım: | 540 m |
| Posta kodu: | 2900 |
| Telefon kodu: | 751 |
| Koordinatlar: | 41° 58' kuzey 23° 74' doğu |
| Belediye başkanı | |
| Vladimir Moskov | |
Gotse delçev (Bulgarca: Гоце Делчев Goce Delčev), eski adıyla Nevrakop (Bulgarca: Неврокоп / Nevrokop, Yunanca: Νευροκόπι / Nevrokópi; Roma İmparatorluğu döneminde Nestrum), Güneybatı Bulgaristan'ın Pirin Makedonyası'nda bulunan bir şehir.
Karasu Nehri yakınlarında, Blagoevgrad ili sınırları içinde bulunur. Goce Delčev Beldesinin idarî merkezidir. 1951'de adı şehrin adı Bulgar devrimci Gotse Delçev ile değiştirilmiştir.
Etimoloji
Yunanca Νευροκόπι (Nevrokopi) kelimesinden ortaya çıkan isim, Bulgaristan egemenliği döneminde 1951 yılına kadar Nevrokop olan ismini koruduysa da 1951'de Bulgar ideolog ve devrimcilerinden Gotse Delçev yapılmıştır.
Coğrafya
Goce Delčev, dağlık bölgede bulunmaktadır. Batıda; Pirin Dağı nın güneydoğu eteklerinde doğuda; Rodop dağları'nın güneybatı bölümünü oluşturan Dubraş dağı'nın güneybatı eteklerinde bulunmaktadır. Karasu Nehri'nin vadisinde, onun sağ kolu olan kıyısında yer almaktadır.
Yunan sınırından 22 km kuzeyinde, Bansko'nun 51 km güneyindedir. Blagoevgrad'dan 112 km, Sofya'dan ise 212 km uzakta kalmaktadır. Karayolları kavşağıdır. Kent yakınında sıcak su kaplıcaları (Bansko) yer almaktadır.
Tarih
Şehir merkezinin yakınlarında Dalmaçyalıların zafer kutlamaları için MS II. yüzyılda Romalılar tarafından kurulmuş şehir surları kalıntıları vardır. Şehrin adı Nikopolis ad Nestrum idi. 1986'da bütçe eksikliğinden durdurulan arkeolojik kazılara tekrar başlanmıştır.
Bugünkü şehir merkezi ise XV. yüzyılda Osmanlılarca kurulmuştur.[] İlk kez 1445'ten itibaren 525 numaralı Osmanlı tahrir defterlerinde bahsedilen yerleşim‚ 137 haneli büyük bir Hristiyan köyü olarak tanımlanır. Yaklaşık 600 kişilik nüfusuyla bölgenin en büyük yerleşimidir. Bundan sonra Nevrâkop inanılmaz hızlı bir biçimde gelişir ve bir yüzyıl içinde Müslümanların çoğunlukta olduğu bir şehre dönüşür. 1453-1454 yıllarında Osmanlı vergi memurları 265 Hristiyan, 12 Müslüman hane olmak üzere toplam 1250 nüfus kaydederler. 1454-1517 yılları arasında önemli değişim gözlenir. Bulgar Hristiyan köylerine Müslümanlar ve Anadolu'dan Yörükler yerleşmeye başlar. 70 numaralı Osmanlı Tahrir defterinde 1517 yılında 167 Müslüman hanesiyle birlikte 319 Hristiyan haneden yani toplamda 2070 nüfustan oluşan hane sayımından bahsediliyor. Yerleşim 1445'te %4 Müslüman nüfustan oluşurken 72 yılda Müslüman nüfusu çok önemli bir artışla %34 oluyor. Müslüman sayısının artışı 1529 yılının 167 numaralı Tahrir defterinde açık olarak gözüküyor. Müslümanlar 281 haneye, Hristiyanlarsa 385 haneye ulaşıyorlar. Bunun anlamı 4000 nüfus ile %42'si Müslüman olan bir şehir haline geldi. 1569/70 yılının tahrir defterlerinde ise daha farklı bir eğilim gözleniyor. 1529 yılından sonraki 14 yıl boyunca oran değişiyor. Hristiyanlar 186 haneye düşerken, Müslümanlar ise daha yavaş artarak 318 haneye çıktılar. 1569/70 yılının kayıtları köyden bir göçün gerçekleşmiş olduğunu gösteriyor. Bunun sonucunda şehir nüfusundaki Müslüman oranı %63 oluyor. Mahalle sayısı da aynı eğilimi betimliyor: 1529 yılında 5 Müslüman, 13 Hristiyan mahallesi varken 1569'da 13 Müslüman 6 Hristiyan mahallesi oluyor.
