Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Olbia (Sardunyaca: Terranoa, Gaddurosu: Terranoa), İtalya'da Sardinya Özerk Bölgesi'nin kuzeydoğusunda, 2005'ten itibaren Tempio Pausania kenti ile birlikte Olbia-Tempio ili'nin ortaklaşa merkezi olan bir kent ve bir komün.
| Olbia | |
|---|---|
Comune di Olbia | |
 | |
  Olbia | |
| Ülke |  İtalya |
| Bölge | Sardinya |
| İl | Sassari |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Settimo Nizzi (Forza Italia) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 383,64 km² |
| Rakım | 10 m |
| Nüfus (30 Mayıs 2018) | |
| • Toplam | 60,345 |
| • Yoğunluk | 160/km² |
| Zaman dilimi | (OAS) |
| • Yaz (YSU) | (OAYS) |
| Posta kodu | 07026 |
| Alan kodu | 0789 |
Resmî site www.comune.olbia.ot.it | |
Tarihçe
Olbia çok eski antik bir şehirdir. Arkeolojik kalıntılara göre Fenikeliler tarafından kurulduğu anlaşılmaktadır. Ama şehrin ismi antik Grek asıllı olup Grek kolonicilerin de bu eski şehirde yerleştiklerine işaret etmektedir. Sonra Kartacalılar eline geçmiştir. MÖ 236'da tüm Sardinya ile birlikte antik Romalılar eline geçmiştir. Olbia antik Roma döneminde önemli bir deniz limanı olmuştur. Batı Roma İmparatorluğu 4. yüzyılda çöktükten sonra Olbia uzun süreli bir çökme göstermiştir. Vandallar denizden hücum ederek şehri limanını ve limandaki bütün gemileri ellerine geçirip talan edip yakmışlardır. 6. yüzyıl sonlarına doğru şehrin ismi Phausina olarak geçmektedir ve şehrin nüvesinin deniz kenarında limandan daha çok korunaklı olan San Simplicio tepesine nakil edildiği kabul edilmektedir. Fakat son yıllarda yapılan kazılar liman şehrini de ticareti ve işlevleri çok azalmakla beraber bu dönemde de ayakta olduğuna işaret etmektedir.
8.-12. yüzyıllarda Sardinya Arapların devamlı hücumlarına ve istilasına hedef olmuştur. Araplar özellikle Olbia yakınlarında bulunan gümüş madenlerine hedef almışlardır. Belli dönemlerde Olbia ve Sardinya adası Arapların işgalinde ve idaresinde kalmıştır. Bu sıralarda Sardinya adasının Bizans İmparatorluğu'dan tamamen ayrıldığı bilinmektedir. Bu dönem sonunda adada Hristiyan idare Cagliarı, Torres, Arborea ve Gallura olarak "Giudicale" adı verilen dört küçük devlete bölünmüştür. Olbia Gallura idaresinin merkezi olmuştur. Bu dönemden kalan bir kale, Paülazza Sa Castle, günümüzdeki şehir merkezinden 5 km uzaktadır.
1323'te Sardinya İspanya'dan gelen Aragon Krallığı tarafından ele geçirilmiştir. Bu idare altında ada feodal olarak idare edilmiş ve malikaneler ve feodal araziler ile Sardinya sömürülmüştür. Şehir ve limanı önemlerini kaybetmiş ve kıyılar çok sağlıksız sıtma yatakları olmuştur. İspanyollar batı Sardinya'ya nispeten önem vermişler doğudaki şehirler ve Olbia gittikçe çökmüştür. Sardinya kıyıları Osmanlı-Mağrip ve Hristiyan-Malta korsanlarının cirit attıkları kıyılar olmuştur. Bu arada 1553'te Olbia Turgut Reis tarafından ele geçirilmiş ve talan edilmiştir. Sahilde yaşayanlar adanın içlerine göçmüşler ve sahil yerleşkeleri büyük nüfus çöküşüne sahne olmuşlardır. 1559'da Olbia'da ancak 90 ocak bulunduğu (380-400 kişi); 17. yüzyıl sonunda ise Olbia nüfusunun sadece 240 kişi olduğu belgelidir.
