Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Ekim 2018) |
Oldham, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Batı bölgesinde bir kentsel yerleşkedir. 1974-1986 döneminde Greater Manchester metropoliten kontluğuna bağlı bir ikincil metropoliten bölge olan Oldham Metropoliten Borough merkeziydi. 1985'te metropoliten kontluklara lağvedilince törensel Greater Manchester Kontluğuna bağlı tek-seviyeli yerel idare olan Oldham Metropoliten Borough'nun merkezi kenti olmuştur.
| Oldham | |
|---|---|
 | |
  Oldham | |
| Ülke |  Birleşik Krallık |
| Kurucu Ülke |  İngiltere |
| Bölge | Kuzey Batı İngiltere |
| Kontluk | Greater Manchester |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 18 km² |
| Rakım | 213 m |
| Nüfus (2011) | |
| • Toplam | 96,420 |
| • Yoğunluk | 2,234/km² |
| Zaman dilimi | UTC±00.00 (BAS) |
| • Yaz (YSU) | (BAYS) |
| Alan kodu | 061 |
Tarihsel olarak Oldham eski Lancashire kontluğunun bir parçasıydı. Kentin 19. yüzyılda birden parlayıp büyümesinden önce hiçbir tarihi önemi olmamıştır. Oldham 19. yüzyılda fabrikalaşan dokuma sanayi merkezi olarak parladı. İngiltere'de sanayi devrimi sırasında çok büyük sayıda dokuma ve tekstil sanayi fabrikası Oldham da kuruldu ve şehir 19. yüzyılda birden gelişip büyüyen "boomtown" kentlerine baş örnek oldu 20. yüzyıl hemen başlarında zirvesine erişen bu gelişme sırasında Oldham kenti sınırları içinde gece gündüz çalışan 360 kadar tekstil sektörüne ait fabrika bulunmaktaydı. Şehirde buluna pamuk eğirme tesisleri tüm Fransa ve Almanya'da bulunan pamuk eğirme tesisleri sayısından daha çok sayıdaydı. Aynı şekilde 20. yüzyıl ortalarında başlayan bir ikinci eğilim ile Oldham'ın pamuklu sanayi aynı hızla birden çöktü ve kentte bulunan tekstil sektörü fabrikalarının sonuncusu 1998'de kapandı.
Bu çabuk çöküş Oldham'ın ekonomisini ve demografisi büyük sarsıntıya uğrattı. Günümüzde Oldham yıkılmadan geride kalabilen eski büyük kırmızı tuğladan yapılmış dokuma fabrikaları ve bunlara destek sağlayan küçük bitişik kırmızı tuğladan iki katli isçi evleri ile mimarisi kaplı olan ve en önemli sektörü hizmet sektörü olan bir yerleşkedir.
Coğrafi konum
Oldham kenti Manchester şehir merkezinden 11,1 km kuzeydoğuda "Pennine Dağları" yakınında "Irk çayı" ile "Medlock Çayı" arasında bulunan 213 m rakımlı biraz yüksek arazide konumlanmıştır. Kent Londra merkezinin 264 km kuzey-kuzeybatısındadır. Kentin doğusunda 244 m rakımlı Woodward Tepesi ile Saddleworth kasabası vardır ve ayni yöndeki batı "Pennine Dağları" hemen yakınındadır. Batısı ise şehirleşmiş bir bölgede bulunmakta ve Oldham'ın hemen dışında varoşları olan ve kentle aralarında hemen hemen hiç yeşil saha bulunmayan küçük nüfuslu , , , ve Shaw and Crompton kasabaları bulunmaktadır. Şehrin bulunduğu yüksekçe tepelik, "Oldham Edge" adı verilen, sırt güneybatıya kasabası ve Manchester'a doğru rakımı tedricen düşerek devam etmektedir.
Oldham, Atlas Okyanusu'nda hemen İrlanda açıklarında bulunan "Gulfstream" adlı sıcak okyanus akımı dolayısıyla, Britanya adasının ortalarında bulunan mevkilerinde olduğu gibi, nispeten mutedil bir okyanus kıyısı iklimi gösterir. Yazları serin ve kışları ise mutedil ısılı geçer. Ama yıl boyunca devamlı ama çok şiddetli olmayan yağışlar görülür.