Goce Delčev'e Rumeli Beylerbeyi Karaca Paşanın oğlu Mehmet bey okul ve cami yaparak şehrin gelişmesinde katkıda bulunuyor. Karaca Paşa 1456'da Belgrad'a vefat ediyor. Oğlu Mehmet bey muhtemelen (onun mimari tarzını gösterdiği için) 1480-90 yıllarında Camii yapıyor. 1512'de ölümünden biraz önce Sultan II. Bayezid in favorisi, Koca Mustafa Paşa, Nevrâkop'a okul ve hamam ile birlikte bir cami daha yaptırıyor (Bu yapılara 1529 yılının tahrir defterlerinde bahsediliyor). Kayıtlara göre Mehmet bey Karasu Nehri üzerine bir köprü yaptırmış ve onun idame masrafını Nevrâkop ve Drama'daki 10 su değirmeninin, Selanik'teki 50 dükkân ve odanın -Filibe'deki önemli mülkler gibi- (toplam her şeyin tutarı 57.000 akçe ediyordu) yıllık kirasına karşı devretmiştir. Koca Mustafa Paşa'nın Nevrâkop'taki yapıtları Rumeli'deki farklı yerlerin önemli vakıf mallarından finanse edilmişti. Nevrâkop'un kazalarından 5 köy de aynı yerden finanse ediliyordu.
1565 yılının 6 numaralı mühimme defterindeki tanımlanan emirle, Nevrâkop'ta yeni Camii ihtiyacı sorunu Kanuni Sultan Süleyman'ın oğlu Şehzade Mehmet'in anısına yaptırdığı camii ile son bulur. 1569/70 yılının tahrir defterleri de Nevrâkop'un İslami bir merkez olarak artan önemi hakkında daha fazla bilgi verirler. Artık 3 Cuma Camii ve 7 Mescitten bahsediliyordu. Tutanaklar bölgede 12 imam, 14 müezzin, 4 öğretmen ve çok sayıda Müslüman-Hristiyan zanaatkâr, terzi, ayakkabıcı, demirci, yorgancı, kuyumcu ve marangoz olduğunu gösteriyor.
Goce Delčev'in kazalarının köylerinde de benzer Müslümanlaşma süreci görüldü. 1445 yılı Tahrir defterine göre her bölgede daha önceden Müslüman yoktu. 1453/54 yılında kısıtlı sayıda gösteriliyordu. Ancak 1529'a gelindiğinde Nevrâkop'un kazalarının köylerinin %13'ü Müslüman'dı. 1569/70'e gelindiğinde ise nüfusun %28'i Müslüman'dı. Bu süreç şehirdekiyle aynı iki özellikle tanımlanır: 1517 yılından sonra Türklerin (Yörüklerin) yerleştirilmesi ve Bulgarca konuşan kırsal nüfusun bulunduğu bölgelerde İslamlaşma sürecinin gelişmesi.
