Oliver Wolf Sacks (9 Temmuz 1933, Londra - 30 Ağustos 2015), hastaları ile ilgili yazdığı kitaplarla tanınmış İngiliz nörologdur.
Oliver Sacks | |
---|---|
![]() | |
Doğum | Oliver Wolf Sacks 9 Temmuz 1933 Londra, İngiltere |
Ölüm | 30 Ağustos 2015 (81 yaşında) New York, Amerika Birleşik Devletleri |
Milliyet | İngiliz |
Meslek | Nörolog |
İmza | |
![]() |
Doktor bir ailenin çocuğudur. Tıp öğrenimini Oxford Üniversitesi'nde tamamladı. 1965 yılından yaşamının sonuna kadar, New York'ta yaşamış ve nöroloji profesörü olarak doktorluk mesleğini sürdürmüştür.
Kitaplarının birçoğunda hastalarının tıbbi detaylarından çok, yaşam tecrübeleri üzerinde durur. ve Karısını Şapka Sanan Adam adlı kitapları farklı hastalarının çeşitli nörolojik rahatsızlıklarını anlattığı kısa bölümlerden oluşur. Diğer kitaplarında ise tek bir konuyla bütünlük sağlamıştır.
Uyanışlar adlı, Encephalitis lethargica hastalarına yardımcı olma çabasını anlattığı otobiyografik kitabı, 1990 yılında beyazperdeye aktarılmıştır. Robin Williams'ın ve Robert De Niro'nun da kadrosunda bulunduğu film, Akademi Ödülleri'ne aday gösterilmiştir.
Hayatı
Çocukluğu ve Ailesi
Oliver Sacks, Yahudi bir ailenin dördüncü ve son çocuğu olarak Londra Willesden'da doğmuştur. Annesi İngiltere'nin ilk kadın cerrahlarından olan Muriel Elsie Landau, babası Litvanya Yahudisi bir doktor olan Samuel Sacks'tir. Oliver Sacks'in geniş ailesinin üyeleri arasında yazar ve yönetmen Jonathan Lynn, Nobelli matematikçi Robert Aumann ve İsrailli devlet adamı Abba Eban gibi isimler de vardır.
Eğitim Yaşamı
6 yaşındayken Blitz'den dolayı Londra'yı terk etmiş, 1943'e kadar öğrencisi olacağı yatılı okula başlamıştır. Bu okuldan sonra Londra'daki St. Paul's School'a devam eden Sacks, 1951 yılında Oxford Üniversitesi'nde Queen's College'a başlamış, 1956 yılında fizyoloji ve biyoloji alanlarındaki eğitimi tamamlayarak mezun olmuştur.
Sacks, Oxford'daki eğitimini bir sene uzatıp Hugh Macdonald Sinclair'in yanında araştırma yapmaya karar verir. Queen's College'daki akademik danışmanı ve arkadaşları onu bu karardan vazgeçirmeye çalışsa da, Sinclair'in daha önce takip ettiği bir dersinin etkisinde, kararını değiştirmez. Sacks, Sinclair'le yaşadığı bu ilk araştırma deneyiminden anılarında şöyle söz eder:
"Projemin ne olacağını tartıştıktan sonra, Sinclair kendisini kitaplarla dolu odasına kapattı ve fiilen benim için, hatta İnsan Beslenmesi Laboratuvarı'ndaki herkes için, ulaşılamaz hâle geldi. Öteki araştırmacılar, yalnız bırakılmaktan, işleriyle rahatça uğraşabilmekten keyif alan deneyimli insanlardı. Tam tersine ben, bu işte acemiydim. Tavsiyeye ve yol göstermeye muhtaçtım. Sinclair'le görüşmeye çalıştım ama beş altı denemenin sonunda bunun boşa uğraş olduğunu fark ettim."
Sacks, bu dönemin sonunda araştırmasının "bütünüyle bir başarısızlık örneği" olduğunu, bilimsel bir araştırmacı olma umudundan vazgeçmesi gerektiğini düşünmüş; bütün arkadaşlarının üniversiteden ayrılmasının da etkisiyle, kendi ifadesiyle "depresif ve izole olmuş" hissetmiştir.
