Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Greater Manchester Metropoliten Kontluğu, Birleşik Krallık'a bağlı İngiltere ülkesinin Kuzey-Batı bölgesinde 1974'ten 1986'ya kadar birinci seviyede yerel idare metropoliten kontluğu olmuş; 1986'da lağvedilip görev ve yetkileri tek seviyeli metropoliten bölge statüsü ile eski alt metropoliten bölgelere verilmiştir. Fakat Greater Manchester yine de kraliyet seremonileri için törensel kontluk olarak kalmıştır. Törensel Greater Manchester Kontluğu için, Kraliyet otoriteleri Kraliçe'nin yerel temsilcisi olarak "Lord Lieutenant" ve "High Sheriff" adı verilen özel işlevli kişiler atamaktadır. Aynı zamanda 1972 Yerel İdare reform kanunu hâlâ hukuken yürürlükte olduğu için, Greater Manchester'ın hukuki varlığı kaybolmamış olarak bulunmakta ve bu törensel kontluk bir coğrafya terimi olarak da kullanılmaktadır.
| Törensel Greater Manchester Metropoliten Kontluğu Ceremonial Metropolitan County of Greater Manchester | |
|---|---|
 Bayrak | |
 | |
| Ülke |  İngiltere |
| Bölge | Kuzey-Batı İngiltere |
| Kontluk ve merkezi | Greater Manchester, Manchester |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 1276 km² |
| Nüfus (2019) | |
| • Toplam | 2,812,569 |
Bunun yanında bazı stratejik hizmetler tüm kontluk arazisi için koordineli yürütülmesi 2011'e kadar "Greater Manchester Yerel İdareler Birliği" tarafından yapılmakta idi. Nisan 2011'de Greater Manchester sınırları içinde ekonomik gelişme, ekonomik yenilenme ve kamu kitle yolcu taşması için görev ve yetkiler kullanmak üzere "Greater Manchester Birleşik Yerel İdaresi" adlı bir kurum ortaya çıkartılmıştır. Eski metropoliten kontluğun diğer bazı stratejik görev ve yetkileri, örneğin yörede polis görevi yapan "Greater Manchester Polisi", için özel birleşik idare kurulları kurulmuştu.
Coğrafya
Greater Manchester kontluğunun alanı 1.277 km².dir. Bu kontluğun hiç deniz sahili bulunmamaktadır. Komşu kontluklar ve hangi yönde bulundukları şu göstergeden izlenebilir:
| Kuzeybatı: | Kuzey: Lancashire | Kuzeydoğu: West Yorkshire |
| Batı: Merseyside | Greater Manchester | Doğu: Derbyshire |
| Güneybatı: Cheshire | Güney: Cheshire | Güneydoğu: Derbyshire |
Greater Manchester kontluğu doğusunda, Oldham, Rochdale ve bölgelerinin bir kısmında Dağları silsilesi bulunur. Kontluğun batısında "Batı Penine Boş Kırları" ve şist ve kumtaşından oluşan tortul kayaçlar içinde birkaç kömür madeni havzası bulunmaktadır. Kontluk arazisi içinden Penine dağlarında kaynakları olan Mersey Nehri ve "Tame Nehri" geçer. Kontluk arazisinde bulunan diğer akarsular daha düşük debili "Beal Çayı", "Douglas Çayı" ve "Irk Çayı"'dır. Kontluk arazisinde bulunan en yüksek mevki Saddleworth civarında bulunan 542 m rakımlı "Black Chew Head Tepesi" 'dir. Kontluk içinde en verimli tarım arazisi, alanı 27 km2 olan "Chat Moss"'dur ve bu arazi içinde kontluk içinde alanı en büyük olan bir koruluk da bulunur.
Greater Manchester kontluğu alanında çok yoğun nüfuslu kentsel alanlar, varoşlar, yarı kırsal ve kırsal alanlar karışık şekilde bulunmakla beraber kontluktaki en yaygın toprak kullanım şekli kentseldir.
Kontluğun İngiltere ülkesinde çok önemli olan ticaret ve iş merkezi Manchester şehri merkezinde ve buna hemen komşu olan Salford ve Trafford'dadır. Fakat, genel olarak Greater Manchester kontluğu poli-merkezli olarak tanımlanmaktadır çünkü bağlı bulunan 10 metropoliten bölgenin kendi önemli merkezi hatta birkaç diğer daha küçük yerleşkenin bile önemli merkezleri bulunmaktadır. Bu değişik merkezlerin bulunması yörenin ulaşım ağının yoğun görünüşünde ve bunların gelişip yenileştirilmesi için gereken yatırımların karmaşıklığında da yansımaktadır. Bu nedenle coğrafyacılar Greater Manchester'ı, İngiltere ülkesinde Greater Londra'dan sonra, en önemli "poli-merkezli fonksiyonel kentsel yöre" olarak tanımlamaktadırlar.