Nevrâkop ovasının pazarı olarak kurulan yerleşim, ilk kez 1625 yılında nüfusta şehir olarak kaydedilmiştir. Osmanlı döneminde zanaat merkezi olarak gelişmiştir. Küçük ve büyük baş hayvanların (koyun, inek vb.) çanlarının üretimiyle meşhurdu-Pirinlerin ve Rodopların koyun sürüleri için en meşhur çanlar (bu gelenek sadece burada korunabilmiştir). Eyer, semer ve deri işleme zanaatları da oldukça gelişmişti. Kasabada 14. yüzyılın ikinci yarısı süresince ve daha sonra da yıllık ticaret pazarları, büyük panayırlar gerçekleşti. Osmanlı egemenliğinin son yıllarında Selanik vilayetinin Serez (Siroz) sancağına bağlı bir kazaydı ve o zamanki adı Nevrâkop'tu. Cuma Selanik vilayetinin iki belli başlı parçası idi bir kaza-i cuma (Namı-ı diğerle Kayılar) diğeri de Cuma-i Balâ (bugünkü Blagoevgrad) idi.
1900 yılına gelindiğinde 123 köyüyle birlikte Nevrâkop'un tüm kazalarında 12.500 Türkçe konuşan müslüman, 26.960 Bulgarca konuşan Müslüman ve 35.310 Bulgarca konuşan Hristiyan vardı. Ancak bu bölgede Rumlar ve Ulahlar az miktarda da olsa bulunduklarından numaralandırmada göz ardı edilmiştilerdir.
93 Harbi ve Ayastefanos Antlaşmasından sonra Nevrâkop şehri, tüm Makedonya gibi, Osmanlı topraklarında kaldı. Bulgarların millî uyanış sürecinde bu bölgede faaliyet alanıydı. Ilinden uyanışı (daha sonra İç Makedonya Devrimci Örgütü) süresince Bulgar haydudu ve bölgede aktif katılım sağlamışlardır.
Goce Delčev, Bulgar millî uyanış sürecinde Osmanlı'ya en çok ayaklanan kasabalardan birisi olmuştur. Kiliseler, manastırlar, laik okullar hatta kızlar ve erkekler için ayrı okullar, umumi kültür merkezleri inşa edilmiştir. Berlin Antlaşması'na uygun olarak Osmanlı'da kalan Nevrâkop 1912 yılının ekim ayında Balkan Savaşı'nda Bulgaristan topraklarına katılmıştır.
Şehir, Selanik ve Drama'dan kaçan birçok Bulgar mülteciye kucak açmıştır.
Demografik yapı
Son yapılan sayıma göre Gotse Delçev Belediyesinde (köyler dahil) toplam 32.784 kişi yaşamaktadır. Bunların %50.5'ini kadınlar oluşturmaktadır. Nüfus yoğunluğu 103.8 (kişi/km2) ile ülkedeki ortalama nüfus yoğunluğunun (71.8 kişi/km2) oldukça üstündedir. Şehirde 22.498, ona bağlı köylerde ise toplam nüfusun %37'sini oluşturan 12.251 kişi yaşamaktadır.
|
Son yıllarda nüfus Türkiye'ye göç ile bağlı olarak azalma eğilimindedir. Bu durum özellikle köylerde etkili oluyor. Aynı zamanda köylerden Gotse Delçev'e de göç gözlenmekte. Doğal nüfus artış hızı ülke ortalamasından daha yüksek olarak %46'dır. Yaş dağılımı ise ülke ortalamasından daha olumlu bir tabla çiziyor. Çalışan nüfus 19.272 kişi ile toplam nüfusun %58.9'unu, çocuk nüfusu 7.183 kişi ile toplam nüfusun %22'sini, yaşlı nüfus 6.261 kişi ile toplam nüfusun %19.1'ini oluşturmaktadır.