Kibbutz Deneyimi
Hugh Macdonald Sinclair'in yanında edindiği araştırma deneyiminin sonunda depresifleşmesi üzerine, Sacks'in Queen's College'daki danışmanı ve ailesi, onun Oxford'dan uzaklaşmasının ve zihinsel yerine fiziksel yoğunluk içinde olacağı bir ara vermesinin iyi olabileceğini düşünerek kendisine kibbutzları ziyaret etmesini öğütler. Sacks bu fikri "herhangi bir dini veya Siyonist duygudan yoksun olmasına rağmen" beğenir. Sacks, daha sonra bu deneyimini "sıkı çalışma gerektiren etkin bir yaşam ve dostane, düşünceli insanlar arasında olmak Sinclair'in labında geçirdiğim yalnız ve eziyet dolu ayların ilacı" olarak anacaktır.
Ölümü
Sacks, 2006 yılında sağ gözünde gelişen kanserden dolayı radyoterapi görmüştür. Ocak 2015 yılında, bu tümörlerin karaciğerine ve beynine yayıldığı tespit edilmiştir. Sacks, teşhisi duyduğu zaman hissettiklerini RadioLab'e şöyle anlatır:
"Sanırım ilk hissettiğim şey, çok yoğun bir üzüntü oldu. Göremeyeceğim, yapamayacağım şeyleri düşündüm. Bir iki kişi bana yazıp, 'Malum, hepimiz öleceğiz.' diye beni teselli etti. Hayır lan işte, bu defa mesele hepimizin ölecek olması değil, dört ayımın kalmış olması."
Aynı söyleşinin devamında, hastalığının seyri hakkında bir soruya şöyle yanıt vermiştir:
"Şu anda, gözümdeki tümör sadece karaciğerime yayılmış durumda. Bana [kanser hücrelerinin] karaciğere bayıldıkları söylendi. Gelin görün, ben de ciğere bayılırım. Tanı konulduktan sonra yaptığım şeylerden biri de soğan üstü ciğer yemek ve 'Bu ciğerler muhtemelen benimkilerden iyi durumda.' diye düşünmek olmuştu."
30 Ağustos 2015 günü hayatını kaybetmiştir.
Türkçeye çevrilmiş eserleri
- Halüsinasyonlar
- Uyanışlar
- Karısını Şapka Sanan Adam
- Mars'ta Bir Antropolog
- Renkkörleri Adası
- Sesleri Görmek: Sağırların Dünyasına Bir Yolculuk
- Tungsten Dayı: Kimyasal Bir Çocukluğun Anıları
- Dayanacak Bir Bacak
- Migren
- Müzikofili
Dış bağlantılar
- Oliver Sacks web sitesi4 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- TED'de Oliver Sacks
Kaynakça
- İlgili İngilizce Wikipedia maddesi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Oliver Wolf Sacks 9 Temmuz 1933 Londra 30 Agustos 2015 hastalari ile ilgili yazdigi kitaplarla taninmis Ingiliz norologdur Oliver SacksDogumOliver Wolf Sacks 9 Temmuz 1933 1933 07 09 Londra IngiltereOlum30 Agustos 2015 81 yasinda New York Amerika Birlesik DevletleriMilliyetIngilizMeslekNorologImza Doktor bir ailenin cocugudur Tip ogrenimini Oxford Universitesi nde tamamladi 1965 yilindan yasaminin sonuna kadar New York ta yasamis ve noroloji profesoru olarak doktorluk meslegini surdurmustur Kitaplarinin bircogunda hastalarinin tibbi detaylarindan cok yasam tecrubeleri uzerinde durur ve Karisini Sapka Sanan Adam adli kitaplari farkli hastalarinin cesitli norolojik rahatsizliklarini anlattigi kisa bolumlerden olusur Diger kitaplarinda ise tek bir konuyla butunluk saglamistir Uyanislar adli Encephalitis lethargica hastalarina yardimci olma cabasini anlattigi otobiyografik kitabi 1990 yilinda beyazperdeye aktarilmistir Robin Williams in ve Robert De Niro nun da kadrosunda bulundugu film Akademi Odulleri ne aday gosterilmistir HayatiCocuklugu ve Ailesi Oliver Sacks Yahudi bir ailenin dorduncu ve son cocugu olarak Londra Willesden da dogmustur Annesi Ingiltere nin ilk kadin cerrahlarindan olan Muriel Elsie Landau babasi Litvanya Yahudisi bir doktor olan Samuel Sacks tir Oliver Sacks in genis ailesinin uyeleri arasinda yazar ve yonetmen Jonathan Lynn Nobelli matematikci Robert Aumann ve Israilli devlet adami Abba Eban gibi isimler de vardir Egitim Yasami 6 yasindayken Blitz den dolayi Londra yi terk etmis 1943 e kadar ogrencisi olacagi yatili okula baslamistir Bu okuldan sonra Londra daki St Paul s School a devam eden Sacks 1951 yilinda Oxford Universitesi nde Queen s College a baslamis 1956 yilinda fizyoloji ve biyoloji alanlarindaki egitimi tamamlayarak mezun olmustur Sacks Oxford daki egitimini bir sene uzatip Hugh Macdonald Sinclair in yaninda arastirma yapmaya karar verir Queen s College daki akademik danismani ve arkadaslari onu bu karardan vazgecirmeye calissa da Sinclair in daha once takip ettigi bir dersinin etkisinde kararini degistirmez Sacks Sinclair le yasadigi bu ilk arastirma deneyiminden anilarinda soyle soz eder Projemin ne olacagini tartistiktan sonra Sinclair kendisini kitaplarla dolu odasina kapatti ve fiilen benim icin hatta Insan Beslenmesi Laboratuvari ndaki herkes icin ulasilamaz hale geldi Oteki arastirmacilar yalniz birakilmaktan isleriyle rahatca ugrasabilmekten keyif alan deneyimli insanlardi Tam tersine ben bu iste acemiydim Tavsiyeye ve yol gostermeye muhtactim Sinclair le gorusmeye calistim ama bes alti denemenin sonunda bunun bosa ugras oldugunu fark ettim Sacks bu donemin sonunda arastirmasinin butunuyle bir basarisizlik ornegi oldugunu bilimsel bir arastirmaci olma umudundan vazgecmesi gerektigini dusunmus butun arkadaslarinin universiteden ayrilmasinin da etkisiyle kendi ifadesiyle depresif ve izole olmus hissetmistir Kibbutz Deneyimi Hugh Macdonald Sinclair in yaninda edindigi arastirma deneyiminin sonunda depresiflesmesi uzerine Sacks in Queen s College daki danismani ve ailesi onun Oxford dan uzaklasmasinin ve zihinsel yerine fiziksel yogunluk icinde olacagi bir ara vermesinin iyi olabilecegini dusunerek kendisine kibbutzlari ziyaret etmesini ogutler Sacks bu fikri herhangi bir dini veya Siyonist duygudan yoksun olmasina ragmen begenir Sacks daha sonra bu deneyimini siki calisma gerektiren etkin bir yasam ve dostane dusunceli insanlar arasinda olmak Sinclair in labinda gecirdigim yalniz ve eziyet dolu aylarin ilaci olarak anacaktir Olumu Sacks 2006 yilinda sag gozunde gelisen kanserden dolayi radyoterapi gormustur Ocak 2015 yilinda bu tumorlerin karacigerine ve beynine yayildigi tespit edilmistir Sacks teshisi duydugu zaman hissettiklerini RadioLab e soyle anlatir Sanirim ilk hissettigim sey cok yogun bir uzuntu oldu Goremeyecegim yapamayacagim seyleri dusundum Bir iki kisi bana yazip Malum hepimiz olecegiz diye beni teselli etti Hayir lan iste bu defa mesele hepimizin olecek olmasi degil dort ayimin kalmis olmasi Ayni soylesinin devaminda hastaliginin seyri hakkinda bir soruya soyle yanit vermistir Su anda gozumdeki tumor sadece karacigerime yayilmis durumda Bana kanser hucrelerinin karacigere bayildiklari soylendi Gelin gorun ben de cigere bayilirim Tani konulduktan sonra yaptigim seylerden biri de sogan ustu ciger yemek ve Bu cigerler muhtemelen benimkilerden iyi durumda diye dusunmek olmustu 30 Agustos 2015 gunu hayatini kaybetmistir Turkceye cevrilmis eserleriHalusinasyonlar Uyanislar Karisini Sapka Sanan Adam Mars ta Bir Antropolog Renkkorleri Adasi Sesleri Gormek Sagirlarin Dunyasina Bir Yolculuk Tungsten Dayi Kimyasal Bir Cocuklugun Anilari Dayanacak Bir Bacak Migren MuzikofiliDis baglantilarOliver Sacks web sitesi4 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde TED de Oliver SacksKaynakcaIlgili Ingilizce Wikipedia maddesi a b Sacks O 2015 On the Move A Life Arsivlenmis kopya 16 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2015 Oliver Sacks dies at 82 23 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Agustos 2015