Bu durum 19. yüzyıl ikinci yarısına kadar devam etmiştir. 1962'de Olbia şehri Sardinya krallığı beratıyla "Terranova Pausinas" olarak isimlendirilmiş ve yenileme yavaş yavaş başlamıştır. 1881'de demiryolu gelmiş ve Aranci Körfezine doğru uzatılmıştır. Şehir merkezi yenilenmeye başlamıştır. Bu dönemde Olbia'nın çoğunluğu balıkçı olan nüfusu 3000'e varmıştır.
1870'te liman yenileştirilmiştir; ama 1880'da Sardinya'dan İtalya ana karasında bulunan Civitavecchia'ya düzenli yolcu ve ticari eşyayı istimli gemilerle taşıma seferleri Olbia limanından Figari körfezine nakledilmiştir ve Olbia'dan parlamentoya devamlı istekler ve bir halk isyanı sonunda ancak 1920'de bu seferler Olbia'dan yeniden yapılmaya başlamıştır. Şehir yenilenmeye başlamış. Yeni parklar, deniz kıyısı yolları, villalar ve apartmanlarla modern bir şehir havasına girmiştir. Şehir Belediye Sarayı 20. yüzyıl başında Neo-Klasik ve Art Neuveau mimarı stilinde yapılmıştır. Faşist idaresi sırasında şehrin ismi 1939'da tekrar "Olbia" olarak değiştirilmiştir. II. Dünya Savaşı'nda Olbiia limanı ve şehri, (aynı Cagliari gibi) müttefiklerin bombardımanın maruz kalmış; şehrin yeni Belediye Sarayı yerle bir olmuş ve şehirde birçok sivil ölmüştür.
1960'lı yıllarda şehri civarında ve kıyılarda bulunan sıtma yatakları kurutulmuş ve sıtma ortadan kaldırılmıştır. 1960'lı yıllarda şehrin yakınlarındaki plajlar, Costa Esmeralda olarak isimlendirilerek, büyük turist çekmeye başlamış ve şehri ekonomik ve demografik olarak birden büyümeye başlamıştır. 2006'da Sardinya Özerk Bölgesi meclisi kararıyla Olbia şehri Tempio Pausania şehri ile birlikte ortaklaşa Olbia-Tempio ili merkezi olduğu kabul edilmiştir.
Coğrafi konumu
Olbia Sardinya adasının kuzeydoğusunda bulunan ticaret merkezleri ve besin endüstrisi sanayilerinin bulunduğu bir şehirdir. Şehir Sardinya'nın başlıca yazlık deniz tatili merkezlerinden biri olan turistik bölgesindedir. 2005'ten itibaren Tempio Pauisina şehri ile ortaklaşa olarak Olbia-Tempio ili merkezidir.
Nüfus gelişimi
Olbia'nin belediye sınırları içinde nüfusu (3.5.2011 tahminleri itibarıyla) 56.513 kişidir. 19. yüzyıl ve 20. yüzyılda Olbia'nin nüfusunun gelişmesi şu gösterimde görülebilir:
Kişi
Görülebilecek turistik yerler
Olbia'da görülebilecek turistik yerler şunlardır:
- San Simplicoa Katedrali: Yapımı 11.-12. yüzyıl. Romenesk mimari stilinde
- Milli Arkeoloji Muzesi
Komşu komünler
Olbia komünü şu komünlerle sınır komşusudur: Alà dei Sardi, Arzachena, Golfo Aranci, Loiri Porto San Paolo, Monti, Padru, Sant'Antonio di Gallura, Telti,
Resimler
-
![image]()
Olbia - panorama -
![image]()
Olbia - liman -
![image]()
Olbia - merkez Corso Umberto -
![image]()
Olbia - San Simplicio Katedrali -
![image]()
Olbia - Isola Bella'da yolcu limanı binası -
![image]()
Olbia Costa Smeralda Havalimanı kontrol kulesi
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Kaynak: Italyanca Wikipedia "Olbia" maddesi 25 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Italyanca Wikipedia "Olbia" maddesi25 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Olbia ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Olbia - Vikigezgin (en)2 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Olbia Belediyesi resmi websitesi13 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İtalyanca)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Olbia Sardunyaca Terranoa Gaddurosu Terranoa Italya da Sardinya Ozerk Bolgesi nin kuzeydogusunda 2005 ten itibaren Tempio Pausania kenti ile birlikte Olbia Tempio ili nin ortaklasa merkezi olan bir kent ve bir komun OlbiaKomunComune di OlbiaOlbiaUlkeItalyaBolgeSardinyaIlSassariIdare Belediye BaskaniSettimo Nizzi Forza Italia Yuzolcumu Toplam383 64 km Rakim10 mNufus 30 Mayis 2018 Toplam60 345 Yogunluk160 km Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Posta kodu07026Alan kodu0789Resmi site www comune olbia ot itTarihceOlbia cok eski antik bir sehirdir Arkeolojik kalintilara gore Fenikeliler tarafindan kuruldugu anlasilmaktadir Ama sehrin ismi antik Grek asilli olup Grek kolonicilerin de bu eski sehirde yerlestiklerine isaret etmektedir Sonra Kartacalilar eline gecmistir MO 236 da tum Sardinya ile birlikte antik Romalilar eline gecmistir Olbia antik Roma doneminde onemli bir deniz limani olmustur Bati Roma Imparatorlugu 4 yuzyilda coktukten sonra Olbia uzun sureli bir cokme gostermistir Vandallar denizden hucum ederek sehri limanini ve limandaki butun gemileri ellerine gecirip talan edip yakmislardir 6 yuzyil sonlarina dogru sehrin ismi Phausina olarak gecmektedir ve sehrin nuvesinin deniz kenarinda limandan daha cok korunakli olan San Simplicio tepesine nakil edildigi kabul edilmektedir Fakat son yillarda yapilan kazilar liman sehrini de ticareti ve islevleri cok azalmakla beraber bu donemde de ayakta olduguna isaret etmektedir 8 12 yuzyillarda Sardinya Araplarin devamli hucumlarina ve istilasina hedef olmustur Araplar ozellikle Olbia yakinlarinda bulunan gumus madenlerine hedef almislardir Belli donemlerde Olbia ve Sardinya adasi Araplarin isgalinde ve idaresinde kalmistir Bu siralarda Sardinya adasinin Bizans Imparatorlugu dan tamamen ayrildigi bilinmektedir Bu donem sonunda adada Hristiyan idare Cagliari Torres Arborea ve Gallura olarak Giudicale adi verilen dort kucuk devlete bolunmustur Olbia Gallura idaresinin merkezi olmustur Bu donemden kalan bir kale Paulazza Sa Castle gunumuzdeki sehir merkezinden 5 km uzaktadir 1323 te Sardinya Ispanya dan gelen Aragon Kralligi tarafindan ele gecirilmistir Bu idare altinda ada feodal olarak idare edilmis ve malikaneler ve feodal araziler ile Sardinya somurulmustur Sehir ve limani onemlerini kaybetmis ve kiyilar cok sagliksiz sitma yataklari olmustur Ispanyollar bati Sardinya ya nispeten onem vermisler dogudaki sehirler ve Olbia gittikce cokmustur Sardinya kiyilari Osmanli Magrip ve Hristiyan Malta korsanlarinin cirit attiklari kiyilar olmustur Bu arada 1553 te Olbia Turgut Reis tarafindan ele gecirilmis ve talan edilmistir Sahilde yasayanlar adanin iclerine gocmusler ve sahil yerleskeleri buyuk nufus cokusune sahne olmuslardir 1559 da Olbia da ancak 90 ocak bulundugu 380 400 kisi 17 yuzyil sonunda ise Olbia nufusunun sadece 240 kisi oldugu belgelidir Bu durum 19 yuzyil ikinci yarisina kadar devam etmistir 1962 de Olbia sehri Sardinya kralligi beratiyla Terranova Pausinas olarak isimlendirilmis ve yenileme yavas yavas baslamistir 1881 de demiryolu gelmis ve Aranci Korfezine dogru uzatilmistir Sehir merkezi yenilenmeye baslamistir Bu donemde Olbia nin cogunlugu balikci olan nufusu 3000 e varmistir 1870 te liman yenilestirilmistir ama 1880 da Sardinya dan Italya ana karasinda bulunan Civitavecchia ya duzenli yolcu ve ticari esyayi istimli gemilerle tasima seferleri Olbia limanindan Figari korfezine nakledilmistir ve Olbia dan parlamentoya devamli istekler ve bir halk isyani sonunda ancak 1920 de bu seferler Olbia dan yeniden yapilmaya baslamistir Sehir yenilenmeye baslamis Yeni parklar deniz kiyisi yollari villalar ve apartmanlarla modern bir sehir havasina girmistir Sehir Belediye Sarayi 20 yuzyil basinda Neo Klasik ve Art Neuveau mimari stilinde yapilmistir Fasist idaresi sirasinda sehrin ismi 1939 da tekrar Olbia olarak degistirilmistir II Dunya Savasi nda Olbiia limani ve sehri ayni Cagliari gibi muttefiklerin bombardimanin maruz kalmis sehrin yeni Belediye Sarayi yerle bir olmus ve sehirde bircok sivil olmustur 1960 li yillarda sehri civarinda ve kiyilarda bulunan sitma yataklari kurutulmus ve sitma ortadan kaldirilmistir 1960 li yillarda sehrin yakinlarindaki plajlar Costa Esmeralda olarak isimlendirilerek buyuk turist cekmeye baslamis ve sehri ekonomik ve demografik olarak birden buyumeye baslamistir 2006 da Sardinya Ozerk Bolgesi meclisi karariyla Olbia sehri Tempio Pausania sehri ile birlikte ortaklasa Olbia Tempio ili merkezi oldugu kabul edilmistir Cografi konumuOlbia nin Kuzey Sardinya ve Italya da konumu Olbia Komununun Sassari ili icinde konumu Olbia Sardinya adasinin kuzeydogusunda bulunan ticaret merkezleri ve besin endustrisi sanayilerinin bulundugu bir sehirdir Sehir Sardinya nin baslica yazlik deniz tatili merkezlerinden biri olan turistik bolgesindedir 2005 ten itibaren Tempio Pauisina sehri ile ortaklasa olarak Olbia Tempio ili merkezidir Nufus gelisimiOlbia nin belediye sinirlari icinde nufusu 3 5 2011 tahminleri itibariyla 56 513 kisidir 19 yuzyil ve 20 yuzyilda Olbia nin nufusunun gelismesi su gosterimde gorulebilir KisiGorulebilecek turistik yerlerOlbia da gorulebilecek turistik yerler sunlardir San Simplicoa Katedrali Yapimi 11 12 yuzyil Romenesk mimari stilinde Milli Arkeoloji MuzesiKomsu komunlerOlbia komunu su komunlerle sinir komsusudur Ala dei Sardi Arzachena Golfo Aranci Loiri Porto San Paolo Monti Padru Sant Antonio di Gallura Telti ResimlerOlbia Olbia panorama Olbia liman Olbia merkez Corso Umberto Olbia San Simplicio Katedrali Olbia Isola Bella da yolcu limani binasi Olbia Costa Smeralda Havalimani kontrol kulesiAyrica bakinizSassari il Sardinya Ozerk BolgesiKaynakca Kaynak Italyanca Wikipedia Olbia maddesi 25 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Italyanca Wikipedia Olbia maddesi25 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Italyanca Dis baglantilarWikimedia Commons ta Olbia ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Olbia Vikigezgin en 2 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Olbia Belediyesi resmi websitesi13 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Italyanca