Siyaset
Ekonomi
Ulaşım
Götse Delçev'in ülkenin geri kalanıyla ulaşımı yalnıza karayoluyla sağlanır. Sofya, Filibe, Blagoevgrad, Bansko, Dobrinişte ve bölgedeki tüm köylerden şehre düzenli otobüs hatları vardır. Şehirde üç tane otobüs istasyonu vardır. Merkez Otogarı (Byalo More caddesi, tel: +35975123547-23367-23597), Batı Otogarı (tel: +35975122417), Özel otogar (+35975123811)
Toplum Kurumları
Kütüphane
Tiyatro
Okul
Müze
Dış bağlantılar
- Gotse Delchev Belediyesinin şehirleri ve köyleri 3 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Gotse Delchev fotoğrafları 11 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
 | Bulgaristan'daki bir yerleşim yeri ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gotse Delcev sehir BilgilerIl oblast BlagoevgradNufus 21 060 13 09 2007 Rakim 540 mPosta kodu 2900Telefon kodu 751Koordinatlar 41 58 kuzey 23 74 doguBelediye baskaniVladimir Moskov Gotse delcev Bulgarca Goce Delchev Goce Delcev eski adiyla Nevrakop Bulgarca Nevrokop Nevrokop Yunanca Neyrokopi Nevrokopi Roma Imparatorlugu doneminde Nestrum Guneybati Bulgaristan in Pirin Makedonyasi nda bulunan bir sehir Gotse Delcev Bulgar devrimci Karasu Nehri yakinlarinda Blagoevgrad ili sinirlari icinde bulunur Goce Delcev Beldesinin idari merkezidir 1951 de adi sehrin adi Bulgar devrimci Gotse Delcev ile degistirilmistir EtimolojiYunanca Neyrokopi Nevrokopi kelimesinden ortaya cikan isim Bulgaristan egemenligi doneminde 1951 yilina kadar Nevrokop olan ismini koruduysa da 1951 de Bulgar ideolog ve devrimcilerinden Gotse Delcev yapilmistir CografyaGoce Delcev daglik bolgede bulunmaktadir Batida Pirin Dagi nin guneydogu eteklerinde doguda Rodop daglari nin guneybati bolumunu olusturan Dubras dagi nin guneybati eteklerinde bulunmaktadir Karasu Nehri nin vadisinde onun sag kolu olan kiyisinda yer almaktadir Yunan sinirindan 22 km kuzeyinde Bansko nun 51 km guneyindedir Blagoevgrad dan 112 km Sofya dan ise 212 km uzakta kalmaktadir Karayollari kavsagidir Kent yakininda sicak su kaplicalari Bansko yer almaktadir TarihSehir merkezinin yakinlarinda Dalmacyalilarin zafer kutlamalari icin MS II yuzyilda Romalilar tarafindan kurulmus sehir surlari kalintilari vardir Sehrin adi Nikopolis ad Nestrum idi 1986 da butce eksikliginden durdurulan arkeolojik kazilara tekrar baslanmistir Bugunku sehir merkezi ise XV yuzyilda Osmanlilarca kurulmustur kaynak belirtilmeli Ilk kez 1445 ten itibaren 525 numarali Osmanli tahrir defterlerinde bahsedilen yerlesim 137 haneli buyuk bir Hristiyan koyu olarak tanimlanir Yaklasik 600 kisilik nufusuyla bolgenin en buyuk yerlesimidir Bundan sonra Nevrakop inanilmaz hizli bir bicimde gelisir ve bir yuzyil icinde Muslumanlarin cogunlukta oldugu bir sehre donusur 1453 1454 yillarinda Osmanli vergi memurlari 265 Hristiyan 12 Musluman hane olmak uzere toplam 1250 nufus kaydederler 1454 1517 yillari arasinda onemli degisim gozlenir Bulgar Hristiyan koylerine Muslumanlar ve Anadolu dan Yorukler yerlesmeye baslar 70 numarali Osmanli Tahrir defterinde 1517 yilinda 167 Musluman hanesiyle birlikte 319 Hristiyan haneden yani toplamda 2070 nufustan olusan hane sayimindan