Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nigia, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı eski bir yerleşimdir. Günümüzde Esentepe adıyla Borçka ilçesinin İbrikli köyünün mahallesidir. Nigia, Borçka kasabası ile İbrikli köyü arasında yer alır.
Tarihçe
Bir Gürcü köyü olan Nigia (ნიგია), Türkçeye Nigiya veya Nigaya (نیكایا) olarak girmiştir. Ruslar ise bu yer adını Nagia (Нагиа) olarak yazmıştır.
Nigia tarihsel Gürcistan'ın güneybatı bölümünü oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ilk yarısından itibaren Gürcülerden ele geçirmiştir. Köydeki kilise kalıntıları bu dönemden kalmış olmalıdır ve bu kilise kötün Osmanlı döneminden önce de bir yerleşim olduğunu göstermektedir. Bunula birlikte bu yerleşim eski Osmanlı kayıtlarında yer almamıştır.
Nigia, 19. yüzyılın ikinci yarısında Trabzon vilayetinin dört sancağından biri olan Lazistan sancağına bağlı Gonio nahiyesinde yer alıyordu. Ancak 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde ayrı köy olarak yer almamıştır.
Nigia, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. 1886 nüfus tespitinde Nagia (Нагиа) olarak kaydedilmiş olan köy, Barum sancağının Gonio kazasına bağlıydı. Ebrika nahiyesinin dört köyünden biriydi. Nigia'nın nüfusu, 25'i erkek ve 20'si kadın olmak üzere, 13 hanede yaşayan 45 kişiden oluşuyordu. Bu nüfusun tamamı, Müslüman Gürcü anlamımda "Acarlar" (Аджарцы) adıyla kaydedilmiştir. 1890'ların başında Klarceti bölgesini gezen Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze Nigia'nın 15 hanedan oluştuğunu, Nigia tepesinde bir kilisenin yıkıntılarının bulunduğunu yazmıştır.
Nigia köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. Bu durum, 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla da Sovyet Rusya tarafından kabul edildi. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında, 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca Nigia Türkiye'ye bırakıldı.
Nigia veya Nigya, Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Tekeli olarak değiştirildi. 1926 tarihli nüfus tespitinde Tekeli köyü 5 haneden oluşuyordu. Bu sırada köyde, 18'i erkek ve 9'u kadın olmak üzere 18 kişi yaşıyordu. Nigia köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Tekeli" adıyla bir köy olarak geçer. Bu tarihte köy Artvin vilayeti merkez kazasının Borçka nahiyesine bağlıydı. Ancak 1935 genel nüfus sayımında köy olarak yer almamış olması, Nigia'nın bu iki tarih arasında İbrikli köyüne bir mahalle olarak bağlandığını göstermektedir. Nigia, günümüzde de "Esentepe" adıyla bu köyün bir mahallesidir.
Nigia’daki köy kilisesinin 19. yüzyılın son çeyreğinde yıkıntıları mevcuttu. Günümüzde ise kilse tamamen ortadan kalkmıştır.
Kaynakça
- ^ "Kırım ve Kafkas Haritası - "Borçha paftası"". 10 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2022.
- ^ "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 118". 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2022.
- ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcüler ve Gürcistan'daki Köyleri (Gürcüce), Tiflis, 1913, s. 147" (PDF). 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 11 Ekim 2022.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi: 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 381. .
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), "Batum okrugu", sıra no: 1263, Tiflis, 1893". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
- ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcüler ve Gürcistan'daki Köyleri (Gürcüce), Tiflis, 1913, s. 147" (PDF). 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 11 Ekim 2022.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Nisan 2022.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 2010 (birinci basım: 1927), s. 143.]
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 78.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 136, .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nigia Artvin ilinin Borcka ilcesine bagli eski bir yerlesimdir Gunumuzde Esentepe adiyla Borcka ilcesinin Ibrikli koyunun mahallesidir Nigia Borcka kasabasi ile Ibrikli koyu arasinda yer alir TarihceBir Gurcu koyu olan Nigia ნიგია Turkceye Nigiya veya Nigaya نیكایا olarak girmistir Ruslar ise bu yer adini Nagia Nagia olarak yazmistir Nigia tarihsel Gurcistan in guneybati bolumunu olusturan bolgelerden biri olan Klarceti de yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi 16 yuzyilin ilk yarisindan itibaren Gurculerden ele gecirmistir Koydeki kilise kalintilari bu donemden kalmis olmalidir ve bu kilise kotun Osmanli doneminden once de bir yerlesim oldugunu gostermektedir Bunula birlikte bu yerlesim eski Osmanli kayitlarinda yer almamistir Nigia 19 yuzyilin ikinci yarisinda Trabzon vilayetinin dort sancagindan biri olan Lazistan sancagina bagli Gonio nahiyesinde yer aliyordu Ancak 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde ayri koy olarak yer almamistir Nigia 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi 1886 nufus tespitinde Nagia Nagia olarak kaydedilmis olan koy Barum sancaginin Gonio kazasina bagliydi Ebrika nahiyesinin dort koyunden biriydi Nigia nin nufusu 25 i erkek ve 20 si kadin olmak uzere 13 hanede yasayan 45 kisiden olusuyordu Bu nufusun tamami Musluman Gurcu anlamimda Acarlar Adzharcy adiyla kaydedilmistir 1890 larin basinda Klarceti bolgesini gezen Gurcu tarihci Zakaria Cicinadze Nigia nin 15 hanedan olustugunu Nigia tepesinde bir kilisenin yikintilarinin bulundugunu yazmistir Nigia koyu Birinci Dunya Savasi nin sonunda Ruslarin bolgeden cekilmesinin ardindan bir sure Gurcistan in sinirlari icinde kaldi Bu durum 7 Mayis 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi yla da Sovyet Rusya tarafindan kabul edildi Ancak Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi uyarinca Nigia Turkiye ye birakildi Nigia veya Nigya Turkce olmadigi icin koyun adi 1925 yilinda Tekeli olarak degistirildi 1926 tarihli nufus tespitinde Tekeli koyu 5 haneden olusuyordu Bu sirada koyde 18 i erkek ve 9 u kadin olmak uzere 18 kisi yasiyordu Nigia koyu 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Tekeli adiyla bir koy olarak gecer Bu tarihte koy Artvin vilayeti merkez kazasinin Borcka nahiyesine bagliydi Ancak 1935 genel nufus sayiminda koy olarak yer almamis olmasi Nigia nin bu iki tarih arasinda Ibrikli koyune bir mahalle olarak baglandigini gostermektedir Nigia gunumuzde de Esentepe adiyla bu koyun bir mahallesidir Nigia daki koy kilisesinin 19 yuzyilin son ceyreginde yikintilari mevcuttu Gunumuzde ise kilse tamamen ortadan kalkmistir Kaynakca Kirim ve Kafkas Haritasi Borcha paftasi 10 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2022 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 1927 s 118 6 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2022 Zakaria Cicinadze Musluman Gurculer ve Gurcistan daki Koyleri Gurcuce Tiflis 1913 s 147 PDF 19 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 11 Ekim 2022 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt 8 cilt s 381 ISBN 9789157871117 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Batum okrugu sira no 1263 Tiflis 1893 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2022 Zakaria Cicinadze Musluman Gurculer ve Gurcistan daki Koyleri Gurcuce Tiflis 1913 s 147 PDF 19 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 11 Ekim 2022 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Nisan 2022 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 2010 birinci basim 1927 s 143 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 78 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 136 ISBN 9789941478178