Tarihçe
Greater Manchester Kontluğu içinde bulunan yerleşkelerin bazılarının yüzyıllar öncesine giden tarihleri bulunmakla beraber bu kontluğun kurulması 20. yüzyıl ikinci yarısındadır. Buna karşılık bu kontluğun merkez kenti olan Manchester 19. yy. içinde birden büyüyüp 1835'te Avrupa ve hatta dünyanın en büyük sanayi şehri olmasına rağmen yerel idaresi bulunmamakta idi ve Manchester şehri yerel idaresi 1846'da "borough" olarak ortaya çıkartılmıştır. Manchester ve ona birleşik şehirleşmiş alanların yerel idare açısından birleştirilmesi ilk defa 1914'te Birleşik Krallık yerel idare sisteminde tek olarak kurulan Londra büyük şehri kontluk idaresinin başarıları incelenmekte iken resmi olarak devlet belgelerine geçmiştir. 1972'de İngiltere yerel idare reformu yapılmadan bu şehirleşmiş bölgeye "Güney Doğu Lancashire ve Kuzey Doğu Cheshire" isminin İngilizce baş harflerinden oluşan SELNEC adı verilmekteydi ve SELNEC bölgesi o zamanki 70 değişik yerel idare birimin içinde bulundurmakta idi.
Bir Greater Manchester yerel idaresi kurulması teklifi ilk defa 1935'te yerel bir günlük gazetede teklif edilmiştir ve sonra bu teklif yerel idareciler tarafından tartışma konusu olmuştur. Ancak resmen bu konunun ayrıntılı olarak incelenip yeni yerel idare kurma tavsiyeleri 1969'da yayımlanan "Radcliffe-Maud Kraliyet Komisyonu Raporu"'nda bulunmaktadır. Bu raporda SELNEC adlı günümüzdeki metropoliten kontluk bölgesinden daha büyük bir bölgede bir stratejik yerel idare kurulması tavsiye edilmişti. Bu rapora uyularak 1969'da tanımlanan SELNEC bölgesindeki yolcu ulaşımını planlanıp koordine edilmesi için SELNEC adlı bir kamu kurumu ortaya çıkartıldı. Fakat 1970'te iktidara gelen Muhafazakâr Parti hükûmeti "Radcliffe-Maud Raporu" tekliflerini kabul etmedi.
1972'de hazırlanıp kabul edilen ve İngiltere ülkesinde bulunan yerel idareleri kökünden reform eden "1972 Yerle İdare Kanunu" günümüzdeki törensel kontluk sınırları içinde bulunan bölgede iki seviyeli bir yerel idare sistemi kurdu. "Greater Manchester Metropoliten Kontluğu" idare meclisi ve ona bağlı yürütme idaresi birinci seviyede genellikle kanunla tam olarak belirtilmiş stratejik siyasetleri ortaya çıkartmak ve yürütme görev yetkilerine haizdi. Bu kontluk merkezi Manchester'daydı. Onun altında bulunan 10 tane "metropoliten bölge veya borough veya şehir" ikinci seviyede yerel idare olarak kurulup organize edilmişlerdi. 1974'te resmen yürürlüğe giren bu kanuna göre 1989'da kadar Greater Manchester Metropoliten kontluğu bu iki-seviyeli yerel-yerel idare sistemini uyguladı. Bu dönemde birinci seviyeli Greater Manchester kontluk idaresinin politik kontrolü (diğer metropoliten kontlukların konseylerinin politik kontrolü gibi) seçimle gelen İşçi Partisi üyeleri elindeydi ve 1979'dan sonra merkezi hükûmeti kontrol eden Margaret Thatcher başbakanlığı altındaki Muhafazakâr Parti merkezi hükûmeti ile çatışma hâlindeydiler. En sonunda Parlamento'yu kontrol eden Margeret Thatcher hükûmeti politik nedenlerle "1985 Yerel İdare Kanunu" çıkartarak 31 Mart 1986'dan itibaren birinci seviyeli yerel idare olan "Greater Manchester Kontluğu"'nu lağvetti; kontluk konseyini ve kontluk yürütme idaresini kapatıp dağıttı.
Greater Manchester Metropoliten Kontluğu'nun görev ve yetkilerinin büyük çoğunluğu o zamana kadar bu kontluk altında bulunan "metropoliten bölgeler, borough'lar veya şehirler" yerel idarelerine geçti ve bu yerel idareler "tek-seviyeli metropoliten yerel idare" olarak idareye başladılar.
Fakat 1986'dan sonra itfaiye, kurtarma gibi acil hizmetler ve kitle yolcu taşıma hizmetleri kontluk seviyesinde stratejik olarak yürütülmeye devam edildi ve bunların idaresi tek-seviyeli metropoliten bölgelerin konseyleri temsilcilerinden oluşan "Ortak Kurul"lar tarafından yapılmaya başlandı. Bu ortak kurullar "Greater Manchester Yerel İdareleri Birliği (AGMA)" adı ile kurumlandılar.
Greter Manchester Metropoliten Kontluğu hukuken ortadan kaldırılmadığı için 1986'dan beridir hâlâ kanunen yürürlüktedir. Bu kontluk bir coğrafi bölge olarak refere edilmektedir. Avrupa Birliği için istatistikler için 'na göre "Greater Manchester Metropoliten Kontluğu" bir tipi idari bölüm olduğu kabul edilmektedir. Kraliyet seremonileri için Greater Manchester 1974'ten beridir eski geleneklere bağlı olarak bir "lieutenancy bölgesi" olup devamlı törensel olarak Kraliçe Temsilci bulunmaktaydı. "1997 Lieutenancy Kanunu" çıkartıldıktan sonra bu bağlantı ve kurumlar kanunlaştırılmış ve "Greater Manchester Kontluğu" bir "törensel kontluk" olarak kabul edilmiştir.