bahsediliyor Yerlesim 1445 te 4 Musluman nufustan olusurken 72 yilda Musluman nufusu cok onemli bir artisla 34 oluyor Musluman sayisinin artisi 1529 yilinin 167 numarali Tahrir defterinde acik olarak gozukuyor Muslumanlar 281 haneye Hristiyanlarsa 385 haneye ulasiyorlar Bunun anlami 4000 nufus ile 42 si Musluman olan bir sehir haline geldi 1569 70 yilinin tahrir defterlerinde ise daha farkli bir egilim gozleniyor 1529 yilindan sonraki 14 yil boyunca oran degisiyor Hristiyanlar 186 haneye duserken Muslumanlar ise daha yavas artarak 318 haneye ciktilar 1569 70 yilinin kayitlari koyden bir gocun gerceklesmis oldugunu gosteriyor Bunun sonucunda sehir nufusundaki Musluman orani 63 oluyor Mahalle sayisi da ayni egilimi betimliyor 1529 yilinda 5 Musluman 13 Hristiyan mahallesi varken 1569 da 13 Musluman 6 Hristiyan mahallesi oluyor Goce Delcev e Rumeli Beylerbeyi Karaca Pasanin oglu Mehmet bey okul ve cami yaparak sehrin gelismesinde katkida bulunuyor Karaca Pasa 1456 da Belgrad a vefat ediyor Oglu Mehmet bey muhtemelen onun mimari tarzini gosterdigi icin 1480 90 yillarinda Camii yapiyor 1512 de olumunden biraz once Sultan II Bayezid in favorisi Koca Mustafa Pasa Nevrakop a okul ve hamam ile birlikte bir cami daha yaptiriyor Bu yapilara 1529 yilinin tahrir defterlerinde bahsediliyor Kayitlara gore Mehmet bey Karasu Nehri uzerine bir kopru yaptirmis ve onun idame masrafini Nevrakop ve Drama daki 10 su degirmeninin Selanik teki 50 dukkan ve odanin Filibe deki onemli mulkler gibi toplam her seyin tutari 57 000 akce ediyordu yillik kirasina karsi devretmistir Koca Mustafa Pasa nin Nevrakop taki yapitlari Rumeli deki farkli yerlerin onemli vakif mallarindan finanse edilmisti Nevrakop un kazalarindan 5 koy de ayni yerden finanse ediliyordu 1565 yilinin 6 numarali muhimme defterindeki tanimlanan emirle Nevrakop ta yeni Camii ihtiyaci sorunu Kanuni Sultan Suleyman in oglu Sehzade Mehmet in anisina yaptirdigi camii ile son bulur 1569 70 yilinin tahrir defterleri de Nevrakop un Islami bir merkez olarak artan onemi hakkinda daha fazla bilgi verirler Artik 3 Cuma Camii ve 7 Mescitten bahsediliyordu Tutanaklar bolgede 12 imam 14 muezzin 4 ogretmen ve cok sayida Musluman Hristiyan zanaatkar terzi ayakkabici demirci yorganci kuyumcu ve marangoz oldugunu gosteriyor Goce Delcev in kazalarinin koylerinde de benzer Muslumanlasma sureci goruldu 1445 yili Tahrir defterine gore her bolgede daha onceden Musluman yoktu 1453 54 yilinda kisitli sayida gosteriliyordu Ancak 1529 a gelindiginde Nevrakop un kazalarinin koylerinin 13 u Musluman di 1569 70 e gelindiginde ise nufusun 28 i Musluman di Bu surec sehirdekiyle ayni iki ozellikle tanimlanir 1517 yilindan sonra Turklerin Yoruklerin yerlestirilmesi ve Bulgarca konusan kirsal nufusun bulundugu bolgelerde Islamlasma surecinin gelismesi Nevrakop ovasinin pazari olarak kurulan yerlesim ilk kez 1625 yilinda nufusta sehir olarak kaydedilmistir Osmanli doneminde zanaat merkezi olarak gelismistir Kucuk ve buyuk bas hayvanlarin koyun inek vb canlarinin uretimiyle meshurdu Pirinlerin ve Rodoplarin koyun suruleri icin en meshur canlar bu gelenek sadece burada korunabilmistir