Oldham şehrinin merkezi yüksekçe bir mevkide olmakla beraber, bu arazide kurulan önemli yapılar 19. yüzyılda 4-5 katlı kırmızı tuğladan yapılmış büyük dokuma fabrikaları ve bunların devamlı siyah duman tüten bacalarından oluşmaktaydı. Bu fabrikalarda çalışan işçiler için hiç özen verilmeden yapılmış sokaklar dolu iki katlı sıvayla kaplanmamış kırmızı tuğladan yapılmış birbirine yapışık arka arkaya ufak kırmızı tuğla duvarla çevrili avlulu "teras" adı verilen evlerle dolu ve hiç düzgün kareler halinde planlanmamış sokakları bulunmaktaydı. Oldham'ın zengin tüccar ve fabrika sahipleri diğer Lancashire ve Yorkshire sanayi şehirlerinde olduğu gibi şehir ortalarını çok şaşalı ve süslü şehir belediye binaları ile donatmaktan kaçınmışlardı. Günümüzde diğer sanayi fabrika şehirlerinde 1. önemde mimari koruma listesine geçen birkaç mimari bakımından önemli bina bulunmakta iken, Oldham'da bu türlü 1. No'lu Listede mimari korumalı tek bina bile bulunmamaktadır. 20 yüzyıl ortasında dokuma sanayinin çökmesi ile kentin kapanan dokuma fabrikalarının çoğu ve bunların bacaları yıkılmış ve bir tepe üzerinde bulunan şehir merkezinde bayağı hatta çirkin şehir manzarasının ortaya çıkmasına neden olmuştur. 20.yy ortasında yapılan çok katlı modern "Oldham Civic Centre" Borough Yerel İdare merkezi şehrin siluetinde önemli bir yer almaktadır.
Kentin etrafındaki varoşlar da çok değişik tiptedir. Bunlar arasında yüksek yoğunluklu şehirsel yerleşkeler, araziye yayılan bahçeli varoş evleriyle dolu kasabalar ve yarı şehirleşmiş hatta kırsal köyler bulunmaktadır. Oldham ve bu varoşları "ONS Ulusal İstatistikler Ofisi" coğrafyacı ve istatistikçileri tarafından "Greater Manchester Şehirsel Alanı" içinde dördüncü büyük şehirsel birleşme alanı olarak tanımlanmaktadır.
Oldham'ın gelişmesine bir neden kentin Britanya adasının en önemli ulaşım hatları yakınında olmasıdır ve bu nitelik günümüzde de geçerlidir. Manchester etrafındaki çevre yollarında olan M60 otoyolu Oldham'in güneydoğusundan geçer ve çok işlek bir demiryolu hattı Oldham'a güneydoğudan girip; kentin merkezinden geçip kuzeye doğru yönelir.
Tarihçe
Demografi
Birleşik Krallık'ta nüfus sayımları 10 yılda bir yapılmaktadır ve 2011 sayımı yapılmış olmakla beraber sonuçlar daha henüz olmamıştır.
Oldham için nüfus sayımlarına gore nüfusun gelişmesi şu gösterimde izlenebilir::
Kişi
Ekonomi
Spor
Resimler
-
![image]()
Oldham - Borough Yerel İdare merkezi -
![image]()
Oldham - günümüzde kullanılmayan eski Şehir Konağı -
![image]()
Oldham'da taştan kilise ve kırmızı tuğladan fabrika ve işçi evleri -
![image]()
Oldham - 1834'te yapılmış Bluecoats Okulu -
![image]()
Oldham - 19. yüzyılda işçileri eğitmek için kurulan Fen ve Sanat binası ve Lyceum -
![image]()
Oldham Athletic FC stadı Boundary Park
Kaynakça
- ^ {{Kaynak|başlık=Oldham's natural history|last=Kidd|first=Leonard|year=1977| yayımcı=Oldham Libraries, Art Galleries and Museums|}
- ^ (2001), Census 2001:Key Statistics for urban areas ın the North; Map 3 (PDF), statistics.gov.uk, 9 Ocak 2007 tarihinde kaynağından (PDF), erişim tarihi: 13 Eylül 2007
- ^ Office for National Statistics (2001), Greater Manchester Urban Area, statistics.gov.uk, 8 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 24 Aralık 2007
- ^ "Kaynak". 10 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2011.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Oldham ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Curlie'de Oldham (DMOZ tabanlı) (İngilizce)
- Darwen kapali pazari websitesi30 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Ekim 2018 Oldham Birlesik Krallik in Ingiltere ulkesinin Kuzey Bati bolgesinde bir kentsel yerleskedir 1974 1986 doneminde Greater Manchester metropoliten kontluguna bagli bir ikincil metropoliten bolge olan Oldham Metropoliten Borough merkeziydi 1985 te metropoliten kontluklara lagvedilince torensel Greater Manchester Kontluguna bagli tek seviyeli yerel idare olan Oldham Metropoliten Borough nun merkezi kenti olmustur OldhamOldhamUlkeBirlesik KrallikKurucu UlkeIngiltereBolgeKuzey Bati IngiltereKontlukGreater ManchesterYuzolcumu Toplam18 km Rakim213 mNufus 2011 Toplam96 420 Yogunluk2 234 km Zaman dilimiUTC 00 00 BAS Yaz YSU UTC 01 00 BAYS Alan kodu061 Tarihsel olarak Oldham eski Lancashire kontlugunun bir parcasiydi Kentin 19 yuzyilda birden parlayip buyumesinden once hicbir tarihi onemi olmamistir Oldham 19 yuzyilda fabrikalasan dokuma sanayi merkezi olarak parladi Ingiltere de sanayi devrimi sirasinda cok buyuk sayida dokuma ve tekstil sanayi fabrikasi Oldham da kuruldu ve sehir 19 yuzyilda birden gelisip buyuyen boomtown kentlerine bas ornek oldu 20 yuzyil hemen baslarinda zirvesine erisen bu gelisme sirasinda Oldham kenti sinirlari icinde gece gunduz calisan 360 kadar tekstil sektorune ait fabrika bulunmaktaydi Sehirde buluna pamuk egirme tesisleri tum Fransa ve Almanya da bulunan pamuk egirme tesisleri sayisindan daha cok sayidaydi Ayni sekilde 20 yuzyil ortalarinda baslayan bir ikinci egilim ile Oldham in pamuklu sanayi ayni hizla birden coktu ve kentte bulunan tekstil sektoru fabrikalarinin sonuncusu 1998 de kapandi Bu cabuk cokus Oldham in ekonomisini ve demografisi buyuk sarsintiya ugratti Gunumuzde Oldham yikilmadan geride kalabilen eski buyuk kirmizi tugladan yapilmis dokuma fabrikalari ve bunlara destek saglayan kucuk bitisik kirmizi tugladan iki katli isci evleri ile mimarisi kapli olan ve en onemli sektoru hizmet sektoru olan bir yerleskedir Cografi konumOldham kenti sinirlarini icinde sehirlesmis arazileri ve ulasim hatlarini gosteren harita Oldham kenti Manchester sehir merkezinden 11 1 km kuzeydoguda Pennine Daglari yakininda Irk cayi ile Medlock Cayi arasinda bulunan 213 m rakimli biraz yuksek arazide konumlanmistir Kent Londra merkezinin 264 km kuzey kuzeybatisindadir Kentin dogusunda 244 m rakimli Woodward Tepesi ile Saddleworth kasabasi vardir ve ayni yondeki bati Pennine Daglari hemen yakinindadir Batisi ise sehirlesmis bir bolgede bulunmakta ve Oldham in hemen disinda varoslari olan ve kentle aralarinda hemen hemen hic yesil saha bulunmayan kucuk nufuslu ve Shaw and Crompton kasabalari bulunmaktadir Sehrin bulundugu yuksekce tepelik Oldham Edge adi verilen sirt guneybatiya kasabasi ve Manchester a dogru rakimi tedricen duserek devam etmektedir Oldham Atlas Okyanusu nda hemen Irlanda aciklarinda bulunan Gulfstream adli sicak okyanus akimi dolayisiyla Britanya adasinin ortalarinda bulunan mevkilerinde oldugu gibi nispeten mutedil bir okyanus kiyisi iklimi gosterir Yazlari serin ve kislari ise mutedil isili gecer Ama yil boyunca devamli ama cok siddetli olmayan yagislar gorulur Oldham sehrinin merkezi yuksekce bir mevkide olmakla beraber bu arazide kurulan onemli yapilar 19 yuzyilda 4 5 katli kirmizi tugladan yapilmis buyuk dokuma fabrikalari ve bunlarin devamli siyah duman tuten bacalarindan olusmaktaydi Bu fabrikalarda calisan isciler icin hic ozen verilmeden yapilmis sokaklar dolu iki katli sivayla kaplanmamis kirmizi tugladan yapilmis birbirine yapisik arka arkaya ufak kirmizi tugla duvarla cevrili avlulu teras adi verilen evlerle dolu ve hic duzgun kareler halinde planlanmamis sokaklari bulunmaktaydi Oldham in zengin tuccar ve fabrika sahipleri diger Lancashire ve Yorkshire sanayi sehirlerinde oldugu gibi sehir ortalarini cok sasali ve suslu sehir belediye binalari ile donatmaktan kacinmislardi Gunumuzde diger sanayi fabrika sehirlerinde 1 onemde mimari koruma listesine gecen birkac mimari bakimindan onemli bina bulunmakta iken Oldham da bu turlu 1 No lu Listede mimari korumali tek bina bile bulunmamaktadir 20 yuzyil ortasinda dokuma sanayinin cokmesi ile kentin kapanan dokuma fabrikalarinin cogu ve bunlarin bacalari yikilmis ve bir tepe uzerinde bulunan sehir merkezinde bayagi hatta cirkin sehir manzarasinin ortaya cikmasina neden olmustur 20 yy ortasinda yapilan cok katli modern Oldham Civic Centre Borough Yerel Idare merkezi sehrin siluetinde onemli bir yer almaktadir Kentin etrafindaki varoslar da cok degisik tiptedir Bunlar arasinda yuksek yogunluklu sehirsel yerleskeler araziye yayilan bahceli varos evleriyle dolu kasabalar ve yari sehirlesmis hatta kirsal koyler bulunmaktadir Oldham ve bu varoslari ONS Ulusal Istatistikler Ofisi cografyaci ve istatistikcileri tarafindan Greater Manchester Sehirsel Alani icinde dorduncu buyuk sehirsel birlesme alani olarak tanimlanmaktadir Oldham in gelismesine bir neden kentin Britanya adasinin en onemli ulasim hatlari yakininda olmasidir ve bu nitelik gunumuzde de gecerlidir Manchester etrafindaki cevre yollarinda olan M60 otoyolu Oldham in guneydogusundan gecer ve cok islek bir demiryolu hatti Oldham a guneydogudan girip kentin merkezinden gecip kuzeye dogru yonelir TarihceDemografiBirlesik Krallik ta nufus sayimlari 10 yilda bir yapilmaktadir ve 2011 sayimi yapilmis olmakla beraber sonuclar daha henuz olmamistir Oldham icin nufus sayimlarina gore nufusun gelismesi su gosterimde izlenebilir KisiEkonomiSporResimlerOldham Oldham panoramasiOldham Borough Yerel Idare merkezi Oldham gunumuzde kullanilmayan eski Sehir Konagi Oldham da tastan kilise ve kirmizi tugladan fabrika ve isci evleri Oldham 1834 te yapilmis Bluecoats Okulu Oldham 19 yuzyilda iscileri egitmek icin kurulan Fen ve Sanat binasi ve Lyceum Oldham Athletic FC stadi Boundary ParkKaynakca Kaynak baslik Oldham s natural history last Kidd first Leonard year 1977 yayimci Oldham Libraries Art Galleries and Museums 2001 Census 2001 Key Statistics for urban areas in the North Map 3 PDF statistics gov uk 9 Ocak 2007 tarihinde kaynagindan PDF erisim tarihi 13 Eylul 2007 Office for National Statistics 2001 Greater Manchester Urban Area statistics gov uk 8 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 24 Aralik 2007 Kaynak 10 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2011 ol section Ayrica bakinizGreater ManchesterDis baglantilarWikimedia Commons ta Oldham ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Curlie de Oldham DMOZ tabanli Ingilizce Darwen kapali pazari websitesi30 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce