Nûbihara Biçukan Türkçe karşılığı çocukların Baharı 1683 yılında Ahmed i Hani tarafından kaleme alınan K

Nûbihara Biçukan (Türkçe karşılığı Çocukların Baharı), 1683 yılında Ahmed-i Hani tarafından kaleme alınan Kürtçe manzum eser. Hani bu eseri Kürdistan medreselerinde Kürtçe eğitim vermek için yazmıştır. Kitap Kürtçe-Arapça manzum bir sözlük olup, Kürt tarihindeki ilk Kürtçe sözlük sayılmaktadır.

Kürtçe manzum sözlük geleneğinin başlangıcı olan eser, 17. yüzyıldan günümüze kadar Kürt medreselerinde okunan, ders kitabı olarak da okutulan ve ezberletilen bir kitap olup, kendinden sonraki birçok Kürtçe manzum sözlüğe de ilham vermiştir. Örneğin, Hani'nin öğrencisi olan İsmail Beyazidi (1655-1710) de Gulzar isimli Kürtçe (Kurmancî)-Arapça-Farsça bir sözlük kaleme almıştır.

Sözlük bölümündeki kelimelerin yazılış şekli hem Arapça-Kürtçe hem de Kürtçe-Arapça olarak yazılmış. Ahmed-i Hani, karşılıklı kelime ve ifadeleri birbirine bağlamada kullandığı anlatım dilini ise tamamen Kürtçenin Kurmanci lehçesiyle yazmıştır.

Kaynakça

^ Zinar, Zeynelabidîn. "Medrese Education in Northern Kurdistan", çeviri: Martin van Bruinessen, Les Annales de l’Autre Islam 5 (1998)
^ Nûbihar, Ehmedê Xanî, Kurdî, Roja Nu, kurdî, Sverige/Stockholm, 1986, 80 rûpel, . Çeviren: Zeynelabidin Zinar.
^ Tek, Ayhan. "Mem û Zîn ve Hüsn ü Aşk Karşılaştırması Bağlamında Klasik Kürt ve Türk Edebiyatı Üzerine Notlar". academia.edu. Academia. 31 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2017.
^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2017.
^ Pertev, Ramazan; Mîrsadu’l-Etfal (Şahrahê Kûdekan) Ferhenga Menzûm a Kurdî-Farisî (Vekolîn-Tekst) (Manzum Bir Kürtçe-Farsça Sözlük Olan "Mirsadu'l Etfal" 'In Transkripsiyon Analiz Ve Metin İncelemesi), Mardin Artuklu Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü, Kürt Dİli ve Kültürü A.B.D. Yüksek Lisans Tezi,s. 8
^ Öztürk, Mustafa; “Manzum Sözlüklerden Sübha-i Sıbyân ile Kürtçe’deki İlk Manzum Sözlük Nûbehara Biçûkan Arasında Bir Karşılaştırma” 19 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The Journal of Mesopotamian Studies, C: 1/1, Yaz 2016, s. 1-32., s. 6

Konuyla ilgili yayınlar

Öztürk, Mustafa. (2016); “”, The Journal of Mesopotamian Studies, C: 1/1, Yaz 2016, s. 1-32.
Ümit Işık (2015); "Kürtçe Sözlükler Üzerinde Bir Çalışma (1655-1990)". Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 155-169.
Ayhan, Tek (2011); LI DOR BEHSA PATRONAJÊ MEM û ZÎNA EHMEDÊ XANÎ. MUKADDİME, 3(3).
Pertev, Ramazan (2012); Mîrsadu'l-Etfal (Şahrahê Kûdekan) Ferhenga menzûm a Kurdî-Farisî (Vekolîn-Tekst) / Mîrsadu'l-Etfal (Şahrahê Kûdekan) Kürtçe-Farsça manzum sözlük (İnceleme-Metin), Mardin Artuklu Üniversitesi / Yaşayan Diller Enstitüsü / Kürt Dili ve Kültürü Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi
Uzun, M. (2010); Kürt edebiyatına giriş (Vol. 73). Ithaki Publishing.
Şerh ve Çeviri: Kadri Yıldırım (2008); Ehmedê Xanî Külliyatı 1: Nûbehara Biçûkan, Avesta Yayınları, 384 sayfa.

[1] Zinar, Zeynelabidîn. "Medrese Education in Northern Kurdistan", çeviri: Martin van Bruinessen, Les Annales de l’Autre Islam 5 (1998)

[2] Nûbihar, Ehmedê Xanî, Kurdî, Roja Nu, kurdî, Sverige/Stockholm, 1986, 80 rûpel, . Çeviren: Zeynelabidin Zinar.

[3] Tek, Ayhan. "Mem û Zîn ve Hüsn ü Aşk Karşılaştırması Bağlamında Klasik Kürt ve Türk Edebiyatı Üzerine Notlar". academia.edu. Academia. 31 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2017.

[4] "Arşivlenmiş kopya". 20 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2017.

[5] Pertev, Ramazan; Mîrsadu’l-Etfal (Şahrahê Kûdekan) Ferhenga Menzûm a Kurdî-Farisî (Vekolîn-Tekst) (Manzum Bir Kürtçe-Farsça Sözlük Olan "Mirsadu'l Etfal" 'In Transkripsiyon Analiz Ve Metin İncelemesi), Mardin Artuklu Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü, Kürt Dİli ve Kültürü A.B.D. Yüksek Lisans Tezi,s. 8

[6] Öztürk, Mustafa; “Manzum Sözlüklerden Sübha-i Sıbyân ile Kürtçe’deki İlk Manzum Sözlük Nûbehara Biçûkan Arasında Bir Karşılaştırma” 19 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The Journal of Mesopotamian Studies, C: 1/1, Yaz 2016, s. 1-32., s. 6