Eyer semer ve deri isleme zanaatlari da oldukca gelismisti Kasabada 14 yuzyilin ikinci yarisi suresince ve daha sonra da yillik ticaret pazarlari buyuk panayirlar gerceklesti Osmanli egemenliginin son yillarinda Selanik vilayetinin Serez Siroz sancagina bagli bir kazaydi ve o zamanki adi Nevrakop tu Cuma Selanik vilayetinin iki belli basli parcasi idi bir kaza i cuma Nami i digerle Kayilar digeri de Cuma i Bala bugunku Blagoevgrad idi 1900 yilina gelindiginde 123 koyuyle birlikte Nevrakop un tum kazalarinda 12 500 Turkce konusan musluman 26 960 Bulgarca konusan Musluman ve 35 310 Bulgarca konusan Hristiyan vardi Ancak bu bolgede Rumlar ve Ulahlar az miktarda da olsa bulunduklarindan numaralandirmada goz ardi edilmistilerdir 93 Harbi ve Ayastefanos Antlasmasindan sonra Nevrakop sehri tum Makedonya gibi Osmanli topraklarinda kaldi Bulgarlarin milli uyanis surecinde bu bolgede faaliyet alaniydi Ilinden uyanisi daha sonra Ic Makedonya Devrimci Orgutu suresince Bulgar haydudu ve bolgede aktif katilim saglamislardir Goce Delcev Bulgar milli uyanis surecinde Osmanli ya en cok ayaklanan kasabalardan birisi olmustur Kiliseler manastirlar laik okullar hatta kizlar ve erkekler icin ayri okullar umumi kultur merkezleri insa edilmistir Berlin Antlasmasi na uygun olarak Osmanli da kalan Nevrakop 1912 yilinin ekim ayinda Balkan Savasi nda Bulgaristan topraklarina katilmistir Sehir Selanik ve Drama dan kacan bircok Bulgar multeciye kucak acmistir Demografik yapiSon yapilan sayima gore Gotse Delcev Belediyesinde koyler dahil toplam 32 784 kisi yasamaktadir Bunlarin 50 5 ini kadinlar olusturmaktadir Nufus yogunlugu 103 8 kisi km2 ile ulkedeki ortalama nufus yogunlugunun 71 8 kisi km2 oldukca ustundedir Sehirde 22 498 ona bagli koylerde ise toplam nufusun 37 sini olusturan 12 251 kisi yasamaktadir Yil Gotse Delcev Nufusu Blagoevgrad ili Nufusu 1975 28 915 321 8541985 32 110 344 1951992 33 074 351 6372001 32 571 341 1732005 32 782 334 907 Son yillarda nufus Turkiye ye goc ile bagli olarak azalma egilimindedir Bu durum ozellikle koylerde etkili oluyor Ayni zamanda koylerden Gotse Delcev e de goc gozlenmekte Dogal nufus artis hizi ulke ortalamasindan daha yuksek olarak 46 dir Yas dagilimi ise ulke ortalamasindan daha olumlu bir tabla ciziyor Calisan nufus 19 272 kisi ile toplam nufusun 58 9 unu cocuk nufusu 7 183 kisi ile toplam nufusun 22 sini yasli nufus 6 261 kisi ile toplam nufusun 19 1 ini olusturmaktadir SiyasetEkonomiUlasimGotse Delcev in ulkenin geri kalaniyla ulasimi yalniza karayoluyla saglanir Sofya Filibe Blagoevgrad Bansko Dobriniste ve bolgedeki tum koylerden sehre duzenli otobus hatlari vardir Sehirde uc tane otobus istasyonu vardir Merkez Otogari Byalo More caddesi tel 35975123547 23367 23597 Bati Otogari tel 35975122417 Ozel otogar 35975123811 Toplum KurumlariKutuphane Tiyatro Okul MuzeDis baglantilarGotse Delchev Belediyesinin sehirleri ve koyleri 3 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gotse Delchev fotograflari 11 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde KaynakcaBulgaristan daki bir yerlesim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz