Ok açılı kanat, yüksek hızlı uçaklarda kullanılan bir kanat tipi olup, adını uçağa üstten bakıldığında kanatların uçları geriye çekilmiş bir biçimde ok şekline benzemesinden almıştır. Geriye çekilmiş kanatlar geri ok açısını ifade ederken, tarihte ileri ok açılı kanatlara sahip uçaklar da görülmüştür. Ok açılı kanatların varolması sebebi ses hızına yakın hızdaki bir havanın kanat profili üzerindeki davranışıdır.
Faydaları ve Tarihi
Ok açılı kanatlar, genelde muharebe uçakları olmak üzere jetler, iş jetleri ve gibi uçuşunun bir kısmını ses hızına yakın hızlarda gerçekleştiren uçaklarda görülür. Ok açısının koyulmasının temel sebebi kritik mach sayısını artırmaktır. Kritik mach sayısı, ses hızına yakın hızlarda seyreden havanın kanat profilinin üst yüzeyinde hızlanması ve ses hızına ulaşması durumunda uçağın sahip olduğu hıza denir. Kritik mach sayısında seyreden bir uçağın kanadı üzerinde görülür. Bu da sürüklemeyi arttıran sebeplerden birisi olarak hem daha fazla , hem de uçuş esnasında meydana getirdiği sarsıntılarla kanat zorlamasına ya da kontrol kaybına sebep olabilir.
Ok açısının çalışma prensibi ise, en basit anlamıyla geometriyle ilgilidir. Ok açısı bulunmayan kanatlarda akış kanada tamamen dik gelir ve kanat üzerinden hızlanarak akıp gider, fakat ok açısı bulunan kanatlarda, hücum kenarıyla karşılaşan hava kenara dik değildir ve burada hesaba katılacak akışkan hızı da, akışkanın kendisine ait hız değil, kenara dik uzanan hız bileşenidir. Böylelikle uçağın hesaba katılacak kritik mach sayısı uçağın, daha doğrusu uçağın içerisinde seyrettiği havanın hücum kenarına ulaştığı hız değil, bu hızın ok açısının kosinüsüyle çarpımı olur.
Örneğin ok açısı bulunmuyorken bir uçağın kritik mach sayısı 0.85 M olsun. Eğer bu kanatlara 10 derece ok açısı verilirse 0.8631 olur. (0.85/cos10).
İleri ok açılı kanat
Ters ok açılı bir uçak tasarlamak, üretmek, hatta uçurmak imkânsız değildir, zira böyle bir uçağın dengeli (stabil) olmaması beklenen bir sonuçtur. Genellikle yanal stabilize sorunları sıklıkla görülmektedir. Buna mukabil, dengesiz davranış gösteren ters ok açılı kanada sahip uçaklar çeviklik ve manevra kabiliyeti konusunda benzerlerine fark atabilmektedir. 1984 yılında bu teknolojiyi denemek için projesi gerçekleştirilmiş, uçağın gelişmiş bir manevra kabiliyetine sahip olduğu görülmüştür. Yine Su-47 Berkut muharebe uçağı da bu teknolojiyi kullanmaktadır; ve dengesizlik bilgisayar sistemleri ve elektronik donanımlı (telli) uçuş sistemi ile giderilmiştir.
Ters ok açılı kanatlar, fazla açı verilmeden bugün , planörlerde, ağırlık merkezinin öne doğru ve taşıma merkezine yakın bir konuma çekilmesi için kullanılabilmektedir.
Tarihçe
Ok açılı kanatlar, 1910 başlarında tarafından denenmiş [1]30 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ve 1920 sonlarına doğru ve 1930'larda geliştirilen ve tasarımlarında yerini almıştır. [2] 19 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
O dönemde ses hızına yakın uçuş gerçekleştirebilecek pek uçak olmadığından ilgi sadece akademik düzeyde kalmıştır. II. Dünya Savaşı sonlarına doğru ortaya çıkan uçaklarda görülmeye başlamış ve daha sonra çok önemli bir buluş olduğunun farkına varılmıştır.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ok acili kanat yuksek hizli ucaklarda kullanilan bir kanat tipi olup adini ucaga ustten bakildiginda kanatlarin uclari geriye cekilmis bir bicimde ok sekline benzemesinden almistir Geriye cekilmis kanatlar geri ok acisini ifade ederken tarihte ileri ok acili kanatlara sahip ucaklar da gorulmustur Ok acili kanatlarin varolmasi sebebi ses hizina yakin hizdaki bir havanin kanat profili uzerindeki davranisidir A B 52 Stratofortress a ait ok acisina sahip kanatlar gorunuyorFaydalari ve TarihiOk acili kanatlar genelde muharebe ucaklari olmak uzere jetler is jetleri ve gibi ucusunun bir kismini ses hizina yakin hizlarda gerceklestiren ucaklarda gorulur Ok acisinin koyulmasinin temel sebebi kritik mach sayisini artirmaktir Kritik mach sayisi ses hizina yakin hizlarda seyreden havanin kanat profilinin ust yuzeyinde hizlanmasi ve ses hizina ulasmasi durumunda ucagin sahip oldugu hiza denir Kritik mach sayisinda seyreden bir ucagin kanadi uzerinde gorulur Bu da suruklemeyi arttiran sebeplerden birisi olarak hem daha fazla hem de ucus esnasinda meydana getirdigi sarsintilarla kanat zorlamasina ya da kontrol kaybina sebep olabilir Ok acisinin calisma prensibi ise en basit anlamiyla geometriyle ilgilidir Ok acisi bulunmayan kanatlarda akis kanada tamamen dik gelir ve kanat uzerinden hizlanarak akip gider fakat ok acisi bulunan kanatlarda hucum kenariyla karsilasan hava kenara dik degildir ve burada hesaba katilacak akiskan hizi da akiskanin kendisine ait hiz degil kenara dik uzanan hiz bilesenidir Boylelikle ucagin hesaba katilacak kritik mach sayisi ucagin daha dogrusu ucagin icerisinde seyrettigi havanin hucum kenarina ulastigi hiz degil bu hizin ok acisinin kosinusuyle carpimi olur Ornegin ok acisi bulunmuyorken bir ucagin kritik mach sayisi 0 85 M olsun Eger bu kanatlara 10 derece ok acisi verilirse 0 8631 olur 0 85 cos10 Ileri ok acili kanat Ileri ok acili kanatlara sahip ucaklarin en bilinen orneklerinden Grumman X 29 bu ozelligi test etmek icin uretildi Ters ok acili bir ucak tasarlamak uretmek hatta ucurmak imkansiz degildir zira boyle bir ucagin dengeli stabil olmamasi beklenen bir sonuctur Genellikle yanal stabilize sorunlari siklikla gorulmektedir Buna mukabil dengesiz davranis gosteren ters ok acili kanada sahip ucaklar ceviklik ve manevra kabiliyeti konusunda benzerlerine fark atabilmektedir 1984 yilinda bu teknolojiyi denemek icin projesi gerceklestirilmis ucagin gelismis bir manevra kabiliyetine sahip oldugu gorulmustur Yine Su 47 Berkut muharebe ucagi da bu teknolojiyi kullanmaktadir ve dengesizlik bilgisayar sistemleri ve elektronik donanimli telli ucus sistemi ile giderilmistir Ters ok acili kanatlar fazla aci verilmeden bugun planorlerde agirlik merkezinin one dogru ve tasima merkezine yakin bir konuma cekilmesi icin kullanilabilmektedir TarihceOk acili kanatlar 1910 baslarinda tarafindan denenmis 1 30 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ve 1920 sonlarina dogru ve 1930 larda gelistirilen ve tasarimlarinda yerini almistir 2 19 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde O donemde ses hizina yakin ucus gerceklestirebilecek pek ucak olmadigindan ilgi sadece akademik duzeyde kalmistir II Dunya Savasi sonlarina dogru ortaya cikan ucaklarda gorulmeye baslamis ve daha sonra cok onemli bir bulus oldugunun farkina varilmistir Ayrica bakinizDelta kanat Mach sayisi Kritik mach sayisi Theodore von Karman