Nisan 2011'de Greater Manchester sınırları içinde ekonomik gelişme, ekonomik yenilenme ve kamu kitle yolcu taşıması için görev ve yetkiler kullanmak üzere "Greater Manchester Birleşik Yerel İdaresi" adlı bir kurum ortaya çıkartılmıştır.
Alt-bölümleri
1974 ile 1986 döneminde Greater Manchester Metropoliten Kontluğunun alt seviyesinde ikincil seviyede bulunan ve 1986'dan sonra Greater Manchester lağvedilip törensel metropoliten kontluğa dönüştürüldükten sonra tek seviyeli yerel idare statüsü kazanan "metropoliten bölgeler (metropoliten borough)" şu haritada gösterilmektedir:
 |
Bu alt bölümler, haritaları ve içlerinde bulunan önemli yerleşkeler şu gösterimde özetlenmiştir:
| Metropoliten kontluk | Metropoliten borough | İdare merkezi | Diğer bağlı kent ve kasabalar | |
|---|---|---|---|---|
| Greater Manchester |  | , , , , | ||
| Bolton |  | Bolton | Blackrod, , Horwich, , , , Westhoughton | |
| Manchester |  | , , , , Ringway, , | ||
 | Oldham | , Shaw and Crompton, , , , Saddleworth | ||
 | Rochdale | , , , , , | ||
 | , , , , , , , , , , | |||
 | Stockport | , , , , , , | ||
 | , , , , , , Mossley, | |||
| Trafford |  | Altrincham, , , , | ||
| Wigan |  | Wigan | , , , , , , , , , , , , Shevington, , , | |
Demografi
Birleşik Krallık'ta nüfus sayımları 10 yılda bir yapılmaktadır ve 2011 sayımı yapılmış olmakla beraber sonuçlar henüz belli olmamıştır.
Greater Manchester 1972'de kurulmakla beraber, o zaman içine dahil olan eski yerel idareler için nüfus sonuçları elde bulunduğu için, yapılan yeni hesaplarla Greater Manchester sınırları içindeki nüfusun 10 yıllık nüfus sayımlarına göre nasıl değiştiği bulunmuştur. Greater Manchester için nüfus sayımlarına göre nüfusun gelişmesi şu gösterimde izlenebilir:
Kişi
Ekonomi
Greater Manchester'ın ekonomisi Sanayi Devrimi döneminde hızla gelişip Manchester ve civarındaki birçok kent ve kasaba önemli sanayi şehirlerine dönüştüler. Dünyada fabrika şeklinde ilk pamuklu dokuma üretim birimi şimdi Greater Manchester içinde Oldham yakınlarında bulunan adlı kasabada kurulmuştur.
Greater Manchester metropoliten kontluğu sınırları içinde çok sayıda 18., 19. ve 20. yüzyıl başında çok önemli dokuma ve tekstil sanayileri bulunan ama günümüzde nerede hepsinin üretimi durmuş; kapanmış ve çoğu yerle bir edilmiş eski "fabrika kent veya kasabaları" bulunmaktadır. Bu dokuma sanayinin en son çöküş ve ortadan siliniş süreci 20. yy başında başlayıp 20. yüzyılın ikinci yarısında sona ermiştir.
Ama bu kontluk bölgesinde dokuma sanayiin ortaya çıkarttığı çökme süreci daha önce de 19. yy.da da kendini göstermişti. Amerikan İç Savaşı (1861-1865) döneminde ABD'den dokuma sanayiinin ham maddesi olan pamuk'un savaş dolayısıyla gelmemesi nedeni ile bu savaş döneminde ve hemen sonraki dönemde o zaman Lancashire içinde bulunan fabrikalar kapanmış ve bölge "Lancashire Pamuk Kıtlığı" adı verilen büyük işsizlik ve kıtlık geçirmiştir.
19. yüzyılda dokuma sanayi çökümden kurtulmuş ise de 20. yy. çökmesi sonucu dokuma ve tekstil sanayii Greater Manchester kontluk arazisinden nerede ise kaybolmuştur. Fakat çok büyük gayret ve yatırımlarla kontluğun endüstriyel bünyesi yeniden yapılmış ve tümüyle değiştirilmiştir.
Bu yeni yapılanmaya en güzel örnek "Salford Quays" adlı büyük gelişme uygulamasıdır. Bu projenin ismi ve uygulandığı yer Salford'daki eski doklar, rıhtımlar ve liman tesisleridir. 1887-1894 döneminde büyük yatırımla açılan 58 km uzunluktaki "Manchester Gemi Kanalı" kara içinde bulunan Manchester'ı Britanya'nın üçüncü büyük limanı hâline getirmişti ve bu limanın dokları, indirip-bindirme tesisleri ve depo-antrepoları "Salford Quays"'de idi. 1970'li yılların ortasında genellikle denizcilik ve liman tesislerinde "konteyner" kullanımı nedeniyle bu kanal çok az kullanılır olmuştu ve 1982'de dok tesisleri kapatılıp ıskartaya çıkarıldı. 1983'te metropoliten bölge yerel idaresi merkezi hükûmet mali yardımıyla yaklaşık 90 hektarlık bu dok ve liman tesislerini satın aldı; ismini "Salford Quays" 'e değiştirerek 1985'te yayımlanan bir plana göre gelişme yatırımlarına başladı. Bu gelişme sonucunda kamu sektörüne ait "Lowry" adı verilen büyük bir sergi ve görsel sanatlar merkezleri; "Kuzey'de Imperial Savaş Müzesi", "MediaCityUK" adlı BBC radyo-televizyon idari binaları ve büyük stüdyoları ortaya çıktı ve özel sektör tarafından da iş idare binaları; oteller ve çok-katlı lüks apartmanlar yapıldı.
Günümüzde Graeter Manchester metropoliten kontluğunun ekonomik üretim gücünü gösteren gösterge olan gayrisafi bölgesel katma değer £42 milyar'ı geçmiştir. Şu tablo (2005 itibarıyla) Greater Manchester Metropoliten Kontluğu'nda değişik temel sektörlerin ekonomik gayrisafi katma değerlerini cari fiyatlarla (£milyon) göstermektedir.
| Greater Manchester Metropoliten Kontluğu'nda Bölgesel Gayrisafi Katma Değer (Cari fiyatlarla £milyon) | ||||
|---|---|---|---|---|
| Yıl | Bölgesel Gayrisafi Katma Değer) | Tarım | Sanayi | Hizmetler |
| 1995 | 25.368 | 59 | 8.344 | 16.966 |
| 2000 | 32.995 | 38 | 8.817 | 24.140 |
| 2003 | 38.300 | 48 | 8.973 | 29.279 |
| 2005 | 42,082 | — | —— | ——– |
- Notlar: Bunlar yuvarlak sayılar olduğu için toplama değişik sonuç verebilir. Tarım içinde avcılık ve ormancılık; sanayi içinde enerji ve inşaat ve hizmetler içinde indirekt şekilde ölçülmüş finans sektörü katkıları bulunur.
Bu kontluğun merkez şehri olan Manchester, Birleşik Krallık'ın en önemli üretim merkezlerinden biri olmakla kalmayıp aynı zamanda medya, yüksek eğitim, güzel sanatlar, görsel sanatlar merkezi de olmuştur. 2006'da işletme idarecileri arasında yapılan ve yayımlanan bir ankete göre Birleşik Krallık'ta bir işletme kurulmasına en uygun yerleşke Manchester şehridir. Manchester şehrinin Birleşik Krallık'ta yabancı turistlerin ziyaret ettikleri şehirler arasında üçüncü sırada olduğu da bir araştırmadan ortaya çıkmıştır.
Görülebilecek yerler
Resimler
-
![image]()
Bury Şehir Konağı -
![image]()
Bury Şehir Konağı -
![image]()
Manchester Şehir Konağı -
![image]()
Oldham Yerel İdare Merkezi -
![image]()
Rochdale Belediye Ofisleri -
![image]()
Salford Yerel İdare Merkezi -
![image]()
Stockport Şehir Konağı -
![image]()
Tameside Yerel İdare Konsyi Ofisleri -
![image]()
Trafford Şehir Konağı -
![image]()
Wigan Yerel İdare Merkezi
Kaynakça
- Ingilizce Wikipedia "Greater Manchester" maddesi 9 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ Dawson (1992), Bölüm 6: "The County Tops".
- ^ Salford City Council (2007). "Chat Moss". salford.gov.uk. Erişim tarihi: 1 Kasım 2007.[]
- ^ (PDF). DEFRA - Çevre, Gida ve Kırsal İşler Bakanlığı. 2003. 26 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2011.
- ^ . . gmltp.co.uk. 5 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2007.
- ^ Tarihçe için ayrıntılı gelişmeler için kaynak:Frangopulo, Nicholas Joseph (1977). Tradition ın action: the historical evolution of the Greater Manchester County. Wakefield: EP Publishing. ISBN .
- ^ . Greater Manchester County Record Office. 19 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2008.
- ^ Association of Greater Manchester Authorities. . agma.gov.uk. 5 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2008.
- ^ BİSER Europe Regions Domain Reporting (2003). (PDF). biser-eu.com. 13 Ocak 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2007.
- ^ 1997 Lieutenancies Kanunu 22 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ "Kaynak". 9 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2011.
- ^ . Oldham MBC web pages. Oldham Council. 24 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2006..
- ^ . Spinning the web. Manchester City Council. 6 Aralık 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2006..
- ^ (PDF). shrinkingcities.com. Mart 2004. s. 36. 14 Eylül 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2008.
- ^ (PDF). BİSER Europe Regions Domain Reporting. 2003. 13 Ocak 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2007..
- ^ Ian Wylie (2006). "Salford bid wins BBC move north". . 8 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2008..
- ^ . Midas Manchester. 2003. 13 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2020.
- ^ "Regional Gross Value Added" (PDF). Office of National Statistics. 21 Aralık 2005. Erişim tarihi: 5 Mart 2008.[].
- ^ "Regional GVA December 2007" (PDF). statistics.gov.uk. 2007. 29 Haziran 2011 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Şubat 2008.
- ^ (PDF). OMIS Research. 2006. 26 Şubat 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2011..
- ^ (Basın açıklaması). Marketing Manchester. 17 Ağustos 2007. 27 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2008..
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Greater Manchester ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Curlie'de Greater Manchester (DMOZ tabanlı) (İngilizce)
- www.visitmanchester.com Greater Manchester için resmi turizm kilavuzu. (İngilizce)
- , the .
- www.gmcro.co.uk Greater Manchester Kontlugu tarihi arsivleri 18 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- www.gmpte.com Greater Manchester Yolcu Tasima İdaresi - Greater Manchester'de otobus, tren ve tramvay hizmetleri için danisma websitesi 7 Şubat 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Greater Manchester Metropoliten Kontlugu Birlesik Krallik a bagli Ingiltere ulkesinin Kuzey Bati bolgesinde 1974 ten 1986 ya kadar birinci seviyede yerel idare metropoliten kontlugu olmus 1986 da lagvedilip gorev ve yetkileri tek seviyeli metropoliten bolge statusu ile eski alt metropoliten bolgelere verilmistir Fakat Greater Manchester yine de kraliyet seremonileri icin torensel kontluk olarak kalmistir Torensel Greater Manchester Kontlugu icin Kraliyet otoriteleri Kralice nin yerel temsilcisi olarak Lord Lieutenant ve High Sheriff adi verilen ozel islevli kisiler atamaktadir Ayni zamanda 1972 Yerel Idare reform kanunu hala hukuken yururlukte oldugu icin Greater Manchester in hukuki varligi kaybolmamis olarak bulunmakta ve bu torensel kontluk bir cografya terimi olarak da kullanilmaktadir Torensel Greater Manchester Metropoliten Kontlugu Ceremonial Metropolitan County of Greater ManchesterBayrakGreater Manchester in Ingiltere de konumuUlkeIngiltereBolgeKuzey Bati IngiltereKontluk ve merkeziGreater Manchester ManchesterYuzolcumu Toplam1276 km Nufus 2019 Toplam2 812 569 Bunun yaninda bazi stratejik hizmetler tum kontluk arazisi icin koordineli yurutulmesi 2011 e kadar Greater Manchester Yerel Idareler Birligi tarafindan yapilmakta idi Nisan 2011 de Greater Manchester sinirlari icinde ekonomik gelisme ekonomik yenilenme ve kamu kitle yolcu tasmasi icin gorev ve yetkiler kullanmak uzere Greater Manchester Birlesik Yerel Idaresi adli bir kurum ortaya cikartilmistir Eski metropoliten kontlugun diger bazi stratejik gorev ve yetkileri ornegin yorede polis gorevi yapan Greater Manchester Polisi icin ozel birlesik idare kurullari kurulmustu CografyaGreater Manchester havadan manzarasiGreater Manchester kontlugu bolgesi icinde kirmizi ile gosterilmis sehirlesmis alanTameside dan Manchester sehir merkezine dogru goruntu Greater Manchester kontlugunun alani 1 277 km dir Bu kontlugun hic deniz sahili bulunmamaktadir Komsu kontluklar ve hangi yonde bulunduklari su gostergeden izlenebilir Kuzeybati Kuzey Lancashire Kuzeydogu West YorkshireBati Merseyside Greater Manchester Dogu DerbyshireGuneybati Cheshire Guney Cheshire Guneydogu Derbyshire Greater Manchester kontlugu dogusunda Oldham Rochdale ve bolgelerinin bir kisminda Daglari silsilesi bulunur Kontlugun batisinda Bati Penine Bos Kirlari ve sist ve kumtasindan olusan tortul kayaclar icinde birkac komur madeni havzasi bulunmaktadir Kontluk arazisi icinden Penine daglarinda kaynaklari olan Mersey Nehri ve Tame Nehri gecer Kontluk arazisinde bulunan diger akarsular daha dusuk debili Beal Cayi Douglas Cayi ve Irk Cayi dir Kontluk arazisinde bulunan en yuksek mevki Saddleworth civarinda bulunan 542 m rakimli Black Chew Head Tepesi dir Kontluk icinde en verimli tarim arazisi alani 27 km2 olan Chat Moss dur ve bu arazi icinde kontluk icinde alani en buyuk olan bir koruluk da bulunur Greater Manchester kontlugu alaninda cok yogun nufuslu kentsel alanlar varoslar yari kirsal ve kirsal alanlar karisik sekilde bulunmakla beraber kontluktaki en yaygin toprak kullanim sekli kentseldir Kontlugun Ingiltere ulkesinde cok onemli olan ticaret ve is merkezi Manchester sehri merkezinde ve buna hemen komsu olan Salford ve Trafford dadir Fakat genel olarak Greater Manchester kontlugu poli merkezli olarak tanimlanmaktadir cunku bagli bulunan 10 metropoliten bolgenin kendi onemli merkezi hatta birkac diger daha kucuk yerleskenin bile onemli merkezleri bulunmaktadir Bu degisik merkezlerin bulunmasi yorenin ulasim aginin yogun gorunusunde ve bunlarin gelisip yenilestirilmesi icin gereken yatirimlarin karmasikliginda da yansimaktadir Bu nedenle cografyacilar Greater Manchester i Ingiltere ulkesinde Greater Londra dan sonra en onemli poli merkezli fonksiyonel kentsel yore olarak tanimlamaktadirlar TarihceGreater Manchester Metropoliten Kontlugu Armasi2011 de kurulan Greater Manchester Birlesik Idaresi logosu Greater Manchester Kontlugu icinde bulunan yerleskelerin bazilarinin yuzyillar oncesine giden tarihleri bulunmakla beraber bu kontlugun kurulmasi 20 yuzyil ikinci yarisindadir Buna karsilik bu kontlugun merkez kenti olan Manchester 19 yy icinde birden buyuyup 1835 te Avrupa ve hatta dunyanin en buyuk sanayi sehri olmasina ragmen yerel idaresi bulunmamakta idi ve Manchester sehri yerel idaresi 1846 da borough olarak ortaya cikartilmistir Manchester ve ona birlesik sehirlesmis alanlarin yerel idare acisindan birlestirilmesi ilk defa 1914 te Birlesik Krallik yerel idare sisteminde tek olarak kurulan Londra buyuk sehri kontluk idaresinin basarilari incelenmekte iken resmi olarak devlet belgelerine gecmistir 1972 de Ingiltere yerel idare reformu yapilmadan bu sehirlesmis bolgeye Guney Dogu Lancashire ve Kuzey Dogu Cheshire isminin Ingilizce bas harflerinden olusan SELNEC adi verilmekteydi ve SELNEC bolgesi o zamanki 70 degisik yerel idare birimin icinde bulundurmakta idi Bir Greater Manchester yerel idaresi kurulmasi teklifi ilk defa 1935 te yerel bir gunluk gazetede teklif edilmistir ve sonra bu teklif yerel idareciler tarafindan tartisma konusu olmustur Ancak resmen bu konunun ayrintili olarak incelenip yeni yerel idare kurma tavsiyeleri 1969 da yayimlanan Radcliffe Maud Kraliyet Komisyonu Raporu nda bulunmaktadir Bu raporda SELNEC adli gunumuzdeki metropoliten kontluk bolgesinden daha buyuk bir bolgede bir stratejik yerel idare kurulmasi tavsiye edilmisti Bu rapora uyularak 1969 da tanimlanan SELNEC bolgesindeki yolcu ulasimini planlanip koordine edilmesi icin SELNEC adli bir kamu kurumu ortaya cikartildi Fakat 1970 te iktidara gelen Muhafazakar Parti hukumeti Radcliffe Maud Raporu tekliflerini kabul etmedi 1972 de hazirlanip kabul edilen ve Ingiltere ulkesinde bulunan yerel idareleri kokunden reform eden 1972 Yerle Idare Kanunu gunumuzdeki torensel kontluk sinirlari icinde bulunan bolgede iki seviyeli bir yerel idare sistemi kurdu Greater Manchester Metropoliten Kontlugu idare meclisi ve ona bagli yurutme idaresi birinci seviyede genellikle kanunla tam olarak belirtilmis stratejik siyasetleri ortaya cikartmak ve yurutme gorev yetkilerine haizdi Bu kontluk merkezi Manchester daydi Onun altinda bulunan 10 tane metropoliten bolge veya borough veya sehir ikinci seviyede yerel idare olarak kurulup organize edilmislerdi 1974 te resmen yururluge giren bu kanuna gore 1989 da kadar Greater Manchester Metropoliten kontlugu bu iki seviyeli yerel yerel idare sistemini uyguladi Bu donemde birinci seviyeli Greater Manchester kontluk idaresinin politik kontrolu diger metropoliten kontluklarin konseylerinin politik kontrolu gibi secimle gelen Isci Partisi uyeleri elindeydi ve 1979 dan sonra merkezi hukumeti kontrol eden Margaret Thatcher basbakanligi altindaki Muhafazakar Parti merkezi hukumeti ile catisma halindeydiler En sonunda Parlamento yu kontrol eden Margeret Thatcher hukumeti politik nedenlerle 1985 Yerel Idare Kanunu cikartarak 31 Mart 1986 dan itibaren birinci seviyeli yerel idare olan Greater Manchester Kontlugu nu lagvetti kontluk konseyini ve kontluk yurutme idaresini kapatip dagitti Greater Manchester Metropoliten Kontlugu nun gorev ve yetkilerinin buyuk cogunlugu o zamana kadar bu kontluk altinda bulunan metropoliten bolgeler borough lar veya sehirler yerel idarelerine gecti ve bu yerel idareler tek seviyeli metropoliten yerel idare olarak idareye basladilar Fakat 1986 dan sonra itfaiye kurtarma gibi acil hizmetler ve kitle yolcu tasima hizmetleri kontluk seviyesinde stratejik olarak yurutulmeye devam edildi ve bunlarin idaresi tek seviyeli metropoliten bolgelerin konseyleri temsilcilerinden olusan Ortak Kurul lar tarafindan yapilmaya baslandi Bu ortak kurullar Greater Manchester Yerel Idareleri Birligi AGMA adi ile kurumlandilar Greter Manchester Metropoliten Kontlugu hukuken ortadan kaldirilmadigi icin 1986 dan beridir hala kanunen yururluktedir Bu kontluk bir cografi bolge olarak refere edilmektedir Avrupa Birligi icin istatistikler icin na gore Greater Manchester Metropoliten Kontlugu bir tipi idari bolum oldugu kabul edilmektedir Kraliyet seremonileri icin Greater Manchester 1974 ten beridir eski geleneklere bagli olarak bir lieutenancy bolgesi olup devamli torensel olarak Kralice Temsilci bulunmaktaydi 1997 Lieutenancy Kanunu cikartildiktan sonra bu baglanti ve kurumlar kanunlastirilmis ve Greater Manchester Kontlugu bir torensel kontluk olarak kabul edilmistir Nisan 2011 de Greater Manchester sinirlari icinde ekonomik gelisme ekonomik yenilenme ve kamu kitle yolcu tasimasi icin gorev ve yetkiler kullanmak uzere Greater Manchester Birlesik Yerel Idaresi adli bir kurum ortaya cikartilmistir Alt bolumleri1974 ile 1986 doneminde Greater Manchester Metropoliten Kontlugunun alt seviyesinde ikincil seviyede bulunan ve 1986 dan sonra Greater Manchester lagvedilip torensel metropoliten kontluga donusturuldukten sonra tek seviyeli yerel idare statusu kazanan metropoliten bolgeler metropoliten borough su haritada gosterilmektedir Oldham Bolton Wigan Trafford Bu alt bolumler haritalari ve iclerinde bulunan onemli yerleskeler su gosterimde ozetlenmistir Metropoliten kontluk Metropoliten borough Idare merkezi Diger bagli kent ve kasabalarGreater Manchester Bolton Bolton Blackrod Horwich WesthoughtonManchester Ringway Oldham Shaw and Crompton SaddleworthRochdale Stockport Mossley Trafford Altrincham Wigan Wigan Shevington DemografiBirlesik Krallik ta nufus sayimlari 10 yilda bir yapilmaktadir ve 2011 sayimi yapilmis olmakla beraber sonuclar henuz belli olmamistir Greater Manchester 1972 de kurulmakla beraber o zaman icine dahil olan eski yerel idareler icin nufus sonuclari elde bulundugu icin yapilan yeni hesaplarla Greater Manchester sinirlari icindeki nufusun 10 yillik nufus sayimlarina gore nasil degistigi bulunmustur Greater Manchester icin nufus sayimlarina gore nufusun gelismesi su gosterimde izlenebilir KisiEkonomiSanayi Devrimi sirasinda Oldham ve fabrikalariSalford Sehrinin ana ticari ve is merkezi olan Salford Quays Birlesik Kralik ta en buyuk alisveris merkezi olan Trafford Centre Greater Manchester in ekonomisi Sanayi Devrimi doneminde hizla gelisip Manchester ve civarindaki bircok kent ve kasaba onemli sanayi sehirlerine donustuler Dunyada fabrika seklinde ilk pamuklu dokuma uretim birimi simdi Greater Manchester icinde Oldham yakinlarinda bulunan adli kasabada kurulmustur Greater Manchester metropoliten kontlugu sinirlari icinde cok sayida 18 19 ve 20 yuzyil basinda cok onemli dokuma ve tekstil sanayileri bulunan ama gunumuzde nerede hepsinin uretimi durmus kapanmis ve cogu yerle bir edilmis eski fabrika kent veya kasabalari bulunmaktadir Bu dokuma sanayinin en son cokus ve ortadan silinis sureci 20 yy basinda baslayip 20 yuzyilin ikinci yarisinda sona ermistir Ama bu kontluk bolgesinde dokuma sanayiin ortaya cikarttigi cokme sureci daha once de 19 yy da da kendini gostermisti Amerikan Ic Savasi 1861 1865 doneminde ABD den dokuma sanayiinin ham maddesi olan pamuk un savas dolayisiyla gelmemesi nedeni ile bu savas doneminde ve hemen sonraki donemde o zaman Lancashire icinde bulunan fabrikalar kapanmis ve bolge Lancashire Pamuk Kitligi adi verilen buyuk issizlik ve kitlik gecirmistir 19 yuzyilda dokuma sanayi cokumden kurtulmus ise de 20 yy cokmesi sonucu dokuma ve tekstil sanayii Greater Manchester kontluk arazisinden nerede ise kaybolmustur Fakat cok buyuk gayret ve yatirimlarla kontlugun endustriyel bunyesi yeniden yapilmis ve tumuyle degistirilmistir Bu yeni yapilanmaya en guzel ornek Salford Quays adli buyuk gelisme uygulamasidir Bu projenin ismi ve uygulandigi yer Salford daki eski doklar rihtimlar ve liman tesisleridir 1887 1894 doneminde buyuk yatirimla acilan 58 km uzunluktaki Manchester Gemi Kanali kara icinde bulunan Manchester i Britanya nin ucuncu buyuk limani haline getirmisti ve bu limanin doklari indirip bindirme tesisleri ve depo antrepolari Salford Quays de idi 1970 li yillarin ortasinda genellikle denizcilik ve liman tesislerinde konteyner kullanimi nedeniyle bu kanal cok az kullanilir olmustu ve 1982 de dok tesisleri kapatilip iskartaya cikarildi 1983 te metropoliten bolge yerel idaresi merkezi hukumet mali yardimiyla yaklasik 90 hektarlik bu dok ve liman tesislerini satin aldi ismini Salford Quays e degistirerek 1985 te yayimlanan bir plana gore gelisme yatirimlarina basladi Bu gelisme sonucunda kamu sektorune ait Lowry adi verilen buyuk bir sergi ve gorsel sanatlar merkezleri Kuzey de Imperial Savas Muzesi MediaCityUK adli BBC radyo televizyon idari binalari ve buyuk studyolari ortaya cikti ve ozel sektor tarafindan da is idare binalari oteller ve cok katli luks apartmanlar yapildi Gunumuzde Graeter Manchester metropoliten kontlugunun ekonomik uretim gucunu gosteren gosterge olan gayrisafi bolgesel katma deger 42 milyar i gecmistir Su tablo 2005 itibariyla Greater Manchester Metropoliten Kontlugu nda degisik temel sektorlerin ekonomik gayrisafi katma degerlerini cari fiyatlarla milyon gostermektedir Greater Manchester Metropoliten Kontlugu nda Bolgesel Gayrisafi Katma Deger Cari fiyatlarla milyon Yil Bolgesel Gayrisafi Katma Deger Tarim Sanayi Hizmetler1995 25 368 59 8 344 16 9662000 32 995 38 8 817 24 1402003 38 300 48 8 973 29 2792005 42 082 Notlar Bunlar yuvarlak sayilar oldugu icin toplama degisik sonuc verebilir Tarim icinde avcilik ve ormancilik sanayi icinde enerji ve insaat ve hizmetler icinde indirekt sekilde olculmus finans sektoru katkilari bulunur Bu kontlugun merkez sehri olan Manchester Birlesik Krallik in en onemli uretim merkezlerinden biri olmakla kalmayip ayni zamanda medya yuksek egitim guzel sanatlar gorsel sanatlar merkezi de olmustur 2006 da isletme idarecileri arasinda yapilan ve yayimlanan bir ankete gore Birlesik Krallik ta bir isletme kurulmasina en uygun yerleske Manchester sehridir Manchester sehrinin Birlesik Krallik ta yabanci turistlerin ziyaret ettikleri sehirler arasinda ucuncu sirada oldugu da bir arastirmadan ortaya cikmistir Gorulebilecek yerlerResimlerGreater Manchester panoramasi ve yerel idare merkezleri Greater Manchester panoramasi Bury Sehir Konagi Bury Sehir Konagi Manchester Sehir Konagi Oldham Yerel Idare Merkezi Rochdale Belediye Ofisleri Salford Yerel Idare Merkezi Stockport Sehir Konagi Tameside Yerel Idare Konsyi Ofisleri Trafford Sehir Konagi Wigan Yerel Idare MerkeziKaynakcaIngilizce Wikipedia Greater Manchester maddesi 9 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce Dawson 1992 Bolum 6 The County Tops Salford City Council 2007 Chat Moss salford gov uk Erisim tarihi 1 Kasim 2007 olu kirik baglanti PDF DEFRA Cevre Gida ve Kirsal Isler Bakanligi 2003 26 Mart 2009 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 11 Agustos 2011 gmltp co uk 5 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Nisan 2007 Tarihce icin ayrintili gelismeler icin kaynak Frangopulo Nicholas Joseph 1977 Tradition in action the historical evolution of the Greater Manchester County Wakefield EP Publishing ISBN 0 7158 1203 3 Greater Manchester County Record Office 19 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Haziran 2008 Association of Greater Manchester Authorities agma gov uk 5 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mart 2008 BISER Europe Regions Domain Reporting 2003 PDF biser eu com 13 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 17 Subat 2007 1997 Lieutenancies Kanunu 22 Mayis 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynak 9 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Agustos 2011 Oldham MBC web pages Oldham Council 24 Kasim 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Eylul 2006 Spinning the web Manchester City Council 6 Aralik 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Eylul 2006 PDF shrinkingcities com Mart 2004 s 36 14 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 4 Mart 2008 PDF BISER Europe Regions Domain Reporting 2003 13 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 17 Subat 2007 Ian Wylie 2006 Salford bid wins BBC move north 8 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2008 Midas Manchester 2003 13 Agustos 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Mart 2020 Regional Gross Value Added PDF Office of National Statistics 21 Aralik 2005 Erisim tarihi 5 Mart 2008 olu kirik baglanti Regional GVA December 2007 PDF statistics gov uk 2007 29 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Subat 2008 PDF OMIS Research 2006 26 Subat 2008 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 11 Agustos 2011 Basin aciklamasi Marketing Manchester 17 Agustos 2007 27 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Temmuz 2008 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Greater Manchester ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Curlie de Greater Manchester DMOZ tabanli Ingilizce www visitmanchester com Greater Manchester icin resmi turizm kilavuzu Ingilizce the www gmcro co uk Greater Manchester Kontlugu tarihi arsivleri 18 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde www gmpte com Greater Manchester Yolcu Tasima Idaresi Greater Manchester de otobus tren ve tramvay hizmetleri icin danisma websitesi 7 Subat 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde