Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nueva Planta kararları (İspanyolca: Decretos de Nueva Planta, Katalanca: Decrets de Nova Planta), İspanya'nın ilk Bourbon kralı olan V. Felipe tarafından 1707 ve 1716 yılları arasında, İspanya Veraset Savaşı sırasında ve Utrecht Antlaşması ile savaş bittikten kısa bir süre sonra imzalanan bir dizi kararnameye verilen isimdir.
Tarihçe
Savaş sırasında Avusturyalı Charles'ın İspanyol tahtlarına iddiasını destekleyen ve anavatanı Fransa'yı merkezileştirilmiş bir devlet modeli olarak alan, Aragonlular'ın hareketlerini isyan olarak gören ve öfkelenen V. Felipe, kurumları, ayrıcalıkları ve eskiden Aragon Tacının (Aragon, Katalonya, Valensiya ve Balear Adaları) parçası olan hemen hemen tüm bölgelerin fueros ayrıcaklarını (Feodalizm'e benzer) ortadan kaldırdı. Felipe'nin bu fikirlerini takiben Kararnameler, Aragon Krallığı'ndaki tüm bölgelerin (Aran Vadisi hariç) Kastilya yasalarına göre yönetilmesine ve bu bölgeleri yeni ve neredeyse tek tip yönetilen, merkezi bir İspanya'ya bağladı.
Diğer tarihi bölgeler (Navarra ve diğer Bask bölgeleri), başlangıçta Navarra'lı III.Henry'nin soyuna ait olarak gördükleri V. Felipe'yi destekledi, ancak V. Felipe'nin özerk bölgeleri baskılaması ve Bask ayaklanmasını bastırmak için yaptığı askerî harekâtlardan sonra, bu desteklerinde geri adım attılar.
İmtiyazları ortadan kaldıran yasalar 1707'de Valensiya ve Aragon'da, 1715'te Mallorca ve diğer Balear Adaları'nda (O sırada Büyük Britanya Krallığı kontrolünde olan Minorka hariç) ve son olarak 16 Ocak 1716'da Katalonya'da ilan edildi.
Etkileri
Kararnameler, hem haklar hem de hukuk açısından artık Kastilya ve Aragon dili arasında ayrım gözetmeyen bir İspanyol vatandaşlığı veya milliyeti yarattı. Bask bölgesi haricinde iç sınırların hepsi kaldırdı. Tüm İspanyollara Amerikan kolonilerinde ticaret yapmaları için ödenek verildi (eskisi gibi sadece Kastilyalılar değil). Bundan sonra, üst düzey devlet memurları doğrudan Kral'ın saray şehri olan Madrid'den atandı ve bu bölgelerdeki çoğu kurum kaldırıldı. Mahkemeler yalnızca, hükûmetin tek resmi haline gelen, Latince, Katalanca ve diğer İspanyolca dillerinin yerini alan Kastilya dilinde sunulabilir ve tartışılabilir oldu.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nueva Planta kararlari Ispanyolca Decretos de Nueva Planta Katalanca Decrets de Nova Planta Ispanya nin ilk Bourbon krali olan V Felipe tarafindan 1707 ve 1716 yillari arasinda Ispanya Veraset Savasi sirasinda ve Utrecht Antlasmasi ile savas bittikten kisa bir sure sonra imzalanan bir dizi kararnameye verilen isimdir TarihceSavas sirasinda Avusturyali Charles in Ispanyol tahtlarina iddiasini destekleyen ve anavatani Fransa yi merkezilestirilmis bir devlet modeli olarak alan Aragonlular in hareketlerini isyan olarak goren ve ofkelenen V Felipe kurumlari ayricaliklari ve eskiden Aragon Tacinin Aragon Katalonya Valensiya ve Balear Adalari parcasi olan hemen hemen tum bolgelerin fueros ayricaklarini Feodalizm e benzer ortadan kaldirdi Felipe nin bu fikirlerini takiben Kararnameler Aragon Kralligi ndaki tum bolgelerin Aran Vadisi haric Kastilya yasalarina gore yonetilmesine ve bu bolgeleri yeni ve neredeyse tek tip yonetilen merkezi bir Ispanya ya bagladi Diger tarihi bolgeler Navarra ve diger Bask bolgeleri baslangicta Navarra li III Henry nin soyuna ait olarak gordukleri V Felipe yi destekledi ancak V Felipe nin ozerk bolgeleri baskilamasi ve Bask ayaklanmasini bastirmak icin yaptigi askeri harekatlardan sonra bu desteklerinde geri adim attilar Imtiyazlari ortadan kaldiran yasalar 1707 de Valensiya ve Aragon da 1715 te Mallorca ve diger Balear Adalari nda O sirada Buyuk Britanya Kralligi kontrolunde olan Minorka haric ve son olarak 16 Ocak 1716 da Katalonya da ilan edildi EtkileriKararnameler hem haklar hem de hukuk acisindan artik Kastilya ve Aragon dili arasinda ayrim gozetmeyen bir Ispanyol vatandasligi veya milliyeti yaratti Bask bolgesi haricinde ic sinirlarin hepsi kaldirdi Tum Ispanyollara Amerikan kolonilerinde ticaret yapmalari icin odenek verildi eskisi gibi sadece Kastilyalilar degil Bundan sonra ust duzey devlet memurlari dogrudan Kral in saray sehri olan Madrid den atandi ve bu bolgelerdeki cogu kurum kaldirildi Mahkemeler yalnizca hukumetin tek resmi haline gelen Latince Katalanca ve diger Ispanyolca dillerinin yerini alan Kastilya dilinde sunulabilir ve tartisilabilir oldu Kaynakca a b Stanley G Payne A History of Spain and Portugal Vol 2 24 Haziran 2002 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2008